Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

231쪽

ua se aereo coquitur.Vbi ad mellis spissitudinem uenerit,ex earptis linamentis utitor ALivn. Aeruginem & aeris squamam pari portione aridum medicamentum facito. Adfoedum narium odorem. LAE Yrrlaar,acaciae, amomi singulorum drachma. melle eo excepta sium mo narium inter septo iubeto agglutinari.

dino unguento exceptas illinito. Item benefacit aduersius*ditatem odoris,& malagma hedychroe cum uino admotum. Ad narium ulcera. Erus e libra,argenti spumae quadrans, recrementi plumbi M tantudem,uel plumbi combusti.omnia uero lota esto,e cipianturq; uino,myrteoq; oleo.

A d ulcera quae uocantur glycea.

AR genti spumae dr ch. quatuor, rutae nouellae totide,aluminis scissilis drach. duae. Myrteo oleo acetoq; excipiuntur.

viae sternutamenta citent.

TEratrum albumel castoreum,uel piper, uel struthium , uel V simul omnia: non autem oportet inspirare,sed pinna, uel digito penitissime,lia nasum demittere ubi sternutamen tu frequentius est, medicamento sedari debet. Infunditur nardinu, uel rosa ceum,uel glycelatum. Iam quae odore mouent, sternutamenta sedant,anisum, ocimi stipulae contusiae: sed ante hareomnia caput desiccandum est,smegmatis ex nitio S pumice factis,uel etiam asclepio uocato utendum, & Costantini sapone,& sale cappadocico, limitibusq;.

Ad sanguinis eruptionem. 8 naribus:

A nruinis e naribus profluuium, quod febribus stiperuenit, secudo uolumina inter illas sum executus De eo aut quod alia quacuq; de causa accidit nulloq; si si pol remedio, in praesentia tractabimus. Chalcitide coima linameto ex et lychnis Scotorto,aqua imbuto, uel eo quod a genitalis humani sor mapria piscon appellat excepta, narisi soraminibus demittes. Velicta oui exusta admisccbis,& dimidiata gallae parte, uel lycio indico attinges Uel fimi asinini cinerem inspirabis. Vel eius expressi succii instillato,uel molaris lapidis aceto extincti, Da PQ naribus attrahatur.Vel hoc quoq; medicamento obstrueti

utitor,

232쪽

LIBER III. Is

utitor, lannar,thuris,parte una,aloes partem dimidiam. Caadido oui liquore excipito: ac uinor,per linamentum ex ellychniis contortu, extrinsecus leporis pilis unctioni impolitis. Vel funiculii lucernaru in nares coniicito . Vel cucurbitula leuem directe, qua sanguis profluit praecordiis magna assigito. praecordiis aute magna,& perseueranter admoueto Nel aures ualide obstruatur,frons sipogiis ex aqua frigida foueae Vel cucurbitula occipitio asglutinetur: cum sanguinis detractione: interim etia uena incidere,si nihil prohibet, & summas partes uinculis excipere. praesertim brachia,& sc mora, sicut in uenae sectione fieri let Eadem motu cocuti iubeto manu uero fit eatione, pedes aute obambulatione Nam uenis indidem sanguine repletis,nariu uasa deplentur. Item spongia in poscam

trigida dςmerse,naribusq; profluentibus a soris lirictim admora: id quod requiritur, subinde perfecit: melius aute proficit longo ex linamentis intortis penicillo naribus prius subiecto.

Ad faciei vitia.. omodo facies a rugis asperatur. Cap. XXV.

Huris drachmae quatuor, suci quod dicitur gra

cis,drachmar tres, argenti spumae, piperis, singuloru dras 'climae octo,omnia ex ichthyocollat contus' diluto sol uuntur,in pastillos redactis utitor. ALivD Eburnei scobis drachmar octo,thuris masculi,ichthyocollae pares portiones. Vtito quemadmodum est praedictum.

Ad faciei nigritias.

