장음표시 사용
201쪽
naturali sunctione recesserit,maximam esse affectionem putabia si paululum,exiguam. Deterrima uero est respiratio, cum intermittitur,uel etiam ubi magna cu uiolentia trahitur.Origo uitii est ex frigidiore pituita, quae principalissimos cerebri uentriculos uniueris & subito repleat Sin aute spinalis medullae principium quandoq; totum huic costictatur malo, omnes faciei subiectae partes rς soluuntur,ipsa manete incolumi, eo sensi m motumq; partes quae ibidem habetur a cerebro excipiant Si dimidia ipsius regio infestatur illarum parti uresolutio quae dicitur paraplagia constituitur. Si odoratus uitiatus fuerit,uel ad priores cerebri uetriculos in te peric expertos, uel ad meatus ossiu quae a percolando et limoide diculur, obstructo talis referetur affectio. I taq; iacet a poplecti, uoce intermortua. sensus motusq; expertes,citra febre. Praecedit hoc mali,capitis subitu acutusq; dolor, uenaru circa guttur extantium,sphagitidas Graeci uocant, toruli eleuantur, tenebrae oculi offunduntur itemq; sipiendores eisde oboriuntur, R extremmarum partiu sine ratione algores,totius corporis palpitatio,
dissicilis motus,& dentium inter dormiendum stridores, urina uel uti aeruginosa,atra,modica,& farinae crassiori similia subsi videntia quaedam resert. Accidit autem hic affectus circa aetatε senilem teperaturis pituitosioribus,uictuq; tali usis. At si iuuenes,& per aestatem infestetam agnam nece ilitatem fatetur.
APoplexiae morbus,nequaquasi ut raro curatur,ut qui mox item minetur praecipite.Si uero etia disculta suerit,plurimucum partis cuiusdam corporis resolutione discedit. Qui igitur quoquo modo curatione recipiunt, iis statim sanguis ex uena detrahedus est,& sicubi remissione quanda habuerin i,detrahere covenit eade die,aut sequenti,alvu aute acri clystere ex muria & melle c5 temperatis dueere. Dein oleo copiosiore sulfurato totu corpus perungere, caputq; chams melino, uel anethino oleo,in quo spondit tu decoctu sit uel calamintha: mulsaque instillatur,& ea quae odore mouet, naribus admouentur, uti opopanax,uel sagapenum,&galbanu,uel castoreu. Oportet aut e & ori per uim aperto digitu, uel pinnam oleo madefacta inserere, ut ea quae ipsi inhaerescunt,eiiciantur. Caeterum
1edes etiam iis quae datus educunt, perungenda est: mulsa uel Oxymel
202쪽
oxymeI potioni dabitur Quinetia apophlegmataenis ex thymo, uel origano cu aceto decoctis utemur. Vbi morbus se reia miserit,cibus mollis,distribui facilis & succulentus allumetur. Si uox nondum redit,& uires permittunt, cucurbitulae occipiatio cum scarificatione deligentur si fieri possit etiam praecordiis. deinde gestabuntur aegri curru, aut lectica, aut lecto pen dili .assismi etiam debent crebrius quae sternutamenta excitat, S apophlegmatismi. Vbi quatuordecim dies morbus excessit, ad reliquas gestationes ducentur. Caeterum sermonis etiam sollicitudo habenda est. vetus apomeli cum micis panis, uel alica dabitur: mox pauxillum ex hiera. Post vigesimum primu diem balneo aegroti credentur.t Vinum teneru calente aqua temperatum potui exhibebitur: ac reliquo tempore uires balneis Sunctionibus resciendae sunt . degent autem aegri in locis si fieri potest, mari uicinis. Qt Melius hic locus destriptus est in ueteri κο δι- πάλωονδοσομεν πιῶν, id est uinum uetus &e.quanquam haec admoduleutassent cum nemo tam stupidus sit qui duis ἀποδεριν nunquam dici non sentiat. Φ
Curatio resolutionis, quae pare sis dicitur.
