장음표시 사용
61쪽
Adartam cauom esse, quod conce plus noseros
verbis, Gua rebus accurate non re-
22 PRINCIPIOR vM PHILO SOPHIAE Et quamvis jam maturis annis, cum mens non amplius tota cor
pori servit, ncc omnia ad illud rcscrt, sed etiam de rerum, in se ipsis spectatarum, veritate inquirit, pcrmulta ex iis, quae sic antea judia cavit , falsa esse deprehendat; non tamen ideo facile ipsa ex memoria sua expungit ;& quamdiu in ea haerent, variorum errorum causae es.se pollunt. Ita, exempli causa, quoniam a prima aetate stellas imaginati sumus perexiguas, etsi jam rationes Astronomicae perspicue nobis ostendant, ipsas este quam maximas, tantum tamen praejudicata opinio adhuc valet, ut nobis perdifficile sit, ipsas aliter quam prius imaginari. Praeterea mens nostra non sine aliqua difficultate ac defatig tione potest ad ullas res attendere; omniumque dissicillime ad illa attendit, quae nec sensibus, nec quidem imaginationi praesentia sunt: Sive quia talem ex eo quod corpori conjuncta sit, habet naturam; sive quia in primis annis, cum tantum circa sensus & imaginationes occuparetur, majorem de ipsis quam de caeteris rebus cogitandi usium 3c facilitatem acquisivit. Hinc ausem fit, ut iam multi nullam substantiam intelligant, nisi imaginabilem, & corpoream, & etiam sensibilem. Neque enim norunt, ea sola esse imaginabilia, quae in extensione, motu & figura consistunt, etsi alia multa intelligibilia sint; nec putant, quidquam posse subsistere quod non sit corpus; nec denique ullum corpus non sensibile. Et quia revera nullam rem, qualis ipsa est, sensu solo percipimus, ut infra clare ostendetur, hinc accidit, ut plerique in tota vita nihil nisi confiise percipiant. Et denique propter loquelae usum, conceptus omnes nostros verbis , quibus eos exprimimus, alligamus, nec cos nisi simul eum istis verbis memoriae mandamus : Cumque facilius postea verborum quam rerum recordemur, vix unquam ullius rei conceptum habemus tam distinctum , ut illum ab omni verborum conceptu separemus: cogitationesque hominum sere omnium, circa verba magis , quam circa res, versantur; adeo ut persaepe vocibus non intellectis praebeant assensum, quia putant, sic illas olim intellexiste, vel ab aliis qui eas recte intelligebant accepisse. quae omnia, quamvis accurate hic tradi non possint, quia natura humani corporis nondum fuit expolita, necdum probatum est, ullum corpus exi stere, videntur ta
men satis polle intelligi, ut juvent ad claros & distinctos conceptus ab obscuris & confusis dignoscendos.
62쪽
P A v s P R I M A. D. Itaque ad serio philosephandum , veritatemque omnium rerum LXX V. cognoscibiliuna indagandam, primo omnia praejudicia sunt depo- Summae nenda; sive, accurate est cavendum, ne ullis ex opinionibus olim a nobis receptis fidem habeamus, nisi prius, iis ad novum examen re- sunt Mire- vocatis, veras esse comperiamus. Dcinde ordine cst attendendum ad notiones, quas ipsinet in nobis habemus, caeque omnes S solae, quas sic attondendo clare ac distincte cognoscemus, judicandae sunt verae. Quod agentes , inprimis advertemus, nos existere, quatenus sumus naturae cogitantis . Et simul cliam, & esse Deum, de nos ab illo pendere, & cx ejus attributorum consideratione caeterarum
rerum veritatem posse indagari, quoniam ille est ipsarum causa; Et denique praeter notiones Dei & mentis nostrae, cste etiam in nobis
noticiam multarum propositioitum aeternae veritatis, ut quod cx nihilo nihil fiat, &c. itemque naturae cujusdam corporcae, sive extensae, divisibilis, mobilis, Sc. itemque sensuum quorundam quinos afficiunt, ut doloris, colorum, saporum, &c. quamvis nondum sciamus quae sit causa, cur ita nos afficiant. Et haec conserentes cum iis quae confiisus antea cogitabamus , usum claros & distinctos omnium rerum cognoscibili timconceptus formandi acquiremus. Atque in his paucis, praecipua cognitionis humanae principia contineri mihi videntur. Praeter catcra autem, memoriae nostrae pro silmma regula cst in-. xx vis endum , ea quae nobis a Deo revelata sunt, ut omnium certissima Autorita- esse crcdenda; Et quamvis sorte lumen rationis, quam maxime clarum & evidens, aliud quid nobis suggerere videretur, soli tamen authoritati divinae potius, quam proprio nostro judicio, fidem esse adhibendam: Sed miis, de quibus fides divina nihil nos docet, minime decere hominem philosophum aliquid pro Vero assumere, quod misistero verum esse nunquam perspexit; & magis fidere sensibus, hoc est, in- Phi phum consideratis infantiae suae judiciis, quam matulae I tioni. h. Eoir
63쪽
PARS SECUNDA.De Principiis rarum materialit .
