장음표시 사용
51쪽
tali, ac proprio attingendo illud, quatenus pertinens ail se , & intra proprium specificativum, atque adeo ut potens ab intrimseco circa illud per suos actus versaris e Lo cum non possit oculus ita versari circa Deum , Variaretur essentia oculi , si posset Deum videre. III. Objic. r. Potest oculus elevari ad attingendum lumen materiale supemum proprium corporis gloriosi; ergo etiam ad videndum Deum. Prob. conseq. quia licet Deus non sit formaliter materialis , est tamen eminenter objectum materiale s ergo scut potest oculus elevari ad videndum lumen supernum , ita ad videndum lumen eminentiale, scilicet Deum; in neutro enim Casu vagaretur extra proprium mecificativum s quia dici poterit , quod specificativum essentiale oculi sit lumen ut sic , prinscindendo a naturali , & superno , a in mali , & emincutiati a quamvis naturaliter non possi nisi lumen naturale , dc formale videre.
Confirm primo , quia licet Intellectus
non pollit naturaliter videre Deum, potest tamen supernaturaliter confortatus lumine gloriae; ergo etiam Oculus. Confirm. 2. quamvis oculus non posse naturaliter producere Dei visionem, potest tamen Ohealencialiter a ergo poterit etiam
obedientialiter Deum videre s sicut enim potentia productiva oculi non vagatur extra proprium specificativum , si producat visionem Dei a ita nec potentia visiva , si Deum videat : & ratio ulterior est, quia scut dari potest potentia productiva, cujus specificativum essentiale nugis late pateat, quam specificativum naturales ita dari potest consimilis potentia visiva; cum de facto
oculus non possit naturaliter, possit tamen supernaturaliter videre lumen supernum corporum Beatorum; ergo sicut oculus non vagatur extra proprium specificativum essentiale producendo visionem Dei , aut videndo lumen superaum , ita nec videndo lumen eminentiale , scilicet Deum . Hinc
Exodi 13. dicitur : loqtiebatur Domnus ad
Moysem facie ad faciem , indicando, quod se praebuerit visinitem oculis corporeis. RLsp. argumentum probare , quod possitaetiam Deus audiri, gustari, dcc. cum enim possint hujusmodi etiam potentiae elevari ad attingendum sonum , aut saporem supe num, deberent pariter posse eIevari ad sonum , aut saporem eminentialem . Quare nego conseq. Ad probationem , lumen su-
Pςrnum , cum sit Materiale, est intra sp
cificativum oculi e secus vero Iumen eminentiale , scilicet Deus spiritus purissiamus, qui magis elongatur a specificativo oculi, quam Angelus, sonus, sapor: quare licet possit intra specificativum essentiale oculi includi lumen materiale supemum ,
non tamen lumen eminentiale , sicut nec Angelus, sonus, sapor. Ad T. confirm nego conseq.4 Intellectus naturaliter Deum cognoscit abstractive a e go si elevetur ad Deum videndum , non vagatur extra proprium specificativum; si ut nec vagatur oculus , dum attingit divinitus lumen supernum; secus vero si Deum
Ad 1. supponimus , dari in quolibet Ente Deo subjecto potentiam quodlibeticam , seu potentiam ad producendum bedientialiter quodlibet; nam dum producit obedientialiter enectum indebitum, non agit qua talis potentia , sed qua ens Deo subjectum , atque adeo ut potens instrvimentaliter producere, quicquid potest Deus principaliter se solo et contra vero potentia intentionalis, dum vitaliter operatur, agit qua talis potentia ; & ideo solum potest elevari ad attingendum objectum perfectius .& perlaetius, quod tamen sit intra proprium specificativum . Hinc , si oculus qua e Deo subiectum elevetur ad producendam Dei visionem, tunc elevatur ad ponendum
id , quod se solo non potest s at si elevaretur ad videndum Deum , elevaretur adessendum id, quod non est, atque adeo essentia oculi mutaretur a quod repugnat . Verba illa Exodi 13. indicant vel magnam familiaritatem Moysis cum Deo , vel visi nem figurae corporeae , in qua Deus , aut Angelus Moysi loquebatur . IV. Objic. x. Magis distat Deus ab intellectia creato , quam Angelus ab oculo aergo si potest intellemis creatus divinitus videre Deum, a fortiori poterit oculus videre Angelum s atqui si posset videre Amgelum spiritualem , posset etiam Deum tergo absolute potest oculus corporeus db vinitus Deum videre. Confirm. non videtur, cur objemim spia rituale non possit esse intra specificativum essentiale potentiae materialis a etenim ma
terialitas potentiae duo fert, & divisibilistatem , & impenetrabilitatem a sed divi bilitas potentiae materialis non obstat; tum quia dari potest aliquod materiale indivisi. bile , ut in sententia Thominica Animae Brutorum s tum etiam quia dari potest alia
quod spiritola divisibile , ut sunt habitus
52쪽
inius . gratia Ecc. Neque obstat impen trabilitas, ut paleis praesertim quia si potest substantia materiae conjungi cum Anima spirituali tanquam potentia cum actu ad faciendum unum per se , quidni poterit potentia materialis attingere objectum
spirituale . Confirmatur 1. potest Anima rationalis Riritualis attingere objectum materiale v, hone materiali oculari ; ergo potest e iam viceversa potentia materialis attingere
objectum spirituale actu spirituali.
Resp. dish. antec. Magis distat Deus en-ritative , concedo a in ratione repraesent halis , nego antec. dc conseq. Aliter sicut potest intellectus aliquo modo naturaliter , scilicet abstramve, Deum cognoscere, Ita posset naturaliter oculus aliquo modo a tingere Angelum.
