장음표시 사용
671쪽
I322 DIs PUTATIO XII. patet. tura non statim ex materia prima neque primo ct immediate ex elemensis generat animal ,se multis ιntercedentibus mi honibus, quarum priores fiunt propter posteriores, ut nobibores producantur rerum essentιae. Pervaria siquidem mi bones, variaque rerum contemperatιOnct
materi sonitur , ut nobilis ae formae fiat capaxsubjectum. Por enim formas missorum ordine remissone uesubit, ut tandem nobilissimam quam natura intendit, a Visiatur. Vnde formae animalis, at demtim humana
nobilissimum esse subjectum, cthoesspremum mistionisgradum esse indeptum, Philosophi perhibent. Ex
Elementis enim nascuntur mista, ex mistis vegetabilia , ex vegetabilibus cibaria, ex his chylus, ex chylo sanguis, exsanguine semen , ex semine &sanguine partes corporis organici, formam cum animantium tum humanam accipientis. Fiunt itaque istae mistiones & mistorum remistiones non frustra, atque uti primorum corporum elementarium formae & qualitates non abolentur, scd in milio sub aliena forma materiae quandam vicem subeuntes permanent, ita& dispositiones & priores mistorum qualitates sub ultimatis postremis mistorum formis nobilioribus,lion ita plane exspirant; dc uti propter rerum nobiliorum generationem varis fiebant mistiones, ita qualitates novae per novas formas acquisitae non omnino pereunt.Nobiliores autem sunt formae mistorum quam elementa res , & formas digniores sequuntur qualitates praestantiores, aliam&diversam atqueexcellentiorem quam es ementa res virtutem habentes. Inficetuntur enim .elementares in rerum variis ad optima tendetitibus generationibus Calor elementi hac ratione tempcratur ut fiat animalis, neque urat,
672쪽
DE PAR AD Oxxs SECTAE SEN. Is 23 sed vivificet, praecipue cum pr stantioris formi evadit instrumentum. Caeterga sormis mistor u generatae qualitates, partim sub ultimata manent recedentibusque iisdem , in subjecto perdurant, veluti calor piperis in sanguine, quo pacto in sanguineis&carnu lentis partibus, finguinis,& in spermaticis seminis
qualitates ob scrvare est. Ex variarum rerum mistione, quarum formarum qualitates non exspirant sit bultimata,occultarum qitalitatu ratione extruendam jamdudu arbitratus sum , quaru actiones sunt mirabiles propterandi cibilem Narum qualitatum a diversis
formιs elementarium formarum naturam longe excedentι-bu generatarum idiogyncrasan,praecipue sta forma dirigatur. Ex hac mistione & varia remistione ad formam ultimatam tendente,generationem perficiente, pulcherrima resultat de rerum generibus &speciebus speculatio. Adsumit enim natura primo formas universales & essentiales genericas, dein particulares Sexsistetiales. In & sub illis rerum genera & essentiqperpetuant: Et ne his pereuntibus deficerent,in illis
conscrvantur ad aeternitatem quandam. Vti ita pie ex communibus elementorum & mistorum materjst,animalium corpora tam brutorum quam hominum producuntur, ita commune habent genus. Re dolet enim genus materiam. Et ut per certas formas
vici 1Iim eii distinctio generis in species; ita formae
specierum in rationalibus & brutis, contrahunt illud & determinant & definiunt, ut ex essentia generali in certum ens specificum contrahatur , fiatque rationale de irrationale existens in singularitate. Proindc actus qui largitur essentiam non dat
protinus existentiam, sed qui existentiam adferr,
673쪽
sa Dys P vae ATIO' XII. quia generaliorem determinat, & quasi aliquid potentiae habentem definit, potiorem naturam & escsentiam impertiri dicitur, cujus merito specificam habet ab aliis differentiam , di operationes omnes, simulque nobiliores speciei peculiariter convenientes perficit. Rosa tempore hyemali haeret in principiis essentialibus quibus per forma ultimata a stuatis
consequitur essentiam particularem & exsistentiam& omnia qua speciem rose proprie comitantur. In semine animantium principia Mus delitescunt, materiae vicem sustincntia, ex cujus potentia exorta
forma, quae actu non inerat, prognascitur animal.
