장음표시 사용
181쪽
de inimicis libertatis auspicium. se quas in se
copuluere exercibat vice s Pi incipum animos
pulchritudo vi postea etiam inimica Assyriorum eorpora de triumpharet. Vide si verax praeludium suit : stupent nunc ad se minae saeiem Oaias de ptesbyteri . di post modicum interuallum similis stupor ex visa venuitate tenuit Assyrios. Eodem omnino vel borum stylo in s. v. i . Et erat in ocultis eortim Dipore quoniam ptilchrhu Zarem eim MIrabantur nimis. Et stupor, de nimius fuit, quem conspecta pulchritudo prouocauit in hostibus. Nulla maior de victoria ad Dei sus militem extraneum feeuiitas,qua in disci plina, exercitatioque victoriatum in proprio. Disee domestici vitia victrici dextera subiugale, ut Deiliore Marte aliena possis imperio soridu-dinis subdere eastra. Nina t. men interrogantes eam uIm serunt transire. Nunquam subluuior Principum erimam auctoritas, quam cum in sanctitatis obsequium deprimit supercilium. Non interrogant Magi stiatum supte mi, quid sibi eonseia Iudith a prae tentet, ne fastidiosae vitio elationis concepi alii spem fortunatissimae sortis turbatent. Garrula nimis de curiosa superbia est: amat flentium de ignotantiam humilitas; quae usque ad extremum sui fastigium peruenit, cum in Regibus ti Prin. cipibus sede loeauit. Nil gratius coronae Regali, quam de insitiis humili latis lapidibus te limiti, qui dum lucent ad gloriam .agnat uin puluerem, i Maque terrae cunabula te cordantur. Vestra iam est victoria , ὀ Bethuliae primates , dum subitet mini Reminae . quam Deus impleuit: pro meriti scenore vobis inimicus exeteitus subiicietur. Opoituit dissidentiae peccatum , quam antea seniores ciuitatis sorduerant , hae humilitate expiare , in qua de iides emicuit, de sinus nos ex pandit prudentia. Multum enim de prudenti consilio trahit , qui cutio statis mitigato appetitu se temperat ab alienis arcanis , diuinaeque pro dentiae prosundum iniecto perscrutationisi uiae rimari non tentat. Nihil ramen inter ν ames eam. Loquebatut facies , aures erant intuentium
oculi tacitum intercessit teciproci eloquii commercium. Quid opus erat interrogationis cona. tu intimum penetrate secretum, si foeminae inso lita pulei titudo totum,quod pectias silent io te ligioso oeetiliabat, emitiis luminibus publiea uit 3 Pergit,o uos, pergit hae scemina ad eonte rendum Persarum Dueem non manu, sed ston te, non tam digitis, quam oculis, non setto , sed venustate : quod fecit in vobis , in eo per sciet: ille stupebit ad mollem , si vos tenuit stupor ad
Diniferunt transire. Graece est Et a se as se Pracipite aperire mihi portam citataru , O. bo iri eo ammationem oreborum , qua loqΛmie Iis Meetim e s praceperatis ivueuntis aperire es,
sicut loquerta es , ct feceram se. Cui se lectioni visu est conformare Augustinus in appendiee serm. 6 . Spes omniam populorum proceli selieites pias reta rara se rei sua sapientia e. u
Oretur porra sibi paulum remotu obicibis p. lat v riri. infaustum omen obsessis ciuitatibu , apertio solet esse portarum , quae alietis impe tuiti sustinent. nee flectuntur. id tetigimus supra
toria. i. cap. 3. riuria. aso. Vetum non ominosus
it vestium receii is, seram atque resignati O , ut exit ei Iuditha, in cuius abscessu libeatas in se ibulia ingredi parabatur. Vindex civitatis eve-dit ut quae & ait lino victoriae fuit, & columi tatis pignust ideo portarum cardines non gia uantur attolli , nee sol iam portas aperiri : amplum enim exigebatur spatiun .ut ampla 5e ma gnifica populi egrederetur redemptrix , quae grandi sarcina, nempe Holofernis capite,victoriaeque pondere Cirusta. glandior de excelsor . erat regressura per spatium , quod a itum suit 'ad egressum. Dem Pa νum no uomuit issi gratiam. Maior is empliatis in Gixeo est: Dem Dem Patrem no- Gro
te inarariam , phrasi Hebraia est pro ponere a nquem in Irat a apud adiquem , etimque gratiosam redire. Ergo iam petealluerunt Oetias & pres byteri, quid in eoidis tenetrali altum sibi itidi tha defixerat. nempe de verborum de vultui l noeinio siue m de trucem Persam cie urare. uereque blandimentorum spongia , ut seculii iniecto vulnere sanguinein effudisset. Quid estigii ut, qithd institutum sceminae dicitur occiit taliam , nec interrogationi peruium , nec quaestioni subiectum , siquidem praecessit: Nihil in terrogantei eum 8 Sed ornatuum nouitas , vidua lium sordium depositio, clinium per gradus itire 3 imicula deeor, uniuersique de pompa geniali species animos Principum edoeuit, ad ainbreniadam Holofernis gratiam pergere feminam, quam Omnia artis de naturae documenta beabant. Latuit eos iugulationis cogitatio, latue te verborum techna,quibus parabat illaqueare inimicum . sollim ex gratiosa facie, ineunda g tiae cum hoste argumenta proni traxerunt. Sed qui de gratia se casu vaticinas sunt, quidquid in sicinore suit,compendioso Otaculo praedixerunt: nulla enim absque gratia ccclitus amata occisonis poxtio necessi.
VP fio. Iudith vero orans Dominum ramsuit per portas ipsa & Abia eius. Disquiritur,au merisum, an eulpa sit, tham in periculum podoris o mitis i ter inimica casta iactar 8Peridoneus locus iste est, ut dissicutiamussuo 83. iure , quove metito luditha in praesentissima mortis, sordiumve pericula se proiicit imperte rita 3 immunis ne erit a temetitatis piaculo, ab iniuria pudoris,a vitti dispendio, quae scemina, quantumuIsque virago, non vit; mollis qua mM-lier,ssexibili, qua venusta se is militum phalam-ges , & balbaros, de idololatras , de salaces immittit equos nulla portio lucis irrigat ratiori lisa Quid ii ad primas Astyliorum excubias vi
lenter contuso castitatis flore animam ageret, ne pudici pectoris eonsumeret honestatem Quid ii in Holofernis tentoria procedetis,de insidiarum coniectura pateretur in neruo, vel de iransfugius agitio torqueretur in sitne vel de religionis at dote uteretur in rogo vel de pulei titudinis illi ce , s impuros recusaret amplexus, vitam absolueret per tormenta anull5que ex praedictis in ea sit, Bethuliae soluetet obsidionem 3 An ideo max-tyiis incietur aureolam, de in stinctorum numero, sicut Bethuliae Principes promiserunt,censenda venitet Non inamoena disceptatiotiis ea.
