Reuerend. et illustr. m.d.d. Ioseph de La Zerda Benedictini ... In sacram Iudith historiam, commentarius litteralis & moralis. Tomus primus secundus. ..

발행: 1663년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

Dimian.

198 Litteratis Commentarius

immunditia putetur , praecipue erga Angelos, quorum innocuus candor , quidquid adis et satur virtuta, sordes reputat & nigreainem. Prodest nimium hule instituto Petrus Danaianus itiepist. ad Alexandium 1. Pontificem: Deptii aDem vi, tu es Angellias stimana castuvia,er i se Ita homis relicta mundi te o puritate tit iura qua- ribtis se politiit ae fora bus thio m. Nam ctim

is halant, ac coenes Itixuria fat.re prouoluitumictim dirimescentis auaritiasoratam inquirat ictimie tit in eloacam sereorum eo'tiens , mnltiplicia

nequῖtia facibui saeuis in ; hunc Angelus faetoνem, inhon para puditi Elia nauseam,inuitui satis ct g νἱ ire tolerat. In Angelori tiine constectu nus -δ ,-,na furi r obscaentim,n se vitiam ct peccatum. Eigo lugitha non solum ab incontinentiae se spieione se eluit sed ab omni peccati coniectura, quod fit, voce pollutionis & sordiu ira aptissime yroiulit ;quippe agebat de Angelo, cui putu lentum est , extremaque tace pollutum, quid uid in virtutem peccatui. Quidquid ludit haeuit, Angelus custodiuit, ne persectae virtutis la bet et ut constantia: multum enim os scio paedagogi detrahetet multum de munimento minueret , si clypeo solatia defenderet castitatem, nee illum ad omnes sensus animique senestras obie-deret, cum dixerit Basilius Magnus honi. in Psalm. 3 3. Sicut enim min; Atii latis et cuma, i, omni ex parte arcent propia intes s sire, iritur , se AH t. pra nit a fronte , O terroca odis, ct nihil ii in ae in eti odienas relinqhit. Abeant igitur, quotquot vilitate mendacis onerant illo illis iudit hae nobilem indolem , & de abruptae temeritatis praecipitio condemnant, aliisque, alis sque niuis, innocentis cordis pulchritudinem dehonestant. Quodque vitium foetor ellet Angelo comitanti, qui iii spiritu sis munditiae eulmine squalorem iudicat, quod peccatum. ideo autem linquiarius illaesae cassi talis. sospitiique pudoiis aut picein protectorem que Angelum Domini modulatur, quia Angelis lampet est cognata virginitas , quos S.Cyrillus castitaris operatoV s appellat. s. Baslius seriti. de institui. Monachor. castitatu paran phos. Nec est cur in hae it ita cum Angelis cognatione pa

ginam caneremus.

Nee dubito, quin Angelus iste, quisquis sit, qui belligerati iei sumitiae adsuit, laterique

quae baltheus seu zona argenteae castitatis ob-

ntingit, tanquam solidissi ima fibula strinxit. &a conuitiis p igitiosis procorum reduxit immunia ei in specie nitidissimi commilitonis apparuit. sicut aduersus L 3 siam insens stimum gentis Hebraeae hostem, septo spectandum praestitit

Maeli abaeis, acuens in praelia aureo armat irae bellicae operimento, niueaque veste, qui color ecclitum est, e matutina autorae textrina elaboratus. Nili velis, alatum umbraculum, conscia

semina, in puleheltimo eorpore ad arcendos oculoium ictus expandisse, alatum, inquam, oeulis elatissimis scatentium , quales in ulata pavonis pompa multicolor varietas compingit, licui Gabiielem depingit Augustinus serna. de

Annuntiat. Flammeos aram vibram velut pauo,

trities colora, Ma A Solis obiectis ρο mealas ια-ussim fὸν batur. Oculatissima etenim forma hune Argum caelessem castitatis custodem decebat,ne pupilla stamina laederetiat,& ut ocula

rem indolem paedagogus Angelicus exhiberet, sie Philo lib.de somniis: Sum qua iam serit mafab otia sprἰme se .mulam, ad Utias, dia usque sapiunt, a pertivia i ta terrestria ct humilia.

mia sera omnipotentu, tanquam magni Regis aureses oculi, audientes ita me que omnia. videt ut

alludere philo ad pii mores Ministros Regis Pet-

satum,cui magni Regis eo momentum est, qui antes, & oculi magni Regis appellabantur, vi ex Aristotele seribit Apuleius lib. se mundo. Sed inter eos Regia o Imperatoria octi i, Didam ho Des voca Λιαν per qtia os latirum genera Maenti ab homia bis De u se iure cum omnia qua tib eam ciegereremur, i D Otae urtim delatione d sobat. Heliodorus lib.8. hist. AEthiop.

sa misti a Regia oeuli s a G. scilicet Angelus, ut magni Dei oculus. Regis magni Nabu ebo- donosolis oeulum Holofernem, caeter6sque s i- perbi ministerii oeulos obcaecauit, dum ut pupillam oculi sui venustam neminam eustodiuit nee aduersus diuinum oculum oculus terrenus inualuit, sed illi soporem obduxit, ut melior Argus. qui soporari non potest, nee in pudoris iniuriam palpebris compli eatis illudi. Quidni protegentem alam croceo, puniceoque colore radiantem , insperamque oculis Iu

dii ha uidisset, siquidem & Alphonsus Henti-quer Rex Lustaniae sub similis alae inuoluero

Maurorum contriuit exercitium 3 subiiciam vel ba ut amoeneris. Misiatae τἰ euenit talia me peecatorem; brachium punantas inti me , arma tu quid se natim τοῦ m metim, O fiammis item eius coopi Iebar ala tan am Anges coNm tem non videbam , nec a quis iissit, qtiamrtiam mult; Mauroram manum Uales sent.

Consertim insidi in hostis, ct ree Oaesarii a latere meo moste , O dee/m mistia a deae dii, M is Quid itide 3 Equestiis militum ordo a Rege de- cc itur, quorum te isera , supra cor ala purpurea auro promicans oe sulgore. Quin Rex in eadem veis a prorupit. quae nostra Heroi na hier Cantabλω. l. Lm D o nostro, quoniam bonus, qtioniam in aeternum misericorata rim. Vt videris quam concinnὸ Iuditha, postquam Angelum opitulatum sibi nat tauit, coronidem imponit stimoni dicens: Consi emini Illi omnes, quoniam bonus,quonia ἰn saevium mis leo Aa .im. Non abs te ei t si suspiremur, totum hune psalmum , qui ut sanctius obseruat post serarium, in gratiarum actione apud Hebraeos solemnitet increbuisse,

vi constat ex x. Paralyp. cap. 16. vers. 34 Esdrae t.

cap. s. v. io. continuo , Sethuliensibit, fuisse cantatum , utpote in quo omnia huius Dein iis momenta collucent. sat est illus : Deae era Domini serit miratit m , Dexterea Do ri exati ruti meo si quidem in manu sceminae dextera D

mini sortitudinis impleuit prodigium, ut Iuditha praemiserat: In riseis in mana m a h δε upopuli si ita ha/ n Eie.

Veg. 2 1. Vniuersi autem adorantes Dominum dixerunt ad eam: Benedixit te Dominus in virtute sua, quia per te ad nihilum redegit inimicos nostros. . Ver 2 3. Porro Ozias Princeps populi Israel, dixit ad cain: Benedicta es tu filia I Domino Deo excelso, prae Omnibus mulieribus super terram. Maiaei si

352쪽

itaesas se a iis antes Dam artim, Axerunt MeAm. Fortassis patitet procubuerunt, Oreqiae de oseulo tetigerunt humum, quae forma adorationis est, sicut solet a pug Graecos προ υν is coniungi eum misis, tiι γοῶ, id est eadere in terram. Dio. lib. 36.de Tygrane adorante Pompeium: Carin em in tremam, ct adorantem. Liuius Jib. s. Stibm; se se, Er ostiis limen eis a trestis.

Quare textus Graecus ait: ψ κύ- ν τω Lι inel aratra adora erant Denm. Duin verticem vertebant in humum , animum

in Deum,uerba diligunt in ludithain, i is Dei portionem sceminam aestimantes, cui eontigit gnanum innectere eum Dei brachio, ut uno ictu de Deus & foemina pereulissent. Quare non dicitiar,quod auolauerunt Dominum &dixettit; sed quod adorantes Dominum dixerunt ad eam. O quantum de giuinitate contraxit, quae pro Deo vindex, pro eastitate bellatria, pio sospitate populi victi ix metuit copulari cum Deo,eisdem que syllabis innecti,apta quidem distributione, ut adolatio Deo, laus scae minae penderet ut Quae in perielitantis pudoris angustiis honestati peperit incrementa, usque ad Deum creuit, & in unum cum Numine coagmentata unum sanctiriaconis consimili obiectum. Quid i Deum itii emina venerabantur in sum proni Bethuli, eluet, ui se depressit in sceminae manu , de illam ne eaderet e suggesto pudoris , in sui conturbernium et exit. vide quo creuerit illibatae pudicitiae studiosi,quae in thalamum cadere recusauit.