Ad I. confirm. Sicut potest intelligi, quod
sonus non sit intra specificativum formale P tentiae visivae materialis, licet sonus etiam sit materialis, seu indigens materia; ita a
fortiori intelligi potest, quod objectum
immateriale non sit intra specificativum p tentiae materialis; idque quia potentia materialis ex sua essentia tali obj ecto materiali , puta colorato , commensuratur , &ab eo specificatur : unde sicut nequit divinitus extra propriam speciem esses ita nec extra proprium specificativum vagari: quod non contingit, si materia faciat unum per se cum Anima spirituali. Ad x. Anima rationalis cum sit forma
corporis, habet potentias materiales, quae suis actibus materialibus attingere possunt objectum materiale: at potentia materialis, utpote specificata ab obiecto materiali, nequit attingere spirituale.
V. Objic. ult. Potentia calefactiva ignis, licet sit materialis, non solum potest producere calorem in subiecto spirituali , puta in Daemone, sed etiam potest ipsum cruciare; ergo oculus non solum potest obedientialiter visionem Dei producere, sed etiam
Deum videre : sicut enim virtus calcfactisua specificatur naturaliter a subjecto corporeo , dc divinitus etiam ab Incorporeo;
ita potentia 'isiva specificari poterit naturaliter ab objecto materiali , de divinitus etiam a spirituali.
Confirm. quia conditiones potentiae cingnoscitivae non debent esse in objecto cingnoscibili: ergo potest potentia esse mat
rialis , & obiectum esse spirituale . Prob. antec. quia potest potentia esse finita , de Objectum inlinitum , ut quando intellectus
cognoscit Deum a ergo poterit etiam mistentia esse materialis, & objectum esse sporituale Resp. neg. Conseq. Iτnis Tartareus et vatur ad producendam in spiritu quali tatem spiritualem doloristram , quae cruciat D. mones initar virtutis combustivae , non tamen calefacit Daemonem , qui est incapax talis effectus a unde potius Paritas retor
Ad confirm. dist. antec. Conditiones impertinentes ad specificanda potentia cognoinscitiram in genere cognoscibilis non debent esse in objecto cognoscibili, concedo; comditiones essentiales, nego antec. Sc Conseq.
finitudo objecti non pertinet ad specifica dam potentiam cognoscitivam Iimitatam. sicut pertinet materialitas ; aliter sicut potentia intellectiva limitata etiam naturaliter poteth Deum cognoscere 3 ita potentia materialis etiam naturaliter posset attingere spiritum, Ec oculus Deum videre.
De Gmine Gloria . I. T Umen gloriae est qualitas supe
naturalis confortans, seu elevans
intrinsece, & permanenter intellestum Be
ti in ordine ad Dei visionem eliciendam sSicut enim in via datur habitus fidei , seu lumen fides habituale intrinsecum , dc pe
manens in ordine ad eliciendos actus nder supernaturales; ita in Patria datur lumen gloriae in ordine ad Deum videndum; cum enim de fide sit ex Concit. Uiennensi comtra Beguardos, & Beguinas, non posse i tellectum solis naturae viribus Deum via
dere . qui lucem habitat inaccessibilem a
ideo dari debuit comprincipium elevans p tentiam naturalem , scilicet Iumen gloriae. quod communiter docent csse intrinsecum, di permanenter inhaerere intellectui Beat rum , quia comaturale est, potentiam ad suos actus compleri complemento intrinseco , dc permanente ; sicut habitus tam naturales, quam infusi fidei, spei , & ali, rum virtutum intrinseci sunt , dc permanentes . Et ratio a priori est quia eum vita consistat in hoc, quod possi ivens mo. vere seipsum per virtutem intrinsecam, perfectio operationis vitalis consistit in hoc , quod procedat a perfecta virtute intrins ca movendi seipsum. O rendum hic primo , an luindri uociae hi tota ratio age
53쪽
S , seu producendi visionem beatam S cundo an sine lumine intrinseco possit intellectus elevari ad Deum videndum per
omnipotentiam speciali modo extrinsecus assistentem Tertio utrum inaequalitas visionum non solum desumatur ex inaequalitate luminis gloriae, scd etiam ex inaequalitate intellectuum
cn lumen gloriae relate ad visionem sis
II. Ertum videtur , lumen gloria concurrere ad visionem Dei non mere formaliter, hoc est illuminando intellectum , ut docuit Bacchonus apud Lumhier n. 41o. sed etiam esticienter: cum vires naturales intellectus sint insufficientes , nec requiratur lumen ut mera conditio , sed etiam ut complens vires potentiae intellectivae; sicut relate ad actus supernaturales requiritur gratia actualis ut adjuvans, iuxta illud Io. I s. sine me nihil potestas facere . Hoc posto , Recentiores Thomistae cum Soto, Bagnea, Lumbier docent, lumen gloriae non quidem esse totum agens , sed esse totam rationem agendi, seu producendi visionem , ita ut intellectus non influat in visonem immediate , sed solum mediate per lumen , tamquam per instrumentum a Deo infusum : sicut in sentencia Τh mistica substantia non producit substantiam immediate , sed per viITutem accidentis ,
tamquam per instrumetitum connaturale , quod si tota ratio Immeiate productiva substantiae. Communiter tamen DD. Societatis docent oppositum cum D. Th. quaest. I 2. 2It. s. ubi dicit, lumen requiri , ut augeat, fortificet, confortet vires naturales intcllectus. III. Dicendum itaque cum communi contra Tho uas, lumen gloriae esse 1 olum pallialem rationem agendi, atque adeo e iam intellectum partialiter immediate concurrere ad Dei visionem producendam . Ita communissime in Schola Societatis, teste Mauro, Ripaida , & Oviedo , qui I. .
tradi. I. controv. 8. conatur Ostendere, Τh
mistas non nisi vocibus discrepare , nec a- Iiud velle, dum dicunt , lumen esse totam rationem agcndi , quam quod sit tota ratio elevandi Intellectum. Prob. I. a pari. Gratia actualis, & habitus infusi solum partialiter influunt in actus
talutates s ergo etiam lumen gloriae in
visionem, atque adeo non est tota rasio a gendi. Consequen ita sequitur; antec. constat ex dicendis in de gratia , ubi ostendemus
voluntatem etiam coagere a tum quia , ut notat Augustinus, Deus relate ad actus salutares dicitur esse Adjutor noster , non Posin set autem voluntas dici , quod adjuvetur,s nihil ipsa ageret; tum etiam, quia APO- stolus dicit, Plus Omnibus laboravi s 3c experientia teste laboramus in exercendis actibus salutaribus, atque adeo voluntas Pa tialiter agit a tum etiam quia voluntas Ubialiter operatur in exercitio actuum salutarium s ergo debet immediate influere, ut mox explicabimus s tum dcmum , quia Mctus salutaris , ut sit liber , debet esse a
potentia eligente; voluntas autem est pote tia eligens , non gratia , quae voluntatem adjuvat; ergo actus salutaris debet esse cum concursu voluntatis s aliter voluntas merepassue se haberct, & tamquam aliquid inanime , quod est contra Tridentin. ses . 6.
