장음표시 사용
531쪽
Dς PARADox Is SECTAE SE N. III tanquam proximo bene habente animae instrumento actiones sanitatis pei fici limur,ab eo etia lς ones laeduntur: seMn qua re eli sanitas,in eadem erit morbus,quia sunt unius generis & unius subject i. iLXXXI. Tertio, si negent morbum esse in Calido innato, sibi ipsi contradicunt, quia quaest. s. respons a. iti tractatii de morbis substantiae, Ganymedes venena directe ait agere in Calidum innatum ideoque non manere salvum Calidum innatum nec incolume : & qtiaestione 6. exceptione 7. ait falso assurgi D.Sennerto,quod statuat illud a nullo posse pati, nihilque ipsi esse contrarium ; licet enim, inquit in elementa huic non cqntrarientur,tamen venena illud primo adoriri & destruere picssime inculcat. Et ibidem exceptione prima R. XII, ait venena facere hominem aegrotare & mori salvo .calore elementari. Si itaque directe & primo agant venena in Calidum innatum, idque non sit dicente Ganymede qualitas, non occulta qualitas, sed α' ι,& ex hac veneni in illud corpus actione aegro tent & moriantur homines, uti omnino fieri necessum est, quia in eo uti corpus est ponit vitam &
causam instrumentalem omnium actionum naturalium dc vitalium te in venenatis morbis &peste
maximopere lae Pur, primo necessum est juxta
D. Sennertum, Tri morbos materiae , quia Cali dum innatum ut corpus, est pars materialis corporis animati dicentc D. Sennerto libro primo Instit. capite s. & quaestione 6.Exceptione8 Ganymed .in quid Calidum innatum non esse partem integrante corporis,sed ad materiam tanquam partem essentia leto referri. Sed morbos materiae dari ipse D. Senn
532쪽
axso D I s P V T A V I o XI. negat, eosque resutat qui hoc statuunt. Secundo corruit ipsius regula, in qua fundavit morborum substantiae rationem, quae talis est rassionessunt eon trarωrum unius generis. Si dantur actiones qualitatum venenorum di occultarum qualitatum in nostram naturam, quae sanitatem labefactent, neces sum est ibi dari occultas qualitates in quas agant. In apertas enim vi istius regulae agere non possunt. Verum multo minus agent venena per occultas qualia
tales, primo & directe in Calidum innatum, quod est substantia, cui nihil contrarium; substantiae eis nim non agunt nec patiuntur nisi per qualitates; quin imo, Calidum innatum dicente Ganymede, non est qualitas nec occulta qualitas. 'Vides, amice lector, quanta sit confusio , quot contradictiones, in unica illa de morbis doctrina, quasus juventutem discendi avidam, in inextricabiles ducit labyrin thos , &lectorem in errores, e quibus nec se nec a lios explicare possit. LXXXII. Superest itaque ut natuamus morbos temperiei similarium partium esse non in temperie earum quatenus sunt mista corporased quatienus vitali temperamento praedita. Quaeritur nunc unde S in qua re sint occultae illae qua tes, & num partium similarium adedque an lotium sanitas &moras, possit esse in occultis illis qualitatibus. Pri- .mo occultas qualitates inesse corpori statuit lib. 1. Inst. cap. . quia detur in eo Calidum innatum, quod sit substantia superelementaris 'aturae: ait Sympathias & antipathias & nobilissimas actioes fieri aspiritu instito, qui ipsi proprie est substantia Calidi innati: hanc vero vim non e ab anima, quia in de
533쪽
DE PARADox Is SEQTIE. SEN. II 8 Imortuis & anima carentibus, Vis purgandi, venenis resistendi, veneno inficiendi peculiares partes, maneat superstes in humido radicalidi spiritu insto;
idque tam remota anima , quam corpine clementari , seu mole inefficaci. LXXXIII. Sed hoc falsum esse, cum vel ipse sieveritus, in hoc pedem figere ausus non est, ideoque a forma peculiari has qualitates in subjecto generarias erit. Si sint formae effectus istae qualitates occultae, putat posse formam nobilem in materia elementari eas producere, uti dicto cap. s. paulo ante finem docet. Verum iterum Pirrhonius & anceps lib. s. Instit. p. I. cap. 2. dupliciter a seipso dissentit, primo in forma , secundo in materia & subjecto, inqui vi formae generantur,causam occultarum ponit
lib. 2. enim Instit.p. I. cap. 2.occultarum qualitatum
unicam causam, diserte esse statuit formam rei seecificam, & libro I. Instit. cap. s. banc specificam formam eas posse genex re in subjecto elementarit libro vero quiri se institutionum p. I. cap. 2. non animam , no formam specificam, esse harum occultarum qualitatum causam , sed subordinatam aliam a specifica genitam , quae ea abolita ad formale veniat officium. Hanc esse ibi docet proximam specificae materiam , qua mediante insit toti quaeque ea recedente incipit forniae officio fungi, & est causa facultatum & operationum Ruae in pluribus rebus amplius non viventibus deprehenduntur, S tamen aqualitatibus clementaribus non proveniunt , unde actiones totius substantiae vocentur.Deinde hoc loco pariter ait, quo Fubiectum ejus formae occultarum proprie qualitatum auctoris, sit Calidum, in-ἰ ' nat'm