Lenedixti te D mInua ἰis Urim/stia. Id est, in robore de sorti iuuitie quasi os Domini, quo benedicit virtus sit, quam indit eui non ditiat

manus ab ore , nee organorum intercapedine,

spatiisque pro litis distetiditur, sed benedictio& beneficium indiuisa actione formatur. Quid erbum Dei, quo sibi seque loquitur, uteroque cundo progignit,idei reo nianψs appellari dignos citur, ne opus a dictione dis edat . nec apst 1 promissione sequestietur promissum. Cyrillus Alexandrinus lib. i.Thesa uti c. i. agens de verbo Dei , Id , ct d aes a se iraestam D i nomina tir, nia quasiper maestim omnia Detis per ipsum ope ruri Nicana synodus lib. 1. Patre velu I poma re in Verbosia op ratus o omnia. Ergo inquiunt e BZ rea δε te DomiBui, ut beneficio tum p lusus in illa& influxisse subindicent, S: omne genus ornamenti a suptemo largitore traxisse , sipta sexum, supta natu tam operam clamabile saeculis perpetrauit: ae s dicerent: Non a nobis sed a Deo tibi laus est , qui panent istatui, eloquentq; en comi astes suprS orato tu pha letata praeconia, inflati': otationii tibias, dixit de pecorauit de te, beneque dixit, de vocem laudis, Se opus pariter laudabile tibi donauit. cuia per te ad nihilum νeigit Inimicos nostros Nullus adhue cecidit nisi dux , iamqtie de inimicorum contritione gloriantur. Anne animo

i a Boihuliensi in siles aliud eredidit, aliud vi dii. speique fidelis ab eo quod conspicit, surtit ad incognita, quae non cernit Nimium adoleuit vilius in populo, quae est pristina dissidentiae ruina se in vestieem, quas possidentis spei

no saltu deduxit, promissisque diuinis alacriter detulit qui ad primas impetentis exercitus minas in desperationis eaueam pectus depresserat. admodum argumentosa est spes, quae utpote argumentum non apparentium, in pignota distantia se porrigit, di praepropera manu praesuauit,quae ab oeulis diuita,spiritu trahit. Quid quod decollatum exercitum Assyriorum come ei et Bethulia, s caput eius prospectatur ab sei sum: nee pertimescit caetera membra, quae abeunte Duel, anima pallor mortis oppleuit 3 Solius Dei est,quod elat aliquid ,in nihilum ted egi illi; i eut quod nihilum fuit, facere quad piosiliat in aliquid Sicut Deus dixerat,&sacta sunt, de ex creatrice omnipotentia eruperunt, quae in

nullis seminibus erudiebant ut ad esse . se eum benedixit sieminae, pet ipsum factum est nihil Iora. i. i Assyriorum agmen. s ne quo factum est nihil. Porro Odias Princeps populi draer Axii ad ρs. eam. Princeps post populum sceminam benedicturiis accedit de ordine praepostero praeconiorum series intexituti squidem ad linguam Principis attinebat, orditi satagum cantica, quae sequacibus modulis cit eum fusi plebs frequentaret. Sed impetus inopini gaudii nullis legibu,

paret, nullius ordinis eatoribus eoeccetur,

tumultuario progressu linguas iacit excurrere, de aequalitate promiscua itit et Principem de populum non diseetnit. Positis vulgi tanquam sonori venti flatibus , hilarique murmure quiescente, Princeps Israeli, Otias sceminae eneo-miastes prorumpit, ne quid in eius honorem Eminimo ad summum defieeret ad obsequia. Cui Ozias Pi inceps istaelis dieatur, supra tractaui

Eois a Iari iustia a Domino Deo exc/lso pra , . omnitas mullaribus saper terram. Cur filiam nuncupat 3 An quia hoe a nomine vocati amabat, quae gentis Hebraeae saluati ix.quasi ab unoquoque progenita sutilet, ut uniuersitatis filia sagessit 3 Sane se stipi, cap. toiversi 1.tespondite ibit, Assyriia i Filia Hebra umsam. Hoc illi nobile genti litium suit generosumque stem

ma quod non natalia haereἡitauerunt, sed virtus. An sita dieitur, quoniam hoe nomine ciuitates vocabantur. Italae si .veis.9. Elia constentes pere' te, ubi Chaldaeus esu iaιes vertit. Canti c. . v. . sua sar in porta silia multitudinis. Caui.'. . sane soli dissima ei uitas sortitudinis vallata muris Iudith a suit, quae de pepulit inimi eorum iacula , de implesso pugione Afisitiorum muttinempe Ducem Holofernem truncavit. Vel potius sita appellatur, quasi iuuencula te puelia, qualiter eam appellauerat vagao: stylo enim Hebraico hae voce efferunt ut innuptae, x quibus aetas nondum e virore deflexit, vi ad notarunt Neoterici ad illud Canti c. 6.vers8.Vide- Cant. s. t. runt eam situ,s Eealismam praea e erant. Aded supra castitatem pudica seemina peruolauerat, ut, etsi thalamum experta, flammeumque passi. cum virginitatis flore contenderit, filiaeq; non-d diraque libatae adoleseentulae ab hoe pudieitiae triumpho debuerit insigniti vocabulo. vel ab Istae lis Pi incipe diei tui filia quae pulchris giens bus in argenteis ealeeamentis pudinis iter integrum per gisset, iuxta illud Catilic. 7. v et s. r. cant r. t. Mam puroh istius grossis, tui In calceameniij fila Priseipis. Quasi Pilueipe genitore digna suis. set,quae impolluto uestigio torum moechi cania guine polluit, de eastro tu inimi eos stiepitu, iucanoros choros conuellit. Princeps enim apud Isaelein ex proprio munere arma curabat bella

gerebat, de instructus militatis pro obeundis victoriis , singulatibus inseruiebat ossiciis. i. Reg. g. veis. ao. Es Dd abit nos Rex noster, o De. s. ao. e reri tar

353쪽

3 oo Litteratis Commentarius.

me δἰetur a ue vos . es pugnab ι b llo noxa prinabis. Ergo quia una Iudith a bella pugnauit pro Hebraeis, Assyriorumque manus contriuit, ut Principem populi se gestisse digno itur, meritoque filia Plinii pia nuneupetur, sevi de sua Sulamite sponsus, ut eius sortitudine commendaret , si iamque Principis diceret, praemisisse digno se ituit stula Udebis in Stilamhe, nisi esο-

bus. Quintus Calabet lib. i.appellat Mattis inuicti filiam.

E/nedicta G rtis ita a DomIno Deo excelsis. Quam populus construxerat laudem, amussim repetit prineeps,ne inter Dynastam de elues discordaret accentus, sed germana concinnitate, velut ab uno pectore, idem exundaret praeconium. in agnouit Ozias, eloquentiae legibus stetisse, Aum pro omni apparatu dictionis senedictam a Domino seminam geminato te stimonio tepeteret. Vniuersa linguae rhetoris lumina laus ista praecellit ; siquidem Paranymphus caelestis, summus Incarnationis interpres Gabriel hoe elogio virginem, Dei parentem mox fututam, pro pleno Oratoris lumine ornauit, dicens : Benedicta tu in mulier;ns. An aboriae ore decerpsi eneo mi viri, & quod ad vit-ginis umbram; veteremque s guram, nempe Iudith ambe Pi incitis eiu petat pectore , ad prototypum,eorporisque vetitatem ita luxit, Matiam videlieet, quae cum Filium Dei in utero virgineo concepit, tenebratu Pi incipis caput ab sei dit,ut dixit Huetonymus epist. Q. ad Eustochius alim ιι m; Fata opus es super terra ino-kam In familiam instith; , it qui ab angelis adorabatur in calo haberet Angelos ct in terris. et ne noloferni, eaput Itialis contine amput A. Quid splendidius in scemina , quam e charactetibus eius, elogia Dei parae concinnati si dvenerabilius, quam in ea, quae typus virginis suit, literatum typum excudi, quo Mariae laus decataturis Angelis impii matur. Ian senius in Concordia Euang.cap. 3 o. Exemmia dia b.n dictionis non conuenit posea. Iuditha, nis quam nushuius quinh ivum praιιι t. Ida re m beneuma a D O .se propter singularem alam ratiam Osνιitussinem,quia Holofereem perdidis . hac verό,dee.

