장음표시 사용
281쪽
que t 'est lo flan d'un petit bronge. Remplacer uno tete delamme par une tete d'ourae n'etait pas du gout du temps et rexetir Kallisto de la peau d'une ourse, aurait etsi difficile arendre d'une mani ero distinete et gracleuse' i). At enim minime video, cur tandem artifici difficilius suerit Callisto pelle ursina velare qua nota Polygnotus usus erat) quam fluitanto veste, qualem distincta arte perfectam duo exempla ostendunt a Friedlaendero proposita. Hoc igitur argumentum ex difficultate exsequendi repetitum futtile mihi videtur. Aliud autem ille non attulit. Decepit eum magna similitudo, quae inter Paus. narrationem et Signa intercedit; ae debuit ad illam confugere, quia alteram, ex qua Callisto Dianae sagitta perit nec tamen antea amisit humanam speciem, haud dubio sicut alii φ)ignoravit; quod libenter ignoscet qui meminerit in litteris huius non plus quam duobus locis iisque tam breviter mentionem fieri, ut eum, qui non diligenter sabulae memoriam perquisiverit, sa-elle sugere possit, cum similis Pausaniae narratio oculos statim ad se convertat, quia sola continere videtur quae sufficiant ad Orchomeniorum simul et Pheneatarum signa explicanda. Sed acturatius spectanti apparet eandem lacultatem alteram quoque habere sabulae sormam, quae ne in figura quidem Callistus a signis discrepat. Nam Pheneatarum Mercurium qui Areadem puerum aufert e Pausaniae narratione iam Hesiodo vindicavimus et nunc vindicare debemus eorum quoque narrationi, qui Callisto non mutatam, Sed intersectam esse voluerunt, cum apud hos eo non minus opus sit quam apud Pausaniam. Dubium ergo non iam potest esse, utra sabula signorum interpreti praeserenda sit. At enimvero dixerit quispiam certo, utra expressa sit, non posse diiudicari; neque enim deesse exempla, quae doceant interdum omnem commutatae figurae notam ab artificibus omi8sam esse ). Verum est; sed alia accedunt,lὶ Similia sensisse videtur Weil p. 34 not. 3. 2 CL Robert-Preller I ' p. 304 adn. 2.33 Joannes Bolto in disg. de monumentis ad Odysseam pertinent. epimetro I, quod inscripsit 'metamorphoses quomodo effinxerint artifices antiqui'. p. 44 Actaeonem commemorat, qui saeculo VI et v, non iam IV, Dissili eo by
282쪽
quibus res ad certum redigatur: Non premo quod hanc quam agnoscimus fabulam eadem aetate qua nummi prodiere Alcidamas sophista in Hom. et Hes. certamine significavit; sed eam valuisse in Arcadia indo colligam, quod sub Maenalo Callistus tumulus monstrabatur; sepulta enim dici non facile potuit ursa, debuit intersecta semina. Porro Pausaniae narrationis, ut insta
comprobabitur, certe exitus catasterismo auctus nummis aetate inferior est, narratio autem Sine isto exitu nu8quam antea nobis occurrit; ae quanquam eiusmodi est, ut etiam sine eo stare potuerit, tamen sine idonea muga non licet catasterismum novamque sabulae consormationem non ad eundem auctorem referre posteriorem. Denique ipsa imago Dianae seminam pone quam insans humi trepidat sagitta traicientis male exprimit istam narrationem, in qua prima8 partes Iuno agat, Diana secundas, at optime reddit - totam enim quodammodo exhaurit - eam, ex qua Diana Callisto quia mater saeta est interficit. Quibus de causis eam interpretandi rationem, quae ut simplicissima ultro se offert, etiam necessariam existimo nec dubito, quin qui certamen composuit et qui in Arcadia signa scalpsore eandem fabulam ante oculos habuerint i). Sed cum plenam narrationem refingere aggredimur, exoritur dubitatio, quid de mortis atatuendum sit tempore, utrum ante an post partum Callisto sit a Diana perempta. Ceteras si respicimus sabulae formas, dum gravida est eam poena assectam invenimus: sic in Hesiodea, sic in Pausaniae et eorum qui in Summa cum eo consentiunt narrationibus. Dissentit Ovidius demum: hic enim certam ob causam finxit Callisto postquam
partum edidisset a Iunone aemula commutatam rese. Verum
etiam nudus contra canes dilaniantes se defendens repraesentatus sit, gine ullo novae figurae indicio. 1ὶ Si constat de signis nummorum, constat etiam de Callistus Statua quam cum compluribus aliis Arcades, non ut Paus. X 9, 5 vult Tegeatae,
post pugnam Leuctricam Apollini Delphico dedicaverunt scf. 'Mitth. d. arch Inst. in Ath.' 1889 p. t 7 sqq. . Nec iam repetere licet quae Overbeeli t Gr. Κunstmyth.' II p. 4153 pronuntiavit: 'Ob und Wie idio VerWandiungi in derGruppe beaeichnoi War, ist aut Leiue Wei se Eu errathen.'