d si nemo non sibi satis persuadeat, res materiales exi stere. qilia tam n hoc a nobis paulo ante in dubium revocatum cst , di inter primae nostrae aetatis pi a judicia numeratum, nunc Opus est, ut rationes investige- mus, per quas id certo cognoscatur. Nempe quicquid ς μ' - - , piocul dubio nobis advenit a re aliqua, quae a mente no stra diversa est. Neque enim cst in nostra potestate ossic cro, ut unum potius quam aliud sentiamus; sed hoc a re illa quae sensus nostros
assicit plane pendet. Quaeri quidem potest an res illa sit Deus, an quid a Deo diversum; Sed quia sentimus, sive potius a sensu impulsi
clare ac distincte percipimus materiam quand in extensam in lon- . Eum, latum & profundum , cujus variae partos variis figuris praeditae sunt, ac variis motibus cientur; ac etiam cssiciunt ut varios sciasus habcamus, colorum, odorum, doloris ,&c. si Deus immediate por seipsum istius materiae extensae ideam menti nostrae exhiberet, vel tantum si essiccret, ut exhiberctur a re aliqua, in qua nihil esset extensionis, nec figurae, nec motus ; nulla ratio potest cxcogitari, cur non deceptor citet putandus. Ipsam enim clare intelligimus tanquam rein, a Deo, & a nobis sive a mente nostra , plane di vcrsim; ac etiam clare videre nobis videmur, ejus ideam a rebus extra nos positis, quibus omnino similis cst, ad vcnire: Dei autem natura planc repugnare ut sit deceptor, jam ante est animadvorsum. Atque ideo hic omnIno concludendum est, rem quandam extensam in longum, latum & profundum, omnesque illas proprietates quas rei extensae convcnire clare percipimus habentem, existere. Estque haec res extensa, quam corpus sive materiam appellamus. .i i Eadcm ratione menti nostrae corpus quoddam magis arcte, quam Quibus et- reliqua alia corpora, conjunctum esse, concludi potest, ex eo quod
64쪽
perspicue advertamus , dolores , aliosque sensus nobis ex improviso ram advenire; quos mens est conscia non a se sola proficisci , nec ad se posse pertinere ex eo solo quod sit res cogitans, sed tantum ex eo quod alteri cuidam rei extensae ac mobili adjuncta sit, quae restiu-co uri manum corpus appellatur. Sed accuratior ejus rei explicatio non est hujus loci. Satis erit, si advertamus, sensuum perceptiones non referri, nisi III. ad istam corporis humani cum mente conjunctionem, & nobis quidem ordinarie exhibere, quid ad illam cxterna corpora prodeste possint, aut nocere; non alitein, nisi interdum & ex accidenti, nos do--reveracere, qualia in se ipsis existant. Ita enim sensuum praejudicia facile, et, deponemus: & solo intellectu, ad ideas sibi a natura inditas diligen- μὴ
ter attendente, hic utemur. ρυπορνοὸς
Quod agentes, percipiemus, naturam materiae, sive corporis in universum spectati, non consistere inco quod si res dura, vel ponde- IV. rosa, vel colorata, vel alio aliquo modo sensus afficiens; sed tantum in eo, quod sit res extensa in longum, latum & profundum. Nam quantum ad duritiem, nihil aliud de illa sensus nobis indicat, quam durui..