μὰ . um Utili/νilus sper teriam. Sive in digenam consulas , siue extraneum , semper Iu dithi a communi sceminatum censu dirimitur, ut ouae naturam vicit & sexum,non debeat eum mulieribus eo inparari.Nonne dictitabant A Tyrii supra cap. i l .verisis. Non es tatis mulier fa- per terram in astpectus,ti itudine , O ins s. τὸ orum, nune Orias: pra omnibus mali rita se τὸν terram I ubi inter se vota inimica conue iuunt, & aduet serum agminum susstagia cohaerent, quid pro vetitatis constantia amabilius Iscilicet, et ii Iudith a scemineum est nomen. sormam nominat, sed non pectus; saciem,non manum; corpus, non animam. Muliebrem sexum reliquit in ictu, quae luit scemina , quid supra virum, nedum virato, remeauit. Sidonius iticum. Euchatist ad Faustum Rhegiens Effragilis valid, Misse Mne sextis in Qu.

I20 1 .Beneaictus Dominus, qui creauit caelum A terram, qui te direxit in vulnera capitis Principis inimico

rum nostrorum.

Vers 1 3. Quia hodie nomen tuum ita magnis cauit,ut non recedat laus tua ore hominum, qui memores sueti virtutis Domini in aeternum, pro qui bus non pepercisti animae tuae propter angustias, ta tribulationes generis tui, sed subuenisti tu inae ante conspectum Dei nostri.

Vers16. Et dixit omnis populus: Fiat,

ctum,caeli& terrae nuncupat creatotem 3 Atiquia cum ex omnipotentiae laciniosis suibu, quamque creat utatum seriem educet et, reeens

opus e vestigio benedictbat, ut quod verbum bonum eluctans condiderit, eiusdem boni ve bi benedictione completeta Vnde de ipse et tutarum gratitudine benea Acis audiebat, quasi benedicti otiis diuinae in Deum imagine repe cuisa, leuibrataque voce. Quin quoniam dixerat Orias ad ludithain t Iὸn Acta iustia a Domina de l)opulus i Boea se te Dominus; illi eo caeli & teitae genes eos meminit, ubi benedictio Domini ea septem lueibus percrebruit infundi, qua tecentes operati icis virtutis saetus, quas saeta aspergina lustrabatui. Hanc omnem benedictionem, quae pet dierum spatia primigenias res imbuit, quasi una sibi a Domino iudith a traxisset. dum illa , ben Acta prosei lucDeus qua cali & tetrae creator, non insubtili perhibetur industtia. Omnium letum benedictione, sibi benedicta libauit, quae omnium virtutum, unius castitatis incolumitate , orna menta Gititur. Benedictionum compedium est uitilis in scemina sortitudo , quae ut impudentem virum non patiatur, in viti caput pugione constantiae prudentet agit. Desu qui creaviis ea-ιum σ terram. Haeevna, si posset , supelbiret structura creaturae, utpote qui diuinae imaginis lineas plenius bibit, quas non umbra peccati, non purpurissus luxuriae , sed eandor tessest in- nocentiae, ut ali s Tertullianus lib.de exhortat. Tetrix, ad castitat. cap. i. Vtili im Imaginem suam nos

etiam similistid es m fisi ii sima, Dincti , cui Oips saucia, o Quae sanctitas apud illum eastitatis de eot censetur.

vii te direxit in inera e I A PH,' i - ro . micoram nostrorum. A Deo diligitur eat ni scis manus, quae ut scopum attingat, prius in libra iustitiae manum appendit , ne vel iracundia ex-ctbitet. vel vindicta declinet, vel de stilotis iniquitate, dum eaput excidit, iugulet aequitatem. Arcus tentus erat taminae pulchritudo, quae in lasciuuiu sagittab,tui: opus suit,quod Deus diriget et telum, ne dum peccatum intendebat transfigere in eonsortium criminis curuaretur. Qui delictum castigat, caueat ne in delicti ea- sit gatione delinquat, clauoque clauuin eruat. nelnpe erimine et inae Dissicili nimis erat, qud dquae venustatis ictu petimere venerat inimi- cum,non se pii 4s cuspide,quam acuebat, trans-sseret, nee laseivi reliquiis pulchra manus aspergeretur, quae illecebrae glutine ad te ita- hetent i didam a sanguine eastitatem. ita stadio .

veneris,.

354쪽

in Cap. XIII vers 17.

Venetis, in lasciuiaeque campo, nempe tha lamo accubantem impetere, plenum periculistit; quippe proeliuis est eastis, si vestitus luactetur eum nudo : ne per pugilatus amplexus traheretur in lectulum , feretque exaggeratio peccati incautum cum peccatore luctamen. Ideor rugenter inquit Ostias : V, 1. Aisaeis A in νa eaphis. Nisi enim Deus huius saetae pupilis fuisset paedagogus, ct rector si occi-

cederet Holofernem, ignoratis casti certami

Dis legibus, occisus pudor in suomet peliret

triumpho.

Nee dixit: Qui manum tuam direxit, sed cai t. t nisi enim quidquid in scemina est, rectum sit, etsi manum diligat inbertabit ; et si

brachium eleuet, corpore cadet: cadere autem in thalamum, casus est extremus pudoris. Cui non ait in ititius capilli ,sed in τι inrea 3 An

quia bis percussit ceruicem , dupleaque vulnus in intentione suit, etsi unum a sertius in opere 3 Vel gemino vulnere perculit,quae pulchritudine simul de flagio eous it. EY hydra libidinis eapita pullulant, & in dissecti,

lubsdium eaput et umpit. Geminare ictum o- potit l,ne quae in duelli principio vineit,in fine vincatur . di quae vitiliter inceperat, siemineasniat, corpus molliter vulnerato adultero praebens , cui per mimum vulnus caput intendebat adimete. O quoties in progress i victo-xire vincit ut victor , & quam sibi vendieabat, porrigit helbam dum incaute cadentis agminisipoliis abutit ut, & in suamet sotte de sessus.

vique ad glotiae cultum peruenile non valet prequentior haee fortuna est in cellamine castitatis. Rigenere solet in acie prima scemina constans, solida exasperatur vi cautes; sed

a pugili; sui desinita laeetiis, tandem imbecilla

emollescit. matutinosque eastitatis fulgores . tenebi is misiti consensus obductis, in vespere sepelii muta iisque uicibus ad nocturnas insidias victa de elinat. Docet Iuditha integrum victoriae diem, quae in lucis ortu e Bethulia bel ligeratura si cessit, & in media nocte obtritiaeauit Tyrannum. Piote lauit castitatis imperium, ampliauit spatia, meaiumque tempus amputauit libidini, dum eius amicas tenebras in noste consumendo consumpst. Vtis hodSe nomen stitim ita magn*catila. Magnificare nomen, extende te est , & de angustiis reddete augustum. Dicebat Dominus Matth. 6. v. a .QMA autem vestrum eostians poto a6eera ad saturam suam eas vim et num3Impotens est incrementi libiti compago membrorum ι sed qui crescere nequit in eoi pote, bene gestis dilatetur in nomine , ut in imagine sui corporis baiul, crescat,& qua dedit natura, porrigat breuitate. Anne pigmentis augetur facies, capillitisque

turre, & undantis comae gradibus eaput assuriagit, quas lenoeinia lasciuiae snt aildi tamen ta staturae ' Imo nimis euita si, quae ut in lectum se premat, in suco ἡistenilit: multum de corpore minuit, quod de virginitate detraxit. Vtique easta magnificatur,quae in spiritus

latitudini in carnem conflauit,& per temperan- iae ariditatem , membra exsecauit .vt tanquavit gula sumi ex atomatibus m3tthae , amaritum n Isque pulveribus in leuem spiritum ha- latentui. inde illud , quod pluries ob tua-uisse me nemini, a virginitatis primipila cantatum: Magnificam anima mea Dominiam: quasi

