장음표시 사용
621쪽
Iertiae classis sunt occultae rerum inanimatarum qualitates, quarum causae sunt formae illarum speci-heae. Talis vis est in magnete , qua trahit ferrum,&in caeterisgenimis, metallis & mineralibus. Quartae classis sunt occultae proprietates rerum 'naturalium quae antea vixerunt, sed non amplius vivunt et hae sunt in demortuis corporibus seu rerum cadaveribvsmbn enim animalia & plantae vivae veniunt in usam. Ita cadaver Rhabarbari purgare ait,
I. 3.Institur. par. I.cap.2. Huc trahit paeoniam, ordium, mechoacanam, cornu cervi, cranium humanum , quod ait adversus epilapsiam' alere , dccineres cancrorum , pulverem busonis exsi ca
Quintae classis qualitates occultaesunt rerum quae secundum naturam in viventibus tam animalibus quam plantispenerantur. Tales sunt venenum simpentis, aspidis, tarrantulor, & item lapis Bezoar, eti-Dettum,castoreum,& succi, lacrimae di gummi, qualia alc scammoneum,euphorbium,gummi guttae, opium,succus cicutae. Sextae classis occultas qualitates facit, eas quae in viventibus praeter naturam generantur. Talis est' in veneno rabidi canis, & aliorum rabidorum animalium.. LXIV.His ordine & candide ex riSennerto recitatis , primo quid in genere de causa occuliarum qualitatum sonterit &scripserit D. Sennerte deinde quid de cujuscunque in specie causa dixerit, videbi
. Primo dicit lib.'pram part I .cap. s.soLI T. om nem qualitatem seu occultam seu manifestam siuere ab
622쪽
DA PARADoxrs SEcTAE SE N. 1273 ab essentia ipsarum formarum. Ergo omnem qualitatis causam statuit formam; quod eodem capite sol Σ3.confirmat, cum inquit : Omnis qualitas praesep
ponit formam; unde concludit,qualitates rerum demortuarum pendere ex forma quadam demortua. ει ibidem fol. I 8. ait. r omnes resum naturatam'o
. L X V. Hic in genere duo sunt notanda, primo falsitas, secundis aliquot contradictiones. Falsitas in hoc consistit, quod nulla qualitatum materialium praecise de his tantum loquendo fluat ab essentia formae;generantur enim qualitates a forma non univoce, alio quin essent quoque formae; nec ex essentia formarum , quia cauti efficiens non 'generat per communicationem sus essentiat individualis,ut salta garriunt novatores, sed aequi vocer quocirca fiunt ex formis ves ex nihilo vel ex seriectat materiae potentia,idque uti supra dictum vel mediate, qu/les quae actione per emanationem , vel mediantibus aliis qualitatibus producuntur. LXVI. Contradictiones iri tradenda sua, de qualitatibus occultis, doctrina, non unas,admodum inepte & sui immemor producit. Prima est,quod cum hic tum alibi occultam qualitatum dicat esse & oriri a forma, tamen in institutionibus lib. I .cap. .sol.m. q. sympatbias & antipathias aliasque nobilissimas actiones spiritui insito, quin imo vim purgandi, veneno resistendi, corpus veneno inficiendi, eidem seu calido innato adscribat, non sermae,quia haec in demortuis & anima carentibus reperiantur. Clarius idem inculcat lib. 6.
