Novae sectae SennertoParacelsicae recens in philosophiam & medicinam introductae, qua antiquae veritatis oracula, et Aristotelicae ac Galenicae doctrinae fundamenta convellere & stirpitus eruderare moliuntur novatores, detectio & solida refutatio. Au

발행: 1637년

분량: 713페이지

출처: archive.org

분류: 화학

561쪽

I 2I2 DI. sv V TAΥI o XI. catur idcirco pica, citia , & malacia frequenterqueaceidit puellis cachecticis, app clitus vero morbosus . nunquam faciet ut ex absurdis, veluti calce, creta, axungia carri,arena , ilito, ulla sanguinis botri gina generetur, tantum abest ut ex his nutriendo corpori vel atomus veri nutrimenti in siibstantiam nutriti convertendi accedat. Sanus appetitus naturae similia,cortu plus & morbosus cotraria desiderat equi causas inordinati appetitus novit,absurdarum ingestione non tam nutriri quam frequenter corrumpi

corpus intelligit: Videmus in gravidis sine noxa noxia saepe comedi, sed in nutrimentum S: substantiam corporis verti, ea ituar pro substantiae suae inhabilitate in nutriment una milia naturae vi converti possunt, nemδ sanus assirmet, nemo unquam obser vavit .Puellas creta,carbonibus, frumento crudo vescentes, observamus atrophia & cacophia cach exta-.que corripi, &nisi insolentiae desinant morbos extremae desperationis in elirrcrer de causis appetitus

morbosi & inordi irati,& quare hoc ipso corec piis e-pe absurda expetant, nolo hic prolixius disquirere: nemo qui vel primis labris praecepta medicinae de gustavit non intelligit, morbosi appetitus desiderio

ingesta absurda, non tam facere ad corporis nutritionem & restaurationem qu4m depeculationem, neque omne quod avide ingerit tur,msi natura sua sit nutrimentale, idcirco nutrimentalcm naturam indui re posse I .' Sed videamus quo se ungue stabant Senne taliani Ganyn elei&Phormiones: id vero apparet

'minckleri triust decipio l. a. f. I.c. a. coral. 2. fol. 72.

. ubi inquit: Veritas istoriet videlicet de inaurata pet

562쪽

DE PARADox Is SE ET IE S E N. Ia Is nutritionem gallina patebit experientia. Si illa si ib- scribat, Erehagianas rationes esse nihili illa ipsa docebit: Et tum demum an vora dicenda sit nutritio spatςbit, & an nutritio modo eo communi fiat, erit disceptatio. Vides an ice lector, quia monstri alant novatores, videlicet quod omnium sincerae & invidiae veritatis doctrinae & regularum deletionem dc eversionem intendant, quodque ad hanc intentio-- nem exsequendam, ea arripiant, de quarum verita-

e ipsis nondum constat: quin imo quae omni rationali Philosopho de Medico primo intuitu pro fabulis veniunt, quaeque primum ratio meras esse fabulas,imposiuras, & fraudes, & postea ipsismet fateni libus ipsa experientia tales esseςomprobavis. Iudica lector benigne de innovandi stud9s,& perversa do- gmg proferendi pruritu, veritatemque antiquitatis supplantandi conatu,qui tam arduus est, ut ex fabulamentis subsidia quaerant, pro stabiliendis suisnoyae sectae fundamentis,' de principio seminario &yi multiplicatrice. metallorima, de viribus caloris &facultatis naturalis animalium in metalla, de praeparatione medicamentorum in certo etesi gradu: omnia nihil aliud sunt, quam mysteria ammini a gil prsconis & vers medecint corruptoris Paracelsi. I 6. Priusquam experientia edocuerat novatoreS, hanc rem esse sabulam , uti ipse postea testatur D. Scnn prius, & ejus Ganymedes, in tradi. de Ca innat. sol. III. non contenti sanae & veteris Philosophiae rationibus inevertibilibus , ab eYperientia quandam confirmationem expectabant, ideoq; interea temporis verae Philosephiae decretis,quantum in se fuit, pro viribus oblatrarunt. Posted experientia

