장음표시 사용
501쪽
non quivis qui aliquo modo de re publica meritus esset eo
Sed redeamus ad Monceaux virum doctum, qui ut quanti aestimatum sit evergetae nomen demonstret Lysiae laudat locum ex quo 'permultos homines pecunia data honorem illum adeptos esse' eluceat i). Sed cum Lysias de certis quibusdam, tribus quattuorve, hominibus verba faciat, quos in lacuna post verba Vναων πεποι ιδεον commemoratOS ESSE diu viderunt viri docti, quam leviter versatus sit Monoeaux in interpretandis scriptoribus luculenter demonstratur. Nec minus salsa sunt quae deinde illo exponit. Quaerens enim quomodo explicandum sit quod tam saepe in inscriptionibus proxeni et evergetae nomina coniungantur, tam raro a rerum geriptoribus, hanc proseri λυσιν ut dicat euergesiam suisse titulum honoriscum, munus proxeniam, eamque ob causam ab oratoribus et historicis proxenos diei illos homines, contra in ipsis decretis publice exaratis enumerandos suisse omnes virorum illorum titulos atque honores. Sed vereor ne tota haeo argumeu-tatio cadat in cassum. Monceaux autem ipsum si scriptorum testimonia accuratius examinasset aliter suisse iudicaturam arbitror. Primum enim omnino haud ita multa sunt, cum quindecim sero locis proxeni commemorentur ). Deinde sere omneη hos eo tempore vixisse comperimus quo euergesiae titulus nondum tam arcte cum proxeniae coaluimet. Coneludamus igitur neces8e est omnes hos viros ab Atheniensibus non proxenia et evergesia, sed sola proxenia e88e ornatos. Nam nisi ita esset, cur Herodotus Alexandrum illum duplici titulo nominasset ), cur Demosthenes exclam set ):
502쪽
De Atheniensium more exteros coronis publice ornandi. 117σέαν, a τέλειαν απάντων2 Cur omnino scriptores commemo
rassent euergesiam, si tam inane fuisset huius honoris pondus ut silentio eum possent praeterire 2 Nonne inde quod raro commemoratur a scriptoribus euergesia, etiam raro - antiquioribus sane temporibus - eam esse conlatam colligendum γNonne inde quod Demosthenes ste enumerat: πρoDνla, ευεργεσια, ἀτέ2 ια evergetae nomen etiam Demosthenis temporibus pluris esse aestimatum quam proxeni putandum est 2 Qua cum
re optime consentit quod in populiscitis Atticis energetae tituli et proxeni ita sese excipiunt, ut ille quippe qui fuerit splendidior et gravioris auctoritatis sequatur hunc. ο 6. Antiquissimis iam titulis proxenia non solum ei ipsi qui
bene meritus erat de re publica, sed etiam posteris eius conlata est. Nec tamen omnibus titulis id factum esse videmus. Quaeritur ergo num discrimen sive temporum Sive rerum liceat statuere. Ac Schubertus quidem ) utrumque negati
essent rationem Athenienses inquisivit. Nos ea re freti quod in evergesia cum proxenia coniungenda temporum discrimen statuendum esse vidimus, de hereditaria proxeniae atque eue gestae vi simile aliquid sperabimus nos esse inventuros. Id autem non mirabimur immo consentaneum esse censebimus si iterum inde a fine sere N. saeculi mutationem laetam es8e invenerimuS. Examinemus ergo primum titulos usque ad Ol. 116 exaratos. Desideratur autem hereditaria vis in titulis hisce: I. Ante Euclidis annum:
13 I. I. P. 82.2, t. l. p. 104.3ὶ Huius tituli uv. 5 7 non recte sunt suppleti in CIA. Nam quid sibi velit duplex illa fratrum commemoratio non video. Etenim cum de uno patre sermo esset satis sano erat semel etiam eommemorari filios
503쪽
bus conlata.)ΙΙΙ. Usque ad Ol. 116:CIA II 150; l42; 183 - 2l0 es supra p. 80Seq.). Pertinet contra proxenia et evergesia etiam ad posteros in his decretis: I. Ante Euclidis annum:
vel fratres. Ergo cum ne Φ quidem littora certa sit hcs. var. Ie t. v. I et eum patriae nomen necessario sit inferendum, sic titulum restituendum censeo:5χος εὶ στε Νί κ α ὶ τ ol 5