partes durorum corporum resistere motui manuum nostrarum, cum
in illas incurrunt, Si enim quotiescunque manus nostrae versus ali-
quam partem moventur, corpora omnia ibi existentia recederent ea- tensione eomdem celeritate, qua illae accedunt, nullam unquam duritiem sentire-At mus. Nec ullo modo potest intelligi, corpora quae sic recederent idcirco naturam corporis esse amissura, nec proinde ipsa in duritie consistit. Eademque ratione ostendi potest, & pondus ,& colorem, S alias omnes ejusmodi qualitates, quae in materia corporea sentiuntur, ex ea tolli posse, ipsa integra remanente: unde sequitur, anuIIa ex illis ejus naturam dependere. Duae vero adhuc causae supersunt, ob quas potest dubitari, an v. vera natura corporis in sela extensione consistat. Vna est, quod mul- Pr uri ti existiment, pleraque corpora sic posse rarefieri, ac condensari, ut rarefacta plus habeant extensionis quam condensata; sintque etiam vaeis, hane
nonnulli adeo subtiles, ut substantiam corporis ab ejusdem quantitate, atque ipsam quantitatem ab extensone distinguant. Altera; za est, quod ubi nihil aliud esse iiitelligimus, quam extensionem in Ion-Dem. gum, latum & prosundum, non soleamus dicere ibi esse corpus, sed tantummodo spatium, & quidem spatium inane; quod sere omnesses persuadent esse purum nihil. D . Sed Disiligod by Corale
65쪽
16 PRINCI pro RuM PHILoso PHIAE Sed quantum ad rarefactionem & condensationem, quicunque ad cogitationes suas ait det, ac nihil volet admittere nisi quod clare percipiat, non putabit in ipsis aliud quidquam contingere, quam figurae mutationem; ita scilicet, ut rara corpora illa sint, inter quorum partes multa intervalla existunt, corporibus aliis repleta; N per hoc tantum densiora reddantur, quod ipsorum partes, ad invicem accedentes, intervalla ista imminuant, vel plane tollant: quod ultimum si aliquando contingat, tunc corpus tam den sum cvadit, ut repugnet ipsum dcnsius reddi posse. Atqui non ideo minus tunc extensum est, quam cum partes habens a se mutuo dissitas majus spatium amplectitur: quia quicquid extensionis in potis, fixe intervallis a partibus ejus relictis, continetur, nullo modo ipsi tribui debet, sed aliis quibusvis corporibus, a quibus intervalla ista replentur. Vt cum videmus spongiam, aqua vel alio liquore turgentem , non putamus, ipsam secundum sinsulas suas partes magis extensam, quam cum compressa est & sicca; sed tantummodo poros habere magis patrates, ac ideo per majus spatium esse diffisam. Et sane non video, quid moverit nonnullos, ut mallent dicere. rarefactionem fieri per augmentationem quantitatis, quam ipsam
hoe spongiae exemplo explicare. Nam etsi cum aer aut aqua rarefiunt , non videamus ullos ipsorum poros qui ampliores reddantur , nec ullum novum corpus , quod ad illos replendos accedat; non est tamen rationi tam consentaneunt, aliquid non intelligibile effingere , ad eorum rarefactionem verbolenus explicandam , quam ex hoc, quod rarefiant, concludere, in ipsis esse poros, sive intervalla quae ampliora redduntur, & novum 2iquod corpus accedere , quod ipsa implet, etsi hoc novum coFus nullo sensu percipiamus. nulla enim ratio nos cogit ad credendum, corpora omnia quae existunt debere sensus nostros assicere. Ac rarefactionem perfacile hoc modo, non autem ullo alio, scri posse percipimus. Ac denique plane repugnat, aliquid nova quantitate, vel nova cxtensione augeri, quin simul etiam nova substantia extensa: hoc est, novum corpus ei accedati Neque enim ullum additamentum extensionis
vel quantitatis, sine additamento substantiae, quae sit quanta & cxtensa, potest intelligi, ut ex sequentibus clarius patebit. Quippe quantitas a substantia extensa in re non differt, sed tantum ex palle nostri conceptus , ut numerus a re numerata. Ita
66쪽
PARs SECUNDA.scilicet ut totam naturam substantiae corporeae, quae est in spatio merum dis deceni pedum, possimus considerare, quamvis ad istam mensuram sit reta