182쪽
s. profecto hostem prouocanti,& pellieienti seque in perieulsi danti denegat martyris gloriam
ct in Aleti clemens Alexandrin. .strom. p. a. Eos, inquit,
qui de indu 3νia manem qua tim. Aemus se ipso pria cere ubsque viro martyris. Mensitius Carthaginensis Epicopus apud S. Augustinum iri Breuieulo collat.die 3. cap. is .eidem sententiae suffragmit e lectum enim fuit ex litteris Mensurii: Eo ,quis e sertini perseetition ti, non comis prehensis otio alatini se habere scripturas, ea non lirauriem , ALII eri se Mensario . O ab euhonstrandas etim proh oti se ChrisTiarios. Petrus Alexandrinus in eanon .de restitui. lapsorum: d , qui ι θ m ex sarma ad certamen , quod es consuerarione parturiendam, prosliunt, pugnaeque
maritimis, Er mtilia Matium ἱntinuationis tentatio nem intrahunt, potius μιν - , peccarorum ea
pono aec Ant. Sic de Gregorius Nyilenus invita C te otii Neoeaesitiensis , Athanasus in
olog Naeti an renus orat. io cuius haec verba lex mari , est , ut nec nas ultro aci certamen accedamm : hae ratione tum perseeuror; s,ttim mi- nodia, athliti, eonfitenter nee cum praeserues δε- clem. tam . mus certamen detrectemus. Adi Clementem Romanum lib. s. constitui, e s. Dum igitur Iudith a libens in eet tamen piodiuit, non quidem lacessita 3 11ranno , sed ut illum lacesse tet,& irritamento serit et, non videt ut de honesta iis di j seiplitia hausit c consilium t nee cum pugnis martyrum comparanda, etsi earnifiei collum
i. ' Hst ex aduersa factione est, hane animi in mortis pericula iactationem perpetuis laudibus celebrati: nam quae se pro libertate patriae comiai mulisque bono morti litauit, quas mortem, quam intulit , subiisset, tota de luce laudis monumenta sortitur. Lyta in huius capitis vestibu lo se orditur : poli quam Iudith se munivir am; Martinis, hἴe consequenter o sera se perἰctilo moriἰι. sanctus Isidorti de vita & morte sancto tinn, cap. 6 .ltia is fria Moini in gloria virorum pra-samur, pro salute populi mortis obtulit. Sanctus
t- , no quia mentita es Holoferent , Hapropter feestim , qtim habtiis ad salutem putili , pr. qua
periculis se expostiis. Augustinus ieiun.66. Pνouis fecisa vestis puella comitara contenta. Ambrosus lib. 3.de ossae. cap. i 3. 'tirenni Perse atidaciam rivis . Viique quod di istu Othagoreis Asbm mi--mur non expati It morali perietistim, seu nec pu-- is , tiou grati us bonis famin; ; non initis Eum e ni is sed nec tot tis exerciti tela ινγέ- Atiis. Alludere videt ut Ambrosus ad sorti iugi nem in martytio, quae unius carnificis non pauet ad ictum , palinamque de praestantia , ludithae dat, quae non unius ictum carnis cis , sed nee totius exercitus tela trepidauit. si petas quot sunt ad martyrium constituen dum virtutes , praesto aderit S. Thomas a. 1. quaest. Ir .art. i . de a. nempe sortitudo , quae' principaliter elieit strenuia.di actum ; patientia, cine sustinet , charitas. quae imperat; sdes,quaennis est An hae in ludit lis .irtutes a illuxere quidem omnes in hae ad perieula iactatione si patierat iam demas , utpote quae contraria , sed M.tici sorte pugionem triarani non in corpore, ut 'caderet, experta est; sed in manu , ut tyrannum Alti. oecideret. Cupis fidem λ Clemens Alexa d. lab. 4. strom. eap. 4. I reviris quidem in casarciat osteninam, omne periculum contemnens, pro
tu litiem 1 Rupertus de diuitiis opelibus lib. D. cap. i s. Laus fisiit Ani peeἱem hoe n liora praerendA . quoa mohsmo Dranno pro iis a trione parrias pos t. Charitatem 2 Ioannes sa res baricii lis : char ias fisci, quod nulla formidatiis perietila , His fratres O populum Domini ab hos bis I boles. Vide s in omnibus his testimo ni is concordi decantatur accentia , mortis peticulo se ob palliae bonum deuouisse Iuditham. Ati id sciti, . ii non desceret carnifex , ut verti cena redimiret aureola Satis quidem in Deum relata patriae eciliamitas 3 aliis partibus , & conditionibus aeeeaentibus. Auscultas. Thomam s. Them. in . dist. quaest. s. art. 3. quaestiunc .s .ad ai. clim quia propter ιonum com me non relatum ad Chrisum maiiem sastinet, akreolam Non meretur isas hoe riseras,r ad Chriirum , aureolam mere-ιAtir , ct maror erit. Vtpote s rempublieam de fendi ab hoesium impugnatione , qui a m chiris; cor mprie moliantur, o in tali defenson mori seu ne ti. Nunquam vacua , saera religioni, vindicta , a diuini honoris clientela , a ieuerentia Numinis ulla portio in hae ludit hae piose Oione , sti emtique facinoris ausa. Quidquid sue loquuta , sue operata , intento pectoris militiato ec ilineabat in Deum , e cuius assinu , de de supe in is litigatione in tam nobile se dedit audaciae genus. Nee deberet illi quaestio moueti de aureolae iure, si ob religionem , seu castitatem, de palliam neearet ut ab hoste, quae animosa sdelis, partiaeque vindex, religionis cliens in perieula inimica processit ; cui gressus non de inconsulta temetitate veloces, sed de sancti Spiritus pennis circumdati in Assyria tentoria victricem pulchritudinem induxere. Ergo ab alto spiramen suit, ubi spiritus sanctus ductor est , confiij datot , sortitudii Isque largitor , nequie Gmina in iudicium de temeritateaeeet siti. Hi ne Augustinus se .s .inquit et Per- Audistase disiis. obliti a illa. Hieronymus in praefatio- Hieton.
ne r atii earii aris eἰ- remtinerator virtutem eἰ talem tribuis , it inuictum omnibus vinceret, Oinsu rabilem superaret
Nee hostes laeessete, inimicosque fidei iusti s 3,
certaminis aculeo pungere, semper martyrii purpuram decolorat; imo plures honoramus de martyrij metito eelebres , qui libentes se in pugnam iniecere, perieulumque mortis adierunt, ut dum vitam perderent, palmam arriperent. Antonius Pteso,tet, Zebinas Eleuther politanias, de Cermanus Maximium prouo eat uiri, des detio mari, iij incens , siccamque arenam insuderunt spontaneo cruore. Constat ex Eusebio rus b. 8.histor.cap. i s. S. Abibus , Edesseniis Diaconus Praesectum Lyeinium,ut mortem incuteret, instigauit. Marcum Episcopum Arethusum , v
luniatium athletam vocat Nazianzeritas rat. 3.
rui se tyrannorum sutori lubens deuouit. Quid NHun. e Babitae , quid de Eulaliae impetu in saeuientis tyrannidis tormenta depromam 3 Quid de sanctis Matutibus Cordubensibus, qui in Maho
meticas acies ad latitum sanguinis prorupet uni Constite sanctum Eulogium lib.cap. is.lnelucta s. Eulo: bilis ratio pto martyris corona in praefatis ca-sbus exhibetur;quippe Don mors directe quae .sta fuit. sed fidei exaltatio : nee ineotis ulta in immania pericula propiessio , sed eoi sule spirato , qui qua ignis , quas totiuentati pilam, initiandum niti trium impetu teligioso
183쪽
4u tormentorum exercitus , lytannorumque arma mittebat.
seio quod Rex Cordo beniis sat tacentis, &peii equitior Christianotitin Hab arragman. conuocatis Cordubam iiii regni Ptastilibus, edici eutauit: Ieieatim esse ad pal Iiro pro os ni
a. otirieret,idcst,mari γι io te committere. in quae verba eonfectum sui se ab Epicopis decretum obseruat S. Eulogius lib. i. cap. t s. ut tyraiano v tetimque satisfieret .nec veritas laederetur: nam
id verum in bono sensu , idi tu, seelusa idonea causa,vcl peculiari Spiritus sancti flamine. Non pateam Tertulliani vel bis ad scapulam cap .s. ubi agens de ultione is eeitaminibus Christia norum , qui se tytannis vestigatoiibus libito obiiciebant. se inquit: c a lita. ve 3 gloria est e. 3 a. Via ianium se hae ipse quod tarta
sineran aa hoestum liueam tir erumpere,vι hoe ipsin, prolemis, nos hac non timere seu Urro το να. Oportuit ad fidei alacrem, genero amque consevione in facio illi tamento Chiistianitatisticisses ad arenam c. rtaminis pio uocate , ut assertoribus craelitatis constaret, quanta esset fidein b litas , quae de tormentis facit illecebram, beneque Christiano sapori poenas in blandiamenta convertit : pergit Temillimus Areia Ais nimia in Asia cum persequere in , in Itanto omne talis . Iciliarii chν; iani ante tr unalia e ras manufacta obstiterante cum ii e pauciι aciei itis
ιIM , aut reses hab iis . Neutiquara igitur obsistit artyris aureolae, quod si casus exigit. si eoelitus infusa promouet concitatio . quis se libens t)ranno praeiam et, vi in elicibus Christiani no minis nundinis aeternitatem pro vitae temporalis stipe mercetur. Qitare si extracto sanguine,
vigilaroque collo stadium tyranni purpuiauis. set Iudith a , mortemque oppeteret in fide Dei non illi nHityrii palmam eriperet, quod ipsa ultroneis scissibus se in inimicorum at 1 de diti t. Piaecipue , quia nulla illi temeritalis nota incutienda est ; quippe quae de caelestibus instructa . inter mortalia pericula , secuta mortis incedebat. Ambrosus lib. 3 .de ossic.cap. Stetis Inter etinem pessarojam famina , ἰηιρο vidi ieia arma ,scura mortis. Augustinus serm. 66. Ho-
Alio ex capite poterit sibi ait Iudithae aureola maii yiij s apud hostes cecidisset enecta ob religionem, si dem,pattiam) in quaestionem litisin. que vocati, nempe quia non , ut ipsa caderet,sed potius ut tyrannum occideret , in hostilia ea strapeti exit: quare more militis potius se gestit, qui alienis et uendis citioribus studiosus in iiiiii udd si ipse aduerso sydere caedatur,casus est. Don voluntas. Equidem quod contrapugnatio& res uetitia esuritatis obsistat martyrij, videtur fateri s. Bonaventura in Psalm. 3 3. ubi e tribus squae expetit ad martyrium , nempe finem idoneum, rei seuerantia in usque ad mortem , & vOluntariam per 'cisonem, hoc teitium esserit esse rinale, ut non reluctante ceruice securim ad inittat; illeat,non te siliat .nec test agantis animi
eum Tetullianus lib. contra Maret n. cap. 39. Tettuli. O , ut si , quia nemo esus appellar eos , qtis tab/iti armari, er ipsi et eadem oritate certantes ea n ,sa qui tu scia proprietare , arque parientia derintea potias semet ipses, quam dindicanter , t rigantur. Hine mut1tes Thebaei, lieet ob multitudinem agminis, es artis besticae petitiam potuissent non inulti petite, tamen ut martyres occumbet erit arma nora obiecerunt, sed abiecerunt, & sicut agniculi. in sanguinis proprii balneo natantem , non retiitentem vitam suffoe
runt. Rursus apud Cilietam S. Andreas in bello Petsco agmen agens duo millia quinque virorum in anquiliis Tauii montis ab exercitu se leuet Prae fidis non reluctam , sed otiata militia, pariter cum exercitu trucidatus interiit , xt perhibet usualdus , ct Ado. Hae ducti latione , inempe quod contra- gnatio martyrio obsistat. Cfristiatio, militi qui in bellis iustis ab inimico Marte eadunt , ab albo marturis expungunt. Lessius lib. 3. de iust. cap. s. diab. 3. Henriquet lib. 3. de baptismis cramento cap. 38. Theophilus Re inaudias in lib.
