장음표시 사용
141쪽
νM Das PUTATIO IX. . aethereo subsistit esse qualitatem,verum totam divinam &coelestem lib.q. physiol. cap. G.docet: & eodem lib. cap. 2. & seqq. probat, spiritum illum, in quo iste calar coelestis ut qualitas haeret elementaris esse conditionis. D. Semertus contra calorem quatenus accidens est, & cum corpore Calidi innati spirituoso illud , quod Calidum innatum propriῆ vocamus, constituit, illique denominationem largitur, Hementaris esse naturae, & spiritum, in quo haeret, esse superelementaris conditionis statuit, uti supra ex pluribus D. Sennerti locis & scriptis demonstravimus, &cumprimis videre emib. de Galen. cum chym.cons. & diss.c.9.sol. 2 q. Vide, amice lector, quam turpi imposiura rudis ignaraeque juventutis ingenia corrumpere, & bonis atque eruditis fiscum facere non dubitent isti Triptolemi. CII. Qualitatem illam seu. calorem esse Hementarem locis citatis & passim concedit docetque D. Sennertus, & non tantum hoc, sed praeterea illum esse spiritus illius aetherei superelementaris instrumentum, quo vi omnes actiones suae speciei convenientes utatur: Quin imo praedominium in illo spiritu habere caliditatem, a qua spiritus seu subjectum nominetur, Verte docet lib. i.Instit.c. s. Quod si ita sit,dubnecessario sequi necessum est:primum, ipsum calorem seu caliditatem, quae qualitas est, necessario
a frigore elementari ut suo vere coptrario impeti oppugdari & tandem opprimi,cur vere non celerius citiusque minor calor elementaris opprimatur a majore frigore,id non stare per calorem, sed per aliam causam superiorem, quae calore utatur: secundum
quod, hoc calore oppresso, citans spiritus, cui in-
142쪽
Dx PARADox Is SECTAE SEN. 78 es, quem illi falso superelementaris naturae esse dictitant, incolumis permanere possit, quia a frigore
non impetatur, tamen omnes ejus actiones vitales,
adeoque vitam ipsam quam exercebat , interitu hujus qualitatis, cujus opera easdem expediri docuerunt, intercidere , atque ita rem perire necesse sit. Corrupto enim instrumento proximo, quo Vita & vitales perficiuntur actiones, principaliscausa, imo ipsa anima vitam amplius servare nequit. Fata
sum vero esse quod caliditas in Calido innato sit instrumentum spiritus, supra vidimus, ubi demonstratum est , Calidum innatum quatenus ex spiritu dc caliditate constat , proximum dc ad aequatum esse animae instrumentum , ut & ipse D. Sen-nertus fatetur in Instit .cap. s.& ex Aristot. a.degem animal.cap. . patet, adeoque calorem non esse sine spiritu & spiritum sine calore posse perficere actiones animae, ut hoc abolito 3c actiones animae & totum, cui inest anima , di spiritum ipsum perire ne- cesse sit. ,' CIII. Deinde tandem per acutiora frigora rutae helleborique caliditatem non perire, ipsasque planettas a nullo demum frigore interire ipsa experientia teste falsissimum est. Cur autem diutius caeteris aliquibus per sterit durentque rationem dedimus in disputat. de Calid. innat. idque prolixius in sequentibus docet Mercatus. Caeterum si vera est Aristotelis sententia, qua statuit, quod ut animae nobilitare vel ignobilitate disterant , ita & natura illius corporis quod calidum vocamus, sane 'iomini nobilissumam animam adepto , nobilissimum quoquc de robiistulimum contra omnes injurias contigisse,
143쪽
:88 D I s P Q T A T I cii IX. quodque longius imo prorsus resistere hyemali de brumali frigori & glaciei possit, decernendum fo-
,ret; 'quam parum iracundo frigori resistat, quam subito superetur exstinguatur tam in parte quam toto, experientia docet, tantum abest, quod vel per unam noctem instar rutae vel hellebori externam istam stigoris inclementiam impune tolerare posset. CIV. Sed operae pretium est adscribere, quomodo ad hanc ab adversa parte ex Fernelio emendicatam rationem respondeat Archang. Mercenarius
lib. delutidationum l. 488. ubi inquier Vt habita
jam teiblutio ab omni ambiguitat*vindicetur, opus est. , ut Fernelii rationesexpendamus, & ad primam dicuntur Propositionem illam, quae ab ipse accepta
est,ab eo contrariorum,quod respectu alterius infitiamius arque depressius est, actionem provenire non
possὸ , de eo intelligendum fore, quod secundum
