Comoediae

221쪽

r0ddo: sin est autem ut nolit, recte ego con8ului meae. PH. siquidem ille ipse non volt et tu sensti esse in eo, Myrrina, 560 Peccatum: aderam, quoius conSilio par ea suerat Ρro-8ΡIei. quam obrem incendor Ira, esse ausam sacere haec te iniussu meo: interdico ne extulisse extra aedis Puerum uSquam Velis.

Sed ego stultior, meis dictis parere hanc qui postulem. ibo intro atque edicam servis, ne quoquam ecferri Sinant. 565

MY. nullam pol credo mulierem me miSeriorem vivere: nam ut h1c laturus hoc sit, si ipsam rem ut siet resciverit,n0n edepol clam me est, quom hoc quod leviust tum animo irato tulit :nec qua Via Sententia eius possit mutari scio. hoc mi unum ex plurimis miseritS relicuom fuerat malum, 570si puerum ut t0llam c0git, quoius nos qui sit nescimus pater: nam quom compreSSast gnata, forma in tenebris nosci non quitast: neque detractum ei est quicquam, qui post possit nosci

qui siet: ipse eripuit vi, in digito quem habuit, virgini abieno

simul v0reor Pamphilum ne orata noStra nequeat diutius 575 celare, quom sciet alienum puerum tolli pro Suo.

222쪽

212 IV TERENTI

A CTUS IIII.

S0STRATA. PAMΡHILUS. So. Non clam me eSt, gnate mi, tibi esse suspectum. UXOrem tuam

propter meos mores hinc abisse, etsi ea dissimulas sedulo verum ita me di ament itaque obtingant ex te quae eXOptem mihi, ut numquam Sciens commerui, merito ut caperet odium illam mei: 580 teque ante quod me amare rebar, ei rei firmasti fidem nam mi intus tuos pater narraVit modo, quo Paeto me habueris praepositam amori tuo : nunc tibi me certumst contra gratiam referre, ut apud me praemium esse positum pietati

mi Pamphile, hoc et vobis et meae commodum famae arbitror: 585 ego rus abituram hinc cum tuo me fesso certo decrevi patre, ne mea praesentia obstet neu causa ulla restet relicua. quin tua Philumena ad te redeat. ΡΑ. quae8o quid istuc c0nsilist lillius stultitia victa ex urbe tu rus habitatum migres' hau facies, neque sinam ut qui nobis, mater, maledictum velit, 590 mea pertinacia esse dicat factum, hau tua modestia. tum tuas amicas te et cognatas deserere et sestos dies mea causa nolo. SO. nil iam mihi istaec res voluptatis serunt: dum aetatis tempus tulit, perfuncta satis sum: Satias iam tenet

studiorum istorum: haec mihi nunc curaSt muXuma, ut nequOI mea 595

223쪽

lon nquitas aetatis obstet, mortemVe expectet meam. hic'video me esse invisam inmerito: tempust me concedere.

Sic optume, ut ego OPinor, OmniS cauSas praecidam omnibus: et me hac suspitione exolvam et illis morem gessero. Sine me ObSecro hoc ecfugere, Volgus quod male audit mulierum. 600PΑ. quam sortunatus ceteris Sum rebu8, ub8que una hac foret, hanc matrem habens talem, illam autem uxorem l S0. ObSecro, mi Pamphile, non tute incommodam rem, ut quaequeSt, in animum induces pati lsi cetera sunt ita ut vis itaque ut esse ego illa existumo, mi gnate, da veniam hanc mihi, redduc illam. PA. et misero mihi. 605S0. et mihi quidem : nam haec re8 non minuS me male habet quam te, gnate mi. LACHES. SOSTRATA. PAMPHILUS. I A. Quem cum istoc Sermonem habueris, procul hinc statis Reeest, UXOr. istuc est Sapere, qui ubi quomque opus sit animum possis flectere.

quod saciendum sit post fortasse, idem hoc nunc si soceris So. sors suat pol. LA. ubi rus ergo hinc: ibi ego te ot

SO. Spero eca8tor. LA. i ergo intro et compone quae tecum simulserantur: dixi. So. ita ut iubes faciam. PL. Pater. LA. quid vis, Pamphilo Τ PA. hinc abire matroni ' minume. LA. quid ita istuc vis' PA. quia de uxore incertus sum etiam quid sim facturus. LA. quid ost 'quid vis sacere nisi redducere ' PA. equidem cupio et vix contineor: 6l5