AT si principis animae lanctionibus liberis, omni u particularu aut quarunda remissio acciderit, etia hic qui molestae humor,qualiscunq; ille fuerit, euacuari debet. Mox hiera,cui castorei quoq; pars sit adiecta,dabitur: per initia drachma semissis,tu tantillo mellis,& aqua calente soluta,uel per se, piperis quoq; dimidio scrupuli addito. Quatuor deinde diebus interpositis integia drachma assii metur,dehinc una&semissis,
postea duae,atq; tres. Rursus totide diebus iterpositis quatuor drachmae,si aegri uires sustinent, offerentur, mellis adiecto cochleario. Particulis au trinaedicam eta quaeda discutietia, & ea quae cute posunt cruentare,imponii tur: addendo simul casso-
reum,aut piper .aut pyrethru,aut cachry, aut euphorbiu.Prodest etia eis oleu rutaceti, uel sycion iv,uel uetus superfundere Cibi coueniunt frumetacei, ibiles,uel alioqui ad cococtione expediti: nec recremeticet. Cucurbitulae remissis partibus agglutinatur,si multae sue incidistinctim,si paucae , uni : post cucurbitulas deliniitur medicamera ex pice,uel resina, uel man na. optime aute facit cu artemisia simul incocta calami nilia, dicunIla.
203쪽
cun yla,& nitrum ex aqua modica, quae inter coquendum ab sumatur Aluus iterum subducatur ex aloe,uel polypodio,veIscammonia,uel ex pulte diacolocynthidos. unctio ui uero ac modatam τασματα graeci a pinguitudine appellant, hulul- .
modi habentur uetus oleum,in quo icilla quadraginta diebus. iub sole in tabuerit.Si huius copi a no est, duas scillae uncias in . oleo coquito,illinito uel cachry limiliter praeparatu, miscea da uero S cerae uncia,ne illita diffluant At si galbani, castoria, . euphorbii,adarce,& nitri singulorum unciam semilem accepe
rit,multo erit medicacius. appositu etiam couenit ranunculus
herba incocta oleo,in quo per insolatum intabescat. Potiones erunt castorei circiter drachma: opopanacis succus fabae instar, deglutitus.Mirifice iacit etia sagapenon ad erui magnitudine, ex mulsi S castoreii cu opopanace. ite liquoris cyrenaici mistis instar. Auxiliatur & antidotum ex triplici pipere,quod dya-ι trion pipereon dicitur graecis.Vtemur etiam acopis calefacietibus,&apophlegmatismis. Post die quartumdecimu solidio- .ribus uti cibis exped t,& auxilio multum proficiete, in balnea deducere. A trigesimo dropacem adferre covenit,& balineis co Mittere: reliquo tepore sinapi cataplasinatis modo obducere,in quibus & motus S sensius periit: attedentes ne ideo quod nolentiui magis si par est uratur. In iis aut qui sensus copotesint,cutis rubore dii taxat oportet excitare post tumore iacta ad lauacrum mittere,& mollibus ceratis medicari. Vomitus a coena coueniet,& is qui radiculis asi impiis cietur: item gesta tiones, sella,aut lectica,aut uehiculo: postea ducetur ad balnea naturalia. Victus siccior utilis est,potio modica,& frictio. cibos igitur siccos elle debent,sitim quantam possimi sustinentes.
' De js qui laxatione, aut distentione resoluti sunt
Voniam reset utar partes uel convelluntur, uel laxam 2 tur: idq; uela repletione,uel inanitione, attendedura virlazest partim etiam sanguinem detrahi debere,partim no. Deinde in relaxatis quide mebris adstringentia,lismae laxant. miscere,&srictione intensam moliri couenit. In corrariis, laxa ntibus dii taxat utendit.frictione simul molli adhibita: oleo in relaxatis nitri paulu & 'cuis coiritu adiiciat. solus ei ut ex.
aqua uehementer calida,& potissimu marina, in ova decoctae
sint lauri,uel uiticis germina,vel samsucus , ubi aliquid huiui-
204쪽
modi. Si agi aestas fuerit et natationes in masi: rubores aliis
in cute excitati his maxime coserunt. Itaq, cedantur et particulae ferulis uel urticae ramis. Quod si perseueret resoluti O,carnem, quae intra articulos resb luta est,attractam sertis oporte candentibus exiguis tenuibusq; transmissis adurere. Cotractivaut membris dropacem continue superlicere commodum est.