CXXX. His positis & definitis patet, formas de quibus agimus,esse in triplici differetia,alias universales essentiam formalem sed genericam & materiae
quandam rationem simul redolentem, largientes, has dare essetitiam non existentiam; earum vi rerum genera& species perpetuare. Secundi generis formae sunt,quae a materia sua inseparabiles cum eadem rebus omnibus generatis essentiam materialem, suo Vero corpori,cujus sunt actus essentiam formalem &specificam & existentialem tribuunt, tales sunt dementorum.Tertii generis formae sunt rerum mixtarum ex Elementaris materiae potentia productae &natae,est entiam,specificam differentiam,& exsistentiam rebus largientes; quarum una salte in subjecto cujus est forma,esse potest, quibus perditis res resilvitur in elemeta;nisi corruptio cu nova generatione sit cojuncta,ita ut unius corruptio sit alterius generatio,qualiter ex sanguine sit caro & ex ovo pullus.
CXXXI. Hae sormae partim a rebus quarum sunt formet,sunt inseparabiles,uti formae generales essentiam
674쪽
E PARADOXIS SECTAE SEN. Isastiam non exilientiam largientes, quae cum rerum eia :sentiis sunt perpetuae; aliae & cssentiam formalem &existentiam suo suriecto largientes,& cum suo subject o essentiam materialem cunctis sublunaribus
largientes, adeo arcte suae materis inhqrent ut ab ea separari universim nequeant. Inter has generales summas& ultimas elementorum sunt rerum mistarum formae substantiales ex elementarium materiae
potentia product , qtis etiamsi omnes sint specificae N exsistentiam largiantur, &generalibus atque etiam ultimis elementorum formis sint nobiliores,tamen separabiles& corruptibiles sunt,& quia sint utitimatae,& rerum per substantialem mutationem genitarum, quaru mi unius generatio est alterius cor
ruptio,earum duae vel plures in una materia vel subjecto misti corporis sabsistere nequeunt. CXXXII. Qsed vero natura ad rerum generatio- 'nem primo assumit formas generales,& his mediantibus ad speciales & ultimatas procedat,& quod ea- , dem primo ad rerum generationem accipiat materiam generalem , ex eadem variis intermediis formis, disposita,dedolata,aptata,contracta,yt ultimate sormae nobilioris fiat subjectum ultimatu&id ex ordine generationis rerum sublunarium patet& superius probatum est.& quomodo natura primo assumat formas generales,&his mediantibus adspeciales & ultimatas progrediatur,docet Zabarella lib. de Generat. & interirc.a. idque tradit ex Aver lib. I. Metaph comm . I . ubi ait Materiam prius recipere formas universales, deinde proprias& particulares; quoniam forma generalis materiae ossicio fungitur,eii enim tanquam praeparatio materiae ad recipien- dum
675쪽
1326 Drs PUTATIO XII. dum formam specialem. Clarius id ipsum inculcat M. Cornelius Martinii sui seculi Philosephus celetaberrimus in Metaphys: solio I 3I. ex A verrhoe , qui
ait. Materiam primo recipereformis M. iversales, demum mediante Euformas allisi usiue ad individi a r. . Venus esse unum in forma media inter actum Spotentiam in multis, inpotentia contrahibititatis, quo iam per plures disserenita. contrahipossit ad plures species. Hoepacto formam animalis habere potentiam coL, tralabiutatis; qma contrahatur per formam hominis , S reliquarum formarum specificarum , quae sunt multo perfectiores. Vnde fit quod forma generalis det actum generalem&cum potentia commisthim, sed existcntiam tribuere nequeat ; forma autem specifica det actum specificum & exilientiam , per quam res ultimam perfectionem assequuntur, neque indigent alia forma specifica ad existendum aut qua perficiantur. Hujus generis sunt ultimatae & specificat. CXXXIII. Vbi notan um quod formae , quae