장음표시 사용
301쪽
IN LIa. I. C Ap. 11. hami posteritatem teneri , ct Idumaeos a Ddaeis Aid coactos , apud Maimonidem reperiri. De Proselytis, Idem et, sed praeserti m Selaenus copiose lib.II, qui etiam de Sabbato ad .XVII.
JUS naturae non repugnare omni bello probat rationibus F. I. historia A. II. consenseat,
.ui. Rationes s. I. sumuntur partim a primis ' naturae, partim a ratione sociali, sive natura soli ali. Prima illa natura, τα ορμα κατὰ φυσιν a Stoicis diligenter tractantur, & cum con sequentibus subtiliter connectuntur: sicut vel ista ciceronis dissertatio, quam Grotius laudat, ostendere potest libro III. Finium cap. .6ι7. cui addi potest locus saραλληλο- II. Fin. II. Prima naturae , etiam principia naturalia , principia natura, initia naturalia , initia , prima concilia tiones ibidem dicuntur. Quamquam autem. μη, & instinctus naturalis hic intelligatur, a nullo animali alienus: tamen aliter consideis rantur prima natura in homine, aliter in reliquis animantibus. Unde Cicero sane ορμ bis 8c appe ritionem non ad quodvis vitae genus, sed ad vitam rationi consentaneam sive convenieri rem, a natura datam esse, ad mentem stoicorum disputar: Cumque ad conservationem si ii prima naturae animal instigent e primum
quoquc hominis oscium es , ut se consereret iti
302쪽
naturastatu;deinceps ιt ea teneat,qua secundum naturam sunt, pellatque contraria. Adeo ergo cap. 6. hic concurrit ratio naturalis sive socialis cum primis naturae, ut sola cogitatione separari queant. Imo ratio, prima naturae in homine in eum habitum format, ut hominis esse videantur. Concurrit scilicet cum primis naturae lex naturae, & institutum ratio excipit
perficitque ac denominat. Quo fit, ut prima
naturae, non determinata per rationem, nullum hic locum haberensi quando de jure quaeritur. Jus enim cum brutis commune non
agnoscit Grotius. Quem Feldenus propterea accusat, quod oratorio potius quam philosophico instituto, huc prima naturae con Vocaverit. Sed aliud est, jus homini cum brutis commune agnoscere : aliud ab illis initiis, de appetitu sensitivo naturae animalis, comparatione quadam instituta & gradibus ad convenientiam illam naturae rationalis procedere. Ita Jureconsulti Veteres, ita Philosophi, &in Miloniana Cicero existimarunt, non absurdum esse, si a primis naturae, non quidem ad rationem juris, qua jus est quod in con sequentibus prima naturae unice cernitur; sed in ordine quodam doctrinae paulatim ad ea, quae naturae rationali Sc sociali propria sunt, ascendatur. Ratio igitur argumentandi non est haec; Non repugnat hoc primis naturae, ergo justum aut non injustum est fratio aenim justi injustive non inest primis naturae sed hoc modo, hoc non repugnat primis Da ;- M turae,
303쪽
turre, sive huic non repugnant prima naturae,
quibus nec ratio obicem hic ponit, sed potius illum instinctum probat, praecipit, determinat, & societatis respectu temperat ; ergo non injustum censendum est, quod a primiS na-eturae ad animalem naturam spectantibus monstratum, a natura rationali & sociali determinate praecipitur aut permittitur. Conservatio sui etiam reliquis animantibus curae est per instinistum naturalem dc appetitum sensiitivum, quem in hominibus prima naturae vocant: sed non determinatur ab ipsis saniam antibus brutis) aut in ipsis ad naturae rationalis & socialis convenientiam, quae ad prima naturae consequitur in homine. Quare prima naturae illustrare quidem fas est exemplo reliquarum animantium squod Grotius h. g. Uin annotatis fecit modo determinetur ad qualitatem moralem justi injustive per dictamen rationis in natura rationali & sociali. Sine omni figura esse hoc genus disputandi, nemo dixerit: sed quam exempla omnis aevi tueantur. Sententia Ciceronisiubsin. f. I. ex o iis LII. ostendit, quod hic maxime attendendum est,
naturam humanam seu rationalem nequaquam ferri ad bellum, nisi κάN-γον πλουν, ut in Graecorum proverbio, sive per modum
subsidii, id est, si pax & societas, ejus Sue Vinculum jus, aliter quam bello servari aut obtineri nequit: sive, ubi bellum, unum & solum superest instrumentum socialis status jurisque
304쪽
Licebit adiungere hic enumerationem Phil mor. eommunissimoium Juris naturae capitum, a p. sues. edit. Petro Gassendo, ita iactam , ut testimonio eme PVim queant, quomodo cum primis naturae animalis aliquam necessitudinem habere videantur, i quae tamen ut prima natura humanae, id est, ut justa naturalia, sive leges naturae lecensentur.
