장음표시 사용
41쪽
Pars I. Disp. L De Esientia, ct intributis Divinis .
chaelis, ut ostendimus , Se sic condurare Per aeternitatem , non potuit Michael esse ab aeterno. Instabis , sicut in aeternitate sutura negationes, ac preteritiones durationuin Μichaelis in eternum durantis sunt omnes simul simultate elemitatis , simultate tamen temporis sunt finiic semper in infinitum; ita in iternitate proterita negationes, ac futuriciones durationum Michaelis. ab eterno sunt pariter simul simultate eternitatis , simultate tamen temporis sunt sinite in infinitum, non vero categorematice infinite; Cum in nulla parte clemitatis dari possetnt, aut debeant inhnitς Hinc centum annis ante hanc' durationent erant centum fimul futuritiones durationum : mille annis ante hanc durationem erant mille simul futuritiones durationum, de sic in infini- eum s ergo nullum sequitur inconveniens quod Michael si ab aetemo , sicut nec quod duret in aetemum. Resp.. non eodem modo rem se habere an aetemitate futura , ac in praeterita v Tum quidem est, quod in aeternitate futura praeteritiones durationum erunt semper finitae in . infinitum simul , simultate tem- Poris , Sc omnes erunt simul: solum. simultate aeternitatis, quatenus quaelibet erit intra totam aeternitatem futuram ; At in aetemitate praeterita futuritiones durati num etiam simultate temporis deberent esese simul omnes ut proinde repugnet Michael ab aeterno durans M ex hoc quod da-Tetur aliqua ejus duratio, pro quando darentur simul negationes . ac futuritiones durationum illius a quod evidenter repugnat γ Ratio est ex dictis quia quae sunt ab aeterno sunt simul uuatenus non m cst poni unum ante aliud ; sicuti si ab aeremo sint singuli Angeli non tot quin Plures , non possunt non esse simul simultate etiam temporis , . ita ut aliquo te
ut proinde si ab aeterno sint conditi similinfiniti Angeli ,. debeat per aeternitatem verum esse, quod actu existant Angeli inmniti ι sicuti si mulier sit praegnans ab aeter
no , debet per aeternitatem esse praegnans, aliter daretur aetemitas utrinque clausa aergo cum ab aeterno debeant simul esse infinitae categorematice futuritiones negati num Michaelis , . debent pariter istae com durare per aeternitatem , ita ut infinitis annis verum sit Nunc dantur infinitae foturitiones durationum Michaelis a quo posito. evidenter sequitur , quod Michael per aeternitatem, seu annis infinitis non duras.set; ac proinde repugnat, Michaelem fuisse ab aeterno, non repugnat tamen durare.
Num Divina simplieitas exeludat etiam comPositionem ex genere, ct disseremia IX.
Angelico qu. 3. art. s. Utrum cum
Deus sit in aliquo genere , puta., an sit sub praedicamento substantiae , ita scilicet.
ut ratio substantiae univoce contrahatur a substantia creata, & mcreata , an vero analogice , ut ratio. Entis analogice contrahitur a subitantia , . & Accidente , quin constituat speciem rigorose dictam compositam ex genere, Sc differentia. . Dico equidem , Deum non esse compositum ex genere i Sc dii crentia , nec ullam rationem 1 univoce dici de Deo , de
creatura ; ut proinde non sit in praedicamento. substantiae . Ita communiter cum D. Th. I.. contra Gentes 32.. Suario , G net disp. 4.. contra Scotum in I.. dist. 7.
re verum sit, Nunc dantur Angeli intini- Sc Nominales apud VasqueZ disp. 12.2I categorematice; aliter fuissent creati ab aeterno omnes simul , & non successive , quamvis succeisve desinerent , bc tamen nunquam fuissent omnes simul quod manifeste repugnat; ergo si ab aeterno sunt futuritiones singularum durationum Michaelis non tot quin plures, non possunt non esse simul simultate etiam temporis , ita ut aliquando verum sit, Nunc dantur infinitae categorematice futuritiones harum durationum. Rursus evidens est, quod quae sunt ab aeterno simul, debent simul comdurare per aeternitatem, seu annis infinitis,
Prob.. ex Suarto disp. . 3o. . Metaphysic. sect. 4. Ratio 3merica debet esse extra conceptum rationis disserentialis , ut possit ex utraque haberi compositio metaphysica sp ciei. rigorose dictae sed nulla ratio communis Deo , Sc creaturae est extra conceptum rationis differentialis Dei s co m do , quo ratio Entis non est extra coimceptum. Perseitatis , vel Inaleltatis ; ergo Deus non componitur metaphvsice ex gen ic , de differentia , nec ulla ratio. uni
voce dicitur de Deo , . & creatula . . Ma-
42쪽
parte q. 3. an. s. dc patet a tum quia genus se habet ut materia , seu ut pars r spectu compositi metaphysici , atque adeo non debet includi in comparte a tum e iam quia aliter ratio Entis deberet esse generica , etiamsi non habeat differentias extraneas . Prob. min. quia differentialis ratio Dei est infinitas , seu excursus ad quamcumque perfectionem a sed quaelibet
ratio communis Deo , & creaturae , putaratio substantiae, sapientis , Boni , includitur in hac ratione disterentiali ; non secus ac in Perseitate includitur formaliter , &implicite ratio Entis 3 ergo nulla ratio
communis Deo , Sc creaturae est extra comceptum differentialem Dei. Confirm. perfectio infinita imbibens in maliter , & implicite quamcumque persectionem debet competere Deo; atqui non competit Deo ratione generis , quia aliter ratio generica non esset communis Deoia creaturae 3 ergo competit illi ratione
differentiae ; ergo dimerentia Dei absorbet
Omnem omnino perfectionem , atque adeo etiam ipsam rationem , seu perfectionem g nericam a quae propterea non est ratio rigorose generica , seu communis Deo , 3ccreaturis. Hinc Boetius apud Vasqueet Ioc.