Prob. 2. a priori , quia esto verum eΩset , quod quando intellectus elevatur ad producendum essectum indebitum per qualitatem , tamquam per Dei instrumentum
supereaturale , non deberet ipse coagere a quod tamen est falsum ; cum clevari non si mere informari a virtute adaequale prinducente , sed ab illa adjuvari, aliter aqua diceretur formaliter calefacere, per hoc, quod informetur a calore adaequale calefaciente o nihilominus ut intellectus elevetur ad
producendum actum vitalem, debet essentialiter ipse concurrere; cum actus vitalis si essentialiter motus ab intrinseco, atque adeo ab hoc, & in hoc; non enim potest vivere in actu secundo nisi potentia, quae seipsam movct, di immediate in talem actum influit; aliter motus cadaveris, qui habetur ab extrinseco per impetum tinpressum, pos.set dici vitalis . Hinc licet verum esset , quod substantia producat substantiam solum per virtutem accidentis tamquam per instrumentum connaturale ; quod in communiori sententia est falsum at non pol est intellectus producere actum vitalem,
nisi influat immediate in illum ; quod hic supponi potest ex lib. de Anim. & constat ex dicendis in de Beatitudine, ubi ostende
mus , non posse intellectum videre Deum visone increata , aut visione creata a solo Deo producta; ergo lumen gloriae non potin est esse tota ratio agendi. IV. Obsic. r. Nisi lumen esset totalis ratio agendi, sequeretur,quod etiam intellectus taet
54쪽
uastio m. Art. I. An lumen siit tota ratio aetendi. 39
esset eausa partialis , & principalis visionis;
non aliter ac in causa partialis principalis cognitionis naturalis 3 ac proinde haberet potentiam naturalem videndi Deum: sequela est absurda: ergo de id , unde sequitur .
Prob. sequela , quia intellectus concurreret ad visionem per suam entitatem, ac Poten tiam naturalem : ergo haberet potentiam naturalem videndi Deum. Resp. nego sequelam : licet Intellectus partialiter per suam Entitatem naturalem concurrat ad Dei visionem , non per hoc dicitur causa naturalis partialis relate ad talem effectum , quia non concurrit ad illam ut exigitum ; unde non dicitur agere per virtutem partialem naturalem, sed per virtutem inchoatam , congenitam , dc ob dientialem s sicut aqua per virtutem obedientialem producit gratiam in baptismo rcum hoc tamen discrimine, quod Aqua concurrit ad productionem gratiae per virtu- tem obedientialem transcendentalem , de quatenus est ens subjectum Deo ; contra vero Intellectus concurrit ad productionem visionis per virtutem obedientialem praedicamentalem , dc propriam , seu quatenus
est intellectus Deo subjectus, qui potcst levari ad intelligendum divinitus , quod non potest naturaliter , ita ut aismilet sibi visionem productam in praedicato cognosciativi . Quare in tantum haec potentia ob dientialis non dicitur transcendentalis , seu transcendens per quodcumque ens, qua Deo subjectum, sed praedicamentalis , quia spectat ad hoc particulare genus entis, scilicet ad intellectum relate ad intellectionem supernaturalem , in quam refundit praedic tum suum proprium cognosciti vi , quod non refunditur per potentiam transcende
talem obedientialem , ut quando aqua in baptismo producit gratiam . Ad prob. sequelae concesso antecedente, nego conseq. 3
nisi enim fiat lis de voce , habere potentiam naturalem relate ad aliquem cstectum est haberc potentiam ad effectum exigitum reum autem intellectus non exigat visionem Dei , non dicitur habere potentiam nat
ratem ad illam , licet physice causet illam
per suam entitatem naturalem elevatam per lumen.
Utrum autem intellectus dici debeat camia principalis visionis , an vero causa instrumentalis λ cit pariter iis de voce : pota est enim dici causa instrumentalis, quatenus concurrit ad effectum , tamquam principium improportionatum indigens elevati
nec potest etiam, bc solet communius dici causa principalis, quia assimilat sibi eflectum
in praedicato cognoscitivi ; spectat enim ad causam principalem aisimilare sibi emeetum a
tellectus potat per suam entitatem , ac P tentiam naturalem concurrere ad prodi ctionem visionis, debet ut aliquod eJus prae dicatum praecontinere , puta vitalitatum se i non praecontinet a cum vitalita, vili nis sit identice superiraturalis , atque adeo. non precontenta in entitate naturalis ergo nequit intellectus concurrere ad productionem visionis.