De resolutione quae unam qualique particulam obsidit.
Vt a nerui diuisione oritur particularum resolutio,in- sanabilis est: quae uero ab inteperie uel humore quodam cotrahitur,coe quidem ex remediis comemoratis praesidium recipit. sunt aut peculiaria quarta singulis ipsorii dicata, qua subiungemus. In iis igit qui canu more covelliantur,aequaliter in oppositu capistro appellato deduces. Profuerit etia sanguinis detractio,ex uasis linguae subiectis .ite cucurbitulae priori uertebrae defixae,tu apophlegmatismi S per nariu clysterem secta purgatio. Sciendum itaq; est no eam maxilla quae peruersa esse apparet, sed opposita resolutione infestari. Gutture aute
resoluto, curbitulas meto agglutinabis,perungesq; medicamentis ex castoreo,sagapeno,& liquore partico . auxiliatur e
pargarizatio ex actibus Vbi l1ngua resoluta fuerit, uenaei sius incidedae sunt,cucurbitulae meto admouendae & apophlegmati simis ex sinapi utedum est,& linguae exercitiis. Si uocis in- frumeta resoluta sunt,thoraci praesidia adhibeda sunt, spiritus
retentione,&uociferatu utedum. In superciliis aut palpebrarum inunctiones similiter prosunt ana & sutura proficit. πι- sica uero resoluta siue urina impediat,sive praeter uoluntatem excernat, seriori uentris ab umbelico regioni, & ei quae scrotum & anu intercedit medicamenta applicanda sunt: sedi aut immittendu est oleu rutaceu, uel sycio nisi cu butyro,castoreo, galbano,uel opopanace, uel liquore silphii: uesicae porro h cPer colem tras missa ualde profeceriit, uel sola etia 1 usse ceruuo centaureo autem ,& colocynthide cum sycionio clysteres etiam intestinis utiles sunt,bene siciunt & medicamina urina cientia potui data.& castoreum consimiliter. In primis iis, i nihil utinae reddunt, per rectos siphones, quos catheteras dicunt, in uesicam medicamina infundentur. Praeterea laxat
tibus insidebunt,di eisdem cataplasmatis sorma obtinentur. ra
205쪽
Qui praeter uoluntatem urinam excernunt, corroborantibus auxiliis astringendi sunt, cibis siccis, potione frigida utentur: ubi se recolligunt,summae cutis ad ruborem usq; exasperatio' ne,& lauacris sponte prouenientibus frigidis utentur Eos aue qui resolutionem experti sunt ob spinae uulous, aut casum,auduertebrae luxationem,superuenientibus,quq mortem fatetur, symptomatis,nulla medicina periculo subtrahit. Quod si coles resolutus suerit,iis quae in uesica dixi,utendum: in eisdem partibus S lumbis: item quae intendendi uim haben t, usurpabimus. no couenit autem lac,caseus,& reliqua bellaria, lactucae, aliaq; olera. Longanone uero soluto, in quo non unquam citra uoluntate stercus erumpit,nonnunquam cohibetur iisdeni uti par est: interim haec ab inferioribus partibus clystere demitti : alias astringentia, ut cupressi decoctum, lentisci, rubi: laxatia,ut adipem suillum,& anserinum, uitulinumq;,&oleu: interdum rodentia,ques is est muria, uel cucurbitae sylvestris, vel smilium decoctum. Neq; enim quicquam sic motum pro mouet,ueluti uaria a itatio. At si frigus prehenderit, etiam ex euphorbio acopon oleo dilutum per inferiora inditur. Artus
autem resolutionem experti,cum communi curatione flectatur, perfricentur, extendantur m in modum praedictum. Nan infractione ei plurimum consistit. . .
De resolutione obcolicum dolorem contracta.
Nostra aetate colicus quidam dolor incruduit: ex quo praesertim stiperstites suturos consummata artuum motus priuatio comitabatur: tactus sensu,ut uidebatur,incolumi seruato,ceu Critica quadam ex alto oborta transmut tione, unde
motus plerisq; ipatio temporis sponte rediit .Qui ui ro dissiciliores curatu extitere. etiam simplicioribus ex praedictis inunctionibus leuati sunt. praecipue autem effcacia sunt experti, acopon ex populo nigra confectum: item quod abiete costat. Sed quae roborandi uim obtinent,ac modice refrigerant multis praeclare opitulata sunt.