cit. Substantia inquit in illo non est v νe substantia , sed ultra obstantiam a similiterque Dionys. August. , & alii PP. docent, Deum non esse bonitatem , sed superbonitatem , non Vivens , sed supervivens; quia scilicet hujusinodi perfectiones in quantum Divinae , formaliter, Sc implicite excurrunt
ad quamcumque aliam perfectionem , ut ratio entis excurrit ad suas differentias iunde una perfectio Divina non praescindit ab alia perfecte ratione ratiocinata , ut
animal a rationali , sed solum secundum implicitum , de explicitum , ut ratio entis a suis differentiis; quicquid si, utrum haec distinctio appellari possit rationis ratiocinatae imperfecta , ut vult Granado apud Amriagam disp. x. n. 73. an vero rationIS rati
cinantis, quod est lis de voce. X. Objic. I. mensura, Sc mensuratum ex Phil. sunt homogenea , dc cognata 3 ergo debent esse in eodem genere a ergo Deus mensurans persectiones creatas debet esse in eodem genere cum istis. Confirm. quia nisi Deus univoce conveniret cum creatura , non possemus ex C
gnitione creaturaium assurgere ad cognitionem Dei.
Resp. Mistotelem loqui de mensura is, dicta , quae coaptatur mcniurato, ut
est quantitas , quae mensurat aliam quam litatem ; non de mensura darge dicta , quae scilicet nos ducit ad cognitionem alterius , sicut substantia dicitur mensura ac cidentium a cum ex perfectione accidentium arguamus persectionem substantiae. Sic Deus est mensura creaturarum, quia illa creat ra est persectior , quae ma gis ad Deum a cedit; cum quo tamen stat, quod Deus infinite distet a creatura; unde non sit in eodem genere. Ad confirm. ex perfectione creaturarum
non inserimus , quod in Deo sit perfectio ejusdem rationis, sed solum, quod in Deost consimilis perfectio cum cxcessis infinito a Quod satis est, ut ex creaturis Deum
agnoscamus: v. gr. dum Cognoscimus cre
turam sapientem, sed cum limitatione, ac dependentia, inferimus, in Deo esse sapie tiam , sed citra limitationem , ac dependentiam , atque adeo Deum esse supercipientem s ita ut sapientia Divina , etiam formaliter, licet implicite, ad quodvis liud praedicatum Divinum excurrat. XI. Objic. v. si daretur quantitas , vel qualitas infinita, esset in codem genere cum quantitate, dc qualitate finita ; ergo etiam substantia Dei infinita est in eodem gene re, seu praedicamento cum substantia crea
Resp. omisso antecedente, nebo conseq. disparitas est, quia, data possibilitate Infiniti creati, ratio differentialis non excurreret formaliter ad rationem genericam, sed ab
ea praescinderet a quantitas enim v. gr. i finita non inci omnis omnino perfectio sergo non deberet excurrere formaliter ad
Tationem genericam, ne implicite quidem, sicut rationale non excurrit ad animal a Contra vero ratio differentialis substantiae increatae , cum importet perfectionem simpliciter illimitatam , excurrit formaliter , de implicite ad rationem genericam s non secus ac differentiae entis ad ens.
ANtequam de cognoscitivitate, seu sciemtia Dei agatur, disputant communiter Theologi cum Angelico , I. parte qu. 32.
de Dei cognoscibilitate , atque adeo de Dei visone , quae uberem disceptandi s
getem subministrat. Visionem autem Dei csse
43쪽
esse possibilem, & de facto dari in Beatis,
est de fide contra Armenos , & quosdam Graecos dicentes, Deum non videri imm
diate in se , sed in quadam similitudine ,
seu luce, aut theophania . Matth. r. dici
tur: LAngeli Dei semper vident faciem Parris mei . I. ad Corinth. II. Videmur nunc per speculum in anu mare , tune autem facie ad
faciem. Quaerendum ita oue solum I. Num possit naturali ratione aemonstrari , visi
nem Dei esse possibilem II. Num sit pos-sbilis creatura , cui connaturaliter sit debita viso Dei λ III. Num possit oculas elevari ad Deum videndum λ IU. Inquirem dum de lumine gloriae ad visionem requisito. V. De specie impressa creata Dei. VI. De termino visionis beatificae.
An possit positive demonstrari possibilitas visionis Deio
l. ' sionis facile demonstrari negative, ut dicemus etiam de possibilitate Unionis hypostaticae in de Incarnatione 3 vacuando scilicet dilucide argumenta, quae ab Haereticis adversus illam objectantur . Difficultas est, an possit etiam positive demonstrari λ' Dico equidem cum communiori, poim, litatem visionis Dei esse positive in Gemo
strahilem. Ita Suar. lib. h. cap. 7. Fasolus Molin. Gonet contra VasqueZ in I. a. disput. xo. & Scotistas cum Scoto in . dist. 49. quas . s. quem tamen aliqui interpretantur de demonstratione minus rigoIOsa, seu de ratione valde probabili. Prob. tum quia rationes hactenus adductae non sunt demonstrativae, ut mox constabit s tum C tiam, quia ut possit aliquid evide
ter cognosci , vel debct immediate cognosci per speciem propriam, vel mediate per speciem alienam attingendo evidenter id, cum quo illud immediate connectitur; sicut demonstratur exilientia Dei per Creaturas ; atqui viso Dei nequit naturaliter cingnosci immediate per species proprias; cum enim essentia sit supernaturalis , erit pa- riter supernaturalis , & indebita ejus proprietas, scilicet ejus cognoscibilitas, atque
adeo species impressa illius , quae est pnysica objecti proprictas , qua fit proxime cognoscibile a Neque potest cognosci per speciem alienam modo explicato, quia em
tia naturalia, quae possunt a nobis evidenter cognosci, non habent connexionem cum ullo ente supernaturali , utpote indebito toti Nature : Ad eum modum quo nequit Trinitas Personarum ex creaturis demo strari , eo quod creaturae non habeant comnexionem cum hoc mysterio , sed solum
connectantur cum Deo , ut prima causa ,
quae proinde naturaliter demonstrari potes ha posteriori.
potest existentia Dei ut omnipotentis; e go etiam, quod possit ponere etiam stipem naturalia; ergo pariter, quod pollit ponere visionem beatam 3 atque adeo possibilitas visionis est positive demonstrabilis.