Ridis,uel ptisanae fresar singulorum sesquisextarius, salis ammoniaci, cornus ceruini combusti, thymiamatis ammoniac',

singuloru unciae duae. Aqua dissoluta in pastillos coguntur, acitetum aqua trita ante balneu illinuntur. AL Iun. ptisanae,erui, thuris,iridis illyricae, aphronitri singulorum choenices duo,cosi, amygdalorum amarorum singulorum drachmae uiginti. Ouorum album ine. lacteq; asinino subigito, ac utitor ueluta praediximus.Benefacit etiam pastillus Peponatos.

Ad ephelidcm ct lenticulas.

TErrae cimoliae torrefactae,semic5gius, aphtonitri tosti, drachmae octo, erui farinae elix atae drachmae quatuor, sellis taurini,eburnei scobis singuloru drachmar octo. Leuigatis facies defricat. ALIVD. Fqcis drachmae deceterui sarinae drachmae

233쪽

decem,lometi drachmae dece ueratri albi drach. quinq;, aphronitri drachmar dece,alcyonia drachmar dece, tritis abstergito.

PEr initia decocto sqnugraeci postea & meliloti oculi soties, Nilei collyriu dia rodon aqua solutu illinito . deinde dias. mirnes. Et si nihil profecerit,id quod di asan dicos inscribit, c bustu,perungito,uel hyssopum cu aqua applicato.Vel hyilopolia panniculum illigato & calida aqua resipersa foueto: uel acri

muria item raphani cortice cum melle detritu impones. hoc etiam ueteribus emcax est Porro ad uetusta laciei suggillata, S liuores torditi partes duas, terrae famiae partem unam cum melle admoueto cura adhibita ne exulceretur.

st ud detersorium.

YI Ysib gi,thapsiae,casiae singulorum drachmas duas,cerae tam Latundem, terebinthinae drachmam iniicito, cauens ne exulcerationem excites,eoq; frequenter tolles. De uaris. EXigui sent &duri in facie tumores. Oxymelite illinito,uel argeti spuma cu terebinthina,aut olei cadidi monreto trita infricadoperuges: uel alume fissile cu terebinthina,vel amygdala amara aceto macerata infricant. In callu uero cocretos uaros,saponis gallici drach. quatuor, thuris, thimiamatis anam

niaci singulis drach. au distolutis perugito,& post hora eluito. Ad uaros,pilos, ct a 'redinem faciei.

CErat drachmar decem, terebinthinae,drachma, uisci drachmar duae. Liquato una oleum superinfundens atq; hoc medicamento faciem abstergito, tollit enim radicitus. ALI v D. Papauer detritum,uel pulegium cum sale. acetoq; applicato.

Ceratum thalis quo facies rubesPal. CRoci,erythrodani radicis,fuci, thuris,myrhe sing.drachmet

duae Adipe uitulino,olem; mastichino excipi utur: deinde illi nutur. Interposito tepor spongia ex calete aqua facies abstergitur. Caeterv faciei remedia,et reliquo corpori couentuta

De oris affectibus , primum dedentium dolore. Cap. XXVI.

Γ Entium dolorem siue gingiuarum inflamatione, interim in proprio ipsbium corpore interim in nervo,qui ad ipsisspertinet.

234쪽

pertinet,otiri contingit quaprop ter ualentissimorum in hoe medicaminum usius est Atq; inde plurima ipsorum quam acerrimo aceto praeparantur At gingiuis propter inflammation εdolentibus,praetentissimum est remedium , oleum lentiscinu, calore temperatum,si in ore retineatur, esto autem id recens. nam uetus tanto recenti deterius,quanto calidius. Communis autem ratio etiam hic seruetur,ut humor qui in toto corpore superat, prius evacuetur.

Ad dentium inflammationem.