Ostquam de resolutione tractauerimus, proximum est, ut de covulsionibus agamus quoniam neruorum uter
L que affectus est quare etiam de tremoribus dehinc dicetur.Cu igitur statim ab initio,uelno multo post morbi prin
206쪽
cipia exorientes conuulsones longius prorogantur, ex repletione ducunt oliginem. Vbi uero sidores largos, aut uomitu, aut deiectione,aut sanguinis profluuia, aut uigilias,&aut famem,aut motus tum multos, tum ut ementes subsequuntur,
inanitioni feruntur acceptae. Et cum ex fanis alicui repentina superuenit conuulsio,ob repletionem cum fieri necesse est. At si uniuersum corpus, neruiq; ex febribus perardentibus inau-ruerint, ac deinde ob siccitatem conuellantur, maximum sa- me hoc malum est,& propemodum insanabile. primum itaque Partes quae contrahuntur, ualenter uinciendae sitiat, R inordinatis resistendum motibus, oleo perfricare oportet ristaceo, aut sycionio,aut ueter aut quodam ex hoc genere: tum aqua multam potui praebere. Eos autem qui ex inanitione conuel luntur,oleo,uel hydrelaeo calido fouere competit, si nihil prohibet etiam ad lauacrum deducere tempetatoq; solio uti,cum
oleo & frictione leuissima . Nutriendi sunt sorbitionibus ex chondro & alica, unioque tenui & quod facile distribui possit ,
aquoso, nisi febris adfuerit: tunc enim ptisanae cremor utilis erit,somnumque accersemus. Iam uero ex plenitudine,aut infammatione,contractas conuulsiones curabis, si copiam eua cues,inflammationem uero proprijs ipsi praesidi js discutias .fit
etiam conuulsio,cum uomentes uehementius turbantur. Su
currit autem conuulsis acanthij radix, spinae albae,&aegyptiae semen epotum, nonnulli cen taurei tenuis siiccum potui exhibent,cum repletio conuulsionem parit. Atqui non modo potui dato castoreum,sed etiam a sortis cuti una cum sycionio illinito . Si uero malum hoc modo non finiatur, cucurbitulas cuscarificatione admouere prodest: si crura contrahantur, coxis, S postremae uertebrae:si manus conuellantur, etiam dorso, &primae ipsius uertebre,tum ei quae humeros superiacet. In uniuersum corpore ab affectu immuni, si labrum, aut palpebra , aut lingua contrahuntur,graue symptoma existimandum est, quod maxima inuehat pericula,licet exiguae partes affectae uideantur. In his itaque sanguinis ex occipitio ,& primis ue etebris detractio recte adhibebitur.
Elanus,cum&ipse conuulsio quaedam sit. procreaturniusculis corporis, & praesertim spinae, a frigido humo-
207쪽
xe intus & s s infixo ceu congelatis: ideoq; hoc malo occupari,flectere sese nequeunt. Verum cu particulς corporis in anteriora tenduntur, affectus nominatur em prosiliotonos: cum in rosterior opisthotonos cum in alterutram parte aequali robo re intenduntur,tetanus appellatur. Pelops haec uitia lesionem uocat, & contensione musculorum ceruicis, neruorumq; , per
quos caput inclinat, tenuit & circumuoluitur. At si circa po-iteriores ceruicis musculos malum cons stat, opisthotonos ex accidente:si circa priores,emprosthotones si utrinque, tetanus nuncupatur. Causam tribuit musculis repletis spiritu, & aere crassis,nebulosisq;: quem impense frigidum,& concretum,eosii ad motum contumacem affirmat, unde etia sicca potius quam humida fomenta malo prehensis conuenire. Hae quidem telani differentiae sunt. Curatio autem in his cum communis Quaedam si, non euariat. Optimum itaque praesidium ipsis est fribris, quae per initia non fuerit,superueniens. Notae noru sunt, angusta respiratio,pulsus rarus& exiguus,nonnunquam & rissus ipsis sardonius oboritur,rubet facies, oculi magis intum scunt,adhaec aut non urinam reddunt, aut aquae similem, aut cruentam,cum bullis quibuslam: item aluus succescit, uigiliae magis urgent,crebroq; a conuulsionibus periculum est, ne lecto aegri excidant,quinetiam singultire incipiunt: in dolentq;, alii capite,alii clauiculis, & lumbis, quida iplbrum subtremuli
quoque evadunt. Porro facit affectu quamuis raro lassitudo, humi dormitio,poderis eleuatio,casus, uulnus, ardor, ictus, &alia quae eande neruis offensam inferre possunt. Curatur, quomodo conuulsiones ob inanitionem generatae, solent.