Resp. concesso antec. nego I. conseq. quamvis enim naturali lumine cognoscatur ,
ruod Deus sit omnipotens, atque adeo poΩt ponere creaturas perfectiores in infinitum , non per hoc infertur , quod possit
sonere aliquod ens supernaturale, quod scucet sit indebitum cuicumque substantiae , seu naturae possibili a sed solum infertur , quod ratione omnipotentiae posIit illud p nere , si non repugnet : at quod absolute
non repugnet, nequit naturali lumine cognosci . Deinde transmissa prima, nego secundam conscq. ex eo enim quod Deus deberet posse ponere etiam entia supera a-turalia in genere ratione Omnipotentiae ,
hinc non fit, quod debeat posse ponere hocens supernaturale in specie, scilicet visionem beatam, unionem hypos alicam, &c. nisi aliunde constet, ea non repugnare.
quaest. 8. Deus continetur intra specificativum potentiae intellectivae s ergo potest ab intellectu creato intuitive videris ergo bene demonstratur possbilitas visionis Dei. Prob. prima conseq. quia intellectus potest intuitive ferri in quodvis aliud objectam
contentum intra suum specificativum: ergo etiam in objectum Divinum. Confirm. quia potest oculus intuitive se H in quodvis objectum contentum intra proprium specificativum; ergo a fortiori imtellectus; nam quod convenit potentiae inferiori , a fortiori convenit superiori. Resp. nego primam conseq. Ad prob. ne go conseq. ex hoc enim quod Deus contineatur intra specificativum intellectus , se quitur solum, quod debeat posse clare cognosci , non tamen quod intuitive; sicut nec quod comprehensive . Adde, argumen tum probare nimis a probat enim , quod
sicut naturae viribua potest intellectus
44쪽
uasio II. De Subsantia Supernaturali. 29
inmitive attingere quodvis aliud objectum natur ad assequendam felicitatem . haec
contentum intra suum specificativum, ita possit etiam naturaliter Deum intueri , quod nemo dixerit. Ad confirm. Vel supponimus , quod POL fit oculus naturaliter intueri quodvis c loratum adc paritas probat nimis , quia de- heret pariter intellectus posse naturaliter Deum intueri : vel supponimus , posse dari aliquod coloratum , vel lumen materiale supernum , quod non possit naturaliter oculus intueri , quale esset v. gr. Iumencoivorum Beatorum : & falsum est , quod postit potentia superior circa suum objectum, Juodcumque potest potentia inferior circauum a Nam potentia tactus v. gr. potest naturaliter tangere quodcumque corpius , dc oculus non potest per adversarios naturaliter attingere quodcumque lumen , videlicet lumen corporum Beatorum . directe nego conseq. Non enim debet potentia superior nnive sim ferri in suum objectum eo m do, quo fertur in objectum suum potentia inscrior: potes enim aliquando competere
subjecto imperfectiori praedicatum de se perfectius , dummodo hoc non fundetur in persectione subjecti : sic Coelum est inco ruptibile , Sc homo persectior Ceelo est corruptibilis , quia incorruptibilitas Celi fundatur in imperfectione formae non vitalis; p terit ergo potentia visiva ferri intuitive in omnes colores, quin debeat posse intellectus ferri intuitive circa quodcumque tuum objectum. Et ratio a priori est , quia oculus ratione propriae imperfectionis fertur in objectum, quod est inserius ipsa potentia visiva ; contra vero intellectus se
tur etiam in objectum, quod est supra quemcumque intellectum creatum ; ergo quid mirum , si non possit naturaliter illud imtueri IV. Objic. a. ex Va'.& Recupito. Qui- Iibet naturali appetitu inclinatur ad Deum videndum: ci go natura Ii ratione ostenditur possibilitas visionis Dei . Conseq. sequitur, quia inclinatio naturalis non est ad terminum naturaliter inastequibilem; aliter , ut
notat D. Τh. quaest. 27. de veritate , esset inclinatio frustranea , 8c potius ad tori Tam. Prob. antec. quia quilibet viso effectu inclinatur naturaliter ad videndam e3us causam: ergo visis effectibus naturalibus naturaliter inclinamur ad videndam primam causam; nec talis inclinatio quiescit, donec
illa immediate videatur , juxta illud Psal.
36. Sariabor, eum a 'parueri ι gloria tua.
confirm. qina naturaliter quilibet inci, autem in visione Dei consistit; ergo ut fia
Resp. nego antec. ad prob. dico, unumquemque naturaliter viso effectu inclinari ad cognoscendam ejus causam cognitione clara , de evidenti , non tamen intuitiva , quod ex hoc ipso probatur; quia appetitus naturalis non fertur ad terminum naturaliter
inassequibilem a sed visio Dei nequit nat rae viribus obtineri , ut ipsi Adversarii admittunt ; ergo natura non inclinat ad Deum videndum. Quare solum dari potesbappetitus elicitus non vero innatus γ alicujus boni stipernaturalis a qui saepe est quaedam velleitas conditionata , quae haberi solet de bono , quod non apparet evidemter possibile : & sic aliquando appetimus viso effectu comprehendere ejus causam, MDeum ipsum videre . Ad illud , quod additur , satietas Animae in statu elevationis non habetur, nisi per Dei visionem ; at in
statu purae naturae haberetur satietas citra Dei visionem, ut supponimus. Ad confirm. naturaliter inclinamur ad ansequendam felicitatem naturalem, nou vero supereaturalem , seu Dei visionem a s licitas autem naturalis consistit in cogniti ne abstractiva Dei clara, commensiuata naturae , & meritis, ut dicemus in de Beatitudine.
