장음표시 사용
651쪽
euinem,adeo ut regressus adproximam formam non detur.
Proinde si venenum primo in animalibus sit versim in alimentum , ex hoc in substantiam animalium , & haec demum in alimentum S substantiam hominis sit mutatum, & toties substantialiter conversum, certe venenum neque quoad formam,neque quoad qualitates a forma dependentes & propriae, potuit in alimentum hominis neque in ipsam
substantiam ejusdem,ut venenum aut minimum de veneno participans, transre. Est enim in hac mutatione alimentoru & generatione corporis ex alimetis,omnis forma,teste ipse D.Senn.ex numero transeuntium,non immanentium formarsi. Me quodinomm re quae per substantiale mutatione ex alia regeneratur,nunqua manet forma rei,ex q generatur;principin vero materialia, ex quibus res materialiter costat,se
per &solu& juxta substantia & qualitates maneant. CV. Quandoquidem itaque omnis generatio alimenti ex objecto,vel eo quod loco cibi est,& corporis ex alimento,sat per transsubstantialem mutationem,in qua necessario unius formae generatio sit alterius corruptio,& hae formae sint transeuntes; nul-lnm nec in alimento hominis, nec in substantia ejus potest dari aut inveniri venenum; quia totum,ut ipse
' D.Senn ait,alimentum vel nutri mentum mutatur in tutum nutritum, quatenui est nutriens; quod & ex
ipso D. Sennerto suis semetipsum verbis jugulante sonspicue deducitur: Ait enim venonum plantarum innutrimetum primum, deinde in substantiam corporum verti,hac demum cibi Ioco venire homini,&pariter primo in alimentum , dein insubstan tiun Ser l, et peηenat msuvianuamper variM mut
652쪽
DA PARADox Is SECTAE SAN. I3os ,rione in varia ornias mutatam, tandem homini, cubiiterum varie mutatur) in alimentum cedere. Si itaque in varias formps,ipso dicente D.Senn. substantia venenata jam fuit mutata, non amplius est venenum.
Imo nihil potest fieri cum aliquo idem & ejusdem essentiae, quod non prius fuit simile; nihil fieri aliquid actu, nisi proxima potentia idem sit, quod illii'
actu ; atqui si venenum, manens venenum, si alimentum,non est simile corpori, neque eidemG-milatur,neque in id convertitur ac mutatur si a-neat venenum,quod ab eo vicissim secerni, &seereiatum ipsi pernicialiter noxium esse possit. Vides in quae opinionum, dum veterum disciplinarum veritatem opprimere student, monstra incidant. CVI.Deserimur nunc eo ut excutiamus hanc opinionem,qua asi erit venenum, quia aliis corporibus, eorumq; partibus materialibus sit mistum, non nocere,neque nocere quamdiu illis mistum,quod forte putet prqpter mistionum earum efficaciam & nocedi qualitatem retundi & cohiberi, tu vero quando secernitur &separatur, quod per corruptionem &putredinem fieri tradit, actum nocendi exerere &exercere in corpore. Exemplo sanguinis, carnis,ovi, brassicae, cancri, putrefacti & per putredinem teGluti,ita ut singulae partes seorsim exsistant. rem de . monstrat lib. v I. Praxios par. 2.cap. s. quae tum sim iavenenata docet, cum per corruptionem partes sngulae seorsim exsistere incipiunt. tunc enim pars venenata sui juris facta , nec aliorum missione. cohibita, efferatur, &nucendi actum efficaciam. que exserit. Verum haec opinio aeque falsa aerancida est , atque priores , quibus sanam Me-' N a n n a ' dicinam '
653쪽
dicinam intoxicat, erant; veneni enim facultas & inscrutabilis efficacia a nullo alio ad mistionem concurrente corpore retundi potest, . neque ita per misti caeteras qualitates retundi, ut in corpore innoxie conquiescat, nisi natura sua sic sit comparatum, ut ad tempus conquiescat, & certo tempore efferatur, quod videmus in veneno rabidi canis, aliquando usu veniren alio est,quod qualem vim habet corpus nostrum animatum, ut vertat alimentum in suam substantiam;talem habet venenum,ut nostram substantiam corrumpendo vertat in suam naturam. Omne ensm agens aPt, ut reddat visimilesisum patiens. Vnde
Gai.l. 1.de lem. c. I s. inquit: Minima portiuncutilethaliumsumorum ubi animalis corpusfuerat ineri , t
ra id momento temporis immutat , sibique simi, ectione
alterat. Hactenus Gai. Sanguis corruptus in corpore, Galeno caeterisqueauthoribus rei medicae, vim deleteriam. acquir t & semen quo naturae familiarius in integritate sua est, eo perniciosius evadit per corruptionem, quod hysterica neminarum symptomata, &alia mala ab eo producta, demonstrant:de quibus lib.v1.de locassect. siib finem. Nostri itaque
corporis vel misti partes, vim veneni 'cohibere ne queunt, quia potentia passiva ad .venenum non po-.tentia a stiva qua in id agant & cohibeant sunt praedita. Adde aliam ex D.Senn. rationem, quod omnis' a stio sit inter contraria unius generis , venenum &s1bstantia corporis humani ejusque humores di istorum corporum ut missa sunt,partes, non sunt unius generis, quocirca nec in id agere aut ejus vim reprimere possunt.