623쪽
prax.part. I.cap .sel. 18.& I9. ubi distinguit materiam in remotam quae sunt elementa,& ultimam, &mediatam. Proxima non nisi uni formae sebstantiali
subjicitur & specificae. ει cum hac superest & petit: 'hac salva manet animat illa abolita anima aboletur vel abscedit. Talis in animalibusust corpus Calido innato perfusum in Institutionum lib. I. c. 8. dicit ipsum Calidum innatum esse proximum in immediatum animae subjectum quo mutato emoritur animat: in plantis esse quod ei calori respondeat, licet calor influens actu non percipiatur ; deficiente tamen hoc humido alimentali plantam emoti . Tertio est illi materia quaedam media, quae forma specifica non amplius praesente manere potest , quam Cal, dum innatum praecipue in viventibus constituit, aqua illa in plantis & animalibus non amplius viventibus medicamentorum petitorum vires suunt. Huc facit quod alibi &in tract.de Calidolanato per Spertingerum suum edito fol. s.ait,Calidum inn tum in omnibus actionibus sese non habere instru
mentaliter licet animae inserviat in actionibus vitalibus & naturalibus. Quia anima rationalis permu-miam, per cranium,per cutem post hominum mortem, mortem depellere non tentet. LXVII Hic, lector candide, observabis confusissimum opinionum Chaos, praeterquam enim uod elementa hic statuit materiam calidi innati remotiorem , quod ubique antea negavit & plane illud ' non esse ex elementis originaliter statuit, materiam
mediam ab ultima & proxima quae formae specisca laicitur in plantis & animalibus differre ait ; est, introbique tamen dicat eandem esse Calidum inna-
624쪽
DE PARADox Is SECTIE. SEN. a 27stum in viventibus & animalibus. Hac salva animam manere, hac abolita animam aboleri inquit, &sui mox oblitus Calidum innatum quam nunc vocat materiam mediam in forma specifica non amplius praesente manere posse, in plantis & animalibus demortuis, in quo, post mortem plantae & animalis, vires medicamentorum,uti purgandi, vinenis resi- .stendi, epilepsiam curandi, supersint. . . 'LXVIII. Primo itaque cum dicit mediatam materiam & subjectuna sermae specificae, in animalibus esse Calidum innatum, manifeste sibi contradicit: cum immediatum animae in viventibus domicilium dc subiectum velit esse hoc Calidum innatum uti contendit lib. x. Inst.c. s. S multis aliis in locis,quae brevitatis causa allegare supersedeo. LXIX. Manifeste sibi contradicit in hoc,quod animam viventium tam animalium quam plantarum salvo calore nativo pqsse aboleri & ablaederest tuat,cum tamen paulo ante dixerit materiam proximam non nisi uni formae substantiali & specificae subjici,cum qua simul sis & simul intereat forma.Et
hanc materiam esse sorpus Calido innato Ad influente perfusum in animalibus & plantis,licet in his calor influens actu non percipiatur, perire tamen destitutas idoneo suo subjecto humido alimentari,' quod Sennerto est superelementaris essentiae lib. I. Insti c. s. &humidum radicate spiritusque insitus seu Calidum innatum plantarum intelligitur.
LXX. Manifestissime omnium sibi contradicit in
hoc, quod occultas qualitatesa materia media quaesit humidum & Castdum innatum quod superstes
esse posse atria viventibus,tam plantis quam anima - libus,
625쪽
xx s D I s P v T A T I o XII. Iibus, remota & desumta eorum serma specifica,
occultasque vires dependere afrit, cum tamen omnem qualitatem tam manifestam quam occultam a forma provenire antea asseruerit. Vbi iterum animadvertenda ejus inconstantia & turpis contradictio,quod occultas qualitates quas lib. I. institui.c. s.a Calido lanato,quia sit supcresementaris naturae, dependere aiebat,lib. s.Institui.p. I.c.2.a serma quadam specificae subordinata, *n Calido innato quod ejus proximum non animae ut ante quoque dixit subjectum sit, fieri statuat.
LXXI. Demum vana est, 'neque in viro constanti & erudito toleranda contradictio, cum omisnes qualitates tam .ccultas qum manifestas, ait oriri a formis , & nihilominus potentias & impotentias naturales & in his occultar qualitates non. formis sed corporis individui & partium corporis certis dispositionibus adscribit : ita quod quidam
aversentur certos cibos & ad caseum nauseent , id . ab impotentia naturali & peculiari naturali dispossitione provenire scribit. Potentia autem & impotentia naturalis, quae Philosophis usitato vocatur potentia secunda a certa dispositione , quae qualitas est, dependet. Sed de hac re superius uberius
LXXIi. Cum vero D. Senneri.velit omnem qualitatem produci a forma licet sepe in hoc sta contradixerit, , videndum quam putet formam & quo- , modo in designanda hac forma sibi constet. lib. 2.
