장음표시 사용
281쪽
1s6 IN LIB. I. C Ap. I. principiis practicis deductia certis O necessariis consequentiis ; esse propositiones qua dιcunt contingentia ut plurimum in rebus justis ct injustis. Illae enim conclusiones quae constituunt Decalogum , una cum principiis, de quibus dictum est, lege naturae comprehenduntur. In evolvenda homonymia juris naturatu ire h. s. Io. exemplum dominia, ct communis rerum usus, ad sententiam illam pertinet, quae infra examinabitur ad lib. Π. r. 2. Versus Euripidis, quos ex Helena Grotius Latino metro reposuit, a P. 9Os. in oratione Helenae , iniquam
esse rei familiaris amplificationem , alteri, praesertim fratri, nocentem, significantis, itale habent:
Philosophia in ipso schemate poetico nata est,
quando jura naturae Deo auctori asscribun-1 tur ae inter jussa divina reputantur. Adjicitur hoc loco quaestio : an jus naturale mutari possit ' Qua in re incaute prorsus est versatus, Ac quae rationi plurimum adversan-IB.X. c.I. iur , dixit Petrus Gregorius nolosanus. Μerito reprehensus a Seldeno de I. N. OG. I, 8. p. IGF. edit. Londin. Dividunt hanc quaestionem , ut primum dicant de eo, quid Deus hic
possit : Διηde , quid homines possint. De
282쪽
'priori genere , dilucide calixtus: Hinc porro Theo . sequitur , a lege natura spe praeceptis decalogi ne- M. dominem eximi , Hi licentiam contra faciendi impetrari posse, ne ab ipso quidem Deo. Sive . dis η-sare, ut loquuntur, in lege natura ne Dein quidem potes t hoc est, manente eodem objecto, O iisdem 'circumstantus non potest seri nec auctoritate dia
vina concedi, ut id ab homine citra crimen aliter vel contra tractetur, quam lex natura exigit. - Si
concederetur enim, Deus aeterna legi O justitia sua , qua es ipse, derogaret. sve utramque eram sum iret: quod cogitatu absurdum implumque. Dico autem, manente eodem objecto, ct iisdem ci cumstantiis. Nam objectum 9 cirrumstantiav mutare Deus potest. Mutatis objecto O circumstantiis poterit actio non esse contraria legi nat ' ra, qua manentibus contraria fuisset. Rem ali nam inrito domino sine peccato nemo potest amferre I nec ut auferat, cuiquam a Deo vel praecipi vel permitti, quamdiu manet aliena. At quando Israelitia auferre just RV priorum aurea ct a gentea vasa, auctoritate sua suprema Ipraelitis hac ipsa in mercedem maximorum laboram , quos umbes AEnptiis adimando exantiaverant, adjudia apit ; atque adeo , ut qua prius aliena, iam propria essent, effecit. Israelita itaque ex ' pro res non aureas, sed suas , fortarunt. Atque hiei quidem Dei actio est manifesta', objectum dieircumstantias mutantis. Aliud genus exen Plom est, ubi res, de quibus jus naturae constituit, mutationem recipiunt , sive ubi sit e quam naturam non Ietinent, accidentibus
283쪽
. as I N LI B. I. C A P. I. caussarum,ob quae ita sunt, substantiam de na- lturam, absque Dei adione immediata, destruentibus. Quo pertinet quod de creditore
acceptum ferente Grati- , de depositario Fel-Εlem. denus afferunt. Nam exemplum de fratre ha-Part .c.f. bente sororem uxorem aliquid habet altioris
indaginis. De quo suo loco. Ab hominibus autem non mutari posse jus naturae, clarum& certum est. Nisi quod, ut ante dictum est , quaerere solent : an summa civilis potust spermittere possit, quod jurς naturae vetitum est φ In qua disputatione diligenter puto tenendum esse, quod Grotius dixit & plerique
agnoscunt, jus naturae , ad naturam rationalem pςrtinere, qua socialis est: ideoque rationem N finem soςietatis juris naturae dictatu metirii non autem jus ipsum fine societatis
definire nos oportere. Neque enim credo recte diei i finem societatis satis commode aliquando obtineri posse , etiamsi permittatur aliquid , quod lege naturae vetixum ςst , sive si legi licui naturali vis legis civilis non tribuatur. Quae enim summa potestas ita judieaverit, illa sibi indebitum jus arrogaret: dc ab immotis divinitusque natura duce & -- gistra praescriptis finis obtinendi rationibus deviaret, Certe fieret, quod in corrupta t/ω tum rσpublici fieri potest.Facta enim & exemis Pla uos noΠ movesst. Sicut apud Tarta' ros, aliosque barbarps, mirum non est, rem
publicam pervorse geri et ita laudatas quoque
284쪽
IN LIB. I. CAPI. 1 Pin consesso est. Quod & in Spartanae legis permissiuae exemplo Cl. Pufendosin agnoscit Elem. libs. XI. Juris appellationem ad bruta ani i. des ii mantia porrigi non posse, diligenter h. & g. 6.