S colluatur aceto, in quo decocta sit galla , vel halicacabi radix, alterci semen, liaue,uel pulegiu,uel se lani succus, uel capparis radix,uel myrti folia,uel potis,uel cucumis sylvestris radix,uel rutae folia cu oxymel ite, i cornu ceruinum,nelacetum scillites, uel pyrethru,cuhyssopo.Aterosionem experto denti, styracem cu opio imponito : uel sulfur uinum cu lycio : uel alterci seminis uaporem excipiat per infundibulum. Item Philonis antidotum denti circumlitum, dolorem sedat. Quod si defluxione laboret dentes,myrti,tentisci, & gallae decocto colluentur,uel rhus syriaci, balausti j, uel ni alicorij. applicantur aut salis partes duae,aluminis usti, & aceto extincti triti m pars una: deinde uino perluuntur. porro gingiuis cruetis alumen tenue inspergitur,uel aloe cum uino eluuntur: uel rubi radice uino decocta: uel rhu syriaco. cruentis aut e & defluxione tentatis gingiuis crudum salsamentum in olla comburito,quoad in carbones redigatur. puluere attingito At mobiles stabilit aloe inspersa,vel rhus syriacus uel alume scissile,uel galla,uel rubi radix per se,aut cum uino incocta.

Aliud addentes.

N Vcis uiridis cortice terito,eius m ius,cu habes,in id conise cito myrrham uera,& alumen scissile, ubi omnia in unitatem coegeris, in ussi insundito, ac in gingiuas qua parte dens indolet, demittito & persanabis. AOvD.Allium,piper, herbam pediculariam quae staphis agria dicitur,detrita,in linamento in globulos coges quos circa dentes uersans humorem in capite contentum elicies,dentemq; sanabis. ALIvo. Addentes mobiles,& gingiuas suxione pressas omniaq; oris ulcera depascen . tia Chalcitidis tostae drachmar duodecim, cadmiae drachma octo. utitor sicco, aut cum aceto, sine dolore dentes tollit, sat

235쪽

ars PAVLI AEGINAT Ag

rina cum liquore tithymalli imponitur, & super hederat soliuaccomodatur,ac per hora finitur,sita.n.spote dens conteretur. Dentiu smegma,quod & parulidibus heneiacit. A luminis i terculari j tries,salis ammoniaci tantunde,myrrhae, costi,pyr iliri,singulorum drachmae quatuor, piperis grana octoginta.

Ad parulidas.

Visuris uiui,piperis,aluminis scissi,aequales protiones. Ae padtulis inflammatio quaedam est in aliqua gingiuarum parte suscitata quae nisi discussa suerit, in suppuratione couertitur,&cum siuppurauerit,scapello incisa,linamentis insertis distende.

tur. Epulis aute carnis excrescentia est,quae ab inflammatione contracta ad intimos molares dentes pertinet: nonnunquam

cum febri & dolore. Quonia igitur reprimi debet, utendu est, aerugine rasa priuatim: uel cum pari galla, uel sori combullo, uel alumine quolibet cremato, uel galla per se uel squama aeris cum aceto diebus sat multis levigata desiccatam.

Smegma dentium.

Ristolochiae radix cobusta, cerui cornu combussum cu maristiches momento,sal candidus melle respersius & fici soliis inuolutus exustusq; donec in carbones mutetur. ALIVD. Bu cina sale respersa,vitaq;,cochleae terrestres cum melle combu stae,ianae succidae crematae cum modico sale. Singulis iplorum grati odoris gratia misceatur iunci rotudi flos,uel nardi l picae, vel solium malabatri,uel iuncus odoratus angulosus,uel iris.

Dentium caudorem concilians, o oris suavitatem faciens gingiuasque reprimens .

Vmicis, iis tosti, iridis singulorum drachmar quatuor,iun-- et odorati angulosi drachmar quini, spicae nardi drachma, piperis drachmae sex.Tritis utitor.

Ad nsporem dentium.

CTupori benefacit portulaca commaducata,vel oleum quod immaturae olivae sederunt insticatum, uel amurca in aereo uase cum oleo cocta,donec mellis spissitudinem habeat atque vetustas perungatur,magnum assert momentum. Addentes attritos.

D Entibus attritis baccarum lauri , aluminis cisii, arisol

236쪽

LIBER III. 17x

chiae sarmentorum quae clematicis dicitur, singulorum pares portiones iniiciuntur.