vv. 11 et 12 scripta fuisse censet Schubertus l. l. p. 82 adn.: ε ναυ δὲαυτοῖς καὶ tali γόνοις προJέεIνlavi. In ceteris enim titulis sCIA I si et II 383, ubi pro sollemnibus verbis εἶναι τον μῆνα πρόγνον Rivs τον δεῖνα αναγραφαι προβενον tertia formula adhibita est: εiναι et ii δεῖνα την προ- ξενlαν. variationis causa eam usurpatam esSe adparet, cum paullo ante scripta esset prima aut secunda. In tit. autem I 94 neque novus inducitur vir iI si , neque verbis ἀντὶ τουτων vel similibus ad antecedentia remittimur iII 38 . Accedit aliud. Admodum enim esset mirum si post formulas sollemnes quibus decretum lapidi incidi iubetur, ipso illo ad quem totum decretum pertinet proxenus demum nominaretur. Omnia enim quas in priore tituli parte, qualis nunc quidem est, scripta exstantita comparata sunt, ut In parte amissa proxeniam conlatam esse sit statuendum. Novum est Rrgumentum ex Sermone repetitum. In titulis enim I 61 et II 38 articulus additur nomini ποoctvlας et σεργεσίας ea nimirum vi, ut respiciatur ad eam proxeniam de qua antea sermo fuit Similiter semper additur artieulus in postscriptis: αναγρά mci THa δεἶνα T ὸν
504쪽
De Atheniensium more exteros coronis publice ornandi.
Ut autem ratio facilius perspiciatur numeris eam exprimam :
Quam rationem si inspexeris ad eam te mecum inclinaturum eSSe sententiam spero, ut necessitate quadam in titulis Cin II 142. 150. 183 p08teros exclusos esse censeas. Nam mirum ne dicam incredibile esset, si tricies et quater honores ad posteros pertinerent et ter tantum sine gravissima causa posteri excluderentur. Causa autem illa procul dubio erat quod tres illi viri seniores erant, quam ut genus ab iis propagatum iri esset exspeetandum. Usque ad Ol. 100 igitur Athenienses proxeniam et eue gestam Voluerunt modo esse hereditariam modo non id quod pendebat nimirum a meritorum gravitate et hominum dignitate; sed inde ab Ol. sere l00 uniuscuiusque proxeni et euergetae posteri eodem honore donati sunt. Quae res mutata est inde ab exeunte saeculo quarto. Desideratur enim sexies vis hereditaria: CΙΑ ΙΙ 282; 286; 327;4l4; 423; 438; septies posteri includuntur: CIA II 289; 362;
505쪽
Nemo vero sibi persuadebit omnes illos sex homines progenie earuisse: immo eandem commutationem Uno8gemus quam deprehendimus supra. Athenienses nimirum posterioribus temporibus ad simplicem antiquissimorum temporum usum rodierunt.
Transeamus iam ad eum morem quo proxeni et evergetae decreto publico ad prytaneum vocati sunt. Ac primum num recte se habeant quae protulerunt viri docti examinemus. Et Schubertum quidem qui Κοehlerum maxime secutus ad enam quoque Vocatos esse nonnunquam proxenos sibi persuasit errasse insta demonstrabitur i). Maiores graviore8que erroreseommisit Moneeaux. Ut enim est vir testimoniorum satis neglegens haec quoque profert ): 'A molns de circonstanees particuliares, to ut acie du peupte athenien ayant pour objet de conserer la progenie ou quel quo recompense si un proxene, etest sui vi d'une invitation ometello si un repas du Prytanee Ergo quod in titulis quales tum quidem erant bis laetum
est ), hunc fuisse usum constantem sumit. Quae eum ita sint non mirum est, quod plane inter Se commutavit Honceauxinvitationem illam proxenorum semel factam cum Victu cotidiano in prytaneo, qui honos - ut Ciceronis verbis utara Moneeaux adlatis - apud Graeos maximus habebatur. Sed accedunt alia. Moneeaux enim explicaturus quomodo factum sit, ut nonnullis in titulis proxenus non Vocaretur in ptata neum, tum tantum hoc omissum esse contendit si proxeni Athenis non adsuissent ). Testem autem adsert Euenoris medici titulum, sed tam obiter inspexit decretum ut ipsa prima
506쪽
De Atheniensium more exteros eoronis publice ornandi. 121