283쪽
consensus priorum si non convincit, attamen comprobat in hae quoque forma Callisto iam gravidam sibi Dianae iram contraxisse, cui sententiae ipsa rerum condicio lavet, siquidem facile credas deae eius quam Secum haberet statum non usque ad finem latuisse; lavent ei etiam verba non minus quae in Certamine exstant ἐπεὶ διι γη γάιι os quam quae in Bibl. ὁ πιτνην παρθενlaν OAe ἐφυλαβεν. Repugnare videntur nummi, eum insantem exhibeant prope matrem iacentem. At enim notum mi, quam non rarum sit in Veterum picturis, ut quae deinceps facta sunt una oculis subiciautur, ut tota ex imagine appareat historia l). Arcadis autem figura ideo opus erat, ut simul, cur femina mortem perpeteretur, causa appareret. Neque igitur licet in hac quidem re nummis quidquam momenti
Iam cum veri Rit simillimum matrem periisse, priusquam insana lucem aspexisset, opus est, ut testimonia suppleamus, arcessere Pausaniae verba καὶ ὁ Ζευς Ἐριιῆν σῶσαιτον reaida οἱ προστάζας, ον ἐν τὴν γαστρι ειχεν η Λαλλιστοί. Talia enim huius narrationis auctori necessario fingenda erant. Quae secuta sint, aperiunt Pheneatarum didrachmae, cum Memcurium ostendunt Areadem cursu auferentem. Qui quonam
tendat, quaerenti respondet Apollod. qui fertur his: πιυς τοβρέφος αρπάσας ἐν Ἀρκαθέρ δέδωσιν ἀνατρεφειν mala, in quibus Iovis mandata exsequi intellegendus est Mercurius. Iam Maia credebatur habitasse in Cyllene; Cyllenes autem sub
radicibus iacebat Pheneus. Pheneatae ergo propriam hane et domesticam habuerunt quam in nummis expressere fabulam, ut Callistus Orchomenii. Iam in eo est, ut videamus, num ipsam narrationem prO- ponere liceat; sed simul atque ad singula constituenda accessimus, tu tenebris versamur; nee spes Mi aut via haec probabiliter recuperandi, quia nulla nobis plenior huius sermae narratio succurrit. Itaque satis habeamus necesse est sabulaeti De hae prolepsi cs. Bolte dias. de monum. ad Odyss. peritu. p. 43e. adn. si . Unum e multis est exemplum Argus Ioni puellae nondum mutatae iniectus, cf. Overbeck, 'Gr. Κungimyth.' II p. 467 sq.
284쪽
speeiem adumbrare; ac si omnia comprehendimus, hae e sere efficiuntur:
Callisto, Lycaonis silia, inter Dianae comites
recepta po8tquam castam Se esse permansuram
spopondit h), Iovis accendit amorem et passa est amplexum. Diana autem ubi vidit, quam dilexerat, eam virginale decus perdidisse, irae X arsit ac protinus sagitta gravidam transfixit. Sed ab Iove missus aderat Mercurius, qui infantem ex occisae utero ereptum in Cyllenen montem ad suam serret matrem nutriendum. Illic adolevit Areas nominatus. Callisto autem, ubi periit, sepulta est. In promptu est quam Hesiodus dedit narrationem hac quae in Callistus patria valuit esse antiquiorem. Potest enim haec ex illa, nunquam illa ex hac deduci. Mirum Vero non est, quod illa in hanc transiit. Nam cum sensus sabulae is esse hominibus videretur, ut Callisto haud conservatae virginitatis deae virgini poenam daret, facillime potuit fieri, ut in eius locum, quae mira esset neque ipsa sabula explicaretur, alia Substitueretur poena, quae in talibus delictis sollemnis esset
naturaeque Dianae conveniret δ). Etenim ad sensum quem in-l Virginem so mansuram Callisto iuro iurando promittit in Apollodori Bibl. III 8, 2, 3, ubi in codicibus haec sunt: ωμοσεν αυτου μεῆναι Παωθένον scorrupta haud dubie . et in Ovidii Fast. II l57 sqq. In Apollodori autem narratione, quam Ovidiana priorem esse videbimus. ista quam refingimus posteriorem, tali Callistus voto facile caremus, quia non quod hoc violavit a Diana, sed quia Iovi placuit a Iunone punitur; at Regre tali voto caremus iuisis. In qua ob amissam virginitatem poenam det; eulpae enim eius augetur species et magis intellegitur praeceps Dianae ira, si quas lapsa est illistiam periura habenda est; quod sensisse videtur Ovidius, cum Dianam exclamstntem faceret: 'periura Lycaoni' i Fast. II lI3 . Itaque votum illud suo auctori mihi videor restituisse. 2, Quam multis in fabulis hanc Diana in nesarios exerceat poenam, quam ex Arcadum narratione in Callisto exercuit, paene superfluum est monere. Nonnulla certe mihi obvia asseram exempla: Naeram Locri matrem ab ea intersectam esse narraverat Pherecydes ses. schol. Od. a. 326 ,