Resp. per instantiam ; ut lumen possit
causare visionem , debet praecontinere albquod ejus praedicatum , scilicet supernat ralitatem , sed non praecontinet , quia supernaturalitas est identice vitalis , atque adeo non praecontenta in lumine non vitali ; ergo non potest lumen concurrere ad productionem visionis . Secundo directe dist. maj. deberet intellectus praecontinere vit litatem visionis secundum rationem abstr
etam a supernaturatitat concedo; secundum rationem contractam ad supernaturalitatem, nego majorem , Jc distincta minore nego consequentiam . Sic etiam per Advertarios lumen debet praecontinere supernat ralitatem visionis secundum rationem abs tractam a vitalitate , cum lumen non sit vitale, non vero secundum rationem comtractam ad vitalitatem . Et eodem modo intellectus praecontinet cognitionem natu ratem formaliter solum secundum rationem vitalitatis , non vero secundum rationem expressivi, seu imaginis objecti, quae ratio formaliter praecontinetur in aha concausa
partiali, scilicet in specie impressa . Uerum quidem est , quod Thomastae , ut imstantiam effugiant, dicunt, lumen esse vitale , de idcirco posse producere visionem vitalem; Sed communius, & verius id ne-sant a licet enim lumen compleat pote tiam vitalem, non per hoc est vitale, cum non profluat ab intrinseco , quod spectat
ad rationem vitalitatis. VI. Objic. est. ex eodem: Lumen gIoriae est tota ratio promitionis potentiae intellectivae cum visiones ergo in priori ad limen intellectus est omnino improportion tus ad visionem ; ergo nec habet vii tutem illam , ne partialem quidem, ad visionem producendam ; cum virtus omnis includat aliquam proportionem. Confirm. Intellcctus agit in quantum elcvatus per lumen s ergo tota rauo agen-
55쪽
di est lumen elevans ; sicuti quia Aqua v. gr. calefacit in quantum calida , ideo tota ratio calefaciendi est calor.
Resp. nego antec. Lumen complet prinsortionem , atque adeo supponit in intel-Jectu proportionem inchoatam cum visi ne s quod ex eo patet , quia si oculus habens pro suo specificativo sol mali color tum, insormaretur lumine gloriae, non posset Deum videre , sicut potest intellectus; quia scilicet in oculo deest viilus illa im Oata , quae reperitur in intellectu ; hic enim cum habeat Deum intra suum specificativum formale, potest naturaliter Deum cognoscere abstractive , & ideo divinitus potest videre illum intuiti ve . Ad confirm. dico , RedupIicativam saepe
Teduplicare meram conditionem , ut dum dicitur : Ignis agit in quantum approxIma tus , Bonum in quantum cognitum amatur : Saepe vero reduplicate rationem in
malem partialem; ut dum dicitur: Intello. ctus in quantum informatus specie impresila objecti cognoscit; Causa secunda agit in quantum in sub concursu Dei r Saepe etiam reduplicare totam virtutem agendi,
ut cum dicitur ; Aqua in quantum calida Calefacit; paries in quantum albus disgregat visum : Saepe demum reduplicare vi tutem agendi elevantem, ac praesupponem tem solum virtutem inchoatam , ut cum dicitur : Aqua in quantum elevata causat
obedientialiter Gratiam . Et in hoc solum sensu dicitur in casu nostro, Intellectus inquantum elevatus producit obedientialiter Dei visonem.
posse Deum sine ulla qualitate intrinseca elevare intellectum ad visionem beatificam
per suam Omnipotentiam extrinsece specialiter assistentem . Ita etiam D. Th. qui licet hic quaest. ra. art. 4. dicat , non posse Intellectum videre Deum tine lumine gloriae , intelligendus tamen est de lege ordinaria ; nam quaest. Io. de verit. dicit, id fieri posse per omnipotentiam Divinam:
vinae omniparentiae subjecta sum eorpora, , ita ct mentes s unde Hus potest aliffua corpora producere ad efectus , quorum digρψrio in Us non ioenitur a sieut freta Petrum super aquas ambulare sine hoe, quod ei dotem -
ώιatis tribueret , ita potest mentem ad hoc perducere , ut Divinae essensiae uniaιur in sta ι. viae modo illo , quo unitur in Patria, sine hoc, quod a tamine gloriae perfundatur .
Prob. concl. Universim Deus potest dipliciter promovere causam de se insufficie tem ad causandum aliquem effectum , scilicet vel addendo vires intrinsecas, vel e trinsecus allistendo per suam omnipotentiam specialiter concurrentem , & supplentem defectum virium intrinsecarum s ergo pol est Deus dupliciter intellectum elevare ad Dei visonem , scilicet tum per lumen im
trinsecum , tum etiam per omnipotentiam
specialiter assistentem . Antecedens Patet anam potest v. g. Deus oculum , vel intellectum complere ad visonem parietis tam per speciem impressam intrinsecam , quam immediate , supplendo extrinsece vices t lis speciei ; sicut citam ex D. Thomloc. citat. potuit sine dote Agilitatis intrinseca complere potentiam progress-vam D. Petri ad ambulandum super aquas. Hinc idem Angelicus I. parte quaest.
O . art. 1. dixit : Erroneum est dicere , non
posse Deum facere per se tam omnes effectus causa creatae . Conseq. prob. quia licet Dei vitio dicat essentialem connexionem cum
intellecla ratione vitalitatis , unde non possit divinitus suopleri concursus immedi tus intellectus; aliter actus non esset vitalis, si non esset ab hoc , & in hoc, seu si non procederet ab intrinseco nullam
tamen connexionem dicit cum lumine gloriae eiscntialem ; ergo potest divinitus visio citra influxum luminis prodire. Confirm. Per hoc quod Deus suo com cursu generali proprio causae primae concur
rat ad visionem simul cum intellectu , Zelumine , non per hoc visio desinit esse vitalis , I supernaturalis s ergo neque per
hoc quod Deus concurrat concursu speciali supplendo vices luminis . Similiter c initio naturalis non desinit esie vitalis per
oc , quod Deus ad illam concurrat comcursu generali proprio causae primae; ergo
nec visio Dei desinit esse vitalis, Per hoc , quod omnipotentia specialiter ad illam concurrat suppicndo defectum luminis . Et ratio a priori est , quia ut actus sit vitalis , sufficit , quod procedat ab intrinseco , seu
quod potentia vitalis in illum influat. I.