534쪽
1182 DIs PUTATIO XI. natum radicate, spiritusque instus in quo generat .
occultas qualitates. Hanc tarmam cum sita materia 'adeo arcte cohaere ait, ut a caetero inutili corpore elementari , quo circumdatur, retinens omnes suas
facultates,separari possit: hoc balsamum & quintes
LXXXIV. Vide hic ni radiistionum &confu- isionum abyssum &chaos. Primo itaque qualitates occultas, in quibus consistere vult D. Sennertus sanitatem similarium ii Bro a. p. I . cap. a. an sint in Calido innato quatenus est corpus superelementare,an vero in sint ei per animam, non docet nec rite demonstrat. Primum enim statuere non potest, quia Calidum innatum nequaquam ut qualitas, sed ut corpus totum quantum est , superelementaris o- sapiae est , uti demonstratum est. 'Si itaque dantur occultae qualitates, uti eas dari non nego, i liae erunt in & ex subjecto, & materia e- lementari per formam produinae. Qualem earum generationem etiam non negat D. Ssnnertus lib. I. Institui. cap. s. Formam vero illam qην producat, has qualitates, in viventibus non esse animam , vel
sermam specificam , sed aliam quandam a specifica genitam, quae ad officium serinale veniat,inter- δeunte vel tec edente specifica , quae est anima, idem docet. 'Formam hanc quam diu inest anima, rati nem habere materiae, ait B. Sennertus doco cit. eaque intereunte vel recedente ad officium serinale venire hanc , quae materiae vicem.sustinuit; quocirca instar materiae se habuit.Quod vero est officium ser-malepipsim scilicet actuare m areriam,hoc est informare, essentiam tribucre, & proprias facultates, vel
535쪽
Ds P A R A D o x I s SE O TAE SE N. II vel proprietates Armales educere. Non itaque insunt qualitates occultae, prius quam specifica forma '& anima rei pereat: tunc enim ad officium formale . progreditur torma subdititia& illa secundaria quae
hactenus materiae vicem sustinuit, hoc est instar materiae se gessit. Vnde D. Sennertus lib. s. Ihstit p. I. cap. 2. ait , vivens Rhabarbarum hon purgare sed cadaver Rhabarbari,item radicem Paeoniae exanime mederi epilepsat. Ex quibus omnibus liquet, hanς formam subdititiam,tum demum generare occultas qualitates in sit bjecto suo,cum recedit specifica,quae est anima. Et sic saltem in animatarum rerum cada-Veribuet, eas reperiri,& exinde educi balsamos,&quintas essentias iisdem donatas. qua ratione in vivo
corpore animantium non queat dari occulta qualita , & nec consequenter sanitas vel morbus occultae qualitatis. Loquitur vero ibi D. Sennertus de occultis qualitatibus omnium animatorum,quotquot
Calido innato constant , in q,io tanquam subjecto eas inesse & produci statuit. Huc enim relegat nos a cap. lib. I. Instit. ubi de Caldo innato agit, seque hic traditurum promittit ; quomodo a Calido innato rerum animatarum operationes nobiliores proficiscantur , quae elementorum conditionem exce-
dant. Has vero hic docet fieri a Calido innato, quatenus in illo genprentur occultae qualitates, non a forma specifica, sed subdititia. . , LXXXV. Verum ut ut hoc sit, neque hoc magni
facimus,ego antea demonstravi animam,& formam
specificam, non generare formam subdititiam perquam insit , & per quam immediate generentur qualitates occultae & proprietates formales , quiat vetus
536쪽