Curatio tetanorum. in Vibus ceruix recta intenditur,initio sanguis detrahen a dus est, partes lanis oleo madidis syciomo, castoreoque cum ueteri contegendae, aut uesicam quoque latam calido oleo repletam, tendinibus superimponere oportet, & cucurbitulas admouere,cum lancinatu. leues enim noxam quoque inserunt, item ceruicibus nonnunquam cucurbitulae de-ngetur,& utrique spinae parti,adhaec pectori, qua est musculosus,& praecordiis: interim uesicae regioni,& renum. Porro liberali ter sanguinem auferre conuenit,modo non uniuersm id
fiat.sed particulatim & per uices. Sudores lanis olco madentibus
208쪽
tibus abstergere, ne imprudentes refrigescant. Quod si tetanus in uetustatem inciderit,in oleum bis quotidie de endere confert, non tamen diutius immorari: quippe in oleum de stensiis, maxime uires conuellit. Potus erit hydro ueli sipis.sus ad dimidias decoctum . Qui robusti sunt, panacis liquoris drachmam bibent.sin minus,tres obolcs, uel minimum,obolum. At si quis ipsum ceu stomacho inimicum habeat suspectum, ammoniacum quoque exhibeatur, uel liquoris cyrenaici instar erui discocto melli ci cumlitu m deuoretur, & laserpicii radicis duo cochlearia,tribus mulsae cyathis inspersa, uel ipilas decoctum exhibentur,uel myrrhae drachma ex mulsa,hyssipique decocto: sed omnium securissimum expeditissimum que est duo, tria vecastorei cochlearia, partita ipsius quantitate,& per uices data. Non enim offendet etiamsi secundum cibum ex eo quid exhibeas Potus uero ipse praeter alia tum paulatim, tum modice assumetur. Nam dum aegre potionem transnzittunt,in nares ipsam propellunt,unde uehementer turbati,ad conuulsionem prouocantur. Sedes oleo rutaceo cum
opopanace perungi debet, quod ab inferioribus quoque partibus iniicietur. frigidae superfusionem, cum sit quemadmodum ait Hippocrates maxime temeraria, leoque posteris,
credo,uituperata,& nos damnamus,deuitamusque. Vnguentum hoc conuenit,nardi sextarius,cerae unciae duae, solii,amo-ani,styracis, mastiches singulorum uncia: castorei,adaracae, e
phorbi i,piperis singulorum uncia: spicae nardi,opobalsami, singulorum tantundem. t Haec ita scripta sunt ueteri codi. τοῦ ψυχρου κοσhi
nem quemadmodum Hippocrates ait) quum maxime temetaria sit,& ob id a posteris praetermissa utamus.
Potio opiniatonicis accommoda.