Doctori Sennerto dicuntur subordinatae, non sunt universales, & pluribus communes, & potentiam contrahi bilitatis habentes , existetitiam tribuere non valentes, quales sunt Zabarcsset &veris Philosophis Aristotelicis, sed illae quae latitem sub specificis,& ab iis vel sunt genitae atque ita toti forma specificae subjeAo in sint, vel non in toto insint, sed tamen ip ecdicae dominio subditae , quarum illae,recedente totius specifica, officium formae in toto arripiunt, & existentiam praestant, caeterae pariter ad formale proprii corporis , quod vel connatum habent vel sibi fabricant, cui exsistentiam propriam tribuunt,munus progrediuntur. Sed di subordinatae
676쪽
DE PARADox Is SECTAE SEN. 132 formae quas Zabarella caeterique veri Philosephi universales vocant, specifica &ultimata recedente, non accipiunt ossicium formale, neque tunc existentiam rebus tribuunt,ut demortuo homine vel Petro idem exsistat sub animalis forma. Toto itaque coelo differunt formae subordinatae Labarellae generales,& formae subordinataea D. Sennerto in nova secta phantastice confictae,de quibus superius uberius. Quod autem formi istae gen crates reale & essentiale quid lint in rebus, neque saltem nudi mentium conceptus supra demonstrarum est. CXXXIV. Omnes itaque qualitates materiales ta occultas quam manifestas generari a formis tanquacausis cffcientibus, & earum vi ex subjectae materiae potentia educi demonstratum est, siquidem nec ex ipsarum Ormarum substantia, vel essentia, per divisionem vel aliam separationem fluunt, neque exnihilo fiunt, nec aliunde immittuntur: unde nihil nisi
materiae unde producantur potentia relinquitur. CXXX V. Habent ucro in rebus permanentia,Vel propter formas inseparabiles & immanentes,quales sunt elemctares, vel quia a formis transeuntibus generata stini, ut materia aptent disponantq; pro nobilioribus sorinis recipiendis: stant aute qualitates vel rebus materiatis Omnibus communes &generales,
quales sunt primor4immediatae; quaeda per primas genit , & hae dependenda formis elementaribus,vel sunt generales, ita ut in sint totius alicujus generis omnibus speciebus & individuis per natura generis seu form genericae; vel sunt speciales particulares individuoru&r eruper mistiones ex elemetari materia generataru, quo proprietates formales&qualitates
677쪽
x328 DISPUTATIO XII. occultae reseruntur, seu simplices seu ex plurium non primarum indicibili temperie natae. CXXXVI. Hae generantu r in formis non permanentibus sed transitoriis, S insunt cuilibet rei potissimum per formam specificam & ultimatam, quarum quaedam sublata forma simul pereunt,quodam manent,quod in subiecto altius inste stabiliori alte
ratione in hqrent .Sic caro rubicat,quod ex sanguine nata sit,& partes spermaticlalbicant, quod ex semine fuerint natae,& lactuca frigidiore vino sanguinem producit. Cum itaque formaru transeuntium quaelibet relinquat peculiarem in subjecto dispositionem pro receptione sequentis, quod priores sint propteriequentes,ut earu opera disponatur materia,tot for- marum operis elaborata, ad forma nobilissima quo
natura tendit,&qu libet forma etia certas sibiq; peculiares in subjeeto generet qualitates,ex quaru numero sunt formales proxime vi formae genitar, quae- ' libet aute dis ostio & qualitas, ut re ipsa Nessentia sua ab alia differat,& eo nobilior est,qud a nobiliore forma est produexa:ita etia vires obtinet potiores,&sublimiores. Neque est quod regerat quispiam,tales
qualitates ex potentia materiae oriri no posse,cu vel omnes formas reru sublunarium sexcepta anima rationali harum qualitatum causis& maximarum vissium ex potentia materiae oriri demonstratum sit.