decem pedum non attendamus; quia plane eadem intelligitur in Tqualibet istius spatii parte ac in toto. Et viceversa, potest intelliginuin erus denarius, ut etiam quantitas continua decem pedum, etsi ad istam determinatam substantiam non attendamus: quia plane idem est conceptus numeri denarii, sive ad hanc mensuram decem pedum, sive ad quidlibet aliud referatur quantitas continua decem pedum, etsi non possit intelligi sine aliqua substantia extensa, cujus sit quantitas, potest tamen sime hac determinata. In re autem fieri non potest, ut vel minimum quid ex ista quantitate aut extensione tollatur, quin tantundem etiam de substantia detrahatur; nec vice versa, ut tantillum de substantia detrahatur, quin tantundem dc quantitate ac extensione tollatur. Et quamvis sorte nonnulli aliud dicant, non puto tamen ipsos IX. aliud ea de re percipere; sed cum substantiam ab extensione, aut quantitate distinguunt, vel nihil per nomen substantiae intelligunt, vel confusam tantum substantiae incorporeae ideam habent, quam falso tribuunt corporeae;huju'ue substantiae corporeae veram ideam
extensioni relinquunt, quam tamen accidens vocant: atque ita plane aliud efferunt verbis, quam mente comprehendant. quammtar
Non etiam in re differunt spatium, sive locus internus, &se 'I' stantia corporea in eo contenta, sed tantum in modo, quo a nobis Rvid semconcipi solent. Revera enim extensio in longum, latum & prosundum, quae spatium constituit, eadem plane est cum illa, quae constituit corpus. Sed in hoc disserentia est, quod ipsam in corpore ut si gularem consideremus, & putemus semper mutari quoties mutatur eorpus; in spatio vero unitatem tantum genericam ipsi tribu mus , adeo ut mutato corpore quod spatium implet, non tamen extensio spatii mutari censeatur, sed remanere una & eadem, quamdiu manet ejusdem magnitudinis ac figurae , servatque cundem situm inter extema quaedam corpora , per quae illud spatium de
Et quidem sacile agnosccmus, eandem esse extensonem, quae XI. naturam corporis & naturam spatii constituit, nec masis haec duo a se mutuo disserre, quam natura generis aut speciei differt a natura individui, s attendentes ad ideam, quam habemus, alicujus corpo- s ηρος γris, exempli causa lapidis, rejiciamus ab illa id omne, quod ad co D 1 poris Diuitigod by Corale
67쪽
18 PRINCIPIOR vM PHILOs OPHIAE poris naturam non requiri cognoscimus: nempe rejiciamus primo duritiem, quia si lapis liquefiat, aut in pulvisculos quam minutissi mos dividatur; illam amittet, neque tamen ideo detinet esse corispus; rejiciamus etiam colorem, quia vidimus saepe lapides adeo pellucidos, ut nullus in iis esset color; rejiciamus gravitatem , quia 'quamvis ignis sit levissimus, non ideo minus putatur esse corpus: ac denique rejiciamus frigus ,& calorem, aliasque omnes qualitates, quia vel non considerantur in lapide, vel iis mutatis, non ideo lapis corporis naturam amisisse cxistiinatur. Ita cnim advertemus, nihil plane in rius idea remanere, praeterquam quod sit quid extensum in longum, latum & profundum; quod idem continctur in idea. spatii, non modo corporibus plenis, sed ejus etiam quod vacuum appellatur. Est autem differentia in modo concipiendi. nam sublato lapide ex spatio vel loco in quo est, putamus, etiam ejus extensionem esse sublatam, utpote quam ut singularem ab ipso inseparabi- Iem spectamus ; sed interim extensionem loci, in quo erat Iapis, remanere arbitramur , eandemque cise , quamvis jam ille locus lapidis a ligno , vel aqua, vel acre, vel alio quovis corpore occutensio in gepetur, vel etiam vacuus cile credatur. Quia ibi consideratur exnere , censeturque eadem esse Iapidis , ligni, aquae, aeris, aliorumque corporum , vel etiam ipsius vacui, si quod detur , modo tantum sit ejusdem magnitudinis ac figurae , servetque cundem situm inter corpora externa, quae spatiuin illud determinant.