in annotatis , ostendit Gratias. Et fustius etiam de I. N. ad hoc egit Seldemu, demonstrans , nec Hebraeos jus G. lib. 3. aliquod. hominum ac brutorum commune agno
visse , & qua pro jura brutis communi asserra Misant , partim non repugnare nra sementia, paritim merito repudianda esse ; tum denique Fureqsonsultos Cafareos plurimos , viros gravissimos cerleberrimosque ab Ulpianea juris naturalis desini.
eisne Hi recidendum jure existimasse. Figura enim non caret illud loquendi genus, de jure naturati animali : quo concesso , nihil obstaret potest , quin & ad jus commune cum plantis
procedatur; quando homo.non tantum spe. harus ut animal, sed etiam ut vivens. Etiam ut CorpuS , ut aliae res : atque ita jus naturale erit homini commune cum omnibus rebuS, quibus facultates aliquae a natura insunt. Sicut agnoscit, & quod consequitur, educit Phil. mo. Petrus Gassendus. Atque ita jus naturale ad o- - p/g.mnes omnino res producit, ordinemque re- . 'sum tali appellatione signat Do Capucinin Paristrastis in opere , cui hunc titulum praescripsit. Uti simulacra νιrtutum in brutis animalibus Cicero agnoscit : ita fimulacra juris rhetorico a. de An. studio adornantur. In quo Hebraeorum ma- 3 .gistre quoque suas partes habent. Etiam adlusiim processum est in hoc genere loquendi. Doto Hieronymi Rorarii Iibullo, quod animalia,
285쪽
bruta melius ratione utantur homine. Hesiodi
Versus e primo εργων sumuntur: ubi etiam in. v. 274. antecedentibus 8c sequentibus philosophia da jure societatis omnis vinculo , multa Poetae facundia tractatur. In primis huc pertinent, Ed. Heinc quae 3n Gratis Procli scholiis leguntur de justis lo3.p. s. tia a Deo hominibus insita , deque natura sectati ;quodque societas solo iure conservetur , societatique ad sum sit, quicquid a jure abit : ut conficiatur, juris naturalis rationem sudio societatis naturali aestimandam esse. Quae sunt ante dictis valde consentanea. Graeca quidem suavius sonarent, nisi prolixiora essent. Liceat pauca excerpere.