Ad gingiuas corrosias.

io Osarum floris drachmis Octo,gallaru drachmis quatilor. myri hae drachmis duabus,si gingiuς ero se, & hu nuditatis uitio haccidar, colluantur,sanescunt. Ide praestat lac asininum. Oliva soliorum decoctu,acetum scillites: arida uero admota, aerugo serri,cytini.Tumidas excrescetessi; gingiuas portulacae saccus in ore retenuis uria ex colymbadibus oliuis , calidu, calidum, uel lentiscinum,uel melinum amurcaq; discutit: sic ea autem, rugo serri,uel ar s,aristolochis radix,arnoglossi semen dyphryges,atramentum sutolium tollum, cytini.

Ad disrupta labra. AMurca cocta illinantur: uel hoe prodest adeps anse inuscum melle,terebinthina aequali portione, rosarum fioris, hysispi, rosiace ,singulorum momentum.

Aduersus linguae mortam qui batrachus appellatur.

'o A trarchus tumor est,ad inflammationis similitud nem,sub lingua erumpens, maxime in pueris: itaq; locus misyos, aeruginis rasie,pari podere sicco perfricatur. Mento aute adhiberi debet medicamentu. Antheta,uel spherion,uel ex ouis parygrum In adultis remedium est uenas sub lingua diuidere. ALi v D. Valet etia ad oris ulcera, quas Graeci aphthas uocant, aeruginis ra*,galis,chalcitidis singuloru equale pondus cum passo.os etiam his colluitur. ALivo. Erui farina cu melle prius abstersis,delinitur, galla tquis cum melle, uel rosarum fiores similiter.Vel oliue soliolum decocto colluant.

Ad tonsillorum inflammationem.

cI in febri tonsilis,& columella inflammationem senserint, gargari Zare covenit decocto sursuru,aut rosarum, aut paumarum,aut myxs, aut lenticulq. Cum uero inflammatio remittit,consistitue,mel ipsis adijciendu est,quod per initia facere n5 oporter,nec in augmento, ne acrimonia fluxione quandam cocitent. Vbi in suppuratione conuersa eruperit, gargari zandum est,ex mulsa uel lenticuis decocto, uel rosarum: idq; faciundu est, lonec in totum soluatur: aut stomati ca collutio ad gargarizandum etiam exhibcbitur. At si pestifera tonsilis ulcera

237쪽

rret PAVLI AEGI NET AE

ulcera obosantur,utendu quidem & praescriptis, sed pHuatim

exhiberi debet medicame di amoron ,ex aqua calida , uel aquai mulsa, quae rosaru inspersium flore obtineat,uel costu, uel -hus sicca,uel decocta,uel glauci soliorum aridorum decoctu quod amarum est optime aute facit iissiccu, ut ad collyria utimur, in mulsa dissolui s.ipsius aute stuticis scci,si inspuetur, usus est laudatissimus,aut si digito admoueatur cura uero habenda estne prorsus attingatur,aut certe leniter ad modii. Profuit &pastillus Andronius. Post haec acria irrita laue gas garizatur ex medicamento, quod ex dulci radicula quae glycyrnae dicitur, constat: aut eo quod croco,uino scybelite,terra chia,& myrracoponitur. deinde amylo,& tragacanto. Vbi iam cost tetit ulcerum depastio,gargarizandum medicamento ex lacte & 1-mia terra consecto . At Iun. Ad tonsitas quae post inflamationem induruerunt, οἰ - graeci nominant. Ex malo milico dulci cum cortice lusio succus exprimitur, & eius partes sex,mellis uni mistarcoquuntur, donec eis mellis spissitudo sit S perunguntur ALIvo. Gallar omphacitidis unciae duae , aluminis scissilis uncia,salis ammoniaci tosti tantundem. Pulvere attingito. ALI vo Gallae drachmς octo,misyos drachmidus,salis tosti drachmς quinq; utitor puluere. est autem Antias, tonsillarum tumor, schirrum pr ferens.