Zisau in Iad c Tom. I I. nedum magua fiat, sed n Deum magnum faciat,

quae virginitatis industria in latitudine animae, ut imaeo Dei est . corpus amauit. Hymnum hune illi solum modulantur in e lis, qua carnis inquinamenta non norunt. Apocalypsis rη. Apoe. 4.Ει eantasiant quasi canitia usui . ct nemo poteris Lesea caruietim, nisi ista centum qua arae lata uatuor mliyia. Hi sunt qui ctim mulis, ipti, non fiant coisquisatio Oirgines ensmsint. Petr. Blessen- Petri plessssset m. 18. C tkam etiam notitim soli i 'Me alatin tir cantar/. Quale si putas 3 pergit Magnifieas an uis mea Dominum : aes ale H Alia magnum praeci aut Dominum ct alatini τι

crearina rationales ii a magnum probant, /η-dunt. Ego autem magnum facis DomInum. Quartim rigo aestat operario ab operis commen Arsone

tantum ct hae cani eam a canticis m. Ie Im Aeci ν Doditati, factus magnus, ali ι alati magnuι En hoc eariti eum Orias Iudithae de n-tat , illam magnifieatam ostendens,quae eastitatem vidualem tanta latitudine extendit , ut expudicitiae abundantia ferme in virginitat ira ansereret. de quod a thalamo maritali perdiderat, sete hoe saei note te sat citet: quas possit eum incoinquinatis eanticum nouum in virgineis

caelitum cholis aecinere ; siquidem illa piliis

Aixerat: Nori perem; A Dominus me ancillum Hierem. 3 sam eo; ti nuri r in quo matrem Domini, i,. quae se Domini nuncupabat ancillam, castita tis praefigurauit nitore, strata Itque viam , ut scriamina noua in virginitatis thalamo circumdaret

virum, squidem ipsa in impudicitiae thalamo circumscripserat virum, & quod sponsa, absque

nuptiali toto,inseia viri virum educeret, quandoquidem illa in medio toti sustulerat virum

e medio: m n/n releuae de ore hsmisum. Laux est io

unicuique a Deo, qui censor est eotilis. Homo, qui sub cutem penetrare non praeualet, ruae sunt hominis, improbus solet esse lau-ator,& quod vituperabile est , praeconiorum

solemnitate remunerans , virtuti iraque sub eutelatentem , tacita obliuione praeteriens. sed vitius ludii hae extra corpus apparuit, nec animi latebris contenta , processit ad manum, ut

pectori, pudici abundantiam in immanis capitis ab selisionem exerceret, & ori hominum irrefragabilitet admoueret, ut iam non libata

fuisset, sed ne eessaria laudatio ; squidem in soribus aderat, dil ab uniuscuiusque labris pendebat. Vti; memoγιι fuerim virtutis Domini In Her- tos. num. Non potuit concipi exaggeratius en eo- mium. Aded Iuditha eum Domino contubernium sottitur,aded quae adhaest Deo, uti ut spiritus fit eum illo, vi memores Dei, utique& Iudithae memores sint, nee possit dissociare laudatio , quos ad fibulauit compago virtutis. Dolpini virtus , ut iam semel diximus, per omnipotentiae brachium se in manum sceminae continuauit, quas unum sortitudinis compleuisset lacertum neruosus Dei impetus

cum emina percutiente. Ergo quisquis virtutem Dominicam recol dabitur, non valebit sceminae sequestra te memoriam : una petiodo eonnectet virumque, quos unus copulauitim

pulsus. Pro quibus non pepercisti anἱma tua, propter ieci avola, ct ιν vilariones generis tui.Qgid es proqvibm 3 Ati pio cunctis hominibus,quo tum ab C e . to

355쪽

ro I.

Moralis Explanatio

ore laus non discessura praedicituri Virtus & iustitia communis ies est, commune bonum, non de gentium varietate Variatur, non de distantia regionum censetur. Quae unius gentis Hebraeae

sospitati scemina incubuit, totius uniuersitatis negotium egit : quippe communi itistitia negotiata est,quae iuri gentium cognata,non generis, non Reipublicae, non familiarum patitur diffe-Mntiam. Imo ad unurn iustum suae ciuitatis natalibus adscribendum totus orbis iure decertat, nec sustinet vocari alienum , quem via iunculusque proprium virtus effecit. Vt sis omnium , nullius fias in agnatione vitiorum. Virtus qua caelestis est , altiorem terris verticem incolit, caelique inore Vna fit omnium, quotquot in terrestrium bonorum possessioni-biis disiunguntur. Sed addit Ozias , qudd signato pro generis sui , id est, gentis Hebraeae

angustiis de tribulationibus , propriis commodis foemina non pepercit: quia & caeli pars, qua regioni propinquior,in eam Vberes thesaurortim imbres cffundit , nubesque Premit, ut stillantibus beneficiis humente in terram ad segetum annonam erudiant; nec prius se egerit in artia distantia,questi largitatis ossicia in propria discingat. Iudith aut contribulium suorum tribulationem abigeret,se alacrem in discrimina dedit, seque in beneuolum imbrem ex prcssit, ut ex sui populi opimitate suppeterent via incr- stati reliquiae. Si caro & sanguis genus est, nec in generationum stirpe, animarum. sed corporum cognatio peragitur , qualis a primordio ex viri olle

dolata virago non per neruorum traducem, assi

nitatemque carnis, sed per Dei amatum animam ii .m sit; quid est, quod pro sangi lineae vinculis cognationis , generisque pietate animam, quae sit pra genus cst , foemina parui penderit 3 Sed ex corporibus , quae anima caelestis informat, quaedalia etiam in animis videtur derivari cognatio , quasi indolem carnis animus edoceatur, & de indiuiso cum corpore sodalitio , eius participct qualitates. Scilicet pro gentis suae sospitate ani inain pcriclitari ludi ilia non dubitat; non quod in discrimen criminis rueret, sed quδd vitam, quae ab anima est, ludere non timesceret; quippe quae caluatrix populi erat, ncc saluatoris munus sic

cum est a cruore.

Se Vibuenisti ruina aut e conssectum Dei nostri, Elisum suscitate e ruina, non ruentis est,nec in valle deiectionis prostrati; sed eius, qui ab alio, quom praecipitatus prendat, tendit lacertum :ncc modicae constantiae eget, ne a praecipitati poni re tractus in sodali titim vergat ruinae. Iudithae brachium , qua de castitate stabile , de fortitudine validum, de magnanimitate extensum, in obsidionis clade, imoque puluere populum iacentem erexit :& in superbiae suggestii elatum, vique ad imum pauimemum , iam suo praecipitio discerptum pepulit Holofernem. Vt ex contrariis ossiciis, unius brachi j caelestis indoles innotesceret, quae eo de impetu, dum mundani petauri orbem c uoluit, exaltat quod

humile, deiicit quod supernu. Sed addit Ozias Ante conspectin Dei nostri. Ne dubites, si deliquit in aliquo,quae Dominicos oculos integra pauit serie facinoris. Stylus Hebraicus est Quod absque peccati naeuo ex perfectae virtutis diligentia peragitur, ante Dei conspectum peragi dicitur, quasi Dei oculos auersetur, qiii dum malum patrat, Odit lucem, utique quam diuina

lumina fundulat. Et dixit omnis populim: Fiat, fat. Solemnis io'. erat apud Hebraeos haec formula pro desideriorum auspicato prouentu , speique alacri inquietudine,qtiae uniuersum populum in hanc geminationem mouebat. Duplicare enim vocabulum apud Hebraeos, sicut & plurali numero uti, cuiusdam latitudinis & granditatis erat indicium.

Sed quid, est quod populus hac imprecatione

peroptat ; siquidem Ozias nihil fortunatum inauguratus fuit Iudithae , nullam illi de futura gloria sortem praedixit, quam desideriis suis faustam lae iamque potuerit multitudo precatiὶ Iino quidquid foeminae dixit, iam de praeter ita pollellione col legit, ne in peἰbraledicta es tu filia a

Domino. Bene dissit ira Dominus, qui creauit calum Oterr.tm. Ego quidem censeo hanc populi imprecationem, ex conceptis verbis. Hallat, seu Hebraice Amen , amen, ad i ici solitam in coronide sermonis, postqua Deus dicebatur Benedictus. Id facile probabimus Psalm. io s. v. S. Benedictus. psalmos. Dominus Deus Israel: ct diceι omnu populim: Fiat, s. t. Psalm 83. v. s a. Benedititis Dominus in aeter. EM.t . s I. num fallat. Psalin. 7i .versii. Et Benedictum no- Pies. 7 i. it. men maiestatis eius in aeternum .siat at. Idem inuenies Psalira. i.vers. is. Erat igitur signaculum Psal i. 3ptecturi ad confirmandam benedictionern.

Vers. 27. Porrb Achior vocatus venit, de dixit ei Iudith: Deus Israel, cui tu tC-stimonium dedisti, quod ulciscatur sede inimicis suis, i ple caput omnium incredulorum incidit in hac nocte in

manu mea.

Vers. 29. Videns autem Achior caput Holofernis , angustiatus prae pavore cecidit in faciem suam super terram,

aestuavit anima eius.