Num repugnet substantia supernatu ratu, seu Creatura , cuι Iis naturaliter debita viso Dei Z
DE fide est , nullum intellectum
raliter Deum videre : ut definitum eshin Concilio Viennensi adversus Beguardos,& Beguinas 3 8e habetur in Clementina Ad nostrum , de Haereticis . Ratio est , quia prima ad Τimoth. 6. dicitur :
minum vidis , sed nee videro potest 3 de ad
Roman. 6. Gratia Dei vita a terna . D
bitatur tamen, an creari possi intellectus, cui sit con naturaliter debita Dei visio 3
In partem alfirmantem inclinant MayΟr. ,
Molin. Valen. Coninh, Arriag. disp. s. se a. 7. cum Ripalda disp. 3. se a. 3. ubi dicit, non invenire repugnantiam hujus substar tiae supernaturalis . Quod etiam videtur docere Scotus in x. GL 13. quaest. I. dis
45쪽
e eris . Tenest pro ter aut horitatem, quod Deus mon possis Iacere ussuma;am impcccabιlem permaturam . Communistinae tamen cum D.
Th. Scolo, Suario, Vas l. 3c aliis negant, eo se possibilem , adeo ut Nararius censeat , sententiam oppositam eiic temerariam, Salas periculosam, Cabrerus sapere haeresim:.ex Scripturis enim constat, Cana rePugnare Etenim prinia ad Timol. I. dicitur. Soli D. osmmortalι , ct in visibili . & cap. 6. ut diximus , qui lucem habitas inaccessibilem; quae
verba non possunt intelligi , quod Deus a
creaturis solum exilientibus naturaliter videri non possit aliter non diccretur si pliciter invisibilis , ita ut uni Dco competat invisibilitas , sicut soli Deo compriit Immortalitas citcntialis . Constat id etiam authoritate Patrum: Augustinus is de Ci
quia Creatura est , hoc nempe Deum videt e ) non ex se potest , sed ex illo , a quo creata est . Idem docent Dionys. & alii apud Suar. Recupit., Ruiae : Propterea communissinc Tneol. ex aut horitate Script Tarum , & patrum docent , substantiam supernaturalem rcpugnare & sbium di DPutant , An pollit astignari ratio naturaliscvincens hanc repugnantiam Nos hic praecipuas discutiemus ia. II. Prima cclebris ratiocinatio est illa,quam promovent EsparZa quael h. i8. N Haunoldus num. I 26. inserentes repugnantiam substantiae supernaturalis cx perfectione maiori visionis Dei supra comprehensione incuJuscumque o hJecti creati, quae nulli creaturae eth dcbita . Supponunt enim Primo , nulli intcllectui debcra connaturalitcr comprehensionem Ob; ceti perfectioris se ; sicut nequit Calum in serius comprehendere Orbem cαlestem supcriorem : Secundo visonem Dei csie cognitioncm felicitativam, di satiativam Naturae intellcctuali S ; comprehensioncm vero cujuscumq; objecti cre ii non e sic satiativam; Iuxta illud August.
Inquie um est cor meum , donec requit scat in
se . His positis sic arguunt: Intellectui creato , cui cit indebita connaturaliter cognitio imperscctior , a solliora cst indebita Gognitio Perfcctior ; v. g. si homini ob li-mItationem potentiae intellectivae est indebita comprehcns o Angeli , a fortiori cst indcbita comprehensio Arcnangeli; sed cuilibet intellectui creato cli indebita con- naturaliter comprchensio illius univcrsi, Culus cst pars , dic talis comprehensio cum
non sit selicitativa, est cognitio imperfectior visione beata λ ergo nulli intellectui creato
pollibili eli coniraturaliter debita visio Deix
atque adeo repugnat lubstantia supernat ratis . Minor patet ex praesuppositis ; comprehensio enim cuJustu inque objecti creati non explet appetitum naturae rationalis , atque adeo non est felicitativa , sicut est
visio Dei ; que proinde eth praeeligibilior
quacumque comprehensione objecti creati ianon secus ac amor, & fruitio Dei intuiti vev si cit praestantior, ac praeeligibilior quoli-bdi amore ob; ceti creati QIII. Equidem tamen cum communiori censeo, hanc ratiocinationcm csse inefficacem. Primo quia quamvis convinccret repagia an tiam intellectus creati , cui sit debita visio Dei felicitativa, non probat tamen, re pugnare intellectum , cui sit debita Visio Dei, quae non felicitet, quallis esset visio Dei piaecisiva , qua intuitive attingatur Deus solum sub conceptu commui I Deo , di Creaturae, v. g. sub conceptu substantiae intellcctivae, quin attingatur ut Ens a se , vel ut infinitus a quod si cri poste , communius Advcrsarii admittunt. Secundo; neque probat rcpugnantiam intellectus, cui sit debita vilio Dei felicitativa : nam quoties fit transitus ab uno genere cognitionis ad aliud, non tenet illatio a minori ad majus: sicuti cnim non tenet haec illatio: Igni ratione limatationis non debetur vis productiva caloris ut novem; ergo neque debetur Igni vis productiva substantiae ignis
quae est perstetior calore ut novem: ita nec
tenet haec illatio : Intellectui A titulo suae limitationis in linea intclligendi non
dcbetur connaturaliter comprehcnsio Obje-eti perlaetioris se, aut Univeisi, cuius est Pars s ergo a fortiori non debetur illi visio Dei felicitativa , quae est quad praestaintius
qualibet comprchensione obiecti creati. Et ratio est, quia visio Dei cst in diverso genere cognitionis , ac sit comprehensio objecti creata , a qua differt tum in modo a tingendi , tum ratione ob celi ob3ectum enim increatum infinite distat a creato; &Propterea cognitio objecti incrcati reponitur In Ordane diverso a cognitione obiccti creati . Sic etiam titulo limitationis intellectus Angeli cum lumine gloriae nequit comprchendere Angelum , & tamen potest Dcum. videre Sic etiam species impresta creata Dei nequit concurrere naturaliter ad comprehcnsionem obsceti creati, & tamen poteli naturaliter concurrcxc ad Dei vili
Contan. Non tenet haec illatio : Nulli intellectui cieato dcbetiir comprehcnsio O
46쪽
ί2uaestio III. De Iut antia Supernaturali, ar
iecti persectioris se; ergo nulli debetur co- Certum est etiam, Universum non fore optignitio abstractiva Dei, secundum quod est in
statu purae naturae felicitativa; ergo neque tenet illatio Adversariorum in casu nostro. In cognitione enim abstractiva Dei duo respectus considerari debent , alter ad objectum creatum immediate attactum , & secundum hanc rationem non felicitat; alter ad Deum attachum mediate , de secundum hanc rationem dicitur felicitare in statu purae Naturae cognitio abstractiva Dei , quae eli consentanea naturae , & meritis uniuscujusque. Certum autem est , cognitionem hanc abstractivam Dei in quantum felicitativam csse debitam in pura Natura , quin sit debita comprehensio objecti perlaetioris in infinitum ; ergo poterit etiam esse debita visio Dei felicitativa , etiamsi non sit debita comprehensio objecti perfectioris
in infinitum. IV. Sccunda ratiocinatio est Suarii lib. x. de Deo sic discurrentis : De facto non datur substantia creata supernaturalis, ut d finitum cst in Concilio Viennens ; ergo ropugnat . Prob. conseq. quia communissime DD.& Patres docent, Universum csse optimum quicquid sit , utrum Dcus moraliter neccistetur ad optimum , quod in de Incarnatione discutiemus docent etiam
communistime Theologi cum D. Th. I. p. quael . Sy. art. I. ad perfectioncm Universi requiri, quod in co dcrtur omnes gradus,& ordines Crcaturarum ; atqui substantia illa , quae poli t natui aliter Di um videre,essct in altiori gradu, rq ordine Creaturarum , quam sitit Creaturae intellectivae , quae dantur de facto potentes solum abstractive Deum cognoscere: sicut visio Dei est in altiori gradu, quam cogn tio DCi abstractiva ; cigo si substantia supernaturalis est etp odibilis, debet et de facto dari, atque adeos non datur, repugnat. Qua ratiocinatione ostendemus cum codem Suario, naturali ratione evinci Angelorum cxistentiam ex hoc praecise , quod sint possibiles, di constituant
in univciso optimo novum gradum entium .