de martyrio per pestiua pari. I. cap. 3. n. 4. Turn
quia Christus institutor, & doctor in trium fuit . qui cum pateret ut , non comminabat uti Tum quoniam qui alieno sanguini et uendo insistit, si pugnans morit ut , non libens,& ex eis ctione, tui mortem oppetit,sed appetit alterius; nee aeceptat mortem nis indirecte, quatenus se periculo deuouet. Denique quia moriendo non praestat testimonium veritati, ut iε qui non formalit et moritur ut fidelis sed ut miles debellatus ab hoste : nee lethalia instrumenta, tiransuetudinis clupeo te tu udit, sed furentis animi strenuitate in hostium detrimentum ie-
Profecto ii Iudi ilia apud hostes decederet, eius Diois iuxta militatis constellus lineas m Menda venitet; licὸt enim non almata serio, sed virtute, sed venustate e moenibus ciuitatis prodivit . multum de Marte animus bellator a cepit , qui in Haemineo pectore plenas acies militates instruxit,& ex puleiicitudini sciscina, herbis sub virore lethalibus , medica a spicula fabricauit, quae in hostium oculos , cordique nroiiceret. Partes de sti ei tua Heloina quasi debella ilice tiactante Auges stinus supti: Iudith barator animu/ alianum p . Tm obsedis. Ita abiecta foris a M. famiaitim. Victoriam in periculis qu/νens , nec mortem in perlatii; timuit . nee ambiguntatem formia ah.Et paruo intervallo e Gentia sua etiniae sumpsit ornamenta tim ama , non de bello nupti.ti stip;ima ,sed de ei uita ι b Iarriae proeegesto ab Ambiosius supra ultim ad molem ge-ctas perlatili, Moritura pioces qua tum ad fidem, aere; t,ra. Nec negandum est , iudithae institutum fuisse. E i, ranni humeris eaput excindere, inquam sortem caput sitim 3d vitani periculo mortis Obiecit. Otigenes homi l. s. in liti re. Qua iam peruisti pene reuem , non aris fatili asee-rere eque sitimque eaput Iammani simἰ mi Pisisntristasti cera , ct pro sit ad belltim non in a mis , neque δε equis bellicis , In Ab Mi s m tDa-riptis hera ,su iis , e an i . st eo dentia fisceres ιομα, ι audia h st mis Obserua illud: Se ae suumque eapti, mi frenis necisti suli e re . id est . sub Lenore mortis tyranni propriam vitam effundere. Scopus ergo fuit, etsi
184쪽
ipsa occi geretur , oecidere; nec vitae propriae amissio directε amaia , nisi si Holofernes ab oe eis: sititit oecideretur : id de militati indole est, vi de milite Nilo eanit Poeta 9. AEneid. Et moriens an am ab Italit hosti sie α alias Euii pides in Oreste : id est , Meia Τi, mi Ocidi ii. Et Sophoeles in Antigone: Quae
z ti mo, leni pera tr amat enim miles . vi dice bat Ennodius , quoa , cium vineti r , ινἰumpher.
Atini, sancti milites , quos sub matt1iij insuli colit Ecelesia , in hostium vitas deflagrarunt,&impetiti inimi eam tyrannidem studuerunt retundere , sed vaginatis pugionibus,nunquam de meliori victolia triumphatores,ouabant 3 Chri stianos exercitus decim millium ducento tum trium, cui s. Mart 1t Zeno Tribunus dux , Romanas potuit minas compescere ; & tamen ebibere mortem non reluctati; solum' potuerunt in tanta multitudine coronatum de viridiori sit, soliis decertate ; adurisus inimicos omne deposuere eertamen , ut liquet ex Batonio an no z93.qui &anno 19 . simi lia perhibet de plo tiano , eiusque militibus. De intenti militum agmine absque recruciatione Oeello in occidete, eoti de Eulabium lib. 8 e. . De militibus Mauritani, Helitiandum in lib. de milia. coron. Quia tu tuis pia sata ex contraria non pos
sent argumentationc nutate ', & verum usque
quaqdeesset, quδd contra pugnatio ge martyris PMi puta partem non serati ludii hae ab Ass i, cecitae martyrii patulam latio huiusni odi non instin olet corus exeieitium non fuit perimere, nes maniis tenetas , pulchritudinemque digito rum puluere besti eo, sola id 5que inimieorum sanguine de foedare ; nullo in id iuiis utandi sacramento addicta, nullo stipendio conducta, nec contra piigans oeeidit, Dee inimica tela retudit. Quate , si caeso Holofernis iugulo, illie a satellitibus necaretur, non iuxta occumbentium iri bello militum regulas esset exponenda , cum iam extra reluctationem pugnae occubuisset. Quod si ante tyranni eaedem ab hostibus in t iii et , quae in imbelli nemina repugnatio partae lauti virorem inficeret : Quae ut periclitareturpio patria , ut patrios litus, sacramentaque vin-dsearet indemnia, ct barbaros diuini nominis hostes iamiam ingruentes in aras averteret, se eastris inimi eis inseruit 3 Hoe opus honestatis soli , peti mensi hostem intentio ex fide, ex sot-titudine , si Que eaelesti manavit. Quis martyrii purpuram foeminae occumbenti inuidet et 3 Ambros. s. de ossi e eap. 1 3. QuantMm au molem stectar perlatiri, mori tira proe str quantum adf-ciem , dimicaturis. Honestatem sequuta es μὰ h, O dum eam δεθι ἰ - . iiditatem Inuenit. Hon
phanis dea Vet, ne Atu, patν asis sacramenta proderet , ne suras virgines . viilvias grati ea, pua cus atronas barbarica be creel impuritati. Hon sa- ιυ fuit se mage p/ο omnibas periclitari, ut omnes eximero perlatilo. Quid si dum sopotatum Holofernem caden te iam acinace iugulare palabat, ille ad conq-vaei motum , iugisque sonantes sopore ira elue- Et, & a vino , somnoque expergefactus pro- Pium arriperet cusem , ut scemineum in se Aiacitus vindicaret, pulchramque iugulatricem
p illi supplieio mulctaret Non suspicor Put tari sanguinis de virtutis laude perituram sui nisi a dithae, quae in fide Dei, etsi minus fauile.
de deret, &io sortitudinis campo adhue inue nitet vitentem ramum , quo cadentem verticem tedi meret. Sane Samson non solum sanctus,
sed de martyr probatur a pluribus. Sanctum nuncupatiit Epiphanius haeres 3 o. Augustinus lid. i. de Ciuigat. Dei, cap. 26. losephus lib. s. cap. iob lmd & Apostolus ad Hebraeos ii. inteleos, qui fide latui sunt, nectit. Martytem ρο-
eat s. Baechatius epist. addanuarium : probat que Pallud amis in . dist. 9 quaest. 8. II t 4. Onctus . D. Antoninus 3. pari tit. 3 o. cap. 8. g. r. latὸ Serarius in lib. Iudi c. eap 16. quaest. 31. Et tamen moriens inimi eorum copias demolito aedis eload pulverem usque moliuit: occidit, vi cecidit.
oliἡnsque perdidit Philisthaeos. Quin qu)d eontra pugnatio, studiumque ini mi ei languinis effundendi, gloriam non impediat martyr ij non ignobiles habet auctores , qui censent milites Christianos , qui ob reipublieae columitatem. religio DIsque obeunt in bello , si caetera ag snt , quae martyrii exoptat a ii ola. de adueisia saei liostex dimicent . aliquando ad martyrii aureolam assurgere posse : quod luet senter doeuit S. Thomas in . disi. . quaest. s.
ait 3. quaestiunc. i. ad ii. s. Antoninus 3. pari. est. sc.cap. S. S. . B.Thomas a Villanoua serra. de
s. laeobo Apostolo in s ne, Visuei iii, iri iustit.