Primo itaque, inquit,communissimum innatumssi
adeo omnibus hominibus en, ut quod bonum,quod eommodum, quod gratum fuerit, prosequantur. Ex hoc fonte deducit: benefactores grato affectu prosequi, malefactores repellere: parentes amare, Deum colere, bellare & certare repellendi mali caussa. Secundo, ut quisquese amet plus quam ceteros, seu ut sibi bene, quam alteri malit. Hinc illa deducit: tribuere cuique ea, quae sunt accipientibus utilia, danti non molesta. Tertio, ut vitam producere,& membrorum
ac sensuum, facultatumi omnium integritatem
ac usum liberum quisque velit. Huc re Sert coniugium, procreationem ac educationem liberorum, & similia. uuarto denique, ut sociabiles sint,seu ut insocietate degant. Hinc obsequium legibus civilibus debitum repetit. Fortasse dc haec annotatione opus haberent: sed quo allata sint consilio dixisse susticit. f. II. De Abrahaini bello non Omneg adde g. s. idem sentiunt, quod Grotius. Et sane, quae singuli aut populus Dei egit illis temporibus, quibus oraculo divino moneri, regi, juberi solebant, propius esse, ut Deo auctore facta credantur, multi existimant. silentium certe M 1 Scri-
305쪽
Scripturae, non trahit momenta rei in alteram partem. Sed haec in transcursu. Ad historiam septem populorum, cujus me minit, requiri debent, quae de Bello pracepti, ScBello ultroneo, apud Hebraeos, consignavit Seiadenm de L. N. S G. lib. V. cap. I 2.
Conti. III. g. IV. Parum pro philosopho se gerit, lib.r.cap s. in hac quaestione, id est, in bello a jure gensi s. tium deducendo, Fernandus Vassurus ; cum ait: Bella inventa sunt, non dissositive, ut quia dam arbitrati fuerunt, sed causative ει occasionaliter ; quia jus gemium non statuit bella, sed ex quo distincta fuerunt dominia rerum, inhurrexerunt etiam bella. addit : mera cupiditas ta tibis. 7. do, re infausta illa pronomina, Meum S Tuum , bella genuerunt. Haec inspecta, satis & ultro displicere eruditis possunt, nec explicatione opus habent. Nam quae perspicua sunt, longa esse non debent. An vero haec, quae de jure gentium hic dicuntur, non debeant referri ad jus naturale, quod & jus gentium dicitur, solennis, ut ante diximus, esse potest dubitatio. deI B. lib. neque aliter explicare videtur doctissimus AL
f. V. Quomodo Iudaei judicia capitalia
ex loco Gen. IX. de quo etiam Seldenus videndus de I. N. IV, 1.) adstruant, unde alii im- pu nare conantur, demonstrat Magensellius noster. Idem, qui de caussa supplicii Tham ris ad locum Gen. XXXVIII, 2 . disquirit. De illis verbis, id quod naturaliter licitum videbatur Deus edicto repressit, deque illa Cami. Bisoria
306쪽
historia disquisivimus in Dissertatione de Iud
elis. De Lamecho Gen. IV, 2 . vide Simeonem p 69, c. de Muis tom. 2. p. I . Σ' ΙΑ. Versus quatuor Euripidis ex oreste rectius a V. si a. eo valerent, ut caedem caede, sanguinem sanguine expiari privato ausu, nunquam licuisse testarentur. Non tam, quod mites poenae antiquis placuerint sid enim alibi dicendum est)aut quod nefas universe haberetur, hominem interfici: sed quod, hoc modo i. e. a priVato , indicta caussa, citra auctoritatem judicii, hominem occidi, antiquitus injustum crederetur. Id enim in sua oratione, unde hi versus sumuntur, Tyndarus clare disputat. Scholia Graeciparaphrasis versuum, qui illos sequuntur, digna est, quae adscribatur : δοὐ γαρ ἀπεκειτο