563쪽

az I D I s P v T A T I o XI tia rem fabulosam esse docente, merisque Sennertum Uredidisse commentis, quae pro veris eis facilius avidiusque arripiebat quo novorum dogmatun introducendi malore pruritu ducebatur , nihilominus invictae veritatis solida te aeternuin vera principia contra has fabulas allata, sardonsce rident, rodunt, criminantur, cavillantur, Nin primis hoc agunt ut Sennertus hic ne vel leviter impegi sse & s . laecismum commisisse videri posset: ne fama sui summi Pontificis & vae, ovis aliquid detrimenti capiat, quasi errorem satis notum defendere sit viri candidi, di non potius ambitiosi & tumultuarii ingenii. Neque alienum est a D. Sennerto, neque iIli novum fabulas , quibus paracessicam suam sectam novo schemate personatam flabilire nititur , avide arripere, omni conatu & ad aras defenderer idem, ut de pluribus taceam, facit dum fabulam deessentia rosae spirituali ex cinere in vitro admoto subtus calore exstirgente & propullulante ex Quercetano inducit, di contra me non sine stomacho asserit, meque fabulae non credentem chymiae osorcm , &ignarum s sorte in chymia vidi majora &sublimiota ra quam D. Senneri.) appellat. Quid autem de hoe fabulam sto sentiendum, vide in corollaritis meis& epistola clariis D. Luclitenti disputationi meae v r. de principiis rerum naturalibus in specie, ad . calcem appontis. Haec autem spiritualis rosae eL sentia & fabula aurem mihi vellicat ut de quintis essentiis Sennertianis id quod in linione librorum

ejus observavi, proferam.

1 . Quintae essentiae apud D. Sennertum sunt plurium generum, primum genus incorporearum

est,

564쪽

DE PARADox Is s ECTAE SEN. 12 Is est,quo pertinent spiritus illi & manes herbarum delitescentes in cineribus & pulvisculis ex herbis praeparatis, quae admoto lucernae calorq ad fundum v stuli vitrei ex iisdem emergunt & plantam omni-.bus partibus absolutam exrubent,ut plane quis corpoream putet, cum tamen saltem spiritualis sit. ' vide D. Sennert. lib. de Gai. cum Chym. cons &disis cap. x. fol. 262. Illoium spiritus incorporei quomodo possint visum in rrere & species suas sensui repraesentare & imprimere non video, cum

quidem ne corporei , si subtiliores sint , & ad

aetheream magis naturam accedant, visum incumrant. Ad hanc classem secunda quintarum essentia rum Sennerti referenda est series , quam illico stituunt formae cujusque misit persetii. . Has enim libro de Gai. cum Chym. cons.& dissi cap. x I. sol.

272. naturas quintas,di eodem lib.cap. I 8. l. 37 . . juxta Scaligerum quintas essentias vocat. Te

tio spiritus etiam corporei sunt illi quinta essentia, quales sunt spiritus vini, frumenti, . n ellis, auri, argenti, margaritarum , coralliorum; quos ait si corporeis vinculis & ab. heterogeneis corporibus liberentur ac nativae spiritualitati restituantur, summam spiriMis nostros reficiendi & vires rob6randi vim habere. D. Senn. lib. de Gai. cum Chym. consens& dis c. I 8.fol. 72.1 8 Quarto ad quintam essembm reseruntur spiritus illi architectonici corporibus metallorum,auri, argenti, lapidum, ira etallorumque opifices; hos cum Paracelso semina, seminarias rationes, di formas

rerum De quintis egentiis senueritanis.

565쪽

x2I6 DIs PVΥΑTI 'o XI. rerum nilhcupat:tales fiant spiritus argentifici & aurifici in minerisdelitescentes, qui ex his egressi ma- teriam dispositam in aurum vel argentum mutant. D. Sennertus lib. de Gai.cum chyni .consens fit dis c. 9. l. 2 h. formas vero & animas Herum cu Claymitis seu Paracelso potius nominat astra, semina,ra- .dices, aitque haec per se nec molis magnitudinem habere, nec partium distantias , nec dimensionum

vinculis alligatas esse: at quomodo spiritus illi & fommae argentificς & aurificae S lapidificae e corporibus metalloirum egredi Intur & invadunt alia .disposita

corpora eaque informando convertuntun aurum,

argentum & lapidesp an formae materiales sine subjecto per se exsistere, emigrare&remigrare possuntλHae sunt nugae & blasphemiae Paraccisicae tertia disputatione abunde refutatae; ab ecclefia explose, & a sana Philosophia nunquam receptae , & ab omni antiquitatis veritate prorsus abhorrefites.. I ,. His accedit quod spiritus, quos formas, &. astra & semina nominat cum Paracellis corporescere

vel corpora fieri, ex incorporeis evadere corporea, per condensationem & attenuationem concedat:

cum tamen isti spiritus de quibus Paracelsiis & ipsi

ex Paracelso loquitur; nec molis habeant magnitu- .dinem, nec partium distanti as , nec dimensionum vinculis alligentur, qua ratione nec extendi, nec cingi, nec rarescere, nec denseri possint. Et magna sapeabserditas sit, statuere spiritus incorporeos & cor- . poreae molis experibs, fieri persccorpora & corpo- ra fieri spiritus & formas. Atque hae sunt seculi ultinii imposturae & deliria Paracelsita. - , 2 o. Quinto