Et sane communis est Patrum , Conci- Iiorum, de Idulosophorum sciatentia, Univcrsum de facto . 1sc optimum , ut omnes natu tali instinctu sentiunt. Concit. Franc sordiense habet: Credamus, Dium omnia veia se, qua ianitora sum . Augustinus lib. I. deliber. a rho tr. cap. s. Via ιcquid tibi vera vati ne melius occuri re , hoc seias Deνm fecisse b morum omnium Conditorem. Phil. a. de Coel.
3Φ- .vatura semper facis , quod est Urimum. mum , si careret uuovis gradu , 3c ordine entium. Nam illud dicitur bonum , & pe fectum , quod cit aptum ad finem suum ev. g. Gladius est perfectus , si sit aptus adferi cndum et finis autem Universi es h manifestatio Divinae gloriae , dc Davinarum minfectionum per Creaturas ; Cuncta enim, ut dicitur Prov. 16. propter se sum oteratus est Deus: ergo ut Universum sit perfectum, de Optimum, debet maxime ad la conducere: atqui ad manifestandas Divinas perscctiones non conduceret perrecte, si careret iis Creaturis , quae maxime omnium Divinas perfectiones adumbrant, ut sunt Creaturae pei secti utinae , quae constituunt gradus entium perfecit orcs repraesentando attributa Dei praestantiora, qualis profecto cssct substantia supernaturalis et ergo Universum non esset optimum, si careret quolibet gradu, & ordine cntium, ac praesertim substantia supernaturali , si esset postibilis . Sicut enim cognitio , quae est imago intentionalis obJccti, non dicitur esse perfecta, de optima, ii ct re non repraesentat praedicata prastantiora objecti a ita effectus, qui est imago naturalis suae causae , non dicitur esse perlactus,& Optimus, atque adeo Universum non cΩset euectus Optimus Primae causis, nisi clare Divinas pei sectiones adumbraret ; quas certe clare non adumbraret, si carcret qu libct gradu , dc genere entium , dc praese tim si carcret substantia supernaturali , P sita eius pol sit,ilitate. Confirm. a. quia longius praestaret substantia ista supernaturalis Naturae Angelica de s acto existenti, qici solum potcst anstr clive conuaturalitcr Deum cognosccre, quam praescet Nattira Angelica hutnanae rat qui Natura Angelica , cum pa: ticipet D vinum intellectum simplicioli modo, quam homo, ideo i onitituit si aduin, & ordine inentium excellentiorem, ut proinde dari do.
beat dc facto, si est pol sibilis , ut hic supponimus : ergo a sortiori substantia i upe
naturalis dari deberct de facto, si esci pose sibili S
Confirm. h. ex Amico n. Iso. Deus ex sua pro vadentia regulariter operatur juxta naturalem rerum inclinationem secundando exigentias causarum secundarum s atqui si esset postibilis substantia supei naturalis , dc non daretur de facto , Dcus pcr totam ae
ternitatem Opcrarctur contra naturalem inclinationem vilio iis , dc cujusvis accidentis supernaturalis: quippe quae nunquam essent
in subIccto proprio ab iis exigito: ergo su
47쪽
stantia supernaturalis non est possibilis, po- sto, quod non detur.
cies Angelica perisclior illa, quae de laeto est omnium prima, non sequitur, quod ea debeat de facto dari; ergo ex possibilitate substantiae supernaturalis non Infertur, quod debeat dari ae facto. Confirm. I. ex possibilitate Corporis simplicis, aut Angeli coinpositi ex materia spirituali , & forma Angelica non sequitur , quod de facto dentur ; ergo neque in ca
Confirm. h. Ex possibilitate unionis hyp staticae , & ordinis supernaturalis non sequitur , quod debuerint poni in hoc Vniverso ; cum Deus potuistet condere Universum optimum absque ullocnte supernaturali; crgo idem dicendum de substantia
supernaturali. Resp. concesso antecedente, nego con q.