sijusfuisset, caedem caede privatim ulcisci,omnino in infinitum processisset cades: cui semper aliquis fuisset obnoxius. Ita futurum erat, inquit, ut unus , id est, ultimus tandem pollutus facinore maneret, quipost se non haberet alium interfectorem, in quem quassuccessione caedes transmitteretur : neque jam esset ca se odii aut vindicta in occidendo eo qui unus esset. Igitur is equidem cuia timus ille, inquam non occideretur, piaculo tamen obligatusvepollutus aut consceleratus esset.
307쪽
Ait Grotius: Interea autem, qua Noe liberisDem edixit hoc quoque Qunt fulse,' non bo-cidia tantum , sed o adulteria , ta concubitus
incesti, item violenta rapina morte punιrentur.
Quod doctrinae Talmudicae non esse consonum, ostendit Seldenio lib. VII. de I. N. ta G.
g. VI. Quaestionem de lege, totiens repetitam postea, disertis verbis, proponit. Qua de re consulendi sunt Theologi. Nobis satis sit annotasse illa, quae legis ad s. m. capitis praecedem tu. De H Nortio,'aliis exempli loco allatis, suo loco. Etiam quae g. VII. U VTU. Ο IX. pro bello, aut contra illud afferuntur, accuratius a Theologis excutiuntur. Quantum ad He-b DEOS attinet, eximia sunt, quae magenseratim Oser congessit. Totius voluminis materia esse potest, quod S. IX. erudite concluditur. Dum enim Christianorum hac in re sententia exquiritur, primo ad singulorum Doctorum sententias itur: deinde totius Ecclesiae sensus exploratur. In priore parte praemittitur responsio triplex adversus auctoritatem Patrum mali ,riam improbantium, I. quod sint privatae sententiae, & quidem eorum, qui a ceteris dissentire solebant ut Origenes Sc Tertullianus fecerunt ὶ neque sic tamen semper idem dicant. 2. Quod Christiani aliquando militiam evitaVerint, non ut militiam, sed ut religioni Christianae, propter qucedam idololatrica, quae vitari non poterant, adversam. 3. Quod aVer
satio militiae, si qua ruiti ad seruorem primaevo-
308쪽
IN LI B. I. CAP. II. I 83rum Christianorum & sublimius propositum referenda sit. His praestructis ostenditur, Patres militiam probantes Patribus militiam
improbantibus opponi poste ; allatis testimoniis Clementis Alexandrini, & qui hoc nomen vulgo tulit) Clementis Romani. In posteriore
parte, relictis privatis auctoritatibus, testimonium Ecclesiae militiam non omnem improbantis hinc ostenditur : I. quod neque Baptismo, neque Communione Ecclesiae exclusi sint militantes. 1. Quod milites Christianae religionis ergo cruciati, ceteris martyribus aequiparabantur. 3. Quod sub Christianis Imperatoribus, ut supplicia eapitalia, sic militia, obtinuerit, neque a quoquam Episcopo aut Theologo reprehensa sit. 4. Quod Concilio primo Arelatensi canone tertio mistitia probetur. 1. Quod exempla Christianorum militum passim referantur & probentur. Objectio duplex, prima quidem ex Canone XII. Synodi Nicaeensis, ita repellitur, quod de poenaeorum tantum agatur, qui ad militiam non sine apostasia redierint : altera autem, ad correctiones Ecclesiasticas , & injuncta sanctioris instituti specimina refertur. Nam tersia de vacatione militiae Clericis concessa, judicio totius fere Christianitatis ; nullam habet difficultatem. Interjiciuntur & explicantur quaedam dubia: cur Christiani antiqui non liabenter interfuerint judiciis capitalibus, aut pro reis capitis deprecati sint, aut noxios asylo Ecclesiae receptartar.