56쪽
cet non influat adaequate. VIII. Objic. r. ex Ioann. a S. Th. intellectus intrinsece impotens , & improportionatus ad visionem ponendam debet fieri intrinsece potens , ut possit illam ponere s aliter posset ponere sine potentia
ad ponendum a sed non potest fieri intrinsece potens sine lumine intrinseco ; aliter etiam oculus fieri posiet potens videre Deum per aliquid extrinsecum; ergo intellectus sine lumine intrinseco elevari non potest ad Deum videndum. Confirm. Intellectum visioni proportionari, est denominatio intrinseca ; alioquin etiam oculus posiet visioni Dei per aliquid extrinsecum proportionari e sed denominatio, quae habetur a forma intrinseca , su pleri nequit ab Omnipotentia extrinsecus assistente ; ergo sine lumine intrinseco nequit intellectus reddi proportionatus ad Deum videndum. Confirm. x. Nequit Deus supplere desectum causae formalis in ordine ad effectum formalem; sed, si suppleret defectum luminis intrinseci, suppleret defectum causae so malis in ordine ad encinun formalem; ergo nequit supplere defectum luminis intrim 1eci . Prob. min. Estectus formalis luminis intrinseci cst elevare intellectum reddendo illum intrinsece adaequale potentem , dc proportionatum visioni producendae s sed, si supplerci Dcus desectum luminis intrimseci , suppleret hunc effectum formalem ι quatenus reddcrct intellectum intrinsece adaequale potentem , 8c proportionatum visioni producendae; ergo suppleret defectum luminis intrinseci in ordine ad emeetum
Resp. requiri in intellectu vinulem imtrinsecam inchoatam ad Deum videndum; aliter etiam oculus , & lapis possent elevari ad videndum Deum; virtus tamen im trinscca inchoata intellectus compleri potest tum per lumen intrinsecum, tum per omnipotentiam extrinsecus assistentem: si in oculo ad videndum parietem requiritur virtus partialta intrinseca , quae tamen compleri potest vel per speciem ii pressam intrinsecam, veI per hoc, quod Deus
iuppleat defectum hujus speciei ι Sic etiam
ut possit homo Montem , vel Navim m vere , requiritur vis motiva partialis intrii seca , quae tamen compleri potest vel peradditionem virium intrinsecarum , vel per vires extrinsecas Angeli , aut Dei specia-titer concurrentis. In forma distinguo maiorem et Intellectus intrinsece impotens,
hoc est non habens potentiam intrinsecam adaequatam , imo neque partialem naturalem ad Deum videndum , sed solum ii choatam, de obedientialem, debet fieri potens intrinsece , hoc eth potentiam intrinsecam inchoatam debet habere completa sive per lumen intrinsecum, sive per vires extrinsecas Omnipotentiae specialiter assistentis . concedo; debet fieri potens intri sece , hoc est debet habere potentiam completam unice per aliquid intrinsecum, nego malorem , dc distinguo minorem a nequit nisi per lumen intrinsecum habere potemtiam completam intrinsece, concedo; completam vel intrinsece, vel extrinsece, ne- .go minorem , & consequentiam . Oculus quia caret virtute intrinseca inchoλta in or
dine ad Deum videndum , nequit fieri portens extrinsece adaequale per Omnipoten tiam assistentem : contra vero intellectus squi est potens intrinsece inchoate . Quarei verum est, tum quod intellectus debeat es, se potens intrinsece, tum quod debeat es.se potens adaequale ; non tamen debet es se potens intrinsece adaequate, a committi tur Enim fallacia sensus compositi , ut si dicatur: Haec Capra est Mater , dc est P tri s ergo est Mater Pctri; aliter etiam
Omnipotentia concurrens ut causa primae
concursu generali cum lumine Gloriae, de heret esse intrinseca intellectui , quia sine tali concursu intellectus cum lumine non est potens intrinsece adaequale visionem p
Ad I. confirm. dist. maj. intellectum viasioni proportionari per virtutem inchoatam est denominatio intrinseca , concedo; per virtutem completam , si haec habeatur per omnipotentiam assistentem, nego majorem, de consequentiam a Potest enim huiusmodi denominatio virtutis completae cite par tim intrinseca , de partim extrinseca , ut
in exemplis adductis. Ad x. Recurrunt instantiae adductae et M directe dico , posse Deum supplere des
ctum causae formalis in genere causae cficientis, effici do immediate, quod effici: aliqua causa formalis: v. gr. Albedo, quae
informat sub1cctum , disgregat visunI ; ILcet Deus non possit supplere defectum albedinis in genere causae formalis , & inrisormare subiectum , potest illam supplere in genere causae efficientis , & sic immediate risum disgregare , quin detur albe do insormans subjectum; Et eodem modo potest supplere dcfectum luminis gloriae in generς causae efficientis , efficiendo immodi
57쪽
diate simul cum intellectu visionem , quin
detur lumen informans intellectum : Sic etiam potest Deus desectum cauta mat rialis supplere in genere cauta essicientis, ut de facto conservat accidentia Eucharistica, supplendo defectum cauta sustentam iis , fortius influendo in illa efficienter .. Zqui vocatio est in hoc , quod lumen in senere cauta formalis elevat intellectum intrinsece , sed producit visionem in gen re cauis emcientis a Omnipotentia non potest supplere effectum formalem luminis, cum non possit intrinsece intellectum et
vare ; sed potest supplere vices luminis , Essiciendo immediate cum intellectu id ,
quod efficeret lumen. In forma nego min. Ad prob. nego pariter minorem.
IX. O ic. 1. Intellectus debet esse completus non solum physice , sed etiam vitaliter, ut possit visionem producere a sed nequit este vitaliter completus sine lumine intrinseco ; ergo sine hoc lumine nequit
Proxime Deum videre . Prob. min. quia complementum vitale debet esse intrins Cum s aliter operatio vitalis non esset m rus ab intrinseco Confirmia I. Potentia physice incompI ta nequit compleri sine complemento phy-sco et ergo potentia incompleta vitalis nequit compIeri sine complemento vitali, seu sine comprincipio vitaliter concurrente
ad actum vitalem a sed Omnipotentia extrinseca non est principium , quod possit
vitaliter concurrere ad visionem s ergo nequit intellectus compleri extrinsece ab Omnipotentia in ordine ad Deum videndum. Confirm. 2. Si daretur visio sine lumine intrinseco , daretur actus secundus sine a-etu primos lumen enim complet actum primum relate ad actum secundum visionis iergo ut supra.