XXVi I. Hae cum & sequantur animam, pendeant ubicunque a forma specifica,ut proprietates &accidentia Armalia, qualitas vero & dispositio in qua consillit sanitas , necessario praecedit an inam , quia sine illa ceu dispositione materiae neces, ,saria, anima nec educi vel induci, nec inesse, nec immanere, nec servari, neque operari posset; sanitas in occultis qualitatibus nulla dari potest: De inde in illa dispositione est sanitas, quae omnium actionum naturalium , vitalium , animaliumque in animali causa est. Atqui illa est temperies calida humida, quae dicente D. Sennerto libro primo In stitutionum capite q. solio mihi 23. naturae humanae' est convenientissima , & omnibus edendis a stioni bus aptissima. Deinde libro a. p. I.capite s. idem in quit: cum mors ad frigidum & siccum perducat certe vita ut illi contraria , in caliditate & humiditate consistet ; illaque temperies erit saluberrima in qua conlistit vita, videlicet calida humida. Ergo in illa temperie etiam erit sanitas, &in eadem po- stea ubi asymmetria rec edat, morbus ; eaque ad in
In illis enim qualitatibus consstitvita &sanitas, quae subjectum formae sie disponunt, in ista dispositione & tempori e conservant, ut commode in il la manere anima di forma debit eque obhaeresecere possit , quarumque ; dispositio , sit proximum animae ad actiones vitae conservandae necessarias . instrumentum. Hac dispositionc laesa atriones laeduntur sapitas perit , adeo Ver
537쪽
PasPUTATIO XI. corrupta, ut nec amplius actiones ullas seu laesas seu edere possit ,subjectique pro sustinenda sor-,ma aptitudo interςat, non solum sanitas perit , sed
LXXXVIII. ' Tales vero qualitates non sunt oc-λultae, ut per earum dispositionem& operam forma servetur in subjecto , & actiones ad vitae conse vationem necessariae edantur. Nec enim,uti dictum, formae ortum vel ingressum in materia ut di ositio materiae ad cape:cendum formam praecedunt,
neque similarium sanitas in illo consistit, quod quivquani occulta proprietate oderit muresis feles, &talia animalia; vel quod homo alius certum aliquod hominis individuum sine causa odio prosequatur, vjus rei exempla observavimus, videlicet visos esse, qui se mutuo odio prosequerentur, sine ulla causa manifesta, imo inter quos nec unquam sermo commutatus, nec familiaritas, nec notitia ulla intercesserit. Vnde Martialis:
. Non amore, Volusi, noἡpsssi Aeere qua ' Hoetantumpossum dicere, non amo te. Nec ille morbo detinetur,qui ex occulta qualita . te feles, muresve maxime oderit, necis sanitate fruetur majore, qui ex occulta qualitate haec animalcula impendio amarit, cujus rei exempla etiam
obvia sunt, quod inveniantur nonnulli qui aeque perdite ejusmodi animalia amant , quam qui eadem maxime aversentur & oderint. Haec qualitas si insit in homine, similarium partium sanitatem nec labefiichat,nec auget, neque constituit. Etsi in his ac similibus qualitatibus, quorum innumerae sunt, similarium
538쪽
D n P a R A D o x I s SE C T ά sΕ N. II 8 initatium consisteret sanitas, eos qui ita careant, esse non sanos oporteret assismare. Et sie praeter simia , larium temperiem, in qua sanitas consistit, in Rumerae requirerentur 'ccultae qualitates, in quibus 'earum sanitas ponenda foret. oporteret enim esse tot peculiares qualitates, quae a tot venenis specifice diversis laederentur; cum omnis actio si a contrariis unius generis, juxta D. Sennertum. Oporte rei tot esse qualitates ad versas le 'occultas, qita a fetibus, muribus , serpentibus laesie morbos inducerent ; quae nisi inessent, nec venena, nec mure
nec feles, vi istius regylae, in nos agere nec sanitio. tem, nec vitam, substantiamque nostram conse quenter perdere p*ssent. Sed cum videant salvo C