, C VII.Tandem dato uno absurdo,vulgo sequun- . tur
654쪽
Ds P A R A D o x I s SE C TSEN. 13 Ostur innumera. Quandoquidem licet semen lib. v x. prax.p. a. c. s. diXerit maxime laedere & pessima excitare symptomata, quia rei optimae sit pessima corruptio,tamen gravia & atrocia illa foeminarum symptomata non oriri a semine quod si in vasis suis, ibique contineatur, sed ab aliis humoribus pravis circa vasa genitalia, S tubam uteri collectis, ibidem seribit. Non oriri a semine in vasis illa sympto mala,statuit, quia semen in suo loco non putrescit & corrumpitur,mul que moniales & virgines & viri alii dui semen retinentes talibus symptomatis non infe
CIIX. Verum, Amice lect or,quis mediocriter doctus credere potuisset Doctorem Sennertum qui vir tantus est & videri vult,tam puerilia unquam prolaturum fuisse' An semen in vasis suis non possit cor rumpi, quia illa sitnt proprius seminis locus' Certum est quod secundum Aristot. locus sit conservatio locati, quamdiu videlicet est naturaliter constitutus.Sanguinis locus sunt venae in quibus quamdiu
ex bona & naturali temperie recte habent, conservatur, ubi vero praeternaturaliter habent, corrumpitur. Et quid vetat cum in viduis virgunculisque lascivioribus propter abundantiam diffundatur in
vicinum uterum 3c circa genitalia vasa tubamque u teri, extra sya vasa praecipitatur & extra locum suum proprium ablatum putrescat,quo minus symptomata excitet gravissima,juxta Gal. quia ejus corruptio
sit pessima:Et quod in viduis & virgunculis haec ma Ia per matrimonium & congressum , 'seminisque taberiorem priusquam horrumpatur effusionem curentur, quod demonstrat Gai .ex eo,quod de in ipso N n n n s paro
655쪽
o XII. 13os DIs PUTATI paroxysmo curentur & excitentur hystericae, si sito modo contrectatis muliebribus Iocis, erumpat semen, quod mali causam praebuit. Omnis effectus
CIX. Rod autem propria humores continentia
vasa, qualia sanguinis sunt venae de arteriae, ubi cqnstitutionem naturalem obtinent, etiam sea contenta in statu naturali conservant; dc si illam naturalem constitutionem amittant, & praeter naturalem acquirant, eadem amplius regere nequeant, sed corrumpi sinant ipse,D.Sennert.lib.VI .prax.part. 2.c. 3. docet exemplo Veriarum& arteriarum, quae sanguinis propria sunt receptacula, dc continentia vasa
CX. Quomodo vero venenum in nostro corpore generetur, id liquido patet ex generatione morbi venenati, quem D. Sennert. vocat in Institution: morbum occultae qualitatis & morbum totius substantiq.Venenum enim duxi eundem,inducit morbum quatenus vi suae qualitatis similem in corpore nostro producit & generat qualitatem: id vero facit non propagando sitam eandem numero qualitatem, sed novam aliam,specie similem & numero diversam in corpore gignendo. nulla enim qualitas ea- . dem numero transfertur alio extra suum subjectum, neque nisi cum subjcto desertumqualitas autem --nenata D. Sennerto etiam venenum est CXI. Quod autem hoc modo venenum di qualitas venenata constituens morbum venenatum,
quem D. Sennert. totius substantiae nominat , in corpore generetur, ex ipsius D. Sennerti verbis&sententus apertis demonstrabimus,simulque videbimus
656쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. 13 o mus, an qualitas spiritalis possit generare morbos venenatos:& si possit,quod necessario generet morbos excitando diathesin & qualitatem materia
CXII. Omnis morbus temperiei & similarium est qualitas materialis, & diathesis partis affecta In quo genere sanitas, in illo est morbus: sanitas non est qualitas spiritalis 3c intentionalis, sed materialis.