Confirm. 3. quia Clemens U. in Concilio Viennensi , ut refertur in Clementina iam nostram de Haereticis, damnat Beguardos, &Beguinas , aliosque dicentes , quod animamon indigeat lumine gloria i am elevante ad D eum videndum , ct eo beare fruendum ; e
go insistendo verbis Concilii non potest d, ri Visio Dei absque lumine gloriae per so-Iam Omnipotentiam speciali modo influentem in Illam. Resp. recurrere instantias de oculo relate ad visonem Parietis ; de virtute m tiva Montis &c. quae possunt per Omnipotentiam compleri in ordine ad actum vitalem. Deinde argumentum probat , quod
Omnipotentia concurrem ut causa prima
concursu generali ad visionem simul eum intellectu , M lumine impediat, quominus visio sit actus vitalis, quia Omnipote tia non est comprincipium vitale , dc i trinsecum, seu vitaliter concurrens ad viasionem. In forma dist. maj. Intellectus debet esse completus vitaliter , hoc est debet
habere virtutem vitalem completam, Comcedo a hoc est debet habere complementum vitale, de intrinsecum , nego majorem, &distinguo pariter minorem; Non potest i tellectus csse completus vitaliter sine lumine intrinseco, hoc est non habet virtutem vitalem completam sine lumine intrinseco, nego , hoc est non habet complementum vitale sine lumine intrinseco, omitto minor. revera enim lumen L licet sit intrinsecum intellectui , non per hoc est vitale , cum non sit ab intrinseco , ut diximus o Se nego consequentiam. Ad probationem min ris , dist. antec. quod complet potentiam vitalem debet esse intrinsecum, nego; quod complet potentiam vitalem, si sit vitale,
debet esse intrinsecum, conc. antec. dc D
go conseq Sic Omnipotentia suo concursu generali proprio cauta primae complet vi tutem vitalem, nec per hoc est intrins ca r & si Deus suppleret vices speciei impressae relate ad cognitionem parietis, compleret potentiam vitalem 3 dc tamen hinjusinodi complementum non esset vitale ,
seu intrinsecum ..Αd i. confirm. nego primam consequentiain Disparitas est , quia ectetus physicus nequit prodire , nisi physice dcntur ,
quae conflant causam physicam ; at operatio vitalis prodire potest, licet non Omnia, quae complent causam vitalem , sint intrinseca, de vitalia, ut ostendimuS. Ad x dist. antec. Darctur actus secundus sine actu primo praeciso, nego , sine aliquo actu primo sussicienti, concedo antec. dc nego conseq. Enectus , qui procedit a
causa praecisa nequit haberi sinc illa a qui
vero procedit a causa A sussicienti, potest prodire sinc tali causa, per hoc, quoa prorcedat a causa n , quae pariter sit sussiciens , lumen intrinsecum est causa visionis sum- ciens, non vero praecisa, dc ideo etiam Gne Iumine intrinseco haberi potest actus primus completus in ordine aci producti nem visionis. Ad 3. resp. expresse Concit. Viennense damnare tam malignos Beguardos, quam im
fideles illas mulieres Beguinas , qui in regno Alemaniae asserebant, quod qualibet im
58쪽
teata; unde inserebant, quod non indigeat
lumine gloriar, qua elevetur ad Deum videndum. Quare mens Concilii est , quod anima non possit Delim videre viribus naturae, sed quod indigeat comprincipio et vante , quod connaturaliter est lumen intrinsecum : Quinimo Concilium , ut prinscinderet ab hac quaestione scholastica, non dixit , quod anima indigeat lumine intrins eo , sed solum dixit, quod indigeat lumine elevante ad Deum videndum, satis enim est, quod anima a comprincipio supernaturali
elevetur , sive hoc sit lumen intrinsecum, sive sit aliud comprincipium extrinsecum, ruod lumini intrinieco aequipolleat in orisine ad elevandum intellectum; unde Comprincipium hoc extrinsecum bene potest dici , quod sit aequivalenter , si minus fio
Utrum Asellectus inaequales eum aequadi Im
X. Ari de saeto in Beatis visionum inaequalitatem , non dubitatur apud Catholicos , cum definitum sit in Fl
rentino, pro meritorum diversitate inaequaliter Deum videri , juxta illud Apostoli :
ui parce feminat, parce ct meter ; dc Ioam
nis I 4. In domo PMris mei mansiones multa
fiant : Sicut enim damnati inaequaliter puniuntur , pro inaequalitate demeritorum alta Beati praemantur inaequaliter pro inin qualitate meritorum . Negant hoc Ioviniani, quia in parabola illa Euangelii dicitur
denarius diurnus aeuue solutus primis , dc novitimis laborantibus in Vinea . NegaL.t
etiam Lumerani dicentes, quod Christus aeque pro omnibus meruerit. Sed parabola illa ex Augustino intelligenda est de auxiliis ad beatitumem comparandam necessariis, quae aliquando ex benigna Dei liberalitate aeque dantur tam in Pueritia, quam in aetate adulta, necnon etiam in provecta . Lu- therani vero docentes , Iultitiam in nobis unice derivari ab imputatione extrinseca meritorum Christi , dc ideo esse in omnibus aequalem , damnantur a Tridentino
Dissicultas nunc in , utrum visionum , di beatitudinis inaequalitas unice Oriatur ex inaequalitate luminis elevantis , an etiam provenare possit ab inaequalitate intelle-Quum , ut proinde clarius Deum videat
melle erus inaequales, sec. 63
quali lumine elevetur Thomillae putantes, lumen esse totam rationem agendi d cent, inaequalitatem visionum non posse ab intellectuum inaequalitate provenire a quod etiam docent Gabriel, Paludanus , Suar. , Vasq. , Valent. , Becan. , dc alli non pauci, etiamsi putent, intellectum cum lumine imfluere in visionem. Opposita tamen sentemtia est Scoti , 8c Scotistarum communiter , Molin. , Ripalii, , Less. , O vied. , dc ali rum quamplurium , quibus favet D. Tho. rui, ut advertit Cajetanus apud Arriagamisp. 7. n. 32. docet, visonis perfectioncm magis attendi secundum perfectionem Imminis 3 ac proinde vult , quod etiam aditendi debeat secundum perfectionem intellectus .