Apollinis gratia Coronidem Hesiodus, in Arcadia Buphagum refert Pausanias VIII 27, 17 et Limona Tegeatae filium idem VIII 53, 3. De Niobae
285쪽
duit fabula solet aeeomodari ac submutari: quae non iam necessaria intelleguntur possunt, non debent, aut omitti aut sic transformari, ut novae condicioni magis conveniant. Hoc lactum est apud Areades in Callistus sabula; ac tam erat in proclivi hio poenae transitus, ut sua sponte fieri posset, cum sabula per tempora traderetur, neque opus Sit ad poetae nescio cuius auctoritatem in Arcadia praevalentem confugere, qui consulto prosormae iactura eam poenam, quae et aptior et ad fidem pronior videretur, substituerit. Atque id eo minus est probabile, quod nova haec sabulae forma apud Arcades perantiqua erat, si quid ei licet tribuere, quod sub Maenalo tumulus erat aede Dianae ornatus, quem Callistus ossa tenere credebant; nec veri simile sero demum talem opinionem esse consciam. Ceterum praeterea nihil novatum videmus nisi quod cum novo exitu ipso cohaerebat, operam dico paulo mutatam Mercurii, cui non iam ursa nutrienda, sed ex matris utero exsecandus est Arcas. Quod Mercurii negotium memoriam excitat Iovis Liberum et Apollinis Aesculapium servantis. Plane eadem ac de Arcadenarrata sunt de Aesculapio: Hesiodus enim tradiderat matrem eius Coronidem a Diana sagitta esse traiectam, ipsum ex inanimi illius corpore ab Apolline ereptum et in Chironis antrum
perlatum; Pausaniae ΙΙ 26, 6ὶ auctor fortasse lator puerum
voluit servatum esse a Mercurio. Haec qui exposuit, Wilamowiri in Quaest. philol. IX p. 70 sqq. vidit horum exemplar fuisse Λιονυσου γονας, quas notum est ita conceptas fuisse, ut Iuppiter matre fulmine tacta insantem conservaret denuoque partu editum Mercurio traderet, qui nymphis aut nutrici committeret. Quae sabula celeberrima ut exemplo suo rexit quae de Aeseulapio narrabantur, ita traxit quae de Arcade simillima.
III. 4 1. Venio nunc ad tertiam sabulae formam, qua Callisto primum
mutata, tum etiam occisa, denique inter astra sublata sertur. Haec nova sorma, cuius memoria supra Alexandrinam
286쪽
aetatem non ascendit, ged testimoniorum copia excellit, in triplicem modum variata perlustrantibus occurrit. Proficiseea dum est ex quinque, quae ad rem cognoscendam maximi momenti sunt, narrationibus Graecis; de quibus tamen una quidem non proprii esse pretii videtur, eam dico quam Eustathius ad 2 485 p. 12l2 proseri, cum maxime suspicari liceat eam ex Schol. HOm. c8Se depromptam; certe in ea nihil inest, quod ab illis absit. Reliquae autem quattuor aequabiliter in duo genera discedunt, quae eo distinguuntur, ut in altero Iuno aemulam ipsa dicatur convertisse, in altero Iuppiter uxorem ut furtum suum celaret convertendo praevenis8e, sed ceteris omnibus inter se concinunt. Nec vero binarum narrationum alteram ex altera mana8se, sed utramque propriam habere auctoritatem et ex communi fluxisse sonte eo evincitur, quod in utroque genere altera non nihil habet, quo altera careat. Quod ut ipse oculis cernas, in uno eas couspectu ponam, Secutus quem supra indicavi ordinem:
Schol. Ven. A ad B. XVIII 487Paus. VIII 3, 6
lὶ ωμοσε με νειν παρθενος scr. Hercher. Sed restat αυτου. Lateatne ἀεl: 2ὶ Sic in eodice, os. Hercher in Herm. II p. 249. Westemann in Urthogr. p. 374 ex coniectura dedit ως δε αυτῆς επε πλωμον, quod non uno nomine Perversum est. Omnia sana sunt. Ad sententiam cs. Luc. Deor. tone. b, ubi Nomus reprehendit, quod Liber Icarii filiam canemqueisigna Virginis et Caniculae, cf. IIyg. Αstr. II 4 p. 36, 21 B. in caelumi. e. In deorum societatem sustulerit, et quae infra ad Valerii Flacci locum adnotabo.