224쪽

214 P. TERENΤΙ

sed non minuam meum consilium: ex usu quod est, id persequar: credo ea gratia concordes magis, Si redducam, lare. LM neScias: Verum tua re fert nil, utrum illaec secerint, quando haec aberit. odiosa haec est aetas adulescentuliS. e medio aequom eXcedere eSt; postremo nos iam fabula 620Sum 18, Pamphile, senex atque anus sed video Phidippum egredi per tempus: accedamus. PHIDIPPvs. LACHES. PAMPHILUS. PH. Tibi quoquo edepol Sum 1ratus, Philumena, graviter quidem. nam hercle abs to lactumst tu piter :ets1 tibi causa est de hac re: mater te inpulit: 625 huic Vero nulla eSt. LΑ. Opportune te mihi,

Phidippe, in ipso tempore OStendis. PH. quid est ΤΡΑ. quid respondebo his i aut quo pacto hoc operiam lLA. dic filiae rus concessuram hinc Sostr tam: ne revereatur, minuS iam quo redeat domum. PH. a: nullam de his rebus culpam commeruit tua: 63Ia Myrrina haec Sunt mea uXOre exorta omnia: ΡΑ. mutatio fit. PH. ea nos perturbat, Laches. ΡΑ. dum ne redducam: turbent Porro quam velint. PH. ego, Pamphile, e8Se inter nos, Si seri potest, era adfinitatem hanc sane perpetuam Volo: sin est ut aliter tua siet sententia, accipias Puerum. PA. SenSit peperi8se: occidi. LA. Puerum i quem puerum i PH. natus est nobis

nam abducta a vobis praegnas fuerat filia, ιιο neque fui88e praegnatem umquam ante hunc scivi diem. LA. bene, ita me di ament, nuntias: et gaudeo natum illum et tibi illam salvam. sed quid mulieris uxorem habes aut quibus moratam moribus lnosne hoc celatos tam diui nequeo satis, M5 quam hoc mihi videtur tactum DraVe, proloqui.

225쪽

215HECYRA.PH. non tibi illud sactum minus placet quam mihi,

LacheS. ΡΑ. etiam si dudum fuerat ambiguom hoc mihi, nunc non eSt, quom eam Sequitur alienuS puer. LA. nulla tibi, Pamphile, hic iam consultatiost. 650PA. Perii. LΑ. hunc videre saepe Optabamus diem, quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem: evenit: habeo gratiam di8. ΡΑ. nullus Sum. LA. redduc uxorem ac noli advorsari mihi. PA. pater, Si ex me illa liberos vellet sibi h55 Rut Se QSse mecum nuptam, SatiS certo Seio, non clam me haberet quod celasse intellego. nunc quom eius alienum a me esse animum Sentiam nec conventurum inter nos posthac urbitror , quam Obrem redducam ' LA. mater quod Auagit Sua adulescens mulier fecit. mirandumne id est y 66icenSeu te po8Se reperire ullam mulierem,

quae careat culpat an qui non delincunt virilPH. Vosmet Videte iam, Laches et tu Psimphile, remissan Opus sit Vobis redductan domum: 665 neutra in re vobis difficultas a me erit. uxor quid laciat, in manu non eSt mea. sed quid faciemus puero ' LA. ridicule rogas :quidquid futurumst, huic suom reddas scilicet, ut HamuS nostrum. PA. quem ipse neglexit pater, 670es o alam ' LΑ. quid dixti l eho an non alemus, Pam

philo l

srodemus quaeso potius ' quae haec amentiast lenim Vero prorSu8 iam tacere non queo. nam cogi8 ea quae nolo ut praesente hoc loquar. ignarum cenSe8 tuarum lacrumarum eSSe me' 675

aut quid sit id quod sollicitore ad hunc modum lprimum hanc ubi dixti causam, te propter tuam

matrem non posse habere hanc uxorem domi: pollicitast ea Se conceSSuram ex aedibuS.

nunc poStquam ademptam hanc quoque tibi causam Vides, 680 puer quia clam te est natus, nactu's alteram. erras, tui animi si me esse ignarum PutaS. aliquando tandem huc animum ut adiungas tuom