Qui epe nomina loci aut spatii, non significant quicquam di
versuin a corpore, quod dicitur esse in loco ; sed tantum ejus magnitudinem , figuram, & situm inter alia corpora designant. Et quidem ut ille situs determinetur, respicere debemus ad alia aliqua corpora, quae ut immobilia spectemus: Ac prout ad diversa respici inus, dicere possuimus, eandem rem eodem tempore locum mutare, ac non mutare. Vt cum navis in mari prox chitur, qui sedet in puppi manet seinper uno in loco, si ratio habeatur partium navis, inter quas cundem situm servat; & ille idem assi due locum mutat, si ratio littorum habeatur, quoniam assidue ab unis recedit, & ad alia accedit. Ac praeterea, si putemus, terram moveriῆ tantumque praecise procedere ab occidente versus Orientcm, quantum navis interim ex Oriente in occidentcm promovetur; dice-Diuiti eo by Cooste
68쪽
. PARS SECUNDA . as dicemus rursus , illum qui sedet in puppi, locum suum iron mutare: quia nenape loci determinationem ab immotis quibusdam cce si punctis desumemus. Sed si tandem cogitemus , nulla ejusmodi puncta vere immota in universo reperiri, ut probabile elle infra ostendetur; inde concludemus, nullum esse permanentem ullius rei locum , nisi quatenus a cogitatione nostra determinatur. XIV. Differunt autem nomina loci & spatii, quia locus mapis ex prcia se designat situm, quam magnitudinem aut liguram;& e contra, 4. magis ad has attendimus, cum loquimur de spatio. Dicimus enim frequenter, unam rem in locum alterius succedere, quamvis non 'sit accurate ejusdem magnitudinis, nec figurae; sed tunc iacgamus, illam idcin spatium occupare; ac semper, cum ille situs mutatur, dicimus, locum mutari, quamvis eadem magnitudo ac figura permaneat: Cumque dicimus, rem esse in hoc loco, nihil aliud in- .
telligimus, quam illam obtinere hunc situm inter alias res ; S cum addimus, ipsam implerc hoc spatium, vel hunc locum, intelligiamus praeterea , ipsam esse hujus determinatae magnitudinis, ac
Atque ita spatium quidem semper sumimus pro extensione in se
Iongum, latum & profundum. Locum autem aliquando conside- .ramus, ut rci, quae in loco cst, internum, & aliquando ut ipsi exter- ete rarpo unum. Et quidem internus idem plane est quod spatium; externus autum iuina potele pro superlicie quae proxime ambit loca- ιὰρ.
tum. Notandumquc est, per superficiem non hic intelligi ullam corporis ambientis partem, sed solum terminum qui medius citinter ipsum corpus ambiens, & id quod ambitur; quique nihil aliud est quam modus: vel certe intelligi superficiem in communi , quae non sit pars unius corporis magis quam alterius, sed cadem semper esse censeatur, cum retinet eandem magnitudincin& figuram. Etsi enim omne corpus ambiens cum sua superficiemutetur; non ideo res quam ambit, locum mutare existimatur, si eundem interim situm servet inter illa externa , quae tanquam immobilia spectantur. Vt si navim in unam partem a fluminis lapsu, & in contrariam a vento, tam aequaliter impclli supponamus , ut situm suum inter ripas non mutet , facile aliquis credet , ipsam manere in eodem loco, quamvis omnis superficies ambiens. mulctur. XVI.
Vacuum autem philosophico more sumptum, hoc est, in quo
69쪽
dum sit prae Iudicium devatus ab late sumpto.