virtutem agendi potestatem infirmius atque debilius est. Iam veth licet calor innatus in eo viventium genere, quod superius relatum fuit, secundum gradum frigore depressior atque inferior sit, non tamen secundum virtutem & potestatem agendi,quo niam tum calor sit majoris activitatis atque potentiae, quam frigus, tam exigua graduum inaequalitate aut agendi potestatem non amittit, aut certe quam minimam, ita ut in eo agendi potestas conspectu frigoris adhuc relinquatur. Potest & illa propositio secun o ita intelligi, quod ab eo contrariorum, quod infirmius est, actio perfecte & exacte minime promenit, subobseure tamen imperfecte promanare potest. Cum autem in .serpentium frigidarumque itirpiuin genere calor innatus depressior sit , vitae functio-
144쪽
Ds P A D o x I s S E C TN. 789 functiones exercere non potest, impersecte tamen eas agit,quae illorum viventium generi conveniunt, sicut etiam in senio jam constitutis hominibus contingit,in quibus licet calor innatus frigore infirmior sit, opera tamen vitae exercere potest, quamvis sub obscure & imperfecte. Ad secundam,Negatur calo- 'reminnatum non habere frigus sibi contrarium, ut ex retro habitis satis patet. Ad probationem dicimus, ibi Aristot. mortem naturalem definire, quae in animalibus senectus dicitur,in plantis autem sc uaridita quae non fit per corruptionem caloris a con
trario, sed per impotentiam respirandi,quia amplius eventari & refrigerescere non potest,unde intensior factus illiud humidi residuum absumit, ad cujus absumptionem ipse quoque corrumpitur, ut ipsemet Aristoteles declaravit lib.de respir.c. 7. ubi haec scribit, Porro vitae principium in quibus tabctur deficere solet, cum calor vitalis non refrigeratur i, tunc
enim idem, quod saepe diximus, seipsum consumit dec. Et paulo post addit. Caeterum mors,quae in senili aetate contingit marcor illius partis est, qui quod eam refiigerare animal prae senio non possit,
committitur: sed licet mors naturalis non fiat per corruptionem innati caloris a contrario , ut ipse docuit Aristoteles tibiae juvent. & senect. c. s. ac Proinde concepit calorem innatum habere frigus contrarium, a quo interdum exstinguitur. Quae tertio afferebatur loco nullam prorsus probabilitatem ha bet: quia licet cadaver,sulphur&arsenicum & consimilia inani morum corporum genera, innatum habeant calorem, qui clementaris est . vitam tame
B habent , neque calor clementaris in cis est vitae
145쪽
DIs P vΥ ATIO IX. operum causa. Siquidem calor innatus non per se ipsum suapteque natura animantibus vitam tribuit, sed virtute animae, qua cum corpora jam denume- irata destituta sint, quamvis calorem innatum intra lse teneant, vitam non habent. Enimvero Fernelius quod animae tribuendum est, calori innato adscri-hit , ut ignorare videatur, quid animae proprium, quidve caloris innati. Haec Mercenarius. . lCV. Sed instat Ganymedes Sennertianus in tra - letat.de Calid. innat. l.47. & seqq. reponendo, non
quaeri an bruta & plantae laedantur frigore , sed qui fiat quod in animantibus frigidis frigus intentissimum non exstinguat calidum remissum. Duo extre- line contraria, quorum alterum intensissimu & ait
rum remissum in uno subjecto manere non posse. Quae objechiones uti omnia ipsius merae sunt cavillationes, calumniae & fraudes. Ad prima respondemus, omnino quaeri, an homines de bruta & planta a frigore laedantur & pereant. Laedi & perire verissimum est& negari non potest. Laedi vero & perire non possunt, nisi illud, in quo incolumitas & vita animantium de plantarum consistit, laedatur de pereat: Atqui illa consistit in Calido innato Ergo illud llaedi, opprimi & exitingui necessum est. Cum vero la frigore res pereat, consequens est Calidum innatum a suo contrario lidi & exstingui. Si enim Calidum innatum foret omnino superelementaris naturae, tum neque a frigore ullo modo laedi, multo ininus perire posset. Atqui laeditur & perit.: CVI. Verum ille reponit: rutam S helleborum non perire, sed in medio gelu vigere & vivere aliis calidioribus di solidioribus peremptis. Deinde folio sequenti,
146쪽