226쪽

216 P. TERENTI quam longum spatium amfindi amicam tibi dodit

sumptus quos fecisti in eam quam animo aequo tuli logi atque oravi tecum UXOrem ub ducereS, 686 tempus dixi esse: inpulsu duXisti meo. quae tum obsecutus mihi fecisti ut docuerat nunc animum rurSum ad meretricem induxti tuom: cui tu obsecutus facis huic adeo iniuriam euonam in eundem Vitam te revolutum d nuo video esse. ΡΑ. mene ' LΑ. te ip8um: et facis iniu

riam.

confingis salsas causas ad discordiam, ut cum illa vivas, te8tem hanc quom abs te am0Veris :sensitque adeo UXOr. nam ei cau8a alia quae fuit, 695quam obrem sibA te abiret Τ PH. plane hic divinat: nam id est. PA. dabo ius iurandum nil esse istorum mihi. I A. a, redduc UXOrem, aut quam Obrem non opu8 sit cedo. PA. non eSt nunc tempUS. I A. Puerum Recipias: numis quidem

in culpa non est: post de matre Videro. 700ΡΑ. Omnibus modis miSer Sum nec quid agam scio :tot me nunc rebus miSerum concludit pater. abibo hinc, prae8enS quando PromoVeo Parum. nam puerum iniu8su credo non tollent meo, praesertim in ea re quom Sit mi adiutrix socrus. 705LA. fugis i hem, nec quicquam certi respondes mihi lnum tibi videtur esse apud sese i sine: puerum, Phidippe, mihi cedo : ego alam. PH. muXume. DOn Disrum fecit uxor mea, si aegre tulit: amarae mulieres Sunt, non facile haec ferunt. 7l0Ρropterea haec irast: nam ipsa narravit mihi: id ego hoc praesente tibi nolueram dicere :noquo illi credebam primo: nunc Verum Palam St. nam omnino abhorrere utilinum huic video a nuptiis.

LA. quid ergo agam, Phidippei quid das consili lPH. quid agas i meretricem hanc primum adeundum

minitemur, si cum illo habuerit rem POStea.

227쪽

HECYRA. 217LA. saeiam ut mones. eho puere, curre ad Bacchidem

hane Vicinam nostram: huc evoca Verb1S meiS. 720at te oro porro in hac re adiutor Sis mihi. PH. a, iam dudum dixi idemque nunc dico, Laches: mandro adfinitatem inter DOR hune volo, si ullo modo est ut possit: quod Spero fore. Sed Vin adesse me una, dum istam convenis i 25LA. inutio ubi Vero, aliquam puero nutricem Para. BAcoHIs CVM DUABUS ANCILLIS . LACHES. BA. Non h0c de Dilost, quod Laches me nunc eonVentum esse expetit:

nec pol me multum fallit, quin quod suspicor sit qu0d

velit. LA. Videndumst ne minus propter iram hinc inpetrem quam P0SSiem, aut nequid faciam plus, quod post me minus feci88e satius sit. 730 adgrediar. BacchiS, Salve. BA. Salve, LacheS. LA. credo edepol te non nil mirari, BacchiS, quid sit quapropter te huc foras puerum evocare iu8Si. BA. ego pol quoque etiam timida sum, quom venit mi in mentem quae Sim, ne nomen mihi quaesti obsiet: nam m0res lacile

tutor. 735LA. si vera dicis, nil tibi est a me pericli, mulier: nam iam aetate ea Sum, ut non Siet peccato mi ignosci

nam si facis facturave es, bonas quod par est iacere: inscitum offerre iniuriam tibi inmerenti iniquomst. 743BA. eSt magnam ecaStor gratiam de istac re quod tibi habeam: nam qui post factam iniuriam Se expurget, Parum mi proSit. sed quid istuc est Τ Ι Α. meum receptas silium ad te Pamphilum. BA. n.

228쪽

LA. sine dicam: uxorem hunc prius quam duxit, V08-trum amorem Pertuli. mane : non dum etiam dixi id quod volui. hic uxorem nunc habet. 715

quaere alium tibi firmiorem, dum tibi tempus consulendi est: nam neque ille hoc animo erit aetatem, neque pol tu

eadem ista aetate. ΒΑ. quis id ait Τ LA. socrus. BA. menel LA. te ipsam: et filiam abduxit suam, puerumque Ob eam rem clam Voluit, natus qui e8t, extinguere.