Theolog. cap. 6 s. i. vers. i. coroll. s. Pallud anus in .dist. 9.quas . t. art. 4. soto ibi quast .s .art. i. f. Ad hae e tanderet Ar illa verbo maνυν um. Serarius in lib. ludi c. cap. ι 6. quaest. 31. Io iocus Dambouderius in Christian. paten aes admonit. ro. n. is. Conducit Scotus in .. dist. . ' , . g. a. Gabriel in dist. 4. quaest. x. art. i. dub r Sylvest. vel b. mar ν. Caietanus 2.2. quaest. Ia art. 4. s. Ad horam eti; lent;am. Potestque hie sententia iure deduci ex S.Thom. χ a. ait.s .ad 3.
Seio ei reum serti , qudd Nicephotus Coti stantinopolitanos imperator legem tulit, 't milite in bello edis, martyres haberentur ; sed reluctati suete polyeuctus Patriaretia , & alii Antistites, & in Ire petatoriam inuecti sine itinein usque ad abrogacionem insudarunt. Sie ex Zonata es Cliea Batonius anno Christi us . ii idem Phoeas Imperator martyribus interserendos milites sedulis conatibus percupiuit: sed testitere Orientales Episcopi canone iι. S. Baiiiij muni ii in epist.ad Amphilochium,ubi sanctus deere uerat, quod milites ilibus annis a communione abstinerent , si in bello internecionem intulis sint, ei si non inter homicidas attexendi. An semel, an bis de martyrio militum tetit artim,non nostrae uestigationis est , licet semel , fiat qui contendant, Phocasque binomius esset,qui Ni-Zephorus etiam vocabatur scite sali teque coercitum fuit Imperatoris studium , cuius in exer cenda bella libido eum in talem hae te sim traxit, ut putaret nullam nisi in bello salutem. Glies,
pati. 4 . p. 36. Pon bar enim anima saltitem is alia νι ntida quam in b eo. Id quidem ex ethnico son- te : si quidem Dio peihi het in Traiano , eis , qui iti bello adueisi, Dicebatum , occubuissent, iunsas a Traiatio erigi aias, de annua solemnia celebrari. Ergo ne quisquis in bello oppeteret. pro miscua, tumultuat iique religione martyr habe retur , benὸ sancitino est. Catteium antea nominaii Mictores Alum de ciliquo, singulati ii te milite agunt , qui ex fidei ai dote irruens in hostes telorum nimbos contemnit, per alienique vulnera sanguine cffuso teligionis iaciae purpuram qu tit,rpipham
185쪽
quaerit'. 3c imperante Histitate , eliciente sotti tuaitie, pcit ictitia obtemperante , laceros artus , de a coni inuis ictibus luxatos in inimi riim fidei dispendium exere et . Post axe set ipsia, sorte obtigit nobis libet siet sum stlomai uitie litus a pio , litterati ilimo , & omni polituramentis exculto Patre libatine Eusebio Nietem bogio e Societate i s s v , cuius laus in Euangelico ardore est . in sacri, Muiis, in volumi Num eis uetitia , quibus 8e Christianam piet tem in dies accendit, de Eecscisam Dei omnis no iapientis animi mini sielio decorat. Hie stro
mate tr. cap. 18. plures milites rc fert cum ma
tyrii corolla , & de excellentia Christianae militiae agit in sequentibus erudit E.
in s ii. Factum est autem, cum de n-
deret montem, circa ortum dici, occurrerunt ei exploratores Asyriorum , δίtenuerunt eam dicentes: Vnde venis, aut quo vadis
V. d. 12 Quae respondit: Filia sum He-bixorum . ideo ego fugi a facie eorum, quoniam futurum agnoui, quod dentur vobis in depraedationem, pro eo quod
contemnentes vos noluerunt vltro
tradere seipsos, ut inuenirent miserico
diam in conspectu vestro. Z j ii Hac de causa cogitaui mecum, dicen Vadam ad faciem Principis Holofernis , ut indicem illi secreta illorum , 5e ostendam illi , quo aditu
possit obtinere eos, itaui non cadat vir unus de exercitu eius.
cessente iam incubio noctis, a vi thuliae moeni bus ediecilii ludii ha , siquidem iam iam appe
tento aurora , montis sonae ad iadicem perue
rat. Plinia Solis cunabula parabamur, cum illa clivum inciniis miti tardis si libus de eliuis at terebat. Nox soli an non illunis erat, luce uesyaeium olbata, siquidem , vi supra praemonui mus, in Graeco est , qudd viti ei uitatis septa reii ios glomerati, intentos oculos in abeuntem Iu diibam proiecerunt, donee a conspectibus imaeam vallis arripuit; quam scit assis opaea densaque alborum series implieabat, in cuius sitibus . Assyriorum absconditae pernoctabant excubiae. Cui tum ergo Iudith a direxit, qud illam
innosus vigor ductabat non quidem per caecos anfractus studiosa celari, latibulaque quaerens. ut inimieorum manus et sugete ; potius tetendit in rectunt, nec ab aequalio ibita deuiauit:
scopus enim erat serio incidere in hostes, &qiiod ipsi sanoscerent , ad illos recta dirigi deliberatum transfugium. Quem sensum plane indieari iudido in et cone C rea. quae ad litte
Oportuit, se instituisse progressum .ut ipsa gitoice itit hostes, non casu infaustave soli unali alitiam ost sedisse in ex bites, La e 1 conssio ii ue p. ixiisse , de clarius imio teret, non dolo
malo verba quae statina protulit intexuisse. Admodum accommodus fuit temporii ilatus aptissimaque einei, tutate consilio ludit bae famulauit quippe inter noctis dieique meditullium, cum dubia lux est , de promiscua inter tenebras det lumen germanitas, adest fugacibus opportunitas , ut impunξ re danti id bene percalluit Lyra ad haec verba : eIria oritim a I, ubi se ho- Iliat: Vi v a Mitirsus se, po Io . Italu ἰ - -υ r nam illa hora istati marint enacim, O se fui leni tempti, magis opportunam.
Nis Lyram aecuses de dii et plinae militatis obliuione, cium quarta vigilia , nempe matutina, in locum abeuntium ad somnum , soleat subroga-M. Vt eumque sit opportunitas adulta iam nocti ad transfugii sortem deneganda non est,quaeben Esceminae sugitiva succellit . qua saltem non multum ingeniosos , milites Assyrios de-hiiit.
te serico, vel stellitum sonitu : nec metieul sam se plaebuit, nee ad barbatas manus nutan tem, sed pacata lenόque vultus venusti seren ia- te. Quae prendi studebat, ad comprehensionem illos allexit ; occurrit oecurrentibus , quas ea indicto illuc tetendisset . ut sititi latet prude tius .faciei in turbato colore, se A irytios quaer re,quae a Bra hutiensibus effugiebat. Uccinwonis ei. Se e vallis aliquo sinuoso secessu dederunt in viam : huic enim instituto insomne, vigilia, agebant. Quam speciosa piada . puleiiii iudinis animatae prodigium i sat fuit luminis . quod in faciem eius Deus indiderat, abundantia, i dubiam diei lucem reddidisset et itioiε : nec noctis reliquiae potuerunt sceminam abscondere , quae se propria venustatis luce proacbat. Et tentire leam. Non puto quia manus iniicerent, quos venerabilis forma modestos esseeit: tenuisse,aetentiisse fuit , cursuique Reminae se p. butim
contrarios,ne viter ius gradum geminaret,ulcia que pedes mouere , quibus inimici milites obstabant. Dicent f unde venis, avi quo vadis p Facilὸ poterant coniectare, ex Bethulia; nisi quadregionis ignati, aliam sub illo climate potu
runt dubitare civitatem, vicumve latere,ex quos Tianina tam elegans erupisset. Quare absque
dubio excubiae illae non eae Ammonitis, Mo bilisve constabant, quales ad eustodiam sontium destinauerat Holofernes : Asotii erant, Hebraearum rerum i nari. Nis qudd vel ba haee solemnia soleant eii e nil ei tantibus , cum alia quem venientem ossendunt; stetit Angelus C nec i6. ancillam satae palantem per desertum interrogauit: Unde lenis tio vari. ρ Quid intererat cogi quisse, qud vaderet,praedonibus. qui spoliis inbiabant de inconsulta praeda,qui quid Occulterii absque tribunali diripiunt 3 R uerentia ludit hae in causa suit: pulchra forma, exhibitione sui,insanos animo, instruit, ne nisi cum lestitimo procedant exa mine : iudicium amentibus praeuat , de de speluncis latronum igit tribunalia. Quo iaci ι ρ quaerunt: quas absque singulari eonii lio, aliqioque deliberat instituto non posset iam libertilis speciei sc inna . in noctis secessu plenam hostibus semitari contriuiile. Abstinuerunt manibus, saeuientesque an irros ad mansueta verba coercent. Est 5e in barbatis scintilla villulis. Quid non vincar pulcherri
186쪽