Inst.part. 1.c.q.scribit. Quamvis in rebus naturali- bus formae omnes actiones veterminent, tamen quia qualitates elementorum a quibus manifestaei ' illa
626쪽
Ds PARADox Is SECTAE SAN. Iar illae calefaciendi, refrigerandi, humectandi, de si candi actiones fluant a forma rei specifica di essentiali non pendent , non appellantur a tota rei sit santia r Sed illa ramum actionea a tota rei βιbstantia seri Acuntur, qua manent ab occultis prurietatibus, quarum proxima ct unica cauρ est fuma rei fler Huic e diametro contrarium docet lib. instit. pag.I.cap. 2. ubi occultarum qualitatum & mirabi- , lium facultatum & operationum & a ctionum a tota substantia causam statuit non Armam specificam , sed aliam ei subordinatam qua prosubiecto utatur,quae specifica abolita & deiuncta formale officium aggrediatur, & in Calido innato, quod pro immediato subjecto habet, generet occultas quali- tates,& mirabilium operationum &mionum,quae totius substantiae nominentur novatoribus , sit
Veriam quam haec barbara, absurda,absona & S-bulosasto,inio paulo ante ad oculum demonstra-
L X XIII. NEt ut novarun, D. Sennerti opinionum nulla potest sine nigatione & convulsione receptorum indubiae veritatis principiorum consiste re,ita neque haec de origine qualitatum occultarum a forma subordinata dependentium sine labe veritatis produci queat. Regula autem & principium selidae veterisque Philosephiae hoc est. 3uod forma sterio ea dat essentiam ct jecificam disserentiam ct qualitates
proprias Orformales, ad quM referuntur occulta.
Omnem autem qualitatem dependere ab aliqua sorma ut causa efficiente, certum est; omnem etiam p/rtis
627쪽
I 2 8 . D I S P v T A Υ I O XILfartis corporis formam esse .substantialem, ipse D. Sennert. lib. de Galen. cum Chym. consens& dinsen. imo & specificam docet esse ibidem cap. I a. fol. an. I48. Quae itaque propter certas dispositiones
oriuntur partium,eas a forma earundemdependere, omnino verum est: Haec autem qualitas talis est, ut
sine subjecti corruptione formaeque interitu adesse vel abesse queat, ut videmus in iis qui nauseant ad
caseum, vel certos cibos: dc cum tempore mutata illa qualitate adsuescunt eoryndem usui : quocirca nec aegri sent cum aversantur ejusmodi res, nec sanescunt cum eessat eorum fastiditim. Neque enim omnis impotentia naturalis est a morbo; & illa saltem inter res praeter & contra naturam reserenda
quae ex dispositione morbosa dependet. Posse etiam alias induci Dalitates in corpus quae a forma specifica corporis non dependeant, omnino verum est. Possiant enim manitestae intendi uti in febribus calor & siccitas de per venena induci dc gigni qualit,tes venenatas: sed hae tamen omnes a sua specisca dependent Arma ', quae propagat suas qu*litates, quatenus in alio subjecto similes producit. Prout itaque. qualita& venenata inducitur corpori per venenum, ita & per Alexipharmacum generatur in eo qualitas veneno resistens,quomodo Mithridates adversus yenena se munivit, nulla enim qualitas eadem numero de subjecto in subjectum migrat. LXXIV. Cum itaque omnis qualitas dicente D.
formam: quaecunque illa sit in corpore, ab aliqna forma ex subjecta materia est producta ; sive prae- laetit illa qualitas in materia corporis, uti elemen-.
628쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. 1279torum qualitates, quae ab eorundem Ermis dependent & per illas insunt: sive per alias supervenientes specialiores formas , aut int medias in materia genitae sint, sive hae formae sint specificae totiu sive substantiales & specificae partium, sive extrinsecus ab aliarum rerum sermis mediantibus suisquitatibus inductae &eductae, qualiter fit a venenis vel alexi pharmacis: Generatur itaque omnis qualitas, seu occulta seu manifesta, aserma specifica. LXXV. Sed revertamur. ad qualitates quas D.