ΒΑ. si aliud scirem, qus firmare meam apud VOS POS-sem fidem, Tod sanctius quam ius iurandum, id pollicerer tibi, Laches, Segregatum habuisse, uxorem ut duX1t, a me Pamphilum. LA. lepida es. sed Scin, quid volo ΡOtius sodes facias ΤΒΑ. quid' cedo. LA. eas ad mulieres huc intro atque istuc ius iurandum idem polliceare illis. exple animum eis teque hoc crimine

BA. faciam. quod Pol, Si eSSet alia ex hoc quaestu, hau saceret, Scio, sit do tali casisa nuptae mulieri Se Ostenderet. Ased nolo esse salsa fama gnatum SuSpectum tuom, nec leviorem vobis, quibuS QSt minume aequom, eum vid0rier inmerito: nam meritus de me est, quod queam illi ut

LA. facilem benivolumque lingua tua iam tibi me red

didit :

nam non sunt solae urbitratae haec : ego quoque etiam credidi. nsinc quam ego te eSse praeter noStram OP1nionem comperi, fac eadem ut Sis porro : nostra utere amicitia, sit voles: aliter si faciuS-me rePrimam, ne aegre quicquam ex

me audias. 765

229쪽

HECYRA. 219 Verum hoc te moneo unum, amicus qualis sim aut quid 90SSiem potius quam inimicus, periclum facias. PHIDIPPUS cvΜ NUTRICE . LACHES. BACCHIS cVM ANCILLIS .

ΡΗ. Nil apud m0 tibi defieri patiar, quin quod opus sit benigne Draebeatur.

Sed quom tu eris satura atque ebria, ut Puer Satur Sit facito. LA. nOSter Socer, video, Venit: Puero nutricem amducit. Phidippe, Bacchis deierat persancte. PH. haecine easty LA. haec eSt. 771PH. nec pol istae metuont deos, neque lim reSpicere deos opinor. ΒΑ. ancillas dedo: quoiubet cruciatu per me exquire. haec res hic agitur: Pamphilo me facere ut redeat

oportet: quod si effecero. non paenitet me sumae, 775 solam fecisse id quod aliae meretrices sacere fugitant. LA. Phidippe, nostras mulieres suspectas fuisse falso nobis in re ipsa invenimuS: porro hanc nunc eXPe

riamur.

nam 81 compererit crimini tua Re uxor credidisse, missam iram suciet: sin, ut est, ob eam rem iratus gnatuSt, 780 quod peperit uxor clam, id levest: cito ab eo haec ira abscedet. profecto in hac re nil malist, quod sit discidio dignum. PH. velim quidem hercle. LA. exquire : adest: quod satis sit, laciet ipsa. PH. quid mi istaec narras ' an quia non tute dudum audisti, de hac re animus meus ut sit, Laches t illis modo explete animum. 785LA. quaeSo edepol, Bacchis, quod mihi es pollicita tute

230쪽

220 P. TERENTIBA. eo, etSI Seio pol eis fore meum conspectum invisum hodie: nam nupta meretrici hostis est, a Viro ubi segregatast LA. at haec amicae erunt, ubi quam Obrem adveneri8re8e1 Scent: 790 PH. at easdem amicas lare tibi promitto, rem ubi Cognorint: nam illas errore et te simul si189itione exolve8. BA. perii, pudet Philumenae: me sequimini intro huc

umbae.

LA. quid est qu0d mihi malim quam quod huic intellego eVenire, ut gratiam ineat sine suo dispendio et mihi prosit Τ 95nam si est ut haec nunc Pamphilum Vere ab Se Segregarit, scit sibi nobilitatem ex eo et rem natam et gloriam QS80 referet gratum et unaque nos sibi opera amicos iunget.

PΑ. Edepol ne meam erus esse Operam deputat parvi preti, qui ob rem nullam misit, frustra ubi t0tum desed1 diem, 800Myconium hospitem dum expecto in arce Callidemi

dem.

itaque ineptus hodie dum illi sedeo, ut qui8que venerat, accedebam: adulescens, dico dum quaeso, es tu Myconius ' ' non sum. at Callidistides non.' h0spitem ecquem Pamphilum hic habes δ' omnes negabant: neque eum quemqua messe larbitror. 805