Porro Achior vocatus verit. Nonni si vocatus

veniret, qui sub urbanitatis specie , honestique hospitii figura intra Principis Oziae domum

sedulo tenebatur : ne insidiosum eis et transfugium , & architectus doli , potius quam ab Amyriis deportatus, appulerit in Bethuliana. A quone accitus A Iuditha, nempe cui ciuitatis obediebant Primores, nunc vel maxime quae infixo Holoferne clauum merebatur imperii. Et dixit ei Iudith. Fidem fecerat Iudithaedictis nimium credula confiaque Bethulia. Solitat dissidere pauor. Meticulosus animus parum credit, & qui spem sub cinere pallosis extinxit , potius ab arboris fronde, leusque susurro terretur , quana de veracis linguae ob firmari possit eloquio. Sed foeminae reuerentia

tectora sibi in fidem pariter de fiduciam facilε

ubiugauit: nenioque haesitauit, an Ducis esset execturi caput, quod ex ancillae pera in suggest mn, quo dicebat, prospectabile cunctis Iudith a leuauerat Huic confidentiae ut se redderet gratam,inexpugnabili argumento iam creditam

veritatem fulcire parauit pro fidentis sibi populi

praemio, remuneratiotusq; ossicio. Adest Achior Aminonitarum Princeps,transfuga ille violentus,quem religatum ad truncum, iubente Dirce.

Assyrij milites arbitrio volucrum reliquerunt. In

356쪽

iis,

uertit.

miciscartim s. d. inim cis suis, ipse caput omnium in iacitorum De aes in hae micte in manu mea. Quae thetotis lingis a tam fabre, iustoque competidio se detot nautilet sermone tu , quo N Achio iis it icta, & sui sacta perbreui dicta ne, eloquentique cinxit Quoniam accersebat Achiotem ut suo testimonio firmat et, caput Holoferam esse,quod e fodi ininae digitis pendulum, etsi oecisa saeuitie itu eulentum spectaculum erat; praemittit,hoe eius ossieti esse,qui lain antea Deo lsraelis testimonium exhibuit. Anne

dixerat Achior Holoferni, quod Deus istael vlei se itur se de iiii micis suis 3 Hane impinge- te notam placabili Deo , de pro inimicorum propitiatione beneuolas leges serenti, nimis diceres iniuriosum. Nonne hominem de dile Oione inimi eorum eludit inhibet ne vindictam, strict inque machaeiam in vaginam reduiscit, ne uterque pereat, ab vltore inimicos, vi tot ab odio ' Imo pende momenta v ciborum:

vino supplicio constratus non.iespicit, sed adhue in elimini, rebellione tigescit, conifatisque Dei inimicus persistit . in supplieio , quod elat medela, expetitur vindictam i suaque nequitia, eruditioni, saetellum in sui eationis funem conuertit. Ergo solum se ulciscit ut Deus de inimicis suis nempe qui permanenti nimiei, extremaque impaenitentia iugum excutiunt, Domin6que resistunt,nestatque opificem dum in amictionum sornace in vas gloriae figulati detrectant. Imd dieitur δε in;mkissis, id est, qui ad ultimum halitum eius inimici perdurant emendatricemque poenam amabilis medietitans gunt in vindictam potentis. captii omnἰώm ine,esuroνΛm dicitur Holof3rnes; imὶ, non ipse,sed caput eius , quod inciderat sceminat quasi adu, in infidelitate proce cierat, ut omnes increduli conflati in unum,hoetantum capite constitissent: siquidem tenuit fidem Achioti , bene de Dei Israelis indole consule mi, de pro consilis mercede, eum hostilibus praebuit iniuriis, ut qui in latus Hebraeorum dabatur latera transsxa doluisset, ira ouantes Ais1iij pet Hebraeortim grassarentur prouinciain. Caput singulari motu quatit Iuditha, ut praesentet Achiori: unde ait vers. G. Eec. essa Holofernis. Nis in auis, quod teneia scemina caput vittὶ non tetigi isset; quippe in Graeco est, quὁd vidit Aellior caput Ho- ιι fonti in manu misi unitis . cons Caulone pvulἰ. Via ni autem Athlar eaptit Holoferela. Aia. dierat forsitan Achior , nuntio, qui eum hprincipis acciuetat domo quid gestum sui siet a semina Holo in sque caedam,quam popularis clamor, per tectaque concitatus strepitus nemini sustinuit esse secretami sed postquam caput horridum , concierique sanguinis pice respersum vidit, pauot ingens Ammonitidis artus concussit. Visa enim effcacilis, quam audita, diserueiant cor, subitoque pavore con tundunt , & eollidentibus assectuum fluctibus vehementius exagitanti vividius enim obie-Octum species per oculos , nutim per aures subintrant. Ergo caput, quod nouerat nullis non e utatum desiliis, & in supeibi corpulis z.rda D Isai, b Tom. II. 14. iis collo continuum,trepidus cernis,crinibus passis, genis exesis oeulorum ea uitate prosundum.liui dis labiis ii umotum, mento hispidum , tabem stillans. de pristinaque figura cla saeuitiae linea

menta conseruans, & ex mortalitatis scena iam monilium, specia cultimque castigati sutoris. Ad immane obiectum Dux Atra monitatuin exhor ret, prae attonitoque stupore satiscit,& angustii, undique ventilatur. Aniustiativi praeputiora. Ergone quem patre bat vitium, adhuc patiet desunctum,nee metumabileigit quo de Gerstite Duce sauciabat ui3Ea est humanorum assectuum collusor noti sint pit homo de completis desidet iis solatium , sed

mentis impos ea met,quae concupiebat,exhottet; nee deponit pauorein , sed mutati antequam enim ad se de commotione subita redeat, conia sundit passiones, & pro laetata eligere solet ii molem. Adeo in Holoferne crudelitatis vultus excieuerat. vi etiam Dei illi capite statutiant tigna rigoris, quae incolumem hominem vixi eddere pollunt de lua columitate iecurum. Im3 pauot hie, qui Achiorem concussit, non iam de Holoferne manavit, sed de viei Gentis Domini

sortitudine, quae muliebri manu se Libani ce drum supe ibique montis verticem, supplieii sal

ce messuerat.

.etati IisDe;em I iam sper tιrram. Non potuit sussiliete eonspectum : tegit oculos casu, in teitaque si ontem elidit, spectaculi impatiens, quod se mutatis vicibus ex fortunae vectebris in tam dissimilem statum . flexum videbat. lnOpino pondere grauatus pedes amisit, & quo eti-gebat ut Bethulia, ille cadit, ea sum Ducis hae corporis ruina tependens , indicansque quantum caeso capite hostilis exercitus cecidisset, sas uidem ipse , qui de eius militibus sitit eis iam alienus, cadebat. Minatus fuerat ei Holofernes, quod postquam in Bethuliam victor veniret, eius erat latera transfixurusi licet aduersa sorte, nune iam adimpleuit promissim ; siquidem ad Plinei pis oceis conspectum latera sustinete non potuit, qui pulso corpore exanguis cecidit de elumbis. Sic superbo tum vaticina complentur. Seit ingeniosa Domini prouidentia , iniquorum oracula specie vetitatis asseere, sed in eorum cladem , qui impudenti vaticinio , quod superbiae spiritus a filat, aduersus scientiam in i conia tendunt eae prophetae. Et o sit anima e Ilia. AEstum animi dixit Dc Tirmicus lib. 3. cap. s. aestumque curarum. Vir- p rmie. gilius 8. Eneid. De pauido, aegieque soli cito S exangui. Cicero de Arusp. respons. Et misi, at ciς i. que Uuam se e cnria proripust cum 'hibn amfracto Atque inanibus minis Ace it & reciprocat aestus , cum malis vada te percuss exundanii. biisque iactibus , suorum terminorum carceresitrumpere satagunt, & quasi inita eonseientiam posti praecepti reducunt.Non potuit aptius eo-gitationum colliso in Achio te depingi, quasi ab Aquilonis vribere quateretur, vastaque u Iagine aestuaret ut gurges, expiranti itinitis, qui in lucta mortis iam egerit spiritus, iam testtingit. Hine dixit At istoteles , nullum ani- Atisset mal, nisi aestu recedente . expirare. Vndene

motus iste insolitus in Aelii ore a Qiloniam laetitia paritet & pauot consertis lacertis tua bantur , frigidaque pugnabant calidis , 5c vapor igneus , quem hilatitas educebat, cum sitore pristini metus, quasi ardentissima sebii,

C c a post

357쪽

ῖ Q4 Moralis

post gel a s turbat a spirituumque clausis prae

Vers 3 o. Postea vero quam 3e sumpto

s pilitia recreatus est,procedit ad pedescius, de udo lauit eam. & dixit. Vers ; i. lueenedicta tu a Deo tuo in omni tabernaculo lacob, quoniam in omni

gente, tuae audierit nomen tuum, ma

gnificabitur super te Deus Israel.