mus vultus , qui in roseis genis maiestatis put- putam se stat 3 Hae prima victoria Iudithae fuit. meid ille in manus hostiles, tiee illied hostium manuum impetu cecidisse. Non facile est primos saeuietuas inimici silete ausus , & cimi recens tot ebullit , ct tetitit, illi pleatum silentium . imponete. Nonnis honesti instrumque caelitus pulchritudo se effetos milites in prima irruptione temperantiam docuisset. Matutinus albor . notasque iamiam fugientis nondum plenό dilutae umbrae opportunum praestarent lasciuientibus barbaris tegumentum, si ausi fuissent, tamina abuti . de uali sque flentio latibuloque cubile eonstruere . sed pudicitia Iudithae casto reddidit, & humanos , quos seros inuenera α salaees. Culpa vestra , o forminae, est etiam cum vim patimini ab impudicis , qui non poscunt, sed ex totquent libidinem : non nimius in vobis est pudor, ii modesta Deies conspecta non
stetit in castitatem videntes. Ecce venustatis iaculum, & passa non est,ta procacem in militibus Venerem de matutino eastitatis rore con
spei sit,qui flammas extingue iet,& pudicitiae refrigetio infunderet inspectores. r. bona Faea stim V aeorum. Non petieri ita , non balbutieti te lingua respondit, ted integia verba, Plensque pronuntiat, ne s
i ei monem una hi pauidus amputaret , minus
simularet transfugium. Responsum dedit ι ut credas,non titubantibus labris dubios verborum nitus edidice: uniueisus eius sermo sententia fuit. sie responsa prudentum nuneupant Iuri DPeriti, ex animo luetibratoque eonii lio legitima sensa prolata , quae quasi ex tripode oraeuloque venientia omnem rcilint quaestionem dirimete. Vis G Iona j. Prima eius actio tesponso fuit,ncti trepidantis corporis casus,non lachrymosus liquot ab oculis suetis, non manuum in coelum eiectio , non haesitantis pedis nutatio. Quasi ex condicto, quidquid nune ageret, tibimet antea praemonuisset, statim ad interrogata respondit. nullius quaestore egetis , urgenti que ad consentionem chordae.sed liberali et pandens quidquid in pectoie illico publicandum gestabat
Fata Hebra tio sum. Non nomen depromit, sed genus a nee de genete interrogata, stirpem, genii litiumque producit, ut in praeludio Assy
lios captaret attentos, quos Hebraeam gentem
exoso, statim cui tostas allexisset, ii de prompta deditione: ut sub captiuitatis gemerent iugo, meliori decreuissent consilio, Cui non dicit: Hebraea sum . sed filia Hebraeorum 3 Se quasi totius gentis protulit filiam , ut quae in commu
ne bonum nata esset, pignus censeretur commu-
. me. Tam si tenui animi generositas non de unius Hebrater familiae anguli a potuit stirpe produci; augustiori , amploiique propagine , quasi ex omnibus laeobaeae domus stirpibus pio genita
est . quae patriam , gentem , regionem a compedeseruili redemit, caesoque Tyranno in illibatam libertatem asseruit. Filia omnium suit, quae omni iam vitiger. Quae antea in domesticis laribu , dum pax vigebat, unius Merari filia dieebatur; de unitiosa Hebraeoru.n coepit eomputari progenie. eum ab impuris hostibus patriam egredi tur expiare. Aulpicium victoriae suit. vatiei illumque nobile triumphi, se filiam Hebe rum voeare. Nune in cuiusque Hebraei domo
Naia est, quae natalitia sui. solerumque laetitiae pompam quibusque familiis pro victoriae mo-
numentis decernit. Non dissimile est, quod obseruauit Chrysologus serui. i 1. Moulaia ergo pὸν Chusol. Anneiam Visaeor ne prasamus hune et oea e sitam
vi ivitas non pisi sibi situm seu parit pignin auctoris. Hebraici populi saluatrix , non sub unius familiae censu veniat; ut omnibus subueniat , an ulliit, uenere sequestietur. Sie Christus suis
hamin a nuncupatur : compendium elepit amor, nec cuius hominis esset, nempe Vir inis,in ipso vocabulo retexit, ut o inni utra filius putaretur, quia omnium clientelam effuso cruore suscepit. Nee praeret interrogata respondit; quippe Assyrii iuxta Ctieam versionem suseitati sunt: τίνων Craeei.
quouitido ex Craeco transtulit.
Iura Q. fari a fueἰe .ον. m. Si cum praecedenti dictione innectas. integrum etiara absque seia quentibus Tensum reddere valibunt: ae s dieeret : sat est mihi ab Hebraiea stirpe nomen ge
nusque duxi si e . . t ab eorum coetu , rebusque,
quanta potui eeleritate , di se ederem ; squidein
H braeos in extrema pericula calamitas atrox adegit; & par est filiae , parentes deserere, quos Oismios Numini agnoscit. Ex hoc loco Iudithae veraeitas solet in quaestionem adduei : an mentita suetit apud Assyrios a te xique solet non parua menaaciorum restis, quibus sancta Remina iti seu i, districtionis iudicium accitur sunt qui in animum suum induxere neutiquam
a mendacii alicuius suligine posse vindieari. saltem cateiosi, etsi non lethalis,d: qtiod inhonesto piaculo sanctam bellatricem commaculet. Censonis huius sunt Abuletis; in cap. i. Exodi Abuli q. 6. Lyra, sa, de Mariana hie : Duἡique S. Tho- mas r. i. q. I io. at t. s. ad 3. sed Diactor sanctus M, lihi non huie se sententiae desilit; quin in sensu my- s. Thori. stico vera loquutam sceminam ex ultimo animi
sunt, qui Iuditham autumant contexuisse ros mendaeia , non tamen mendacis eoia traxisse de
lictum . quippe quae inuincibiliter ignorabat,olsciosum viileque mendacium , auertenu Isque hostibus peridoneum,etimen esse 1 quod & Platonem latuit, qui pro patua Neiuibus tanquam innoxium insim simque tutamen, mendacium admisit. Hule opinioni impensus refragandum. Docta erat in laetis luditha , nitialium de prophetieis ausitat diseiplinis, admodum de ecelestibus erudita, quae praetet nobilia paterni generis Hocumenta , arcana legis, biblior uinque
eterum monimenta euoluisse , ex hymnis tito rationibus , quas ad Deum cecinit, comper
tum est. Quod baibari de ine diti Persae, itidderudeles Assyiij medullitus percallebant,turpis-smum elle mentiti, nulloque posse honestati
conatu , ignoraret scemina pliadens . cuius sa
pientia de eotistium, de rebusque altissimis dinsertatio panegyristas & oratores, uniuersos Patres sortituti Qualiter mendacium exosi Peisi, lique teti his, quae diximus ex Herodoto , sto-baeo. de Strabone lib. is .supi, tona. .cap. 3.n. a. Damus nune Plutarchum de non foenerando. Plutaro. Men iri Presseetinutim uel lam Ac ι sν Datimas alienum eoUare ; qtiod menis is eanι debh. eser M.. ideli fortassis data ope ii, impens que
luatilia apud Holofernem se de veracitate com mendat insta cap. ii. in Graeca veisone : Nouen Habo
187쪽
enuntiabo Domina mea scit id uam. Qi ibus in verbis sanctionibus andoisque Persarum indulsit, Hebraeamque gentem de simili ueritati, stu-gio tacito dictionis argumento laudauit. Seiebat igitur . quae sie loquitia est , non solum deaeeus tu esse mendacio . sed Deo itisenum esse ; siquidem in totu Latino , eodein ,eis io quo sedi pug Graeeum ab aliqua mendaeii coniectura
praemunit, dicitur : Stime vrela ancilla tua e quo
niam si sequutu, fueris verba antiri itia, perfriti rem faeter DomInm tecum. iio. Hae igit ut suspicione abiecta, ab omni men-ἡaeli uitio ludit ham de sun sunt,quot quot Neinteriei post seratium stliptores, qui insta cap. 1 3. quas . s. rem docte tractam . plures vias a petit pro veracitate Iudithae, a quo caleti transcripsere,quos operosum esset congerere. Se itum est in tanti pondetis stinctione , quam obibat scemina sancta , licuisse omnino , , et bis amphibolo eis uti, aequiuoeόque stylo inimicos deludere , te amputatis sermonibus , quos petiodus interior complebat inescate Holofernem ; sicut Th. Saact. v niueis in decernit haee erudite tractans P.Thminas Sanctius in praecepta. Decalogi lib. s.cap. s. Igii ut in ludit hae verbis nunquam linqua se a mente discreuit , nec degeneri eloquio ab interna cogitatione secessitimo a mussim iuxta quas linea eor intrinsetas exarabat, ductus sermo processit, licet stolidus de vecors auditor a facta calliditate deeeptus, st1li pondus mensus non est . & quas in monetae effigie, obaeratique numismatis visu . sine discietione falli permisit. m. Equidem me latet, quo iure poliat ludii hade mendacio aceti sati , siquidem prius a Deo tam enixe poposcerat , de doli frauditiae labia,