CXXXVII. Haec meaede qualitatum origine &causis est suitque sententia ex veritatis priscae Philosophis Canonibus & Axiomatibus deprompta:C5tra hanc antiquae &solidae Philosephiae contemptordi novat sectae instaurator inanis Doctor Sennertus
nescio qua fronte insurgit, eamque passim in scriptis
678쪽
DR PARADox Is SE TAE SEN.ptis suis,nempe in Inst &lib.de Galen. cum Chym. consens dc dissens & ex professo lib. med. pract. pari. I .cap. 3. vellicat & obtruncare molitur, & cumsiliis rationibus quibus veritatis regulas oppugnet destituatur,ad mendacia & falsa testimonia devolvitur: ait enim lib.vI .part. I.cap. 3.me scribere in qu libet mistione novam educi formam,& semper manentibus priorum gradibus alios advenire, & simul cum his novas qualitates emergere. Hoc posito, quaerit unde oriantur in qualibet mistione illae formae, qualitatum autores. oriri autem respondet vel 'ex elementaribus formis varie missis, &sic mere ense & manere mere elementares, nobilioremque elementis effectum edere non posse; vel esse nobiliores elementarimas formis, & hinc necessario sequi non simpliciter esse ab elementis,adeoque ab agente ejusdem speciei potius induci quam educi; quia
nullum detur agens aequivocum, & nulla forma educatur e potentia , quae merum sit figmentum: Et si elementorum formae educantur e materia prim,& ex his misiis aliae formae, atque ex his iterum aliae, omnes consequenter e materia prima orientur, . adeoque ex varie mistis & remistis nil nisi elementare producetur, quia in mistione alia atque alia&multivaria aliam narurgin non induent nec essentiam mutabunt. Et hoc dicit esse verum de misto
simpliciter dicto, & postea subjicit quae degradibus
dc remistione formarum dicta sunt , mera esse figmenta, quod sormae non recipiant magis & minus, . sed earum esset, tia ,κ ιιώμω consistat.Diilinguit autem inter mistum simpliciter, de quo prius egit, dictum, & improprie ita dictum. Hanc quam loco Pp p p citato
679쪽
xlso D I S P V Υ A T I ocitato, videlicet lib. V. praxeos pari. I. cap. 3.fol. Ic. 'affert distinctionem, repetit ex lib. de Galen. cum Chym. cons&disscap. 12.sol. mihi 3 8. per hoc ait intellisi speciem corporis naturalis,verbi gratia adamantem, magnetem,serrum,aurum,corall. Lli hoc inquit, ex Scaligero exerc. 3 o. sect. 2 o. omnem for mam cujuscunque persecte misti, etsi non sit anima tamen esse naturam quintam aliam a quatuor elementis, quod paulo post ex alleg. Scal. exerc. 3O T. sect. I a. ulterius probare nititur.Examinemus nunc Sennertianae opinionis falsitatem & fraudes, &quae in recensenda mea opinione profert mendacia. CXXXIIX.Primo ais me dicere in qualibet mistione novam educi formam , & semper manentibus
priorum gradibus alios advenireb simul cum his novas qualitates. Secundum illud de eo enim primo )espiciemus) esse falsum,quia 'rmae ait autem me de elementaribus loqui non recipiant magis &minus, &'onsistant in indivisibili: In hoc secundo estato duo non sine turpitudine & dcdecore sui nominis committit absurda r ut nihil asperius dicam, primum est ingens & sesquipedale 'mendacium quod de me spargit; & quo mihi affingit, me scribere & sentire ex militone formarum clementarium juxta intensionem & remissionem vel ablationem S additionem, S accessionem graduum produci &oriri rerum formas. Vbi, quo loco, D.Sennerte, hoc
dixi vel scripsi nisi probaveris, quod publice de me
non veritus es scribere, pro conviciatore procacissimo merito a bonis omnibus habeberis. idem facit
quod a te didicit tuus Spertingerus. inalis praeceptor, talis Discipulus; qualis professor, talis Audi
680쪽
dor & ad mortem piam meditatio, de qua pagestas
CXXXIX. Alterum absurdu est,quod,quam mihi affingit & affricat & exagitat opinionem. & deindex salsam refutat, de ortu formarum, ex coalitu sor-
marum elementarium, eandem ipse amplectatur di doceat lib. s. suaeEpit. scient. natur.cap.3. l.m. 229. iubi disertis verbis inquit: Quamvis in mistis formae Mementorum non penitus pereant, sed eorum gradus aliqui manent reliqui , illi tamen non sunt di .stincti a forma misti, sed collecti unam formam misti constituunt. Inspice lector textum &. verba ipsa D. Sennert. Hanc & Zabarellae opinionem superius in corollariis Disputationis de rerum principiis materialibus in specie, examinavimus.Videlector quod illam quam mihi de origine formarum elementarium affuit, de affingit, & affictam flagellat S refutat, opinionem, ipsemes ponit, proponit, amplectitur docet. Considera , quot contradictioni sistius viri scripta abundent 3c exundent. Expendendum nunc primum illud effatum r ait me scribere, in quavis milione novam formam educi: unde exsculpit de persuadere simplicioribus annititur , me statuere formas rerum ab elementorum formis varie missis&remistis provenire, adeoque omnes esse es ementares. Sed quo candore hoc scribis D. Sennerte&qua consequentia hoc ex meis quae profers verbis deduces &conclud est Nunquid ut rerum fiat generatio nova requiritur missio ita ut ad generatio