nulla plane sit substantia, dari non poste, manifestum est ex eo, quod extenso spatii vel loci interni non differat ab extensione corporis. Nam cum ex hoc solo, quod corpus sit extensum in longum , latum de profundu in , recte concludamus, illud esse substantiam ; quia omnino repugnat ut nihil sit aliqua extensio: idem etiam de spatio, quod vacuum supponitur, est concludendum ;quod nempe cum in eost extensio, nccestario etiam in ipso sit substantia. Et quidem ex vulgi usu per nomen vacui non solemus significare locum vel spatium in quo nulla plane sit res, sed tantummodo locum in quo nulla sit ex iis rebus, quas in eo esse debere cogitamus. Me quia urna facta est ad aquas continendas, vacua dicitur, cum acre tantum est plena; Sic nihil est in piscina, licet aquis abundet, s in ea defiat pisces; Sic inane est navigium , quod comparatum erat ad vehendas merces, si solis arenis, quibus frangat impetus venti, stonustum; Sic denique inane est spatium, in quo nihil est sensibile, quamuis materia creata & per se subsstente plenum sit; quia non solemus considerare, nisi eas res quae a sensibus attinguntur. Atqui stpostea, non attendentes, quid per nomina vacui & nihili si intelligendum, in spatio quod vacuum cile diximus, non modo nihil sens-bile, sed omnino nullam rem contineri existimemus; in eundom cr- rorem incidemus, acsi ex eo quod usitatum sit dicere, uriram in qua
nihil est nisi aer, vacuam esse, ideo judicaremus, aerem in ea contentum non esse rem subsstentem. Lapsque siumus sere omnes a prima aetate in hunc errorem, pro pterea quod non adVerientes, ullam esse inter vas& corpus in eo contentum necessariam conjunctionem; non putavimus, quicquam obstare, quominus saltem Deus efficiat, ut corpus, quod vas aliquod replet, inde austratur, de nullum aliud in ejus locum succedatrjam autem, ut errorem illum emendemus, considerare oportet, nullam quidem esse connexionem inter vas & hoc vel illud corpus particulare quod in eo continetur, sed esse maximam ac omnino necessariam inter vasis figuram concavam &extensionem in genere sumptam, quae in ea cavitate debet contineri ; adeo ut non magis repugnet nos concipere montem sine valle, quam intelligere istam cavitatem absque extensione in ea contenta , vel hanc extensonem
absque substantia quae sit exicnsa: quia, ut saepe dictum est, nihili nulla potest tae extensio. Ac proinde si quaeratur, quid fiet, si Deus
70쪽
PARs SECvNDA.auserat omne corpus quod in aliquo vase continetur, & nullum aliud in ablati locum venire permittat λ respondendum cst, vasis latera sibi invicem hoc ipso fore contigua. cum enim inter duo corpora nihil interjacet,necesse est ut se mutuo tangant. ac manifeste repugnat,
ut distent , sive ut inter ipsa sit distantia, & tamen ut ista distantia litnihil; quia omnis distantia est modus extensionis, S ideo sine substantia extensa esle non potest. Postquam sic advertimus, substantiae corporeae naturam in eo XIX. tantum consistere, quod sit res extensa; ejusque extensionem non
esse diversam ab ea, quae spatio quantumvis inani tribui solet; facile 'cognoscimus, fieri non posse, ut aliqua cjus pars plus spatii occupet resam te una vice quam alia, sicque aliter rarefiat, quam modo paullo ante explicato; vel ut plus sit materiar, sive substantiae corporeae in vase, , cum plumbo, vel auro, vel alio quantumvis gravi ac duro corpore
plenum est, quam cum aerem tantum continet, vacuit atquc existimatur. quia partium materiae quantitas non pendet ab earum gravitate, aut duritie, sed a sola extensione, quae semper in eodem vase est aequalis. Cognoscimus etiam, fieri non posse ut aliquae atomi, sive mate- X X. Hae partes ex natura sua indivisibiles existant. Cum enim, si quae sint. necessario debeant esse extensae, quantumvis parvae fingantur, pos Ibari, mi sumus adhuc unam quamque ex ipsis in duas aut plures minores cogitatione dividere, ac proinde agnoscere esse divisibiles. Nihil enim possumus cogitatione dividere, quin hoc ipso cognoscanuis esse divisibile; atquc ideo, si judicarcmus', id ipsum esse indivisibile, judicium nostrum a cognitione dissentirct. Quin etiam si singamus, Deum efficere voluiste, ut aliqua materiae particula in alias minores dividi non possit, non tamen illa proprie indivisibilis erit dicenda. Vt etenim essecerit eam a nullis creaturis dividi posse, non certe libi ipsi ejusdem dividendae facultatem potuit adimere; quia feri plane non potest , ut propriam sitam potentiam imminuate quemadmodum supra notatum est. Atque ideo absolute loquendo, illa divisibilis remanebit, quoniam ex natura sua est talis. Cognoscimus praeterea, hunc mundum, sive substantiae corpo- x x r. reae universitatem, nullos extensionis suae fines habere. Vbicunque Item mmmenim fincs illos esse fingamus, semper ultra ipsos aliqua spatia indefinite extensa, non modo imaginamur, sed etiam vere imagina- tensum. bilia, hoc est, realia esse percipimus; ac proinde etiam substantiam