, s. XII. Ostendit, Ocinodo probetur, aliquid esse juris naturalis. Etiam in protegamenis hac de re dixerat, quae huc repeti debent, ab illis Verbis: Primum mihi cura fuit isc. usque ad illa: de I. N. 3e non minus seruite. Selianus hunc locum b-y- piose persecutus est. Cum enim demonstra sisset, Hebreos ex aliorum animantium actibus θ. Uu jin naturale non elicere , neque ullum jus hominι cum brutis commune agnoscere r deinde ad gentium omnium complurium opiniones , in
286쪽
1vi raturale non metiebantur Hebrai , annotat illis argumentum, ut a posteriore, e gentium mora tiorum illustriorumque moribus non intempesti νε interdum desumti Maxιme cum de juris naturalis Permissivi capitibus aliquot dιsquiritur : 2. ceteri
rum quid sentes eadem de Dras naturalis obliga tivi capite aliquo , aut de sueuci permissionis nain turatu ratione ac universati ejus usu statuerint , ne quidem satis conjectari inde ρυse : eo quod, quicquid inest juris naturalis , cum civili seu pos . tivo atqne populis inter se interveniente immixatum ac involutum sit. s. apud populos reperiri morti circa ea, qua sunt juris naturalis diser pantes , modo hoc , modo illud caput I. N. νιolari, in moribus introducendis ac Dre sanciendo rationem utilitatis sve honesto praeferri, cossuetudi nem sape simulare naturam , sire larvam natura induere , obligationu rationem hinc peti noti flust, absque qua nullam jus sit. Verum quidem est, TheoL& a doctissmo Calixto prolixius ostensum, morat. Quoil in multis totae gentes teste iri naturae p ':
contraria quadam lege aut conluetudine op- ,,.
presserint. Et fieri posse , ut consuetud me prava rectae rationis dictamen non exaudiaritur , supra dictum est. Sed videtur Altinus permiscere quaestiones diversas nec eodem pertinentes. Ait Grotius et non certisima siti, sed probabiliter admodum colligi , juris natAralis
esse id, quod apud omnes gentes , aut moratiores omnes tale esse creditur: atque idem dicunt sententiae memorabiles hic adductae, nili quod Hesiodi verba potius, quam sensus ex sine II. .D
287쪽
362 IN LI B. I. C A P. I.; - , huc inflectuntur. Hic de omnibus gentibus nondum cognitis frustra putamus semmonem suscipi. Satis enim morem hunc loquendi tuentur , qui olim & hodie ita locuti sunt. Sumsit Grotius hunc modum probandi ab ipso fristotele, qui bis natura non semela posteriore designavit , quod apud omnes homines peraeque custodiretur , & de quo
non aliter Persae, aliter Graeci, sed omnes eodem modo sentirent. Aliud autem est, quaerere ὁ an id, quod omnes gentes tale credunt,
sit jus gentium , an vero jus naturale , cum quo incidere jus gentium multi veterum dixerunt. Non debet igitur cum hoc confundi jus gentium voluntarium : unde eXempla non debuit repetere in hac quaestione Selianus: Frustra , inquam, loquitur de clarigationis , belli denuntiandi , aliisque juris feciatu capitibus subinde mutatu. Nemo enim ita colligit i apud gentes moratiores in usu fuit, ut bellum solenni ritu & carmine ad fines aut intra fines denuntiaretur. Ergo hoc ut fiat. est juris naturalis. Hoc tantum sequitur : ergo ut testatio de injuria sat sive satisfactio postuletur ante vim & arma, nis prior alter intulerit
vim armatam ) juris naturalis esse visum est. Modus non obverti potest, neque enim opus est naturaliter, ut literis certa formula . conceptis , legatis missis, temporibus definitis res geratur. Ista siepissime mutentur: maneat interim opinio de necessitate res repetendi, ut veteres loquebantur, id est, querendide in-
288쪽
IN LI3. I. C A p. I. Iinde injuria , S: satisfactionem postulandi. Id quod feri aliquando posset constituto in acie
exercitu. Si enim tum auctor injuriae satisfaceret laeso, & laesus tamen armis saeviret, jus naturae violaret. Atque id sensisse gentes moratiores plerasque, alibi ostendi potest. Hic vero non est subsistendum: sed videndum amplius , unde & cur gentes ita senserint. Nimirum , dictante conscientia , adeoque sensu Numinis Divini : id est, non sine agnitione imperii, adeoque obligatione. Ita reditur ab exemplo & consuetudine Gentium ad jus naturae; quod Grotius voluit. De difficultate separandi postiva a. naturalibus , nihil attinet disserere : contra Grotium quidem. Et constat, Hebraeos in inquirendo jure naturali de moribus Gentium aliarum parum solicitos fuisse : non certe ob difficultatem separandi positiva a naturalibus, sed quod ex Scripturis,& plus plerumque interpretationibus magistrorum suorum , & traditionibus patriis, hanc quoq; philosophiam repetendam existimarent. Supersunt ergo duo genera hominum : Ethnici ipsi, primaevae antiquitatis rudes , sacrarumque literarum ignari aut conis te tores ; tum Christiani. Ethnicos saepe uti hac illatione, ut natura debitum aut illicitum dicant, quod apud omnes aut plerasque gentes tale creditur: ex Historicis, Iureconsultis,
Oratoribus, Poetis, Philosephis , contest tissimum est. Sicuti& fatis admirari nequeunt, qui perspicaciore oculo scriptores peri L a strant.