, Poca vero eciam resumpto stiri u recrarius es. . a. sic Ovidii is Metamorph. Vι prinitim tui do mentem collegh ab . u. Quasi spiti tum , quem serme emi ierat, resumpsit let. recreatus dicit ut , & ex noua creatione iterum ciscitatus, quem impetit Olus casus in ter ram alliserat. Vnde liquet, non despondentis animum . nee dolorem passii fuisse deli imum, sed de alacritatis impetu .cii muloque laetitiae. Si quidem agitatione labe me. absque , ita hei baiumedela, o totumque subsidio sui compos eis citur, Siti vulnere Ducis iucundum N pacatum. animum paseit, iam de victolia metus iliumphans, pleneque per artus hilaritate di istisa. ii 8. Procidis ad pedes esui. Qui ceciderat prae pa

uore prae teticientia ram cauit. Manum scis mini: veneratus acii licem strenua facinoris, non audet manui osculum admouere, quam Deo imbuiam

religiose eo lii: sed se ad pedes dat, qui ad con-

tetendo, A styliorum exercitus semitam Opportune contriuerant : Dee ex castiorum sola bus

aliquid ro: luit otiis contraxeiam. Scindalia liniagit quae rapuerant oculos Ducis.otoue ligulas.. iocula Holofernis, incautaque laqueos deuotus euoluit. labis testi e licia prendit, his catenis cuia piens adstringi,ut , ictricis sic minae servus fiar. , fit adorauit eam Iactantiae Per scae adorationi assuetos . quidquid ibi deliquerat. hae iii tendit ad talione lolii a te. Quoi ies versis poplitibus dotauerat Holo inem , 5e fastuosum Donnianu in , hei ilia ite tu mole tui sidum deelini sue

iat venerato, obsequio ptuc tibi tu corporis conia restatis , pluribus cubilis eum esse pandiorem 1 Iain saeiam Hol OL rnis cat nisi cora, tetiam Osculans gratii latus adolat,quoniam superbiam pra- iii Ducis excidit,caputque deiecit ad pedes,ut viderit quantum iactantiae , vindice humilitate, .lic euar. . senesctata is Deo tuo in 'omni raἴ maetiti Iacob, qnsulam In omn; gente, qua audieνiι nom uruum,m ni cabi ιν βριν te Deus I a l. Quid est quod ad uetia Achior, eligionis expers , & de inimiea Haebi eorum stirpe progenitus quasi Iudaiea sui stet diseiplina eluditus , idem insonuit

ludit hae pr.econium,ac nuper protulerat Ozias.

vi. ii recolas, Deile iudieabis 3 An iam eon iἴtia Hebraeus, eun3em sancti Spiritus hausit amatu,

non caelestis spiraminis factus extollis,qua Loia dum de cireumei sonis. signaculo censebat ut Et quidem laoii eo ram adsuerat, cam similia suerat loquutus Oaias, sed sociassis de Hebraicatu institutionum se hola,sae Isque literis ob genetis

affinitatem,maior uitique cognatione satis edo

cius, hoe gentis gratulationis didicerat. Noli enim apud Hebraeos, qui bene superna callue-

EX planatio

tant,& lauduni eantio frequentabant, alia et e bitor imprecati . laiidatioque suit,quam a Deo benedictionis allelso, nominis gloria, stetmi que niemoriae pei peruum. Cur autem benedictam a Deo nuneupauetit Ixt. din omni tabernaculo laeob,exponit Sanctius ex sane itis. Ac totis stirpe, ut pote Ammoniti de gente, ubi Balaatis ortus cecinit, Numer. 1 3. veri s , Quam Iulchra tabonachia iaci De.b, ct tentoria tua

Uriae . Ego puto pulchra antithes tabernacula De ob nuneupasse istae litidum eluitates, & domos,alitissens ad tabernaculum Holofernis, ubi sub papillione ea strenti hospes numina, si te iura manu fecit virtutem : ae si dieetet Deus qui te suorum exercituum primipilam constituit, qui luctans eum Iacob patente tuo, bellandi artes, vincena; que vites infudit qua exercituum DO- mitius est in tentoriis Israelitidum habitat, tLque in omni tabernaculo benedieit. Vel potios homo, tui iugitet sal, Mattis censu , militarique buccina victitauerat, in tabernaculis nempe de tetit otiis, hoe nomine Hebraeo tum domos vocatili: praecipue cum in sacris passin tabernaculum domum significet. seu ciuitatem,ut constat ex s. Reg. 11. Vade In tabe Maeala itia I ael. Genescis . lo nauci Anaham in ta rna. culum. Psalin. i . In circuitu tim tabernaealtim et

EXPLANATIO

Moralis institutionis ad Cap. XIII.

Veg. i. Vt autem sero factum est, se stinauerunt serui it jus ad hospitia stra, conclusit Vagao ollia cubiculi, dc abiit. Vers. 2. Erant autem onmes fatigati a

vino.

Vers. 3. Eratque Iudiui sola in cubiculo.

Infelix diligentia est, obsierare cubile, imira sirus hoste latente. Obturatissensibus, ne medelae pateat animam cum criminibus claudore.

SECTIO LM Nror Lix diligentia est, bile vectibus I xk obserate, ne petestinus hostis obrepat, si

domesticus lateat; damnare repagulis portas,ne pareaut sarto, intrinsecus eustodito latrone. Extreme a columitate desperat,qui spem inclauibus stolide collocauit. quae vitae insidiat rem concludant. Cur in cenibus ciuitas , cuius ciuili, hostis indigena est, in arietes obdulatis .ei reum datut 3 Citius noeet domestieus ei uis, quam exterum agiven. AEgre calet admotis sita-gulis de opereulis,cui stigus in medulla est, cogitque tremescete corpus,detesqua delibus c5-

pulsate

358쪽

pulsare. segnis est medie ina , quae cutem illinit, cum viseeta hausere venenum. Putem sub pustula nitit ut custodire.qui tuber non aperit, sed obdurat ut claudat. Ergo prius examina pectoris penetiale, si ali ius vitili adurestas haeserit,

deinde sensus obteibu, districtionis obtura:ne sintus si illecebra, organique sensuum scris hypocii is circumcludas , non diruto claustio ab

intranea flamma elem eris.

Custos erat Vagao corporis Holofernis,quo sopito cubiculi, in quo iacebat. ostia eonclusit, v. i. Vt autem uero Di am .st . sest inutierunt se iEr iri ad h. 'hiastia, O conelusit Vagdo ostia eu&ctili, asiit. Erant autem omnes fatigati a diinire atque Iadyth sola in eklietilo. Quid agis ianitor iniuriose 3Vi herile corpus denudas, pulchrum sub vectibus hostem, qui iugulet. intus deletis,

Hauibusque subsilios cubile quasi sepulchri la--pidem. aut gemina ebrietate. nempe freminae de vini,serme iam de lictuin continet, que custodi, sed imitat ut indolem Domini,quem tot bat

baiorum phalangex ab hostium impetu de n-debant, tot et rigebant obaeratae cohortes, ne in aduersariorum vincula caseret. ess/tque mancipium victoris;& tamen se extrinseeus custodi ius, urebat ut intus flamma cupidinis, & quam oculis captus hauserat formosam puellam, pilus eordis suauiter iugulatricem expertus est, quam oudeliter capitis pateretur. Ergo qui exemplum famulo dedit.interiit famuli diligentia,cuius ob industitam hostii A scemina mansit obserata in cubili. vi absque desericorum ingress i tutius de quietius eaedet et inimicum. In leonum caueam iacit ut Daniel, ut humano cibo seias fameli eas instigaret. Liberare nititur Rex, dolens nimium cladem Prophetae , quem

sitim profecto libertatis studium, non forum incire innoeentem, sed ostium claudere , ne egrediatur. Si intus leo9um furit in mes . qui in suuin inquilinum exetant ungues , rictuque rabido corpus praepeditu in dilanient, nonnis

securiori eladi lapi iis subsignatio proficiet, ne

possit reus reuersis vestigiis ad fugam , cruenti carceris calamitatem euaaere. Et tamen subsi- ationis titulus suit : Ne qMia fer i contra Da-nhlem sic se accidit in mortalibus, qui eum sititis desset iis corda permite lint, ne a solibus inodis immineat, it repatque aduet stas per λ- ramina, firmiter occlusunt vestibulum, clau- ique intereunt, qui apertis libus conuales cerent. Vettim non se Daniel, non se e intus vitae defensorem ferebat, qui leonum circumstantem Ohortem auerteret ab iniuria salutis. Alienae qu: d dixerat Rex vers. is. Di t ae Rex Dan et D ,s tuus quem colis semper, 'si abis t/. Deum eius aptissime riuneupauit;

quas qui Danielis est et, nunquam ieeedereta Diniele , sed haeret et intus ii pectore, vi

quamuis tugientibus , qui ei reum flaient. pateret leonibus, clausus utique ad eorum impetum censeretur. Vt noueris iustum apertum hostibus, initanea uirtute defendi, obsera iuraque

hostibux peeratorem ab intima morte discerpi. Stolidi Satrapae vitam , quain medullitus vates Graiis in L Itb. Iom. I I. portabat, quem dederant in escam leonum; studio obiecti lapidi, defenderunt, ne pateret ostium , qua vita egrederetur, de mors in

traret.