287쪽
ρίας ἐμέ 'ε. Quae quanquam una discrepantia manifesta distinentur, tamen ab eodem sonte deductos deprehendere mihi videor rivulos eo inter se dispares, ut hi propius, longius illi a communi sonte absint. Re enim et ipsis verbis nonnullis non solum binae eiusdem generis narrationes inter Se congruunt, Verum etiam consentitur praeter unum illud discrimen inter omnes aequabiliter. Afferam quae sub oculos cadunt duo haec
II. καὶ ὁ κεἰς Ἐρ ιν ν ειυσαι τὰν παῖδά οἱ προσταως. IV. 'Eριιῆ τεὶς σωτε ρίας ει ἐκύει. Iam inquirendum est, qui et qualis fons ille fuerit omnibus communis. Quam priore loco posuimus quae8tio eis solvitur, quae scholio Hom. subseripta sunt: η ἱστορέα caρα ΚαλH- ιι αχμι. Sed enim, eum SchWvigii egregia studia sin Flecheis. Annal. suppl. XII p. 1 sqq.) talium subscriptionum fidem infirmaverint, Opus est circumspectare, si quid reperiamus, quod testimonio scholiastae praesidio sit; prorsus enim inane id habere non lieet; sed id potest singi, initio utramque narratio-
288쪽
nem in scholio notatam luisse, Callimachi autem mentionem ad alteram leviter deflexam spectasse, quae 90Stea omitteretur, ut nune auctoris nomen quo iure referretur non iam haberet, id quod non semel sactum esse SchWartZ l. l. exemplis allatis comprobavit. Verum tamen Callimachum rem si e enarrasse, ut Scholiasta Vult, eo confirmatur, quod eius discipulus Ister sin. 57ὶ Themisto suam, ad quam Callistus sabulam
transtulit, item a Iunone conversam inducit. Ergo certe non
est, cur de subscriptionis fide dubitemus. Porro, ubi noniam Dianae ira, sed Iunonis invidia fingitur causa fuisse, cur Callisto bestia fieret, illud est et simplicissimum et proximum, ut Iuno Dianae partes subeat; sequitur, ut prior sit illa forma, quae Callisto a Iunone ipsa mutatam exhibet, p08terior et ex illa demum deducta haec, quae puellam a Iove, ne Iuno adulterium sentiret, conversam facit. Ergo pro principali
sonte accipere debemus narrationem CALLI CHI.
Sed exsistit quaestio, quinam laetum sit, ut eius exemplum postea qui secuti sunt nonnulli, quamvis leviter, immutarent. Causam novandi procul dubio - idque iam a Roberto in Prelleri Myth. Ι3 p. 304 adn. 2 perspectum non sine gaudio vidi - simillima Ius sabula praebuit pari atque eodem modo
variata et saepe cum Callistus sabula composita. Attamen poetam illi hanc adaequasse, cum Callimachum secutus eam denuo verSibus exprimeret, nequaquam est credibile. Obstat enim, quo ambas narrationis species inter se devinctas esse cogΠ0Vimus, rerum Verborumque coticentus, quem expedire non potest qui ad poetam confugeret mutationis auctorem, utpote quem nemo crederet eisdem ac Callimachum verbis usum e8se. Qua de causa statuendum est mythographum quendam, qui sabulas ad verbum transcribere aut fastidiosa cum diligentia excerpere putidum duceret, notissima Ius sabula, euius in consimili Callistus sortuna ei in memoriam venisset, adductum esse, ut huius quoque res ad illius exemplum redderet, scribens Iovem, ut uxorem furtum celaret, dilectam puellam ipsum desormi ursae specie abdidisse. In reliquis nihil novavit, sed inlaeta quae invenit transtulit. In eo enchi-
289쪽
287ridio mythologico, quod Pausaniae in manibus suisse iudieant, utramque sabulam priorem formam Simpliciorem usque retinuisse docent quae I 25, 1 ad statuas illustrandas adnotavit:
οργῆ καὶ αλλαγὴ τῆ μὲν ἐς βοῶν, Κα/aιστοὶ δε ες αρκτον. At in Apollod. Bibl. illa II 3, 3, 2, haec III 8, 2, 4 a Iove conversa
esse perhibetur. Io autem a Iove ipS0, ut amorem posset abiurare, mutatam esse iam in Catalogis narratum erat Hesiodeis es. Κirehhoss in Philol. XV p. I 3 sq.), cf. srg. 4, quod BZach vix recte assignavit Aegimio.