Alii tamen docent, de possibili provenire poste hanc inaequalitatem ab intellectuum inaequalitate , de facto tamen non ita ac
cidere .XI. Dico equidem cum Angelico , 3c Scotistis , visionum inaequalitatem oriri etiam ab inaequalitate intellectuum. Prob. Universim quoties causa est perscictior , Se in effectum influit formaliter ut perfectior , hoc est assimilando recetum sibi secundum illud praedicatum, in quo est
perfectior, toties causat effectum perfecti rem sed intellectus Angelicus v. gr. cum lumine ut unum , est causa visionis perfectior , quam sit intellectus humanus cum lumine pariter ut unum 3 8c in visionem
influit formaliter ut perfectior, hoc est asisimilando illam sibi in vitalitate , in qua
intellectus Angelicus piastat humano a e go intellectus Angelicus cum aequali lumine producit visionem perfectiorem , quam humanus ; atque adeo visionum inaequalitas oriri etiam potest ex inaequalitate inteli
Neque dicas I. Verum esse, quod si camsa perfectior agat formaliter ut perfectior, causet effectum perfectiorem, sed non ine Verum , quod astat ut perfectior per hoc, quod assimilet sibi cssicetum in eo praedic to, in quo alteri praestat. Nam contra est, quia inductione constat, id esse verum; oculus enim v. g. persectior cum aequali lumine, ac specie objecti agit formaliter ut perfectior , de clarius videt, cum assimilet visionem sibi in predicato vitalitatis materialis , in qua praestat oculo minus perfecto : Ze eadem ratione duo inculi inaequales , si aequaliter eleventur ad videndam lucem Corporum beatorum, inae
qualitςr illam vident: ic etiam duo inte,
59쪽
Iedliis aequales cum lumine inaequali in qualem causant Dei visionem ; ergo pariter viceversa duo intellectus inaequales cum
lumine aequali. In tantum oleum v. g. in Sacramento Unctionis , & Aqua in Sacramento Baptismi, si aequaliter eleventur , causant gratiam aequalem , quia Oleum non influit in Gratiam lai maliter ut perfectius , assimilando sibi eflectum in eo praedicato , in quo P stat aquae ; Similiter si duo oculi in aequales
elevcntur aequaliter ad producendam Dei visionem , non causabunt eflectum inaequa- Iem, quia non influunt ut inaequales, cum non assimilent sibi cssectum, nempe Dei visionem, in vitalitate materiali propria ocu-II : contra vero quando oculi inaequales aequaliter elevantur ad videndam lucem materialem corporum Beatorum, causant visi nes inaequales ; ergo eodem modo intellectus inaequales aequaliter elevati inaequaliter Deum vident , eo quod assimilent si bi
effectum in eo praedicato , In quo unuS Intellectus alteri praestat, videlicci in praedicato intellectivi; & ideo intellectus pers
etior producit visionem Dei supernaturalem sol maliter ut persectior est. Neque dicas 2. Intellectum non assimilare sibi visionem Dci ; cum intellectus non possit naturaliter producere nisi cogniti nem Dei aenigmaticam . Nam contra est ,
quia negari non potest, quod visio Dei aD similetur intellectui in vitalitate intellectiva propria talis potentiae ; licet enim naturaliter non possit intellectus Deum c gnoscere nisi aenigmatice, nihilominus cum Deus sit intra specificativum potentiae intellectivae , ideo visio Dei est effectus ita
proprius talis potentiae , ut non possit alteri competere a ac proinde intellectus persectior causando visonem Dei agit formaliter ut perfectior , hoc cst assiinitando Sbi visioncm in vitalitate unice spectante ad potentiam intellectivam, in qua ratione intellectus perfectior exccdit minus pers
XII. Confirm. I. quia voluntas sub illustratione Spiritus Sancti intenta v. g. ut duo non solum potcst libere consentire, vel non consentire , sed etiam potest libere ponere
cons sum intensum ut unum, vel ut duo, vel ut tria; ergo sicut voluntas ratione conatuS naturalis , quem exerit , potest ponere actum supernaturalem intentum ut tria, licet conaprincipium supernaturale sit ii
aentum ut duo; ita poterit intellectus perfectior sub lumine us duo ponere visionem
perfectam ut tria , ita ut duo gradus rσspondeant lumini, 8c tertius majori perfectioni naturali intellectus. Neque dicant Ad versarii, voluntatem sub comprincipio supei naturali intenso ut duo,
non posse ponere actum supernaturalem imtenium ut tria . Nam oppositum docent communius apud Marti non. disp. 38. num.1I8. & Ripaldaln- disp. 48. n. 4. Et ratio est
perspicua:nam si Dicit lumen supernaturalet simul cum intellectu producere visionem via talem, quam nequit se solo sine virtute nariturali intellectus a quare non poterit illustratio supereaturalis intensa ut duo v. g.