eius verba gravissima plane neglegeret: f προσαγαγJεὶν Eoi - νορα προς τον δῆμον. Ac ne illud quidem consentit cum testimonii a quod rarissime invitationem dicit neglegi in titulis. Nam ut Schuberti numeros adferam in 14 titulis occurrit invitatio, in i b certo omittitur. Ad poAtremum malam istam interpretationem commemorem tituli in 'A9. VI p. 272 publici iuris laeti, quem sic intellegi vult Monceaux ut omnia quae lego illa constituuntur etiam ad proxenos pertineant i). Sed ad graviora revertamur examinemu8que quonam iure Schubertus crediderit omnes proxenos qui eo tempore cum honor eis deserretur Athenis adessent, in curiam esse vocatos. Atque unum exemplum - Euenoris - huic sententiae obstare modo demonstratum est. Is enim quamquam Athenis adsuit tamen non invitatus est in prytaneum. Sed fortasse dixerit quispiam hoc uno titulo regulam non laedi, cum seribae neglegentia fieri potuerit, ut invitatio omitteretur. Alia tamen exempla iam adferam quae tale quid statui necessario vetent. Ac primum provocabo ad Heraclidis illa decreta memorabilia, quibus quemadmodum res Athenis apud senatum
quinta illius tituli parte δ), qua probuleuma senatus contineri cognovit Koehlerus populiseiti initio tituli exarati, iterum sormulam illam gollemnem deprehendimus qua Heraclides ad populi eontionem duci iubetur ); ergo Heraclides eo tempore cum honor ei a populo concederetur Athenis adsuit: nec tamen in prytaneum Vocatus est neque in senatus probuleumato neque in populiscito. Similiter res se habet in titulo CIΑ ΙΙ 380, quo Apollas quidam sive Apollagoras Athenien8ium proxenus nominatus e8t. Hunc enim Virum, quamquam Athenis eum vixisse ipso Schubertus β) ex rebus in decreto enarratis conclusit, Athenienses non ad dona ho8pitalia Vocavere.
507쪽
His tribus exemplis Schuberti legem valde concuti et paene dirui quivis concedet. Nec minus quid verum sit ex
eis elucet. Nam cum tres illos quos enumeravi homines Athenis metoecorum condicione usos vixisse, ex iis quae in titulis narrantur et consentaneum sit et diu a viris doctis cognitum, prona est ea sententia ut omnes met- oecos qui in proxenorum et evergetarum numerum reciperentur, non in curiam voeato8 esse censeamus. Neque id
mirum. Nam iit dona hospitalia procul dubio memoriae causa dari solebant, ut peregrini illi qui Athenis paullulum commorati domum reverterunt grato animo itineris illius recordarentur, ita cum rerum natura convenire videtur, quod metoeci illi qui Athenis ipsis versabantur tali memoriae stimulatione
Quid autem hinc sequitur 2 Primum ut inter eos qui revera ad dona hospitalia voeabantur, nullum sui88e metoecum concludamus. Quod pertinet ad viros populiseius UIA II 42 et 13l honoratos, quos in metoecorum numerum recepit Schubertus eo argumento nisus, quod προσοδος προς τον πολέ ιι αρχον non posset ullius cuiquam pretii esse, nisi proxeno Athenis ipsis vitam degenti. Quod quo iure statuerit non satis intellego. Constat enim saepius peregrinos qui non Athenis viverent, ab Atheniensibus in ius vocatos esse, aut ipsos lites intendisse illis. Sed aliud quoque ex lege quam supra constituimus Sequitur. Etenim si sorte aliis indiciis virum proxenia evergestaque donatum metoecum luisse suspicio est, admodum videtur firmari haec coniectura tum cum invitatio quoque desideratur in prytaneum. Sic autem res se habet in titulo CIA II170, quem ad metoecum pertinere iam supra ) suspicati sumus. Idem statuamus necesso est de plurimis posterioris aevi proxenorum titulis. Athenienses enim cum exeunte saeculo quarto potentia maritima paullatim destituerentur, cum urbs eorum non iam esset regni magni imperatrix sed oppidum litteris tantum
508쪽
De Atheniensium more exteros coronis publice ornandi. 123
et artibus florens, tum profecto non tam saepe ut prioribus temporibus invenerunt in externis ac remotis oppidis viros sibi deditos et qui rempublicam Atheniensium opera et consilio adiuvarent augerentque. Ergo plurimos posterioris aetatis proxenorum titulos referam ad metoecos. Confirmatur autem haec sententia eo quod in nullo illius aevi titulo, uno excepto i), proxeni ad prytaneum vocantur, in hisce autem titulis certo desideratur in