de deceptorium astum , palantemque tendiculas linguam , ut in verborum retibus captus, in extricabilibusque tentus cliolibus Persa periret. N c tamen mentis compos nemina Deum tibi mendaciorum expetiisset attificem , apud quem summae veritatis stabilitas solidatut . Ergo censeatur loquuta iuxta id , quod a Domino postulauit, nempe architecto ingeniosae si audis ingenio, verborum technis, mireque dolaiis dolos edictionis ambagibus, ea arte , ut nec veritatem offendetet, nee sileret impunes Assylios. Alias s texere meo gaeia parabat, seque indicto eam. po , a petioque Marte opponete veritatis , quod mulieri sacillimum est . ut quid a Domino sal laeem sermonem expeteret; Supra cap. s. in textu Graeeo: Da sermonem mihi, o fallaciara . Omlnus. Et veruii. Percute seνtitim ex ubi , a cepi Ionis mea. Igitur ei petiuit scemina religiosa, se ab eius ore dolati verba , ut Ze auditorem salietent, & a consilio eordis non desciscerent; sed vox menti concordans , quod proptium veracitatis est , eo ingenio pollet et, ut illaesa velitate i delet de caperet inimicum. Ipsa se ludi
lu tib s.ls. tha exponat. Recognoste supra cap.9. vers i8. Da veriam in ora meo , ct in corde meo consili m coriabora Os eum eorge cupit innexum , nee la
bia a mente difformia, sed quod corde paritet de ore innexis pei texturam sermonis, ingeni Osis uerborum retibus hostem illaqueent. Hae e August. mens . si alicuius Augustini fuit, dum se in .ss. inquit: Non dictiis pud eam mentis; , non insessis Mibu, dixit prefeeii actibus qtioa p, omisis. Dum Aer; alio sermon/ , im Inari s ι rbi, blana tur. I ita ιν animi ias is soluistir . die. Supi, modum ludi ilia de sermonis elegantia , acuminati
styli aliis eri , siaudulentae dictionis ingenia sactaque e illiditate laudatur. Ergo neutiquam mentita est i qualem enim laudis lucem mereat ut , quod stolidi, ignari ue absque doctore di diceruiit,astitissma mendacia proferre 3 Et quid .m nisi profundae sapientiae salibus aspergantur verba ludit liae , iii tuique praetet mendacias ut , iiiniste de atii lice lingua beatur Qudd sinentiendo voluit Holo itiem deei pete , alia potuit Deillima mendaei a pio tre, quibus Petiam steti dei et deliintum. Ergo sapientia sernionis suit. vetis iit et ite inmicos, quem pulchia altum sermonem nuta pat Augustinus, id est,qui de profundo itientis areano , cola; que consilio
accinebat, quae est veritatis des nitio ) & qua altus,idest , profundus , nequiuit ab auditoribus
Hine Iustibae sermones vocat sapientiam. Athanasiius in S)nops : Torcia ρο ιxilium ala,sa i tam sapientia aee h. Misam eo sa; . Baptista Fulgosius lib. .cap. callia arem. Pauli nus natali s. Sermonis .luantiam. Ambiosus ita lib. i.osse. p. i 3. Nee itide in Augustinum sit licere libet, qui seim.66. inquit: Iaa enim iam barbaros animo, insu7ssi titilitis raude confva
rat . ut eum ligaret vitii aram arre fabala M.
Qui sabulas audi , , non interpretetis 1 endacia: sabula enim . teste Varrone lib. s. de lingua La- vana tina , proprie res est passim vulgata etiamsi veta sit, a sando dicta. Fabulae dictione pro historia utitur Setie ea epistol. . s. ubi cis praenaisisset Sedier. Grammat Icti, circa euram somonis versatur, latius evagari ititi, circa his iis as , iam ut longi simo fines so proferat , circa carmina : statim addit : Visia horam au υἰrtutem si sese raverborum date hiici , ct fasti aram memoria , or ve sum leae .ae m. 2 eatio. Suetonius cap. 7. MLD- sum .riam stila em, dixit Paulus i. ad Timoth. i. . , di i Nec intenuer ut fa ,sis, o genealog interem a-
tu , ubi soles quae ii quid fanta ibi ii miscet Cen selem ab abiecta dictione genealog s sensum
etuendum , ut denotet historias, quae per genealogiarum sucecssiones de patentibus ad me potes nati alibus monumentis ambitiosia transnaittun
tur. Nisi quod fabula, quid docta , argumem
sique 'ingenii textura complieatum praesignet. In balis 6se apud Suetonium in Augusso e. C. est hominum in ore versati. Horatius epod. i. Horat. Heu me per υνι - nam ptia e rami mali Fatila qtianta fui. Ait ergo Augustinus: Vi eum liget multarum Aetuae arae bala tim , id est, se attis eiosἡ veiba composuit, ut in sermonibus , qui nisi intrinsecus nucleus , mentisque piosunditas retegatur , sa- 4bulae viderent ut , attonitum illum. leporiaque de elegantia tentum it telixent. Hinc a. Uetri l. vers. is. Noli enῖm Lesai fabalus se Miari: doctae etenim dieiintui, quas sinulatoria aTs', de lepiditatis ,& argutiae sale conspergit. In lance discretionis quaecumque Iudithae verba si appendas , de staterae examine quain solidum pondus aduersumque vacuitati mendacii conuinces Singula in Sanctuarii pondere perpendamus, Irio V. fui; a Dei. e. m. Graecἡ est in ptae senti: Eιs Io a Dela j. tim. sei te simulauit tras. sugium , quae dictio de exeret tuum militari syl-
iri laba est. Quare iram ei reddit vatablus Eri iri vat . prima vocnenit animos Asthriorum , ut iam de eorum incipiat exercitu computati scemina,
quae Bethuliensem dimisi. Seitissime hae iacee
188쪽
xsa est, ut illi suspicarentur fugam, quae solui netat velox diseessio. Si e set ius illud i. An ea d. Dimitιe scisam, Oleritatem exponit Quin si saexilium lignis eat. Vnde lata fuga apud Martiata. in i .exilium, is de iij et dictis , de relegatis, exilium omnium locorum praeter eorum locum designat. Exulat voluntariis gressibus , patria, in patriae libet talem se mitia sancta : ideo se suxere dacit, hae intelim sibi poena decreta, to nec libet et ab obsidioni, pretia Rethobam. Cicero in Bruto i s. inquit: Sapio 8 fuerae negant Stoici quoniam ubique sapientibiis patria est. virgis. i. ecloga. No patriam μ' m. a uiri fixit Lucan. lib. i dixti: Ino tam foetitur,cum tamen potitus a bello de hostibii, fuga soleat committi. Ae si .diceret: concitis vestigiis properatur in bellum. I iidem sugere est oneri cedere, nec pondus posis, Dei ferre. Pl in. li b. xj. e. 13 F lilia gemma I - ἰφeautonis cana an iam fuiunt, id e si . searis eationi cedunt,mollit aeque intus refugiunt. Ergo fugit a Bethuliensibus luditha, utpote quae extremam torum calamitatem serie non valeat,
reptionem , & praedam hostibus tradant: idio subditi Quoniam tu tim noui de e. sed elatissima euolitio est ex adiectis : Fui a farie eo m.
id est , a conspecti bus , quod veri ismum suti; quippe ab oeustis Bethuliensum secessit : quae
gere a M. o. Quis stigiat a Deo.qui in Deum
illica noti reincidat 3 Et tamen tollas ut conspectum Domini declinatet, Surrexit O fagora inas eis Domini. 4 iam si iam agnoti; , quod dentis totis in
a. aviarion m quia .erius a Equidem ni sol, siti stet iudith: . sienisque Principibus ad cubiculum, eos de diis dentia obiurgat et, iam iuxta opuli suffragia populus libenti deditione tra-
dei et ut Assyriis. Supra c. . v. t s. Et num congre
dia iudi ilia sugam in Assvrios arripere meditata est: quoniam iuxta populi vota futurum noscebat depraedationi subitetendam Bethuliam. Nee est cur eum Neotet eis conditionem hie subintelligamuς, ni si Deus opem nitet,cum clare loquatur iuxta populi, Principumque consilium, quod ni s auerteret prosectio ludi i ha , se iam de
ditioni deuotierat. Vnde Vatabilis ex Grς eo vertit : Ab ET, triari fugi. quoniam via , tradentur deis roranu ipsistinis enim B thuliensium verba sue
autem est otis, seu orate. Non ausi agi,ut de perduellionis piaculo accuset , non patriam , quae cordi est insando flagitio , apud inimicos condemnem : seci quod iam futurum agno tit,cons-lio celeri matutaui, ne vita eum reliquis ab Ore deuolet gladii, qui iam iam aciem suam iii Hebraeo sanguine saturate sestinat. Non voluit
aptius non comptius potuit de arduos ealiis suae
eluitatis plotare , A pro propriae vitae sospitate
implorare dementiam. Adiuor vitae amo te,non
odio patriae: si illa semel caluta est, quia ei mei sanguitiis profuimini proderit in is ut languineo pelago guttas addam foeminei et uotis 3 Si de sungat , si apud vos , non tumultuaria populi caede,ubi nullus seemitiis honor deflagrate gladio conceditur, sed vitaque exardet, libido,ille- arida in Iudah. Tom. I L
eebios nempe dedecoris , & surcitis. t tu timagκoki,qιou intur vobis in deprauia ian/M. Malia δε praedam esse libitam,quam violenta ,rion ex liuore,non ex infidelitate discedo; non aecuso patria. sed fugam excuso;imd quid mihi congratuli tui,habebit Bel hulia: proditi enim semita qua
capiatur. minus saguinis erogabitur in victoria.