Ergo & morbus.Omnis vero morbus venenatus pro
subjecto habet partes similares. Ouinis morbus sigilarium est talis diathesit, &qualitas, quae illius sit naturae, ut sublata sua causa possit habere permanentiam in parte assecta sive sit factus siyefiens: in fiente enim aliquid jam factum est, & aliquid in futuro ut fiat. quod factum & per
aliterationem inductum est, habet permanentiam, quod in fieri est & generari, id a causa sic dependet, ut ea sublata tollatur.Omnis morbus venenatus prosiibjecto habet partes similares, docente D. Se .lib. i.&lib. a. Instit. Iste morbus Sennerto dicituro cultae qualitatis & totius substantiae , & oritur vel
generatur a causia malignae & venenata. Venenum vero morbum excitat quatenus malignam in corpore gignit qualitatem alterando &mutando: adeoque diathesin imprimit perniciosam.
currit, illud alteratque re sibi fimilem asstionem in eo excitat. Rem demonstrat exemplo veneni canis rabidi, ubi distinguit intor ipsem venenum eanis rasidi, cor dis Visionem ab illo veneno introductam. Illud ait esse . causam, hanc vero diathesis avraeno introductam, qua
657쪽
xsM DIs P v TATIO XII. morbMes, rem probat ex Gal.lib. I. de sem .cap. IS. ubi ait: minima portiuncula lethalium venenorum quae vocantur, ubi animatu corp- ingressa fuerit, totum id momento temporis immutat fgique fimisi σοῦ Hione alterat. Idempaulo post depestilenti veneno Acιt, asseritque istudmalignam diathesis in corpus inducere. CXIV. Venenum itaque dum introducit morbum, id agit alterando, di sibi similem affectionem di qualitatem generando, unde diathesis praeter naturam, quae morbus dicitur. Generat itaque venenum morbos , non propagando vel infundendo suam eandem numero qualitatem, quae sine subjecto non transit, nec extra luum subjectum esse potest,
utpote a forma propria proxime dependens; sed similem in alio subjecto producendo & generando,
quod exemplo lethalium venenorum ex Galeno satis demonstrat D. Sennert. CXV.Quaecunque venena possunt inducere corpori malas qualitates, ut generentur morbi, eadem etiam possunt per has imprimere humoribus, eos.
que corrumpere & in venenatam naturam convertere, ut fiant morborum causae. Generantur itaque venena in corpore ut plurimum etiam a causis externis, idque in continentibus & contentis. Corrumpuntur vero humores in corpor*vel quia a causa externa, prava qualitate insciuntur, vel quia vasa squibus asservantur sunt male disposita, vel quia ex materia prava sunt geniti, ut sua natura facile in cor- iruptionem venenatam vergant.