lido innato, vel potius temperie calida & humida, in qua vita & sanitas consistit, sanitatem vitamque non perire, venena seis occultis qualuatibusin Calidum innatum ultro fatentur directe & primo agere. Cum vero calidum sit illis sebstantia, nobis vero id in quo vita & sanitas consistit, temperies ca- .fida & humida, in hac Lbstantia proxime consistens, & utraque elementaris conditionis, sequitur.' quod venenorum ψccultae qualitates, caeteraeque
recte & directe agant in temperiem calidam & hu'
LXXXIX. Sed & ex eorum regula,Actiones sunt contrariorum unius generis, non potest probari, quod necessario ideo dentur occultae qualitates in corpore, quod hae in nostrum corpuS agentes, vitam finitatemque depeculentur. Qua enim vi agunt in Calidum innatum ut est iubitantia toto generc differens ab occultis veneni qualitatibus, ea-
539쪽
DE PARADOXIs SE OTAE SEN. ravnena & res occulta qualitate nos corrumpentes, ad morborum causas a Medicis hactenus relata sunt, suntque verae , morborum causis, nec in illis,
sive in corpore sint, sive extra; siye ibidem generentur, sive extus advolent, ulla datur ianitas vel
XCI. Proinde venena & occultae qualitates,seu intus nata, seu extrinsecus advenientia, tunc indu cunt morbos, cum istam dispositionem & temperiem similarium manifestam labefactant, in qua ita ita & sanitas consistit. Unde ex viso serpente,aut mure , aut praesentia felis, non oritur syncope,nis fi at disgregatio spirituum, eorumque ad cor sibilane us ex defectu concursis, ex quo praeceps virium lapsus. Non autem oritur ista syncope, quod ex viso mure & praesentia selis offendatur occulta aliqua qualitas, in qua consistatissa virium potentia , quae
per praecipitem defectum spirituum influentium laeditur, sed quod occulta qualitas istum desectum
spiri buum. causetur, unde praeceps virium lapsus ritur. Queta nqtie causis hunc desectum spirituum celeriter efficere possunt, illae& syncopen vellipothymiam causari queunt, seu sint occultae, seu manifestae.
Ita pavor ex viso serpente , consternatio ex re adversa inopinato accidente , .gaudium ini modicum & insolitum , singulares cum singulatibus naturis antipathiae , O hos aut confertim &-, intro confugere causantes, ut
540쪽
xyo D r s P v τ A T I o XI. quod se nimium diffundant , facientes , syncopen
XCII. Venena & occultas qualitates posse generare morbos, certum est esed inde non sequitur morbum esse in occultis qualitatibus aut venenis 3 quare morbus ille dicitur venenatus & occultae qualitatis, quae a veneno & occultis qualitatibus impressus, &generatus est in corpore nostro, non quod ita sint omni eneno directe contraria innumerabilia qualitatum occultarum genera, vel occultae qualitates
innumerae , in quibus peculiares consistant & inia numerae sanitates.; sed quod istam temperiem simi larium, quae in calido & humido, uti sunt partes
Viventes, eis competente, si datur, iant omnesque pro suae naturae efficacia laedant. . .
. p XCIII. Etsi re adeo evidenter demonsti ata, supervacaneum esset ad latratus Ganymedis relisu's aliquid reponere , tamen ut ejus impostura mentiendique livor , magis ob oculos ponatur lectori; ad caetera quae ibidem supersunt, pro re nata respondebo, Verba ejus sunt talia r Adve sarius seipsum non intelligit, quia ait bccultas qualitates veneni, Rhabarbari &c. iacere ad sanitatem hominis. Vide lector impudentiam; quis hoc ex thesibus meis exsculpet , quod ille Ganymedes per
calumniam affingere non erubescit. Argumentum meum est a simili. Vti enim vis tractionis magneti eae, & vispi h gans in Rha barbaro , trepidatio leonis ad eantum Galli , odium muris in Elephante ut qualitates occultae, in 'inanimatis substantiam non conservant; in animatis ver b, nec ad vitam vel