289쪽
IM 1 1 3. .I. C Ap. s. strant, quanta sit eorum peritia ex doctri M. in separandis positivis , ab eo, quod naturale. est. ' Atque hac ipsa secretioris eruditionis parte observanda explicandaque Grotius in . mensum procesiit : suoque exemplo eorum
fastidia & ignorantiam flagellavit, quibus, parum Volupe est, ex monumentis vetustatis requirere aur cognoscere , quam se DEUS Opt. MaX. hoc quoque in genere apud Ethnicos non reliquerit ullo tempore ἀμάρτυρον.
. Christiani sane, qui & sciunt, quibus praeceptis jus naturae seorsum etiam perscriptum atque in Scripturis passim divinis illustratum sit ; quique in ipsis etiam legibus divinis p stivis, id quod morale est, & ad legem naturae pertinet, haud dissiculter recognoicunt, atque divinae voluntatis regulam in positivas quoq; legibus, naturali legi scit non repugnantibus, in omnia, quae exoriri possunt dubia, ducem
ac magistram habent; vix est, ut eruditione α. industria adjuti fallantur , quotienS eX conis sensu , moribus, consuetudine Gentium ad jus naturale demonstrandum subsidia ac d cumenta conquiruntur. Quae porro Seiaenus de usu rationis incerto se in constanti disputat, .s ea autem si valerent , modus indagIndi jus naturale , etiam de priore, periclitaretur scilicet) partim satis sive explicantur, sive refel Iuntur per ea, quibus principium hujus dispiserationis ipse orditur: partim ad abutentefir tione homines non ad ipsam rationem perti nent; suntqi abunde discussa etiam a veteribus,
290쪽
IN LIR. I. CAP. I. I qnando crassiores quorundam Philosophortana sententias arguunt. Ne dicam de explicatione quarundana sententiarum falso Philosophis nonnullis attributarum: sicut in Epicuri & Platonis exemplis, eruditis notum est.
Sed quid opus est ambagibus ' si philosophi
plerique, si gentes pleraeq; viderunt ea facIenda aut vitanda esse, quae lex moralis, id est, lex naturae denuo promulgata literis, fieri vitari- . Ve jubet, nonne rationis dictatu id viderunt nonne rationis usus in his eos erudiit id autem accidisse , larga copia exemplorum commonstrari potest. Manet igitur verum, quod 'cum totiens alii, tum in Therapeuticis Neo- Tom. 4.
αλλα ψ των βρε αρων πολλοί. Disciplinam moralent natur A Usa omnes homines edocuit. Cum enim Creator hominum genus formaret, insevit natura bon rum malorumque notitiam se discretionem. Unde
non tantum Socrates, Plato, Aristides Usimachistius, ct Graecorum alii, sed etiam barbarorum multi injustitiam fre vitam juris studio ct cura carentem abominati sunt. Qua de caussa φ quia scilicet statuerunt , Deum esse auctorem juris naturae an siti & latorem, & si violaretur, vindicem. Nunquam enim hic recta ratio jubens honesta, re vetans contraria, sine imperio Di- . '