Id in eustodibus corporis Dominiet attende. 4- Expetunt a praeside Pharisaei, Matth. ir. υ. 6 . Muth, τ Dam ne recordari stiistis . Utilas LAM ID AE a cie ' .res: Post tres dias restirgam. Iube ergo

cautodiris cilchram is Me in alem teri um. Egregis illatio : Iae ergo. Vita non a solis aduenit, sed ab intus assurgit . non qua patuit persei ituram vulneris morti locus , in examine cadauer regi editur, quid excubiis opus, ut vitali Diritui ianuam occludant, qui cum corpolis m, non claustris praepeditur . ne redeat Tune ille vers. 6 s. Hiariis custodiam . ite, O casti. - lbiatae, seu scisis. Issi amem abetini es , murierunt spiachrum , slanames iapIdem cum cum Abira

O qualis stolidae perfidiae fiducia s Cur lapisi inicitur , di issuat ut i Ne cadauet a visceribus 'mortis e tum pat, cum Auctoris vitae.cadauere tar, qui inita reclusorium reditis poterat vitam reproducere . quam condiderat 3 Recordati forsitan sunt, quod cum Dominus ad Laetarum suscitandum accesserat, prius ostium vitae lapide leuoluto praenenit , ioannis D. vers. 3s. Erat atirem initima , ct iaptis vivo istan I siim erat ei. Ait Iesm e To ire u lim. Ae si dicerent: Qui non potuit extraneum a cinerius excitare . nis amoto lapide . qui Occludebat; nee poterit te, si lai s xustodibus subsignetur. Sed estote mei es, A insipientes Ibi euulsus est lapis , . spe toribus mors pa-tcrst, non vi regrederei ut vita in defunctum; qui adhue sun estis institis imi lutus e specii mortis viviis ei upit, vers. . statim pro Ait, Ibi v. i.

O satiri tata sedariis erat ligata. Cur crastodia mortis perseuerat in vitio , compedόique funerei, & vincula sati perdurant 3 ut appa te-rct , non opus esse vitae, di timete cadaueris praepediti ligamina , quae caira intus emergat,

extraneis obicibus non terretur. Ergo vitam

virtutis tecum seras in animo si pectoi k pene- trali, ut obsidionem hostium eludas, & adhue vivas sub vinculi, , expeditus. Ergo hosti 'exitium in animi cubili non claudas , cubiculariolum pompa stipatus , latet intus in iidiosa libido , quae te intri imat custOditum

Phalanges Sisarae Barae sudetat: sugit ille s.

ad tentorium Iael , nee contentus tegmine tabernaculi , pallium solicitat , quo Operiatur ne quaerentibus inimicis pateret, Iu3ie. .v.i8. luὀie .is. sui hir ego tabernaealtim eIus : ct opertus ias ea pagis. Axis ad eam i Da mihi obsecro . patitulum AEqua, quia si is vaeae. Qtia apertiit pruem lactis, O a d i ei bibera, ct vjruti litam. Si ia in ope iuerat, cur nune operit 3 vix dimidio in os lia 'berum reliquit ad poeulum . De inimicus intraret in haustu. Duplicauit opereulum , ne aduersitas per foramen triueret. N cc Ω- tis suit tentorium de pallium ; imo so minam ad custodiam instigat vers. 1O. Stia anta ibi. c. tam tabe, naetili t est ei m tenerit aliqvii, imi errogans te O d .ns. Nunquia hie es aliqui, 'Fesso διῶ , metis es. Cut Obserante nemi-Ma, sic te ab extero inimico de sendis. qui laere cum & s. semiam testinasti, tigaliique vincera rotii , ut labe uti molli sterneret Iemitam

359쪽

3o 6 Moralis Explanatio

Sopolatus es Dux , scisole lacti, rei susus,&

' ut quietius doimitet, nee io Dum audito stre pitti eouetiaret stium se miti obsitoante cciri

elusi. Foeli eius ei esset, si non potias vocibus obsidi stet . quae eximerent a somno dormientem. Sed qui secum res ei uauerat lac 5e sceminam soporatiit a Laiste , de a Remina occiditur. Diui ieium moltis ossietum lae 3e lael : illud ne ii accumbete , de haec Oceumbei e t hae e illius opus se lota cominuauit , qua in se, ni

lia einerementum moliena adiecit vel sit. Ea in-

stis Opiria e m clauum , mussumqua mauis de is in e .se m et Aue ad te, m : qui soporem morti eon Diaris de scit oe Mortuus est. Ergo custoditus inieriti, & a claudente sciminati a lacte clauso in visceribus.

os . Porro Holofernes iacebat in te cto, nimia ebrietate sopitus.

Voluptaram cti lus GPuonem siti secat moturatum. Qui plures mul appetit,1 ullam pron lis iii ab omnibus prendi

tur in exclarum.

. I EMo magi, voluptatis est impos, quam qui pluribus f mul voluptatibus inhiat. Qui noti sol uni in spei si delitiis sed & oblui solicitat, ipso cumulo sit pocator , nec gustum libet una ruini relinquit. Qui reptat per libidiniim

blandimenta in omnem lupi ditiis campum ensusus. dum hane prendere satagit , illam pcrdit, ct uiritisque vacuus mis te laeet. Est qui lector opinam suam prospicere dele cietur, strepitu

que coquorum somnum amittit, insoremque sontactio S clinio, nee sopore nee si pote potitur. cst qui luxuitae per odores risci uos pa

Icilici, ne nares oti enim, cum incumbit thala

ino ad sude, ais pella in pluribus sentibus delectatio si minor, vapore immodico suffocata. Est qui dum voluit ut in illecebrarum sagina, attonitus iii spe fututor iam , pra sentia oblecta metita noni ciuit. Ergo non solum virius, sedes iugulat libido libidinem voluptas enecat voluptat cin quae dum pcr omnes corporis vias in

fluere piocurat, is se sui ingrediendi tumultu per nullam stibior ile sortitit r. Minor est sensi, ad titillamenta vitiolum nequit simul multa subi re. Qui multa amplectitur, palum stlingit,quae s modie e stlitigat, postquam piensa , labuntur. Habes Holose is e2emplum, qui gulae de libidinis vices dum explere nititur, ambas perdit, vir que temulentiae sopore, in quo stib icipi de membrotum sepultiis , neque habuit gustum

foeminae neque vini. Porro Holofern , iacebat In Iecto Aimia e lata

respistis. Noti fuit somnus naturae,sed viti; .lino sed vitis, de cuius succo madidus, qui gemino eo, de Baccho de Veneri, se deuouerat, illumbrietate insannauit, hane ignauia dormitionisontempsit., Non est illecebia Dis uiui .nee ,iae figura iacete est. Ergo a concupitis moritur,

ut noluit viii, sed doplici se deditie. Quid est o. itiorum helluo, si se scuiuitiatra ad amabas,cut

ambitis amplexibus te no a reseruasti viventem. Sed & se bibentem amauit. vi pariter gemina cupidinis eblietate madet ei. Attendistine ει eli in lecto nimia . Dietare sopitus .Lectuiu, quia strauerat ad eoncubitum, vitii tedundantiaris Dit,ne utraque distaret voluptas. sed de eoticumbetet madidus.& maderet ebrietate concubitor Ligatus temeto iacet in lecto , ut alteram alteri

illiget voluptatem: Ze tamen a sensu extoriis utramque perdidit in sopore. Viitutes sequere, quae etiam s tu ibi venerint , non turbant. sed cumulant gaudium. Vitia se mutuo pellunt, de auiditate tyrannidis pectus , quod gestiunt oecupate dilacetant. Modestae sunt voluptates virtutum,contubernales utique, & placidae foete talis amantes , non se ad inuicem pungunt ; ex

pluribus bene mixtis saporibus unum serculum appetenti propinant, quatum ille plus habebit,

' ut plura cupii,. Sorores unius uteri sunt,pr tiositique gratiae totques se cuius si via uiuatinultura piendas, cateicis noti aegre leuabis.