Quae cum ita sint admodum debilitatur Κoehleri coniectura qua titulum CIA II 423 rettulit ad Lucium Hortensium, quem anno sere 170 Romanorum classi in litore Graeco prae-luisse testis est Livius. Nam per se patet non futurum suisse ut praetor ille ab Atheniensibus ornaretur, nisi Athenis admisset. Atqui si adsuisset, procul dubio in prytaneum emet vocatus -). Accedit antem aliud. Dudum enim id me offendit satisque mirum fuisse duxi futurum, si praetor Romanus, illustris magistratus eius populi quem potentissimum Omnium esse et lare bene cognitum habebant Athenienses, simplici proxeniae honore esset ornatus. Quod ab Atheniensium moribus qualestum erant prorsus videtur abhorrere. Censeo igitur Romanum illum ab Atheniensibus ornatum non fuisse magistratum nobilem atque illustrem sed privatum hominem Athenis vitam
Unum denique habeo quod addam de titulis in quibus proxeni et energetae invitantur ἐπὶ ννια εἰς τὰ πρυτανεIον. In omnibus enim fere eiusmodi decretis invitatio illa in ultima titulorum parto ita exarata est ut etiam post illas sormulas locum habeat, quibus ut decretum lapidi incidatur, ut pecunias dent quaestores, praescribitur. Exempla sunt: CΙΑ II 42 v. 5 seqq.: το δε ii rivul σίμα τJο δε ἀναJγραφω τOγ γρα ι- ιατεα τῆς - εω Grμη καὶ στῆσαι tu πολη,
509쪽
n. V; col. 111; H XXIII p. l72. Rarior ante formulas 'postseriptas' invenitur invitatio:
Quaeritur iam, cur scriba qui decretum fecit tam saepe invitationem ab ipso decreto plane separatam e83e voluerit. Nee dissicile erit hanc rem satis miram explicare. Namque
cum Verba καλέσαι τον δεῆνα ἐαὶ ζενια εἰς το 1int τανεiον εἰς αυριον nunquam Significent: vocare aliquem ad dona hospitalia in posterum diem, sed semper: in crastinum diem, fieri omnino non posse quivis intelleget, ut in ipso senatu8 probuleumate uno vel compluribus diebus ante populi contionem consecto verba illa locum habeant. Ergo in ipsa contione invitatio adderetur necesso fuit. Pauci vero illi tituli ubi ante postscripta invitatio invenitur aut mera populiscita sunt, aut probuleumata a scriba post ipsam contionem retraetata. Sed haec hactenus.
Proximum est ut de laudis honore agamus in quem nem0 adhuc accurate inquisivit. Nec quicquam ex tali inquisitione lari se nos profecturos esse censebis, cum laus is honor sit qui omnium saepissime sit conlatus. Paucis igitur verbis viri docti laudem publicam tractare solent. Ac Westermanuus quidem cum dicit i), laudationem, quam quisque facile consequi potuerit, quamvis fuerit honorifica, magis tamen publicam civitatis gratiarum actionem quodammodo ex lego debitam fuisse videri, ad illum praecipue morem re8picit, quo legaticum mandata Senatus populique bene ac feliciter perpetrassent laude publica ornabantur. Sed cum laudationibus his legatorum minima tantum moris pars contineatur, de toto more in
510쪽
De Atheniensium more exteros coronis publice ornandi. 125
universum ex hoc uno genere iudicium sacere non licebit. Ceterum laus non magis quodammodo ex lege debita quam reliqui fuerunt omnes honores: is nimirum qui laude dignus suit, vel potius videbatur esse, publice collaudatus est. Schubertus 3ὶ autem etsi omnes proxenorum titulos, quibus proxeni collaudantur, enumerat, tamen ne ipse quidem qualis fuerit
denique nihil novi adsert, omnibus fere in titulis honorificis commemorari dicens laudem atque exordium suisse necessario
Attamen etiam laus proxenorum habuit sua sata. Ac primum quidem ii lapides enumerandi sunt, in quibus proxeni et evergetae certo non laudati sunt:
13 I. l. p. 9 Rdn. 1.2ὶ l. l. p. 97 ' L'siloge, mentionne dans la plupari des decreta honori-fiques, c'en sitiat lo preambule naturet.'3ὶ Laudatio In titulo non suisse videtur, cum oblectum certum inon αυτονὶ in ipsa formula exstet, qua proxenia confertur.