Pro eo quoa contemnentes vos , noluerunt ultro I i s.
trade es ipso, verba Dei uni populi ad Oziam
Oristite, si toris res ἐν uni nos, o non eriretinι ob i. iam nolis, mi sistis' a ent nos cum pace pHue cogitaui mecum. Bene meetim di Iit,quae nee Principibus arcanum pectoris euulgauit. Seetim cogitauit,quae habebat intra eordis penetralia eonsulem Deum,cum quo securὸ de Leitioris io ite decerneret sat est si binae t sce mina prudens pro solio & tribunali. Sancti ani mi spatio stas,integra aula est, apud quam de tam arduis rebus comitia sant. Praestat consertissi mis nequentiis silentium pectolis & secretum, ubi pro Senatoribus cogitationes sanctae praeis
texatae sunt: ubi rationalis rectitudo legem rogat . &iudiciti omne absque vociferatione completur scelix ex cogitatione prouentus, ubi lingua non gallit,nee sub incerto di sieitationis tese uentilanda committitur, sed serena, quietique eloquentia sub Deo consule scirientia concluditur. Pluries fremina repetit, quod secum eOpitauisset: infra c. ii. .. . Don.c faciat Dem in Iudith talmanti mea hac,qua cogi .iui Et quae a cogitatione incepctat, de Dei nolitque euentu se instru 1it cogitans, in ipsa mei cogitationis dictione, sortitudinis prodigium impleuit. Infra cap. 3. v. . Cons a m/ Dominis D io Uraitio hoc quod cre- ludith i , .
lofernis excidens, ptimam cogitationem recordata est,ut sitis concordaret principio,ppusque Dei sui, numelis semperesse perfectum docet et. Vadlam ausaelam 'incipis Holofernis.Directὰ ii . iam respondet quaesto. Assyrii sciscitati erant, quo 'Luet rogationi satisfacit, propalatque institutiim : quod non quidem indiscreta,& interminabilis fuga si sed cui scias seopus finisque decernitur,nempe Principis Holofernis praesentia. Demitate sceminae prudentiam. Ne Assyriaet xcubiae sibi hane pulcherrimam praedam adrogarent, Eminamq; venustam oecupationis iure
sibi ut legitimam vendieantes, totius triumphi impedirent fortunam , praemonet, prosectionis
eius seo plura solum sistere in Holoferne, quas Maiestatis rei fututi, si quae ad Principem ibat,
ut de belli rebus consuleret,ab excubiis milita tibus indecorum aliquid pateretur,qui festinaniatis ii sum tibice tarditatis coercent. I dam auschm P Deipii Holof γnis. Nomen Holofernis pio nunti: t,indicas,quatum pauoris in Hebraeorum cordibus voeabulum istud sparserit, cuius nomen vel abscoditae sceminae nos eunt,& intra Hebraeorum gyneeaea, mollitque sexus latibula .
tanquam quid i hendum pei sonat. Ad Dei ni
Hi es , Holose nis. Principem nuncupat, ut de maiestatem videretur sateri, & iam in Hebraeos dona inatum: nee enim Principis Assyriorum dixit. sed absolute , vi a Principatus communis eoi sessione iam iam subiugatam Bethuliam denotatet .Quid Odd sub tanid Principe populus
189쪽
iam si agilis substet,s qui totius sitim E Orientis,
deflagrante Marte . tenet habenas , unius Hebraeotiam prouinciae Don par est orbati dominior a iam Principis I Issonis. Faciem quaerebat, quae nouerat ad Holofernis oeulis totum, quem editabatur , pendere triumphum, ut venustas nam di facies, lucem torquentibus pulcherri. mis oculis , toruam & trucem Holose inis sa ciem vinciret. Optima antithes, est. Et foli a faeis e. - ct iis amis enm PrincIsi, His of ν-ni. nempe non alia de causa vitaitici B iliti liens uti eonspirauntinis ut cotis sit e tertiis a Pelia: in cui ut oeulis quidquid armorum . quidquid
sortitudinis est pio se pugnaturum sperat Graece est ia ιε mu ac ri ia πιν Dλeo ρνου. Et ego τι nio adfatim Holose nis . Quae verso pariter cum Latina, indieat, a se sestinanter impletum quod eo itauit; si quidem quae cogitauerat, dam , Opere iam complet lenia e De cogitatui se
rellictantem praebuisset, sed utpote Holos itii proseuam sugam illicd maturas. t. Vi Indem Hii ιν erat roram. Perlege sequens eaput , fatebeiis ludit ham Bethuliensium pati di se ineleta, nempe ab ariditate aquae iam iam spiritum a flare Bethuliam , ab inuasone famis taedet enim cibi stomachum , quem frigidus liquor non irrigat) iam stactis viribus corpora popularium nutale, aliique insupet Holoferni
aperuit, quae prae sato in loco expendemus. Ni - .hil amabilius est exercitus unius Aristarcho, quam alterius percallere secreta : nee pretium satis iustum est quod militaris solertia, duci m-que curiositas exploratoribus non appendat. Vt animos excubiaium demuleeat, & sub t-tunatissiniae explorationis scitiore facile obtineat , de secretorum te sciatione spem concitat Assyriotiam: prodere pollicetur,qii Od intra moenia , scopulos; iue montis ingenitam defensonem, secute Bethulienses pertractant. Et odialam a i , quo au tu passu . Inere eos. Non per montis iugum , an actusque rupium, rudiis ii
qui elicite deuio rcr praecipitia texuntur pollicetiit aditum demotis rate , quod e
quod solstan putauerunt Ass)tis: ostendit agi ium , quae unam ad obtinendo, id blaeos semitati esse explicuit,in Deum sui im leueti sa iiiis r quae s luere non possint, scilicet poenitentiae pecunia, cile ob iidentibus erit, etiam per obicratas portas hostilem immittere manum. id riosccto Duri ludith aperuit in si a cap. i t. v. s. Quod quia non'. calluit Lyra, peribete non dubitauit: Noe υ ν; cari non potes adlisi diam , n e ter .atio iidei conueniens in s n 18 9 eo. Iniuste censuit, siquidem & littera suffragatur, scias usque luculenter se dat nec dixit quo aditu obtineat;sed se b-t noe Mniciebat enim id nullatenus Opere complendum , utpote non completis populi peccatis, quae in illum aduocarent pernici cm. nati non caulat viaeonio de exercitu e . Senon solditi Diret,sed & militibus profert bene uolam , ct de cuiusque columitate curantem: quas studiorum eius lucubrationes id lenae rent, ne quis ex tam a in Phllimis copiis malle.
una, neque Ahm tisae; ubi obseruat volabilis. quod licet δασω, ν, piopi iE signis eii dissona re , & diis dete , in Bibliis aliquando aeripitur tro des dei a re, ut i. Reg. 3 o. v. is. Quare iera tum in textu Graeco autumat: Nullus militum tuorum deside abitur , vel, se integri et unt mi ex cicitus olditi s 5e numeri, , t ni, a dissonantia, discierantiaue s i. pio secta salii tui: idem ei im senius in Graeco ae in Latino: Aa σωοῦν si bis auctoribus exanimali in tali teque lignicat: liquet i x Budaeo , ct Hent leo stiphano, sata
bat. Quia i iii μου in a, o di . ne ur - νύι et GiNee vulneicitus erit nec occisus: Nus - sus corporis patiet ut compago ; iusta cuique sua membra manebunt integiis lacetiis de cruribtis ot 'tina reueheni spolia; nihil a persectio- De mutilum : omnibus de vita & integritas arridebit. Nullu, felicior triumphus , quam qui , liri P o cruore non liticius. Nil chatius, quam caro victoriam non emete , sed absque nati cede . . rianguinis, quas bene seio praestitos violenter inimicos triumphare. Non tamen hac vel ba scum tota Iudithae sententia cohaerete videntur.
Se perhibuit Hebraeos fugisse vi pote qui a minaci clade deuicti se in depraedationem Holoferni suillent daruit. Quid ergo intereiit contia rliatrix luditha, ut iam tradenda ciuitas, per ie- curia ira aditum penetretur, in ei uenioque subiu- tgci ut exercitui Ne vllam in sensu & Veibis di crepantiam admittam, obseruo, quod illa pra- sata vel ba : Qtioniam furitim agnoui,su'sude vesti in inadai .n m. non intelligenda sunt de r libita deditione: deditis enim voluntari. elui - , bu, nulla solet vis depta lationis imponi, quae potius accidit,c sim araraorum strepitu deflagran - , ie,anhela bonorum libido milites per ciuit iis iiii uptae domos, ordinibus confusis , dispergit. Idem ergo est ae s diceret,se agnouisse, ciuitatem praedae esse suturam,& a depraedantibus copii, diripiendam. Alias si ex eqnslio,res piscen- itaque se ipsam Bethulia subiugaret Assyriis, ii uxta quc ira proseit Iudith a cogitatum, ut quid firmi na tutandae salutis amote pro ga a dona. sticis latibus ieeessisse se diceret a veiam de se cotilli toto sensu , argues: Quid adhue opus Obseuri aditus scemina magi ilia . si emel ab
Ailytiis des laedanda nolcitur urbs ramo admodum operae pretium potuit censeri,quippe aditu reserato , scinii que Dotata, qua exercitus, quas tento fune, luctetui in urbem, nullo iuna iaptu victoria continget,nullius militis compara- ibit ut pietio, nec potetit Hibraeus magno stam vendete columitatem , cui posse resiste te non praestabitur.