DE PARADox Is S ROTAE SAN sequenti, plantas, bruta quaedam & homines a L-gore laedi, sed Calidum innatum istarum plantarum& brutorum una non laedi et siccum sphacelaturm nus, non omne quod in manu est directe a fi igore peti, alias anima rationalis etiam pro hoste fit viratatem habereti Mere 6 igus in subjectum quatenus illud frigidum vel calidum , quo fracto salvum manere nequeat, lictet multa in eo sint, quae directe a frigore non patiantur. Rationem addit, quod Calidum innatum in rosmarino ὰ frigore coris rupto non destruatur, quia exinde posset educi videlicet e mice spiritus. C VII. Verum omnia quae ibi recenset pro vanae opinionis defensione , non tantum falsa , sed& sesquipedalia mendacia sunt. Primo rutam &helleborum etiamsi caeteris plantis longius resistant frigori , non laedi aut omnino non perire mendacium esse norunt illi, qui in hortis suis haec colentes eadem tam a summo frigore quam extremo calore, nisi foveantur, perire observant. Quod dicit animantia &stirpes a frigorelaedi , sed eorum Calidum innatum non laedi, implicat contradictionem & est petitio principit. Per quod enim valemus & sani sumus & vivimus, illud laedi necessum est, si qua stirpes& animalia assiigere laesio debet. In manu vero ex frigore vel alia causa sphacelata adhuc superesse salvum . ac incolume nec a frigore petitum Calidum innatum , in quo vita residet, quodque proprium iis dicitur animae domicilium. stu rite de pudendum est impudentis veteratoris mendacium. Turpius & piaculare mendacium est, quod aeque minus a frigore patiatur, illud Ca.
147쪽
Iidum in tum , quam anima rationώis, quod iula animae quoad essentiam & substantiam hie eomparat , ego vero elementaris piri omnia & seeundum omnes suas mira substantiae esse , superiussuffcienter demonstravi. Si enim Calidum inn tum in manu sphacelata-periit , neque e jam petitum est , di illud sit proprium animae proinximumque & immediatum sis eictum & instru
mentum dicente D. Sennerto, in quo vita, & quo mediante anima vitam servat , certe manus spha celata non est mortua , tantumque abest , quod sit corrupta , ut postquam elementari corpo- .re a frigore laeso & corrupto tanquam inutilii &inessicaee mole, mi id nωninatur in Instit. D. Sen neri lib.1.colas lib.3.p. I.cap.a. liberata, Mia sit
quiritessentialis faetii & fere incorruptibilis, ut loquitur loeci citato.
CVM. Vmum enim verd ubi in sphacelatis partatibus ullae resiquiae ineorruptibilitatis ' Extrahe ibi spiritum e carne δέ membris corruptis,uti de rota marino assirmasi' Sed quod ex rosinarinofrigore penitus corrupto praedicas, spiritum posse elici, id pa- 'ri crimina iasi laborat, & pari facilitate potes mentiri,in rosinarino a frigore corrupto esse spiritum
rosmarini &spiritualem essentiam, qua D. Senne tus essentiam rota spiritualem & manes rosae affr-mabat halsitare in cinere rosarum. Cum enim isti novatores nec rationibus nec experientia possint defendere suam novam Fratrum Roseae erucis artem , provolvuntur ad mmdacia & calumnias. Sed
quid opus rationibus & vobis pluribus eontra istos moresbphosyante sufferenter probatum est,Calidu
148쪽
DE PARADoxis S EcT E Ss N. innatum prorsus esse originisdinaturae elementaris,
ideoque necessum ut a frigore laedatur. Vbi in quaestione mansit cur aliae herbae & alia animalia aliistius a frigore laedantur,corrumpantur & intereant. Rationem adduxi cx honitate temperaturae viventig& hanc sequente corporis soliditate & robore. temperie enim & sanitatem & vitam actionesque vitales & naturales omninoque omnes in viventibus pendere nemo negat, nisi qui principiis veritatis impudenter oppedere animum induxit. i C I X. Addidi coelum concurrere tam ad rerum generationem universalem & particularem, quam rerum ejus virtute mediate vel immediate generataἀxum con-vationemrab eoque haec omnia pendere;&evi,servari inesse & vivere supra demonstraturi est. Vti enim certa coeli facie & constitutione proia deum etiam per medias hyemes& nives herbae , aliae atque aliae etiam certis mensibus , ita etiam ab ea , quae ex terra eduxit & generavit, conservantur. Non opus esset multifariis istis calumniis & blateraiationibus,quae ab illo in tracto. de Calidcinnatassique . evomuntur,dummodo discat illa,quae in disputat. I.