Substantiam dissipauerat nequam filius, qui

eam a stipei siue genitote pia sumpserat, cuius ob pretium emit magisterium porcorum, Lucae laciis .i i s. vers is .Eι abνι ct adhaesi mri chulam res; hi Am mi A litam in liliam suam , ut paserat porcos. 2ι cviebat Implere venirem sciam si i h. qua porc; manuvi bant : O nemo illi a M. Cis

qui di sociis aiolis pabuli aeeepit ollieium , di qui in suinain naturam per soldes libidini, se trans dei at, se a siliquis, quas dispendit ipse, ieiunat.& sub quereus residens abundantia quas baccas ictu sunt, ab ilice proiicit, se in porcis contribulibus erogat, ut nullam sibi in e se necessat iam te seiu et 3 Recole quod praemittitutu eici ι. Dissipatii sabstantiam suam istiendo iv. ibido. s.

xnriose. Qui luxuriose vixerat, nec substantia qua ex tot seiat a patre, eontentus in meretricii se substantias ei sudit . ut pet scortorum thalamos, pi Opudioiaque nexus caro succresceret;& substantiam, quam habuit. ist,& quas per vitia rapere sestinabat. Eigo&scotta perdidit & substantiam. Quid inde a Non variavit ossicium,qui postquam in taminarum spurcitias suit olliciosus, se ad poleos transtulit in o sequia. Si usque ad samem in meretricia pre- alia prodigus suetat 1 quidni usque ad saniem

prodigus perseueret in sues ot vitia concupie-ι at,quot porcos regit ; ided misit inter poleos ieiunat,cui abundantia illecebrae,sames fuit, iacev nam mandueate sortitur de tot s liquis , quae cadebant. Sie inter undas Tantalus siti, quas ipsa libido per cupiditatum fistulas, per capita vitiorum Giduxerai. Non tam poena fuit, quam exemptu.Vt nouerit,qui ad oblectamenta plura se vertit pendere in medio palo cupidinis illigatus, nec manu posse prendere, quod delectet. Cui Adamus euius eo lonus erat, a paradisi s ite detruditur Nonne sat esset, udd desotiaretur ab arbore, quam inobedientiae manu te tigerat gulaeque palato sustaverat, Gen. 3. v.23. Od.3, 3 Et e si em Domi a Detis ae paradiso vati pratis. Dista sententia. Obserua qudd voluptatis aradisus vocatur, non rutiq; voluptatu. ille plus voluptates appetiit,qui thillam Elo vetiti delinitus,nee integri viridatii satisfactus honore, ut quid estet fetis, addisceret, scientia per gulae

semita cocupivit. Ergo utriusq; voluptatis maneat extortis, qui nci una cotentus semina affe

ctauit Non ta semetia ela pepulit, qua voluptas quae

360쪽

in Cap. XIII. vers s.

qiuae si praua est, de maloque venit, nescit cum altera copulati. seipsam iugulat oblectamenti concupiti nimietas : ben) a gaudio exulat, aut boni delietas eum mali ille ee Lia copulare gestiuit Quid inde a vei fi . Εἰ estque dam : es

saminium auiam atqtie ιεν salsiem Nonne Chelub suis eii, vi a eo lonia stia avertat hominem, si redierita Cur flammeus patiter stringitur gladius 3 Vi qui duplicem voluptatem cupiuit,obice dii plice ab utraque amoueatur. Chelubim, qui ieientiae Angelus est, bonusque spiritus ab arboribus caetetis praeter vetitam arcet, oladius fiammiger 1 negata i quippe samma superest inhibitis inhianti, ut ii manum porrigat, contactu voluptatis e remetur. Sed versatilis gladius est,ut qui in plura se delectationum verterit vo i a nullum possit contingere,nisi seriatur pariter

Cur Nabuchodonosor,si homo erat , in figuram bruti deflectita Danielis s. vel scio. suando autem eleuatum eΗ eoν e;-. Irἰtus idi,ti ob

elaesiti essea est eoν eii cum besθι posium est Ocum onagria erat habitariis eius: sentim quoque hi bos comed bat.O calamitatis ingenium t si in Hadeta se extulerat per supelbiam: nonne satis erit quod in tei tam de eidat per supplicium , & homo maneat,qui de deitatis gloriabatur impello satis est poena vallis, qui se elationis pennis dederat in ea eumen. sed qui utrumque appetierat inter homines & Numina numerari, vi de sumana blandimenta sentitet,& diuina plotia polleret; impetu appetendi negata, perdidit propria; ab hominum consortio in armento tum contubernium detruditor, ut dum bos fiat nihil gustet humanum qui in sotma hominis bonum appetiuit diuinum. sed cui bovis lineamenta sententia diduxit, vi a boue disceret, qui sci num praesens, quod bibulcus apponit, quietus glutit, nee distantis paleae oblongo desiderio, ne proximum pabulum placide manducet, adigitur. Docent nos bruta,non pascua, quibus gaudent, amittere per cupiditatem distantium. Voluptatum ob sdione circumdatus Baltha sar, vi vitiolum inuitaret somenta, eonuiuium optimatibus secit, ad trietinium pellices aduocauit, ne Otiaretur gula sine Venete. Geminis

delitiis sati,sacta luae uti aestaliud quas nonaum stillim bibi stet . sitit adhue post temulentum ,

quid ultra bibere concupiscit,qu, madidus, s ties , hydropisique blanilimenti laborans a Quid stomaeho profuerunt l1aea, s se calidis liquoribus rogatus atescit 3 Vere stit,qui inter voluptatum gurgites natat. Non noui potus auiditas fuit. ted eupido notii piaculi. Non satis sit pendiis gulae contentus .inis & ebi letati saeti

triclinio, d de in una paleia de triplici sagitio

studuit teportare dulcedinem, qui Deit δ . acasaetis & Reetem ebrium bibere di metetrices,ut impietas quia,& libido gustum coniungerent, &in uno vasculo libarentur. Quid tunc 3 verss. in s. eadem hora apparaerunt δ isi, quasi manus ho- misti seris mis contra cana lab/hm in sper id parntis atile Regia. Cur non integra naanus, sed

qui ad serinionem dilati sussciunt, apparent Vt in tripli ei digito, qui solet ad exarandas litteras satis esse, triplicis piaculi, delectationἱ sq,

ternae interitus & inosia paterei. Daniel explicat sacramentum,vetias me es autem scriptu- Dan .s is νa qua a gesta est: Mane, Thecel, Pharas. Et hae sinterpotatio fermonis. Manee me ait Deus re sntim ttitimo completili drtiae Threei: an si es in sat eruis inti Emus es minus habens. Phares: dici isti m es reantim tuum, datum est M a , cst Pos .Cur in numero,mensura,& pondere mortifera sententia libi at ut ut innotesecret,immo- diee auido delitiatum, qui respuit numerum, mensuram & pondus, quo magis in immensa oblectamenta feratur, absque mensura de pondete inanescere voluptates, vacuumque ii ne numero remanere nis dum sententia pioseitur, quae eonstat his dotibus ad supplicium. Niame. viit Deus regntim ttitim,s compleuis illud. Si diceret regna, numerum intelligerem; unius regnivnitas, non numeliis est. Sed scite completo numero castigatur,qui cum vnum regnum haberet vel in plura ad numerum voluptatum diuisi,vel aliena rapere studuit. Appensis es inflatera, o Mentus es minus habens. QuomodA minti . si tot

sibi gaetas eongessit,& vsque ad templi mysteria

vasaque sacra auatitiam propagauit Uc luxum Quomodd miniis,s postquam ad vomitum temulentus, adhue veteribus vinis impletas no- iras amphoras exsecauit 3 lm1 ideὰ minus: quia minus habet, qui plura prendit,& impetu voluptatum atteritur,dumque inter contrarias vitio-ium opiniones libratur,nec unciam peteipit de euilisque tributo, sed in illecebrae redundantia

taeet egenus.

V U 1. Dixitque Iudith puellae suae, ut

saret soris ante cubiculum, ξc obseruaret.

squis, ancissu, quae lenonio sumtil. tugruuidas reddunt Dominus de siti

absque vernula,s vernula lena est, & libidinis adulatoriae mediatrix, quae si simul sit senex, magisterium vitiorum Uniungit obsequio,& iuuenem Dominam erudit vetita famulando, cui simulat ut turpitet erudiendo. Suspieiosus est testis iste pudoris, quae ambientibus procis de herae leuitate perhibet testimonium,& ad leuitatem, horae consilium. Assentatur sedula Nossetosa, esim primis Domina: cogitationibus assentitur, nee pedisequam s-bito, quae praesta sequatur, se putat, nisi de ante

SEARCH

MENU NAVIGATION