566쪽

DE PARADox I s SECTAE IEN. IaI 2 o. Quinto quintam nominat essentiam lib. de Galicum Chyan. conf&disi cap. 18. fol. 3 73. Spiritum insitum Calidum innatum quatenus animae est instrumentum. Verum in institutionibus de ejus natura & constitutione sibi ipsi non constat. Lib. I .e. s. Spiritum illum insitum seu Calidum innatum,propter operationes quas elementorum natuetis edit superiores, vult esse superelementaris adeoque quint essentialis naturae , quoad materiam, quod separata forma & anima in demortuis corporibus etiam vires superelementares per hoc innatum calidum re

maneanta atque haec prima est ejus de hoc spiritu in nato & Calido nativo opinior secunda est, quod sta tuat eodem capite illud calidum & spiritum insitum posse esse, quoad materiam , originis es ementaris dummodo concedatur ipsi forma peculiaris a qua

nobiles hae actiones clementorum lacultatem excedentes proficiscantur. Tertia extat libro s. Institui. parte I. c. a. ubi etsi spiritum & Calidum innatum non tantum quoad materiam praedicat esse supe Hementaris originis, cujus vi in prim opinione ei inesse facultates elementorum conditionem excedentes asserebat, se : & peculiarem habere formam, ab anima ei ingeneratam, qua defuncta haec ad ossicium formale veniat, & sit causa operationum quae clementorum conditionem longe exsuperent, &cum primis earum , quae actiones a tota substantia nominantur, & si facultatum occultarum auctor. Humidum hoc radicaleti symphytum si iritumque insitum cum sua forma , cum qua adeo arete cohaeret ut a reliquo corpore crassiore elementarium fe-

cum & quisquiliarum materiaque inutili , .sine sui. ': Illi lili dispen-

567쪽

dispendio salvisque suis facultatibus liberari possit,

vere constituere balsamum naturale & quintam es.sentiam. Vnde postea concludit,spiritum hunc insitum humidumque radicale quinta illam, siqua est, essentiam seu balsamum naturae constituere, quod

salva sua essentia & viribus separari possit ab impuris quisquiliis& reloilaceis) eIementorum corporibus & ab iis separatam vim balsamicae virtutis contineat , & sit fere incorruptibile. Quid in

hac ultima opinione quod non vere & mere Paraselscum & blasphemis in sacras Literas refertum sit sputisῖ Hominem ejusinodi constare essentia quinta non negat D. Sennertus, & similibus essentiis quintis ab elementorum natura diversis ali &nutriri idem asserit lib. .Instit.c. s. Vtraque tam nutriens quam nutrienda animalis essentia quinta, habitat de circumdata est corpore Elementari, exe- Iementorum mistione conflato, quod innutritione tanquam mistum 6c inutile excernitur, sola quinta essentia nutritionem perfici cntc. In animali veris,si

quinta ejus essentia juxta Paracelsum separetur, ab elementorum induviis, quisquiliis de inutili mole, prodit homo quinte sentialis,astralis, & Paracellicus homullo,quo pacto senes reJuvenescunt, vetulae repuelles uni & menses recuperant & floridam immortalemque juVentutem consequuntur. Plaudite

mortales qui in haec ultima sectae Paracelsi e tempora reservati estis,quibus demum manifestatum iLIud rejuvenescendi &aeternam ju entutem comparandi mysterium: udite moriales queis conti t ut Mia.

2I. Habes benigne lector quid per quintam essentiam

568쪽

Dn PARADox Is SE OTAE SEN. Iars sentiam intelligat D. Sennertus, quam varius & lubricus & inconstans sit in definienda ejus natura, ut

tantum absit quod a studiosis discendi cupidis aliis que intelligi possit, ut se ipsem non intelligat, u e nemo sanae doctrinae & veri quippiam,quo animum confirmet,haurire possit. Et hi iunt flores & fructus

novae sectae,veritatem antiquam labefactare conantis, sacrarum Literarum synceritatem corrumpere

molientis,& monstrosis blasphemisque opinionibus doctrinarum studia adulterare dc conspurcare non