Disparitas est , quia in iis , in quibus cs abire in infinitum , scilicet in multitudine specierum , & individuorum , non est possibile optimum ι N ideo non debuit in iis dari optimum , ted satis est , quod in tali
numero , pondere , ac mensura ea pona tur, ut apte congruant cum reliquis. Un- dc Augustinus s. de Civit. I s. dixit, Ordianem , Ieu Fulchritudiπem esse parium , ae disfarium congruam di positionem . In iis vero,
in quibus non est abire in infinitum , videlicet in generibus , & in gradibus entium debuit dari optimum , ut univcrsumst optimum , & ut quaelibct Dei pers ctio per Creaturas aptissimo modo repraesentetur : Unde scut non esici optimum universum , si deesset genus Intellecti vi ,
in qlio Deus convenit cum Creatura , ita neque cilci optimum, si deesset substantia, cui essct connaturaliter debita visio Dci. Ad i. confirm. transmisso anteccdente , nego conseq. Perfectio Corporis simplicis abunde compensatur per simplicitatem Naturae Angelicae , per Corpus compositum sicut etiam perfectio Angeli compositi ex materia spirituali: contra vero per-
fcctio substantiae supernaturalis s sicut c iam Naturae Angelicae non pollet aliunde compcnsari, & ideo Universum non cisisci perfectum, si iis carcrct. Ad L. Ordo Grati ae , de Gloriae , de ipsa unio hypostatica debuit in Univciso poni,
ut cssct Universum numeris omnibus abs lutum: Quare ut notat divaraus loc. cat. Jchsparra quaes. I. de Angel. ali. ult. Acci-dcntia supernaturalia sunt quidem indebi-
ta cuivis Naturae . seu substantiae mitte lari, sunt tamen debita toti Naturae , qu tenus conditae ad manifestandas Dei perfoetiones: Quicquid sit, utrum ista exigentia sit in ipsa natura , an potius in ipὶ Deo habente moralem necessitatem ad optimum ponendum . Hinc etiam unio hypostatica fuit cxigita in tota natura , licet ut congrue poneretur, non debuit poni a Naturae incunabulis, sed posh preces Patriarcharum,& Dei pare . UI. Dices x. Universum est perfectum , si sit aptum ad finem illi a Deo praestitutum manifestandi gloriam suam in hac, vel illa mensura: ergo adhuc esset perfectum, si careret Angelis, Unione hypostatica . sui, stantia supernaturali, &c. si Deus nolui siet per tales Creaturas gloriam suam nianifestare.
Resp. s antecedens csset verum , sequeretur , quod Universum dici posiet perseetum, etiainsi esset Tuguriolum, in quo es.sent duo caeci, & claudi vermes , & ao phita; quod nemo dixerit. Quare Univcrsum est non solum optimum lacundum quid , idest aptum ad finem minus perscctum , sed est optimum simpliciter tum materialiter , tum formaliter , scilicet aptum ad finem simpliciter optimum . Sicut enim decet , Deum Sapientissimum ponere media optima ad finem sibi praestitutum s ita decet prestituere sibi finem optimum . Quod a tem ita de facto sit , docet instinctus naturalis , & omnium sensus alte , & congrue de Deo sentientium : propterea Deus voluit per Creaturas adumbrare suas perfectiones perfectissimo modo, tum ratione Κnis perfectissimi, tum ratione mediorum
maxime idoneorum; atque adeo omnes inmnium Entium gradus, de ordines posuit: cum autem substantiam supernaturalem non posuerit, dicendum a posteriori, eam repu
Ex quibus etiam sequitur, repugnare sub stantiam, cui sit comaturaliter debita Gratia , aut quodcumque aliud ens superaatu. rate : Ratio e1h, quia hujusmodi Creatura procul dubio constitueret novum gradum,ia ordinem Entium prae omnibus existentiis bus sublimiorem , atque adeo deberet defaeto dari. VII. Tertia ratio, quam promoVet MauruS qu. 26. est, quia visio Dei est supcin turalis , & Gratia exigens Dei visionem cst, ut loquitur D. Petrus, participatio nature Divine antonomastice ; atqui si esset
possibilis substantia supernaturalio creata ,
48쪽
mastis II. De Subsantia Supernaturali.
Gratia , fle viso non essent supematurales, obiectis ejusdem ordinis cum cognostenter sed Deus est actus purissimus, Zc in supremo ordine immaterialitatis, utpote carens materia etiam metaphracas scilicet rati ne generi ca stricte dicta , ut explicavimus in calce disputationis antecedentis ergo nulla potentia cognoscitiva creata , utpote habens materialitatem saltem metaphysicam, potest naturaliter Deum cognoscere , nita modo quodam materiali, hoc est abstractive, non intuiti ve . Probatur major tum i ductione, tum a priori. Inductione quidem. quia quatuor sunt genera cognoscitivorum a Primum est cognoscitivorum materialium , seu sensitivoruna , quae solum possunt attingere objecta materialia, dc sensibilia. S cundum en Animae rationalis , quae simul est intellectiva , de simul forma Corporis ,&ideo cognoscit objecta modo consentaneo suo modo essendi, hoc est cognoscit objecta spiritualia modo materiali, seu per dependentiam a phantasmatibus , & a conditi nibus materiae s de quia Anima solum initio unitur Corpori , potest pamen deinde
naturaliter, etiam extra Corpus, existere, ideo Anima solum dum est in corpore, cognoscit objecta spiritualia dependeter aph tasmatibus , dc ad modum rerum materi lium; quando vero separatur a corpore, ea cognoscit prout sunt in se independenter aphantasmatibus. Tertium genus cognoscitivorum sunt Angeli , qui cum Careant materia physica , postunt naturaliter Antesimve cognoscere etiam objecta spiritalia, quae carent materia physica . Quartum genus in ipse Deus , qui carens materia etiam me taphysica potest naturaliter intuitive ctiam seipsum actum purissimum cognoscere. Nunc sic di Potentiae sensitivae nullatenus possunt imam rationalem intueri : Anima rati natis, dum est in corpore , nequit naturaliter intueri Angelum i ergo neque Ang Ius habens metaphysicam materialitatem potest naturaliter intueri Deum omnis mλ. teriae expertem s atque adeo inductione divincitur illa major , quod scilicet omnis natura cognoscitiva illud solum objectum potest intuitive attingeae , quod convenit cum ipsa in codem genere immaterialitatis 4 Prob. deinde eadem major a priori , quia modus operandi sequitur modum csicndi sergo modus cognoscendi potentiae cognosciativae creatae , utpote habentis aliquam n terialitatem , saltem metaphysicam , non potest excluacre omnem materialitatem re
nec essent participationes Divinae naturae antonomastices quandoquidem essent etiam participationes nutus substantiae creatae sSicut calor nequit dici antonomastice participatio naturae Divinae , cum etiam Pan cipet naturam ignis; ergo substantia supe
naturalis repugnat. Confirm ex conceptu supernaturalitatis.