de Dei bonitate adjuvari ab illustratione
naturali intensa ut tria de eadem Divina Bonitate, in ordine ad producendum am rem Dei supernaturalem intensum ut tria Unde poterit etiam Voluntas suo conatu naturali ponere actum supernaturalem ira
gis intensum , quam sit comprincipium si
pei naturale οῦ aliter, ut notat Mastrius, frustra conaretur voluntas ad diligendum Deum ex toto corde , hoc est intensius de intensius. Confirm. 2. quando intelleeliis elevatur ad Deum videndum , non solum elevatur secundum rationem Entis , scu per potemtiam obedientialem transcendentalem, sed elevatur sol maliter qua intellectus, seu per potentiam obedientialem praedicamentalem, cum transsundat in essectum praedicatum
vitalitatis intellectivae; ergo sicut potest Icvari formaliter , qua intellectus est, ita potest elevari , qua intellectus perfectior,ti sic transfundere in effectum vitalitatem intellectivam perfectiorem. Confirm. demum, quia si intellectus A gelicus , Sc humanus divinitus cognoscant objecta, quorum cognitio est indebita, scilicet arcana cordium, futura contingentia,
aut obiccta supernaturalia s vel si cognoscant simul objecta naturalia, quae non POL sunt naturaliter simul cognoscere , ita ut
hujusmodi cognitio sit quoad modum , licet non quoad substantiam, supereaturalis; certe cognitio Angelica , caeteris paribus, erit perfectior, quia relate ad tales cognitioncs potentia intellectiva perfectior influit sormaliter ut causa perfectior assimilando sibi csscctum ; ergo etiam relate ad visionem Dei , quae est quoad substantiam
Ex quibus fit, quod non solum de pos.sbili, sed etiam de facto intellectus pers
etior causet caeteris paribus visonem pers ctiorem, cum comaturale sit, quod causa
60쪽
uasio IV. Art. m. An Intellectus inaequales, o c. As
persectior persectius influat in essectu quem tibi assimilat, ut ostendimus inductione.
XIII. Obiic. I. ex majori perfectione potentiae non infertur major perfectio actus anam homo est perfectetor Aquila , & tamen viso hominis non praestat visioni quilae; ergo licet complexum ex intellectu Angelico , & lumine ut unum sit persectius complexo ex intellectu humano, de lumine ut unum, non proinde ex illo proindire debet visio perfectior.
Confirm. t. Actus supernaturalis nequit prodire, nisi juxta mensuram concursus ex
nibiti a potentia illum exigente a sed isium lumen gloriae exigit visionem , non vero intellectus a cum non possit potentia naturalis exigere effectum supernaturalem; ergo solum ad mensuram luminis crescit perfectio visionis. Prob. major , quia universim inductione constat, estectum mens rari solum a perfectione causae illum exigentis ; sic si Homo, 3c Aquila causent visionem ocularem, haec solum commensuratur perfectioni potentiae visivae illam exigentis, non vero persectioni Animae; de si Aqua, dc oleum producant Gratiam in Sacramentis , haec solum commensuratur perfectioni elevationis: & si causa prima, icilicet Deus, aut causa universalis, licilicet sol, concurrant ad eflectus sublunares, isti solum commensurantur perfectioni causae fecundae particularis illos exigentis. Confirm. 1. quia aliter aliquis gradus ubsionis superna turalis tribueretur persecti ni majori potentiae naturalis , unde posset
aliquis actus supernaturalis meritorius tribui Naturae, non Gratiae , quod est enor Se pelagianorum. Resp. perfectionem majorem cauta non
inferre majorem persectionem essectus, nis illa influat formaliter ut causa persectior, assimilando sibi effectum, ut In casu nostro intellectus perfectior influit so maliter ut persectior, assimilando sibi incictum, nempe visionem in ea formalitate, in qua unus intellectus alteri praestat, videlicet intellectivitate . inamvis enim imtellectus solum habeat potentiam natur Iem , & partialem relate ad cognitiones Dei aenigmaticas; habet tamen potentiam immoatam , de obedientialem relate ad Dei visionem , ita ut ad illam concurrat non Per potentiam obedientialem transcendentale, hoc est quatenus est Ens Deo subjectum, sed per potentiam obedientialem praedicamentalem, seu suatenus est tale ens , nempe quatenus
in inιellectus , causando scilicet Dei visio
nem, qua reddatur videns s ubi lapis v. gr. si elevetur per potentiam obedientialem transcendentalem ad producendam Dei viasionem, per illam non redderetur videns
Deum, sed solum redderetur habens Dei visionem a Ze ideo intellectus causando Dei visionem assimilat illam sibi in piaedicatci intellectuali, seu in vitalitate propria potentiae intellectivae; unde intellectus per fectior agit formaliter ut persectior, trans fundendo suam majorem perfectionem in ipsam visionem. Ad I. confirm. Quamvis intellectus nu- de sumptus non exigat Dei visionem, extinxit tamen illam intellectus sub lumine , ita ut hujusmodi essectus . qua vitalis respondeat intellectui, de qua supernaturalis lumini ; unde sicut ex majori perfectione I minis crescit perfectio visionis, ita etiam ex majori perfectione intellectus. Η omo , & Aquila in visionem ocularem non influunt sormaliter, nisi secundum quod habent potentiam visuam; non vero secundum
quod Anima potest producere intellecti
nes, dc volitiones , in quo Homo praestat Aquilae, unde potiuε haec paritas retorquetur. Similiter aqua , de oleum non i fluunt in Gratiam formaliter , sed solum quatenus sunt Ens Deo subjectum, de ideo non mensurant perfectionem Gratiae. Pariter Deus , & lol ita influunt cum causa secunda particulari in effectum, ut non assimilent illum sibi. Ad 1. Quamvis perfectioni majori intellectus respondeat aliquis gradus visionis supernaturalis a nihilominus illi respondet secundum quod est vitalis , non secundum quod est supernaturalis ; unde non sequiatur, quod possit ullus actus Cipernaturalis meritorius vitae aeternae tribui Naturae , 8c non Gratiae. Et similiter per Adversarios perfectioni majori luminis respondet a liquis gradus visionis vitalis, solum secum dum quod est supernaturalis , non secum dum quod est vitalis, quod est dicere, ubsionem esse identice vitalem , 3e supernaturalem, ita ut non esset vitalis, si non pro. cederet a potentia vitali, nec estet supe naturalis, si non procederet a comprincipio supernaturali. Explicat Cardin. de Limgo concursum duorum intellectuum inaequatium ad visionem Dei exemplo duorum ca lamorum, quorum alter sit altero politior ssi enim uterque elevetur a Deo ad produ
cendos characteres aureos, certe erunt ele gantiores characteres efformati a calamo P