verentis. ν

22. Quaestionem qua disceptatur,an corpus manum veneno sic adsuefieri possit ut eo nutriatur, resumere & ulterius discutere animum induxeram, sed quia D. Sennerti Phormio mi hierus, necaringumenta mea integre & omnia, sed frustillatim recitat & quaedam falso mihi affuit, & nec vel hilum quod ad rem si respondet, in nusis ejus cribrandis

tempus terere supervacaneum este duxi. Responde stulto secundum stultitiam suam &c. remitto lectorem ad libri mei de opto caput quartum, continens firmissimas rationes quibus demonstratur, humanam naturam veneno ita asDefieri non posse ut eo nutriantur homi pes vel in nutrimentum ipsis cedat. 23. Simile simili nutritur restaurativo & resectivo, non contrario destructivo. Cossus nostrum dum nutriri debeat veneno,oportet esse veyenatum,non per consuetudine veneni identide sumpti tale demuseri rut vero tale unqua fat impossibile est: nullo siquide modo, nullaq; ratione naturam nostram veneno unquam adsuescere posse,ex eo patet quod sine sui totali destructione & internecione nec summas

569쪽

11ro D I S P V T ΑTI . o XL elementorum qiualitates activas,tantum abest,quod occultarum extremas vires,quales sunt venenorum,

toleret. Quae primo statim usu enecant, quomodo iis quispiam adsuescere possit Quis ulli veneno quod in minima& insensibili portione, exquisitissimam rapidissime & celerrime nostram naturam destruendi. & interimendi vim habet, ita adsuescet ut innoxie eo demum utaturi' quis adsuescet veneno scorpii, canis.rabidi, arsenici & similium, ut demuni inmutrimentum vertat haec quae prima sumptione etiam insensibili quantitate accepta, continuo jugulent λ . li, ' et . Quod reponit nugigerulus Phormio venena imperfecte nutrire, vanum est responsum.. Qui enim solis pascivitur venenis ex hoc vivunt valent- que, & ex hoc adeo venenatami uti asserunt novatores naturam acquisive unx, ut vel solo halitu aut effusiore osculo & sputo intoxicent, eos nec imperfecte nec improprie venenis nutritos esse dicendum.

Pati laborat & quidem majori absurditate quod ait

venena nutrire quatenus partes alimentosas habeat

adjunctas & permistas. Quandoquidem si propter

has partes commistas nuutant, n ipsum venenum, sed alimenxum veneno mutum nutriet. Et sic confirmatur veritas meae sententiae,videlicet nullum venenum quod revera sit venenum, ut tale est,nutrire. j &mul autem eundem alimentis & simul venenisbrebus extreme contrariis, nutriri absurdissimum est. icui adhuc cibus est nutrimentum, hunc necessario venenum enesqDSed & illa responso verte & orthρ-aldoxae medicorum regulae repugnat, tolliturque dif- serentia inter alimenta,medicamenta & venena.ali

570쪽

DE PARADox Is S sc TAE SAN mx menta naturae tota substantia sunt sinulta, &in eandem vertuntur eamque conservam, & alunt. Ven na tota substantia sunt contraria , eamque interimunt & destruunt , in medio sunt medicamenta, nec destruentia nec nutrientia , aut ita substantiammturalem abeuntia , sed solum alterandi vi praeis

as. Medicamenta in medio venenorum & alimentorum posita ex una parte sic convenire possunt cum alimentis, ut fiant.alimenta medicamentosa, de quibus Gal.lib.3 .de temperament sEt medicamenta alimentosa, ex altera parte ita convenire posse cum venenis ut fiant medicamenta venenosa, ratum est: adeoque dari alimenta medicamentosa Medicorum& Philosophorum verorum vera est sententia a dari vero venena alimentosa nemo dixerit,praeter morosophos principiorum verae Philosephiae inutiles alia Latratores & vitilitigatores.Et cedo quid quantumve in veneno canis rapidi,scorpii, arsenici alimentiρ Si ne medicamenta sincera & perfecte medicamenta, quicquam utilis succi, licet in medio venenorum S aij mentorum posita sint, continere possunt, aut ulla ratione in naturam nostram converti, qomodo venena id habebunt, continebunt aut praesta

26. Ex his patet nullius consequentiae esse argumenta, quae oggannit Phormio Sennertianus, ga riendo aliqua alimenta qualitates excedentes habentia quae Galeno dicuntur alimentosa, non plane perdere qualitates dum in substantiam vertuntur,& sic naturam sensim iis assuescere, Ergo etiam id faciunt venena. Vere hic audimus morosophum. ali-

SEARCH

MENU NAVIGATION