Illud dicitur supereaturale, quod est supra
omnem naturam non solum creatam , sed etiam creabilem, atque adeo quod est i debitum cuivis creatae substantiae , seu naturae; pro eodem enim hic venit substa tia , 3c natura , quae sonat principium m tus, dc quietis atqui si esset possibilis su stantia supernaturalis, visio Dei, dc Gratia non essent accidentia indebita cuivis substantiae creatae etiam possibili, ut patet; quandoquidem deberentur huic substantiae super naturali , de qua est quaestio a ergo si haec esset possibilis , visio Dei , 8c Gratia non essent accidentia simpliciter supernaturalias quod est contra Fidem, cum Apostolus dicat:
Gratia Dei vita arrena . Se Concilia saepe
doceant, Gratiam esse donum Spiritus Samcti, quod sonat donum omnino indebitum,& secundum substantiam supernaturale . Prob. maj. quia nisi Ens supereaturale esset illud , quod est indebitum cuivis substantiae , etiam possibili , sequeretur i. quod si Deus poneret Angelum Superiorem si
Premo nunc existente , cognitio illius Angelii cum sit indebita cuivis substantiae nunc existenti, dcberct dici supernaturalis. Sequeretur x. quod si Deus nunc destrueret A gelum Supremum, cognitio huic debita, quae nunc in naturalis, post ejus destructionem Quaderet supernaturalis; quia tunc nulli esset debita. VIII. Ultima celebris, 3c vicax ratiocinatio est D. Thomae q. I a. a. 4' Ec contra Gemtes cap. St. quam Scotus impugnat, sed do fendunt Cajetanus, SuareZ lib. 2. cap. s. sGOnetus, Haunol. , Maurus , Platellus , dc alii a fundaturque in eo principio , quod Modus cognoscendi , seu operandi seu u tur modum essendi ; sic autem procedit et omnis natura cognoscitiva ea solum obj cta potest naturaliter cognoscere intuitive,& immediate , quae sunt in eodem gradu materialitatis , vel immaterialitatis cum ipsa; caetera vero obiecta, quae sunt in o
dine superiori essendi , seu immaterialitatis, vel non potest simpliciter cognoscere, vel cognoscit juxta mocium essendi proprium
cognoscentis, hoc in per abluactivaeae ab Pars L
49쪽
mum; unde solum aenigmatice , & abstrae ive potest illum naturaliter cognoscere . Neque dicas , sufficere, quod ipsa cognitio creata habeat materialitatem metaphysicam. Nam cognitio in hoc sensu solum in modo essendi , non in modo operandi conformaretur suae potentiae .
Confirm. plus distat modus essendi Deia modo essendi Creaturat , quam modus eΩsendi Angeli a naodo essendi hominis , vel Brutorum ; atqui Propter excessum Angeli in modo essendi supra Homines , N Bruta , non potest naturaliter ab homine , dc ne supernaturaliter quidem a Brutis intri rive videri; ergo a fortiori non potest Deus videri intestive a Creatura viribus Pr priis . K IX. Dices cum Scoros Hinc sequi primo , quod Angelus superior , utpote immateria-lior , non posset naturaliter videri ab Angelo inferiore . Secundo, quod neque imetellectus insormatus lumine gloriae , utpore continens metaphysicam materialitatem, posset naturaliter Deum videre.
e Resp. nego utramque sequelam. Ad primam , licet Angelus superior sit perfectior, non per hoc est immaterialior ; cum si in eodem ordine materialitatis metaphysicae cum Angelo inferiore , de ideo poteth naturaliter ab hoc intuitive videri sicut etiam ab Anima rationali separata visione consentanea materialitati metaphysicae Angeli Superioris ; quatenus sicut Angelus superior est metaphysice compositus ex gen re, ac distcrentia, it cognitio attactiva talis Angeli facit physicam compositionem cum
potentia cognosciti vas quia tamen Deus
mnem compositionem excludit, ideo cognitio naturaliter attactiva immediate Dei excIudere debet omnem compositionem physicam cum potentia cognoscitiva , ut proinde soliis Deus possit connaturaliter seipsum intueri. - Ad secundam, Intellectus insormatus lumine glorie ideo potest connaturaliter Deum videre , quia continendo tale lumen continet Dei instrumentum , quo ad talem effectum supernaturalem elevetur obedientialiter a tussicit enim , quod in Deo causa
principali visionis praesupponatur actus pu-,issimus proportionatus ad connaturaliter seipsum videndum: sic ex. gr. licet non POL sit naturaliter Creaturae competere Iurisdietio in alias Creaturas intellectuales aequales , aut superiores , poterit tamen ex extrinseco Dei favore; quia sufficit, quod in Deo ea Iurisdictio praecontineatur . Simili-
ter quamvis non possit Creatura naturaliis ter cognoscere arcana cordium, objecta smpernaturalia, aut futura libera, di conti gentia , poterit eatnen imirumentaliter per donum prophetiae.
X. ObIic. I. pro possibilitate substantiae
supernaturalis cum Molina. Aggregatum ex
intellectu humano , & lumine gloriae est quid finitum , cui connaturaliter debeturrisio Dei; sed potest dari aliqua substantia
intellectiva creata , quae aequivaleat hinc complexo; ergo dari potest substantia intellectiva , cui debeatur naturaliter visio Dei. Prob. min. quia universim perfectiones , MPraedicata , quae reperiuntur in esuribusentitatibus finitis , possunt in eadem imdivisibili entitate finita perfectiori repetii.