so Anacis radicis, piperis albi, sti, myrrhae,papaueris lachry inae , stingulorum pares portiones, exhibentur cicerculae modo semnum capturis: benefacit etiam orthopnaeicis. Por- uictus erit tenuis, qui expedite distribuatur, & recrementis ς lino uacet. De
209쪽
α4 PAVIA AEGINE TAEDe tremoribus. Cap. X X I. T Rς noxii origo in uniuersum quidem ex neruorum im
becillitate est, quod aetas senilis palam testatur: priuatim uero plures causae ipsiim efficiunt: nempe frigida intemperies frigidae potio,& praesertim in febribus intempest ue assumpta frigidi, glutinosque humoris redundantia,& uini usus liberalior. Qui igitur ex erroribus comissis manifesto tremunt, a nox ijs abstineant. At si perseuerat etiam in febribus tremor, primum corpus totum oleo fabino perfundatur: ubi autem accessiones remittunt,ueteri,aut sycionio summa uero corporis membra lanis mollibus prius tamen praeuncta contegantur . Deinde cucurbitula a priori uertebra usque ad sp, nam,lumbosque agglutinentur, sic ut particular prius cu praecord ijs cruda hordei farina Φαλίον Graeci uocant,delinantur. Iam hae quoque partes lanis ex ueteri, aut sycionio oleo respersi operiantur. Quod si febres inueterauerint te uno interposito in oleum,aut hydrelarum tremuli descendant, utanturque frictionibus mollibus. Si longius prorogatur dispositio frigoris suspicione,mulsa,castoreumq; potui dabitur, & -- lidis locis gestari debent. Cibus diductu facilis offeretur, prismum sorbilis nox uolatilium,& piscium,qui molli carne sunt praediti: febribus solutis lauandum est, sed uitari debet frigidum solium,uinis; potio. Porro si cratarum, uiscolorumque
luccorum copia fuerit, uti conuenit iis quae incidunt, extenuantq;, uerbi gratia, rutae ramusculo, spondylii, quantum iii
bus digitis comprehendi possit,castorei, & nitri singulorii obolis duobus: Datur quotidie cochleare unum cum Oxymelite ad tres usque dies ieiuno, uel panacis, & piperis grana quinque mulsae cyatho. Simplicia praesumpta trementes adiuuant,castoreum, leporis cerebrum comestum,althaeae radicis decoctum, damasson ij soliorum drachmar quatuor in mulsia,eupatorium ex aqua. Superante autem frigore etiam Zosymi unguine,item acopis ad resolutionem consscriptis, unctionibusque & cutis ad ruborem usque exasperatione, phaenigmon Graeci uocant,utemur praeterea exertiti js, persticationibusq; . uero qui ex uini potu tremunt, uinum circuncidendum est,
quoad in totum morbo fuerint liberati. Ocula
210쪽
'LIBER III. ε ' Ocularia, O primum de dolore ex Galeri commentariis. Cap. XXII.
- . Vm in oculis uehe mentiores oboriuntur dolores, coss oderato, quana ex affectione corporis dolore ipsis in in- ia flammationibus accidat. Vela .dum ab influentiu acrimonia uehementius eroduntur, uel quia tunicae succis reple tar tenduntur,uel quod crassis succia, aut spiritibus flatu lentis quodamodo intenduntur, graues in ipsis dolores oboriuntur. Rosiones igitur purgantibus curare praesidij, noxium humore uacuado par est.icem cadido oui liquore in oculos infuse. Vbi uero concocta iam fuerit inflammatio,corpusq; superfluis uacuum balnea ipsis aptissima sunt. Ex repletione autu contraactas inflamationes sanguinis detractionealui ductione,& pa tim inseriorum sectione persanare conuenit. Intensiones a tem , toto prius corpore uacuo: item humoribus qui sursum tendiit,ad inseriora reuulsis, teinde loco iniectis remedijs,quae discutiendi facultatem habeant. menta itaq; adhibenda ipsis sunt,&kenugraeci decoctum infundendum. In quibus autem
sanguis crassus oculorum uenulas intendit, sic tamen ut cor- 'pus totum plethoricam affectionem non prae se seratiuini usus est,quod possit ex calfacere,vacuare, & meatus aperire.
De perturbatione, O lippituitne quam proprie
PErturbatio humiditas oculi est, & calor cum rubore naturae alieno,non ex corpore, sed ab externa causa aliqua proueniens,ut a sole,sumo, puluere, oleo: quare etiam occasione ipsius separata,promptillime soluitur. In genere huius perturhationis lippitudo est: uerum non extrinsecus tantum, sed ex interiore etiam causa caeca ingruit, perque tres quatuorve,aut
qumq; dies plerunq; durat. facillime descutitur,si obsier uenturoi a quae sotis accidetia turbare lume possint,ite parciore cibo, aquet potu, t inambulatione,& aluo ex facili respondente.
CVm inflammatio ipsos oculos occupauerit,post totius corporis uacuationem, perungendi sunt ijs quae impetus hu- . morum possisnt repellere, & irritationem lenire, quale eit, . quod ad Nellum authorem resertur,diar on, uel etiam M