309쪽
In Prolegomenis ante dixerat Grotius de instituto nonnullorum Christianorum, Fers, Erami, & antiquorum, omne bellum aversantium & Christianis interdicentium. Bono sane credimus eos consilio fecisse; sed periculoso. Semper, inquam, periculosum est, Vera abstrudere , ne iis homines abutantur. : Occultata enim, dc post animadversa veritas, licentiam & libidinem incendit, ac suspiciones etiam adversus seria & vera auget. Verum id quidem in tanta luce rerum disserere, esset otio & patientia lectoris abuti. Dicam tamen, quod vix crederem, nisi compertum haberem ex memoriis, rerum nunquam in vulgus edendarum, certissima fide traditis. Ibat in extrema annus Platonicus, & de revocandis ad pacem& concordiam plurimis passim gentibus strenue consilia agitabantur. Sed habuit negotium tot tricis implicitum inoras, Sc impedimenta, dc metus in futurum non modicos. Qui earudem, in negotiatione concordiae mundi, partes tuebantur , in diversa tendebant: nonnullis tempora decernendi opperientibus; aliis primum quodquς tempus optimum esse, in
certum, an . amore pacis, contendentibus. In
quo cum frustra aliquandiu fuissent, induxerunt hominem mira facundia praestantem Sc Principi suo tum apprime gratum e qui multis cum lacrymis, nefas esse Christianis bellare advqrsum Christianos differens, quo bello linis imponeretur, infimas obtestationes, pr
ος , gemitus, Uriagia dc quasi vaticinia tam
310쪽
potenter miscuit, ut in omnem partem Principis animum versare videretur ac distrahere. Ita lento negotio ab illa parte incitamentum& successus contigit. Constat hac de re non segniter disputatum esse : an ex ossicio viri
sapientis, & boni civis ellet, suo Principi persuadere velle, quod orator falsum esse sciat recredat : an procul a negotiatione positus, &rationes aliter sentientium non edoctus, immisceri, imo partes profiteri in negotio aliis commisso deberet : an ,- ut ethnicis solitum fuit, ita Christianis liceret, quemquam hominum, . nedum Principem religione infatuare;& in re tam sancta histrioniam agere : an credere potuerit Orator , vel ante , Principem tantae prudentiae crediturum persuasoriis assertionibus ; vel post, credidisse : an oblivisci potuerit orator, quod omnis aevi experientia assirmat; Principes incallidos t lerare quidem interdum hypocritas, at prudenti Principi neminem hypocritam inter fida ministeria reputari. Pauci contra disserebant : paci semper & ab omnibus consissendum : semper Principis commodo studere, qui eum a bellando revocet: in justo quoque pioque bello atrocia & cotidiana peccari: nullis utilitatibus victoriae eas flagitiorum sordes, quae bellum comitantur, elui : cetera consiliarios partitim decere ; pacem suadere cujusvis esse, qui occasionem & aditum nactus
fuerit: eventu magistro compertum, huma-