Resp. nego min. quam esse falsam osten. dunt innumerae instantiae . Intellectus , de intellcctio creata sunt quid finitum , & tamen repugnat intellectus creatus identificans sibi intellectionem : Complexum ex humanitate, & unione hypostatica est quid
finitum, repugnat tamen natura creata, cui
indivisibiliter competat utriusque illius emtitatis perfectio , quia essentialiter natura ista deberet subsistere per subsistentiam I
creatam . Sic concursus causae ctficientis ,
& materialis.irclate ad productionem forismae materialis est quid finitum , si tamen possct Agens indivisibiliter supplcre utrumque concursum in genere causae essiciem iis, eo ipso esset Agens Increatum: 'utpote creativum . Idem dicas in casu i nostro Ilumini enim gloriae dcbetur visio tanquam instrumento virtutis Divinae , cui id com
XI. Ob ic. 1. Lumini gloriae debetur con. naturalitcr visio Dei; ergo a fortiori pote rit deberi substantiae intellectivae; cum pos. sit substantia aliqua adeo crescere in peris etione , ut aenui polleat perfectioni accidentis , nempe luminis gloriae : sic quia calori competit vis productiva caloris., dari potest substantia ignis , cui id etiam com
Confirm. De facto datur unio hypostatica substantialis, cui debentur omnia dona supernaturalia, & ipsa visio beata ; ergo a fortiori dari potest substantia aliqua abs luta, utpote perfectior modali, qualis est
unio Hypostatica ) cui visio beata debea
Resp. nego consequentiam ; Sicuti non potest dari substantia creata, cui sit conna
turale subsistere pet subsistentiam In ca-
50쪽
βuasio III. De sculi elavabilitate.
tam , quamvis Humanitati Christi Domini sub unione Hypostatica id competat ; sic
etiam dari nequit substantia immobilis, vel inconservabilis , licet immobilitas essentialiter competat ubicationi, dc inconservabialitas durationi. . Ad confirm. nego pariter consequentiam is Disparitas est, quia Humanitati Christi D mini sub unione hypostatica debetur visio Dei ratione Sanctitatis Increatae per uni nem inductae , a qua humanitas redditur infinite Sancta : hoc autem non competidforaue substantiali absolutae.i XII- Oblic. ult. Accidens est essentialiter Entis Ens ; ergo dari debet sub ectum substantiale , cui debeatur ; ergo possibilis est substantia supernaturatis , cui debentur Gratia , lumen gloriar , visio beata , Nquodcumque accidens supernaturale. Resp. nego consequentiain . Ad hoc ut
Accidens sit Entis Ens , sufficit quod sit postibile subiectuin substantiale cui pollit
inhaerere, etiamsi ab illo non exigatur ; Mliter nullum daretur accidens sustematurale , seu cuivis substantiae indebitum : Sic modus est essentialiter veluti Ens entis stu modificans subjectum , dc non per hoc unio hypostatica, quae in hoc sensu est Entis Ens, debet exigi ab ullo subjecto , sed sufficit, quo sit possibile subjectum , quod
ab illa modificetur ia Adde , non omnia accidentia naturalia esse naturaliter exigita a
subjecto naturali s ut est v. g. impulsus impressus lapidi ergo nec accidens essentialiter debet simpliciter a subjecto exi-
An post oculus corporeus elevari ad Deum videndum e Ton est hic Quaestio, An possit Oi ' cuius obedientialiter producere visionem Dei, ut potest lapis , sed an posest suscipere denominationem videntis, quod certe non potest lapis Ad id enim requiritur , quod potentia misit actu vitali percipere objectum a. quod quia nequit lapis , idcirco licet possit lapis visionem , aut actum fidei obedientiatiter producere , non per hoc poterit videre, aut credere. Difficultas cst , An idem dicendum sit de m
que oculum, neque aliam potentiam materialem elevari posse ad Deum videndum oin fere omnium Catholicorum contra Di nem , qui apud Recupitum dixit , posse Bruta Deum videre , dc Contra Bonaespei Est ctiam contra Arriagam disp. 7: de Mnim. 3c contra Ruiros apud Lumbier putantes, posse dari potentiam materialem c gnoscitivam spiritus . Aliqui tamen cenient, conclusionem hanc esse de fide, cum Scriptura dicat, Deum esse invisibilem, ac PP. communissime id intelligant de oculo corin
porco . Illud autem IOD. Io. si earne mea
videbo Deum , intelligisu Patres vel de visione terminata ad Christum Dominum , vel de visone Dei in carne ; non tamen per carnem , sed per intellectum post re
Prob. In hoc differt potentia intentionalis a potentia pure productiva , quod haeci possit divinitus elevari ad quodlibet producendum , ut ostendemus in de Sacramentis ; illa vero non possi extra proprium specificativum vagari: v. g. nequit auris az- tingere nisi sonum , quin possit audire coloratum , sicut nec etiam videre sonum sergo neque potest oculus videre , nisi lucidum , & coloratum , atque adeo nequit Deum videre , aut intelligere . Et ratio a
priori est, quia potentia intentionalis specificatur a suo obiecto formali, hoc est reponitur in tali specie , 8e differentia es.sentiali per ordinem , ac tendentiam ad tale objectum formale, ut constat inducti
ne ; ergo cum non misit Deus variare rerum essentias , non poterit efficere , quod potentia intentionalis extra proprium specificativum vagetur atque adeo sicut nequit Deus efficere, quod Leo v. g. discumrat, planta sentiat 3cc. ita nec quod oci Ius videat v. g. sonum , aut odores , dc aesortiori Angelos, aut ipsum Deum. Et cadem est ratio de qualibet potentia materialix quippe quae specificatur ab objecto materiati , dc corporeo , unde non poterit elevari ad videndum Deum. H- Confirm. ab absurdis : Nam si posset ab oculo Deus videri ψ posset etiam Deus audiri ab aure, olfieri, gustari, tangi dcc. ς unde possemus etiam Deum comedere, digerere , dec. posset etiam Brutum suis p tentiis materialibus Deum percipere , ω
sic beari , possetque etiam discurrere dcc. quo quid absurdius Ratio ulterior est , quia potentia intentionalis , dum percipit objectum, non attingit illud mortuo modo instar potentiae productivae , sed modo vi ' C i tali,