Denique recentiorem hanc narrationis formam tertio loco in Ursae maioris titulo prolatam legimus in Hygini Astrou. II 1 p. 3l, 6 Bunte Buntii memoriam ex optimis libris correxit Bureian in Act. acad. Monae. l876 p. bi: 'Sed alii dicunt, cum Calisto Iuppiter esset in silvam persecutus, Iunonem, suspicatam id quod eVenit, contendisse,
ut eum manifesto diceret deprehendi Ge. Iovem autem, quo lacilius suum peccatum tegeretur, tu ursae Speciem conversam reliquisse. Iunonem autem in eo loco pro virgine uream in- Venis8e; quam Dianae venanti, ut eam interficeret, demou-strasse. Quod sactum ut perspiceretur Iovem aegre tuli88e, effigiem ursae stellis figuratam constituisse i). Ingressum narrationila videmus valde exornatum. Copiose enim, cur et quemadmodum Iuno intervenerit, exponitur. At extremam partem contractam et imminutam invenimus. Insans enim Iovis opera ab interitu confiervatus ne uno quidem verbo
significatur. Quae ceteris testibus Hyginus plura exhibet, num Omnia pleniori quam quales uobis suppetant sonti debeat, subdubitabit quicunque inspecta Roberti Catasterismorum editione
ij Extrema verba a Buntio salso distincta sunt, quanquam iam recte erant a Stavereno; graviore enim nota post ' tulisse' posita ille cum enuntiatum in duo discerpsit sensum eorrupit et orationem.
290쪽
animadverterit, quantopere ille, quo magis rem illustraret, hic illic de suo addere amaverit, si quae ad rerum condicionem
magis cogn08cendam aut ad augendam rerum copiam conducere arbitraretur, quanquam plerumque res sunt levioris momenti. Verum tamen hic gi minus omnia, at certe longe plurima non ex Hygini ipsius ingenio, sed ex eiu8 manasse sonte inde cognoscitur, quod non solum nihil ceterorum testimoniis aut tenori sabulae repugnat, 8ed etiam nonnulla, quae a ceteris breviusquam clarius Significata sunt, prorsus ex re explanantur; es eX. gr. verba 'quam Dianae venanti, ut eam interficeret, demonstr se' cum eis quae de eadem re indicant schol. Hom. Paul. Apollod.: concedes Hygini memoriam longe praestare et cum summa Veritatis specie rem absolvere. Locupletem igitur testem tenemus eo insignem, quod cum reliquis, qui, cum similitudine quadam contineantur, ex eodem Omnes pendere Videntur auctore, nullo cognationis vinculo coniunctus est. Qui cum sabulam ex parte sustus et aceuratius quam ceteri narret, ad restituendam
Callimachi narrationem magno nobis erit pretio. In omissa Arcadis mentione non offendet qui Hygini consilium respexerit: hic enim cum non id ageret, ut Callistus
quam diligentissimo resurret sabulam, sed ut composita sententiarum varietate Ursae explicaret signum, urgae partum commemorare nihil intererat. Nec tamen ipse Hyginus, quandoquidem Catasterismos Eratosthenicos Satis aecurato ac plene fere exscripsit, historiam ita contraxisse existimandus est, ut partus mentio exeuteretur, Sed contractam accepi88e. Pendet ergo ex
eo scriptore, qui, cum item Siderum sabulas colligeret, in Ursae nomine expediendo Callimacheam de Callisto narrationem, amythographo quodam Ius sabulae adaequatam, ita receperit,
ut, qui ad suum consilium supervacaneus esset, Areadem omitteret, reliqua intacta conserearet. Quem fuisse suspicor Parmeniscum. Excipiunt enim narrationem ex Catasterismis Eratosthenicis sumptam tres aliae - quae inter V et III interposita sunt verba 'Hoc signum ut paelex' aliunde illata nequo ab ipso Hygino prosecta eSse infra ostendam -, quarum ultimae auctor laudatur Ariaethus Tegeates. Huius Disiti eo by Coosl