Sennertus ad ordinem vel classem quartam retulit. Has ait esse in rebus naturalibus quae antea vixerant, i
sed jam nun amplius vivant.Quales passim ait apparere in plantis δc animalibus, quibus loco medic
metorum utimur; apparet enim quod vivis animalibus dc plantis non utamur in medicina: pro exemplo adfert cornua alcis ad epilepsiam utilia, & cor
nu cervi & os de cornu cervi, contra venena;& cranium humanum contra epilepsiam, &Rhabarbarum , elleborumque habens vim purgandi, & radices paeoniae tenentes virtutem contra epilesiam. LXXVI. Harum rei um vires commemoratas eΩse ait D. Sennertus in rebus iam demortuis nec amplius vivis. Ita ait cadaver Rhabarbari purgare lib. s. inst. p. cap. a. sel. mihi 8o8. non ipsum Rhabarbarum, neque enim cadaver Rha barbari est Rha- barbarum. Nulla enim ipsi planta vivens venit in u- sum: cum autem nulla qualitas& virtus insit cuipiam rei nisi per aliquam sermam, peculiarem commentu, est sermam per quam haec qualitas insit rerum cadaveribus, vest demortuis rebuet. Haec dicitur
629쪽
128o Dissu Taetro XI Lceps propagata, vel ab eadem in subjecto genita ut specificae,dum res in vivis est, sit subjectum S materia proxima , ptat quam toti corpori insit.& inha reat,eaque pereunte sermale officium relicti corporis seu cadaveris arripiat in illo generet qualitates occultas,& admirandas quae sunt actionum totis subitantiae causie. Hanc sermam proxime inesse Calido innato eamque pro materia propria , &immediata habere di in illa has qualitates producere dccum illa separari posse,ut quintam essentiam consti
L XX VII, In qua opinione primo ingens no-
tanda absurditas;ait enim animam rei seu toti corpori inesse. Vt reve a & merito est, inesse vero ei per hanc sermam subordinatam; Ergo S illam toti ine . se oportet,siquidem per illam anima insit,& illa quidem toti insit. Atqui D. Sennert. libris. prax. p. I cap. 3. sol. 23. ait sermam hanc subordinatam 'quae remanet anima pereunte, non habere pro subjecto totum corpus sed partem. ejus, quae est Calidum innatum , cum quo ita arcte haeret,ut cum illo separaria toto dc quintam essentiam constituere possit. Ex quo sequitur animam & sermam specificam totum illud corpus cujus suid anima, secundum omnes partes non insermasse , videlicet illas, quas subordinata sorma non occupavit, vel illam sermam sub ordin tam non suisse adaequatum subjectum & malet;am. proximam sermae subjectam per omnes corporis, totius ab anima inserman partes.Vel animam insormasse aliquas partes hac mediante subordinata, &aliquas immediate, vel aliquam pallem fuisse insermem; quae omnia cum /blurda sint, merito absurdior
630쪽
. DE PARADOYIs SECTAE SAN dior est commentitia &phantastica opinio Setinerti ; unde hae absurditates necessaria consequentis
LXXVIII Verum aequalis absiurditas & falsitas
oritur ex positione exemplorum dissimili morum quae adducit. Resert enim qualitates ossis de corde cervi, cornu cervi, ungulae alcis di similium ad eas quas in quarta classe qualitatum occultarum statuit. Harum causam dicit non esse formam specificam,
neque ab illa dependere, sed esse jam dictam sebor ..dinatam quae fuerit υλη specificae&subjectum formae specificae in toto subjecto, & materia perquam illa informavit & inhaesit toti. Verum cum quaelibet pars corporis habeat formam suam sub-1tantialem, uti & ipse D. Sennert. in Tract. de Gai. cum Chym. consens & dissens docet &per subor dinatum suum Sperling. in tract.de sermar. origine l. s. de pluribus in eo locis tradit, & per hanc sormam cujuslibet partis peculiarem & specificam seu harum partium formas, seu simul omnes vel aliquas
anima non inhaeserit, vel informarit totum, fane qualitas illa occulta non est in ungula alcis, cornu
cervi Sc. Deinde statuendum foret, formam totius specificam inesse per suboedinatam .& subordina tam Per harum partium formas,quia forma ines petr formam,quod quaelibet forma requirit materiam ab alia differentem, & materia a materia differat per formam ; & sic in infinitum juxta D. Sennert. lith s.
praX. p. I. cap. 3. Aut destructo toto formam totius sub ordinatam manere in parte qualibet cadaveris animantis, quemadmodum mansit in cadavere Rha
barbari ejusque qualibet parte. Et ut Rhabarbarum M m in m est