CXVI.Hic quaeritur, an etiam a spiritali qualitates smorbus N diathesis venenata induci possit in corpus: primo certum est cum venenum canisrabidi in lducit:
658쪽
DE PA R Α D o X I S SE C T SE N. 13os ducit malignam qualitatem, idque non propagando suam propriam & eandem numero qualitatem, sed similem, docente D. Senn. generando in corpore, eam ex potentia materiae educere, siquidem non ex nihilo eam generat, non ex se ipsa & sua eslentia eam deducit, dividit, & propagat. Deinde omnis morbus est qualitas materialis, &omnis morbus seu manifestae seu occultae qualitatis in parte similari inducitur & generatur a qualitate materiali, neque est qualitas proxime a forma generata, sed a qualitate quae a forma in subjecto veneni proxime dependet producta at, ut patet ex eodem
D. Senn.lib. 2.Instit.part. I.c. . sol. m. Is9. Sed spiritalis qualitas materialem juxta D. Senneri. generare nequibit, quia genere di versa est, &daretur ar- . quivoca generatio quam ille non admittit: si vero imducit, id faciet alterando & corrumpendo, alioquin nocere non potest. Si alterat, qualitatem inducit materialem, & venenosam per corruptionem sab-jecti. Qualitas egressa subjectum, sic a sorma dependet, ut remoto subjecto, ea una removeatur. Et sic dependet a forma, venenos morbi diathesin indu
CXVII. Cum vero omnis morbus similaris debet . . habere permanentiam in affecta parte, qualitas venenata debebit esse generata in subjecto vel a corpore ubi morbum inducit, vel pendebita sua adhuc forma. de ratione enim morbi in parte similari est, ut sublata causa, cstectus seu diathesis manere
possit. Si itaque generavit sibi similem diathesin, illa ibi persistere potest: si vero qualitas occupat subjectum,ita ut in id si propagatum, sine generatione' . ' PQ
659쪽
Is Io D Is PUTATIO XII. per alterationem & corruptionem naturalis dispositionis in parte, & quatenus a forma adhuc dependet, illa permanentiam habere non p0test, remota sua causa seu forma a qua dependet.Quocirca posita causa sua seu forma ponitur , & remota remoVetur omnis qualitas seu materialis, seu spiritualis, nisi in parte sit per generationem similis impressa, non enim manet ni si praesente su bjecto a cujus forma generatur & immani t si sit materialis,vel a quo dependet & effluit si sit spiritualis & intentionalis. Non manet alibi ulla qualitas,nisi quatenus ita dependet a forma,vel quatenus a qualitate formali in alio sub jeicto eadem specie & numero diversa generata est.
Producere erum formam in materia es materialiter agere producere aliam formam materialem in materia an qua recipiatur er dependeat in esse, ct in conservari, qua tantum ab agente dependet inferi. Multiplicatio spiritalis est productio speciei seu formae spiritalis, in subjecta materia a qua non dependet ab esse & conservari, sed ab agente a quo produWtur, docente Taba- rella lib. de sensu agente cap. s. Omnes,idem asserit,quabtates primas, tum realiter tum stirιtaliter posse pro- , suam flectem,caeterassensiles qualitates tantum βι- rarasiter suam flectem seu imaginem in senseriispraesentare docet. Nullam. veros eciemseu adtivarum q'asatum
seu reliquarum sensilium imprimi sensui quams talem. unde facile liquet stiritales qualitates ferri m. objecta sensuum: Et quatenus sunt spiritales ita dependere a
sua causa generante, ut non maneant in senserio&sibjecto remota causa. Proinde si qualitas spiritalis malignam in corpore generat qualitatem, quae dia ribesim morbosam constituat , eam oportet esse &
660쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. IIIx materialem & permanentiam habere & ex potentia materiae esse productam,& generatione aequiv ca genitram: sic Iorpedo piscis, mediante baculo vel l conto quo contrectatur, stuporem inducit manui, i per continuitatem conti propagata venenata labe, sive ea sit qualitas nuda, & uti vocare volunt spirita lis, sive effluvium stibstantiae tenuissimae & maximὰ insensibilis. Ρer continuitatem istius baculi vult Rondeletius propagari hanc lucem , non aliter ac per baculum is camino erectum fumus ascendit&flamma. Et cum certum est de decretum in doctrina
Sennertiana omnem morbum occultae qualitatis. quem ille totius subsfantiae vocat, esse Venenatum,& generari quia venenatam qualitatem sibi similem in parte affecta inducit, idque alterando &consti tutionem naturalem corrumpendo, unde diathesis illa & astectus qui morbus nominatur , satis patet necesse esse spiritalem qualitatem veneni, ut morbum inducat, talem in parde affecta debere qualitatem generari, qua naturalis dispositio corrumpatur& praeternaturalis diathesis inducatur quae mox bum definiat. CXVIII. Verum enim vero ad spititales qualitates confugere cum de venenorum potentiis quibus naturam nostram corrumpant & morbos inducant, agimus , est incerta per incerta demonstrare velle& inextricabilibus labyrinthis ingenia juventutis
CXIX. Ego sane hac vice hanc litem meam non faciami, nec dispiciam an ulla qualitas a corpore fluens sit pure immaterialis , & an spiritalis dicatur quod sit omnino immaterialis, an verol propterea