de vi corporum caelestium in haec inferiora di postea in disputat. proposuimus. Si item Maligeri sen
tentiam ibidem a me allegatam ruminetur,quq talis est exercit.6. n. 2. Pro caelestium corporum viribus, concurfione, missione, alienatione aliud atque aliud tum fieri tum esse , tum fieri tum esse desinere. dc ibid. n. .pendere haec nostratia a superioribus,& suae periores esse formas conservatrices inferiorum; quia haec ipsa causa causarum tuetur ea quae fecit per ea quae iscit. Idcirco enim movemur, quia moventur
149쪽
uti Scaliger ibi causam causarum nominat coelum, licet Deus revera sit causa causarum, ita & Philosophi complures calu naturae naturantiS nomine ornent. Sed & in hoc calumniandi libidinem prodere non dubitavit. . CX. Altera ratio , qua unam intensissimam de aliam remissam qualitatem in uno subjecto non ponse subsistere garrit, vanissima est, de indigna quae vel Physicae initiato proseratur. Nunquid tertii gradus calore in subjecto eode habente frigoris saltem unicum consistere docent nos herbarum &stirpium re. rumque. v getabilium temperies ' Excessus vero unius qualitatis aliam non statim abolet, sed s1 viri
bus& gradibus longe superior sit , intemperiem
creat,non statim contrariet qualitatis internecionem. Q modo vero in ranis & 1erpentibus,ubi superius est & excellit frigus,nihilominus calor sit causa viis, ratio est,quod frigus opera naturq primo dc hoc naodo non ingrediatur, ted calor sit proximum animae instrumentum , quo vitam operetur & conservat, quodq; calor, quatenus ab anima dirigitur ad vitam di vitales actiones, dc ad opera naturae 3c totius constrarationem adhibetur licet minor 11t frigore majo-- re ad hoc a natura no adhibito nec obstare potente, nihilominus vitam vitalesque actiones pro cujusque naturet constitutione dc requisitis perficiat & coniar. vet.Vndes utin frigidis naturis calor squὸ vitam de vitales actiones perficiat quam in calidis.Fiunt enim
actiones naturi a calido commensurato.Talem vero
epore,qui etiam frigidis animalibus &piscibus inest, esse igneae originis Fernelius lib. 2.phys.c.q. docet. CXI. Term
150쪽
DE PARADU x Is SE TAE SEN. 9s XI. Tertium argumentum,quo superelamenna naturam Calidi innati demonstrare satagit ailitate formae sumit, aitque in institui. lib. I. c. . iliorem formam opus habere nobiliore subjeci onobiliore domicilio. Quocirca necessum esse,in- Ganym.in tract.de Calid .innat.f.9. quod formilliores& diviniores formis elementoru etia ha
it nobilius& divinius subjectum & domicilium. rum hanc rationem nihil facere ad probationem ilitatis & naturae superelementaris Calidi nativi, ,sius D. Senn. scriptis & ex codem capite, quo i sui plus quam immemor ponit,sufficienter po-
demonstrari. Coelum enim non aliam quam n cunaria habere materiam ipse cum &ex Scaligero itur, quod cum formam nobiliorem habeat ele-3taribus formis, materiam suam adeo arcte sibi inciat, ut ad alias sermas recipiendas potentiam
icularem non habcat. Unde Scaliger exercit. s1. ait: materiam huim composi quodhumanum torp-llam non abam esse m4teriam a materi erroris vel
vel crocodili. Ex qua Scaligeri sentcntia patet, esse necessum, ut nobilior sorma habeat nobi :m materiam pro subjecto, si 'ia subjecti nobili, i forma comparetur; deinde quod corporis hu-u de animalium potior pars, quae formae subjici-
non constet ex. quintis estentiis.
Secundo huic assertioni quod anima insit
c orpori medianteCalido innato,ipse D.Sennert. tifariam contradicit. Prima contradictio estid in phys lib.3. c.3. profiteatur,tbrinam mistioia. ex .elementaribus formis coalitam , esse an,