ιά. i . Et cum audissent viti illi verba eius, considerabant faciem eius,5 erat in oci lis eorum stupor, quoniam pulchritudinem eius mirabantur nimis.
Versi s. Et dixerunt ad eam: Conseruasti animam tuam , eo quod tale repeti consilium, ut descenderes ad Dominum
Vers. ιε. Hoc autem scias, quoniam cumsteteris in conspectu eius, bene tibi faciet. 5 eris gratis lima in corde eius. Duxeruntque illam ad tabernaculum Holofernis, annuntiant 1 cam. ctim acia et ibi illi mersa e m. Emphasis est non modica in Ly. Et cum audissem cytiasi toruae baibarae in crudelitatis prodigiti esset, se se lenes , a surin eque destitientes praestitisse vel bis
190쪽
Iudithae,vtvsque ad plena periodii expectarent,
nee aliquid amputato sermone tinnitet, sed arrectis ainibus orationi sterninae obsequerentur, dentis ipsa dictis imponeret fine, uetiti e item impedite citcente Nullum maius eloquentiae fumen, quam quod ut argenteis eloquis currat laticibus, lenitἡtque quat, duras te bellesque quercus aqua lambente nee se eiente deponat. Mirabile fuit,
nee iii si mellei sermonis leporisq; Iudithae proprium, si voeis flexu aut ille Assyriorum flexi sie,
ut Otam non mussitatibus ex animo diceret ad votum , de stuporem audientium. Ctim audinem misi iil ,riba eiis; illi,viri; , emina; illi Assyria,ea Hebraea, illi effeti,illa mollis: audiere ta inen,auditas suffragium fuit .cum auribus subie cet ut de pectora, : ab incantante sat ienter primum per aut tum vas, speciosu irata sere venenu. Utrab.iret seriem eiis. An dum audii et te.
iunos a pulei titudine saciei oeulos petitiis erut3Imo audite,& videre, vinum suit barbaris leno ei Hum. Noti plurimum ab oculis auriculae distat ret hos aditus in anima demittitur, quo pascatur sed ideo post auditum sceminae eloquiu,in tente facie eonfiserauisse dictitur,quoniam non illie5 rroruperiit in verba sed in auribus haeren tes de oculis attonito stupore obtiguerunt Non potuit Hecallus se nianae pulchrituainis vis ex sileaii .sistet e potuit fluenta verborum, quae ex Assyriorum pecto tibias restagnate ei piebat: sed volubili lingua eo ere ita sint,ligataq; fune, querer oculos Ais, motu sceminae vinultas immisit. Amo q iam litiguam ad responsa explicaret,pa- iuper fixis obtutibus in ludia hae facie haeserui, quas a maiestate saei et verborum podera di me licies. Multii animae exsatiatu an vultu: ibi su prema portio est vel ut si tota facies senestra sit, per quam in tes duo corpore su stentata se aspicientem aspicientibus praestet.Qui ingenium,&consilium per ossici si linguae,set montiq; sauum in Demina iam agnouelut,reliquas animi dotes in facie considerant. vel, ut annuant dictis, nec Nebriae vel bis dissideat,saeie remetiuntur cum verbis seut enim detersissimi vultus de illibera Ies,mε sacis animi, publici accusatores ibi Et ellei se venusta modestoq; decore perfusa forma nullam cum vetbis patitur dissonantia. Corpus vestem animae senee nucupauit ep.91. Quod de uris dixi ta m ab eo, por/ me existima aicere nam hae quoque natura vi quam a vestem animo ei ctima L . . lamentia iis γ'. Dicerem nigrii sceduinq; eor-Pus,multumque de naturae tace conducetis,ue
sic in quidem animae esse; sed quod coactile diei-ilit ictititque ex villis crassioribus copactum, se ieiE tegit, quod in animo est, imperuiumque reddit pectus quod obdurat. Caeteium pulchra, acies,tenuissima. petiuei laque vestis cst: denudat animum: qua solatio stet tegit non potest demendacio damnari. Sicut vitio unda usque adsundi lapillos ,amittit oculos spectantium , se usque ad altum animi podiis se uatim sinit pulachritudo tentati .ltituebam iit Allyrii ludit ham, ut eae saeiei lumine omnem,s in verbis esset obscuritatem depellerent ex vultuque veracitatem piobantes,nullii aptius quaererent argi mentum. Et erat in ecti tu . ν stipe ν. Cur in oculis,c impotiἡs eos atteretet clauderetque, nec immotas
pali' bra, permisit et,quales tibi sorii osias ve- die bairimo quia stupotitia nisibi a nesciunt si is ossetis ineumbere; aualiter ea stupor inuenit, se relinquit;apertos Assyriorum oculos, ta ni iudi-
thae saeiem intentos stupor repetit,nec compli cuit. Demissis ab equo Paulus apertis oeulis ni As.f. hi s vidii prae lucis fulgore, vid/tes oeuli obstupuere,eodemque stu immotae pupillae manetes, quas ministerio iam functae,ad viue di ossietum enerues haesit ut . Inde in oculis Assyrioiti stupor
Quniam ρυ ch iitiatarm eiis mi bantών nimis. Vera pulchritudo est,quae non ab oculo tu pendet arbitrio nec in incerto voto tu standata,iuxta intuentium aestimatur affectum. venustas,quae quidquid est, se veritate eo: saxit,ut una ab Omnibus aestimatur .nee a sexibili unius oeuli pupilla laudem amittit,quam in alterius oeuli iusifragio sortitur. Haec ipsa ludet hae pulchritudo est, quae Bethuliae Primatibus iti polia ciuitatis sedentibus dum praesentiam abitulit,stupore reliqui iride inibi , visa Deie manavit assectus, sit
quonia in istatim ab eorum Oculis exulauit; hi mi νaban Ar,quia adhuc intentos oculos in conspe ctum eius tenebant oris gemina elegatia neni pe& faciei de linguae, perfuso stupore Asirriorum
me bra contraxit,quare post audita verba faciem. consa diat, s soriati ipsa, quae ligauerat artus de vel borum , vultu, lepore, iterum s luat,lumi-nἡque quod vibrat, quos iniecerat funes,incendat. H ibetis speciosu mancipiti: quis vetat manu caper eo milites limo stupor oboitus, littoris apparitot Isie gessit ossicium, quo selieior ludii hanon iam praeda,sed prendens,pulchritudinis ira iiii illaqueauit Assyrios. Metus & reuerentia stupor suit: incuruaturat barbari pectorum poplitem , seque subiugandos absque dubio Marte Heroinae dederunt. Firmum sitellitium sotmo-
stas est: ipsa non captiua captiuat: ubique tet rarum patriam inuenit nunquam exul. Haereunt ad eam. Non medio cie violentiam rhaerenti captaeque ab stupore linguae secerunt, quae non nisi ad beneuola verba , multumque coidig inter lenes sermones trahentia, solueretur Manu solent respondere praedones non Ore,
quibus omnia corporis organa in una diripiente manu eomplentur; sed quibus diriguit manus, labia praestitit amica benignitas: ani trans enim cicutatus te mollis c5tinud per os gestit emuere nescit enim intra sectetuin corporis cotineri. Dixerunt ad eam. Quo idiomate,quove stylosen Hebraiae noueranti an Assi iam linguam Iudith a callebat , quae protinus barbatos intellexit
sermones, δc , barbatis intellecta r si Disan ibi dispalis .it inque dialecti interpres fuit, qui
conceptiones mentis utrique iecludereti vix
suspicor ; inici Assylia lingua utpote familiaris
de vieitia insedit Iudithae,quam Deus tunc tem- potis , osseio interpretis adiuvabat. Consertia i ariimum tuam. Quasi corpus, quὶ r is
elegans de ventillum ibamet comptae linerali tatis alte poterat conseruasi , nec alio tutamine
egeret,utpote quod venerabilitas propria tegebat Imo anima hie salutem vitamque significat, cuius columitatem iam inde praesagiunt Allyrii, utpote quod nulla potuit iniuria tentate. Anima e5 distra ab antino , ut illa corpus quod informat eoiaeetnat, hic spiritum absque respectu ad membra praesignet. Animam, ut vegetatur
homo, sentit,& ratiocinatur,omnique vitae Ἀ-
Mere pollet, conseruat i se Remina dicitur, quia omnis illis uitae potestas in Assyriis eastiis manebit, cui facultas liberaliter competet in aula