V Va si inflammationem experitur, gargariTandum ex ijsdem, quae tonsillae inflammatae postulant, & mediocriter astringentibus, qualis est mali punici succus per cochleari uellastrumentum, quod ab uva attollenda staphileparton appellant, subiectus, tum per se, tum cum melle assatim cocto. uel dulcis radix,mali punici succo mista. proficit etiam succus dulcis radicis cum melle illitus . iam haematites lapis iniam reprimit, & phrygius combustus, S agetatus, item ex lapide phrygio medicamen ad pudenda inscriptum. His adduntur terra famia, erethrias, sinopis , lemnia, & omph cium , per se di cum horum aliquo. Item spinae qgyptia succus & alumen scissi e rota uero,& semen, & folia lenius Opetrantur, adhuc lenius gummi, tragacantha , sarco colla, amylum: quibus utendum dum magis una prematur ab astringetricibus constricta . ubi aequaliter crassa fuerit ipsa , quod

238쪽

LIBER III. 773

uitium iam uuam Latini, κιονοι Graeci proprie dicunt, argarizationibus fidendum etiam ijs quae ex myrrha,& croco,& iunco anguloso fiunt. Contusiones autem cauendae sunt,ob quod Pinna potius perungere conuenit. compositum uero hoc utile est,rhus syriaci drachmae octo,croci drachmae quatuor, costi drachmae octo, rosarum seminis drachmae quatuor. Praeterea gingiuis benefacit, linum ex purpura marina, quod uiperae collo circundatum ipsam strangulauerit, deinde circumadigatur tonsillis, & colli viiijs, mirabili quodam modo opitulatur, ut Galenus author est.

Ad sanguinis ex ore profluuium .

Porri solia contusa imponuntur,uel spongia recens in picε

crudam mersa comburitur,in puluerem coacta utitor, ac

ualde utile est remedium,& collutiones oris ex rosis siccis, aut uiridibus Ad haee decoctum frigidum, uel pampinorum uitis, uel lentisci soliorum,uel rutae, uel malorum cotoniorum, uel rosarum,uel uuae acinorum,uel lenticularum.

De anguina,eiusque leciebus:libi etiam de strangulatii: uel alio modo Ioffocatis agitur. Cap. XXVII.

I, Nierioribus faucium, pharynga Graeci uocant,musculis inflammatis angina accidit,quae synanche Graecis dicitur: exterioribus, parasynanche. Eodem modo & in superiore gueturis parte, Graeci nominant,habet: cuius si interiores musculi inflammatione conflictentur,cynanchem: si exterio

res, paracynanchem efficiunt. Haec autem comitantur omnes.

recta ceruice spiratio,doIor cum difficultate spirandi, nonnuialis etiam febricula oritur, faciei rubor,ceruicisq;: & tumor in quibusdam os ςgri apertum habent,&deuorare nequeunt. Cynanchicos uero strangulatus quoque interdum secutus est . Pueris raro talis assectus oboritur, cum scilicet ceruicis uert brae affectae loco suo excidunt. Verum illis ceu curatione non recipientibus,ac deploratis,manum admoliri non oportet. Reliquis autem sanguis protinus e cubito mittendus est, sed non subito ac semel, uerum pluribus interposi iis uicibus euacuabitur. quippe cumulata ,semelq; facta uacuatione, anima ipsis deficiente, sustocationis periculum superuenit, dum materia in aflectam partem collectim proiumpit. Si per haec non leuantur, eas quoque uenas incidere conuenit, quae sub lingua

239쪽

sunt,uel ipsa quoq; li ngua scarificanda,si propensor seras eum

tumore appareat. Aluus acriore clystere subduci debet , pedes aqua calida foueri, extremae partes ualide deligari, eollum lanis succidis, uel etiam oleo i mbutis contegi , crudaque farina ordeacea , quae Graecis ύμηλυσις dicitur modo cataplasinatis obduci. gargarizandum uero per initia ex eis quae in tonsili rum inflammatione dicta sunt, uel simplici diam oron, t cum rhus decocto. Potius autem est diamoron, quod sylvestribus moris conficitur Deinde S composito diamoron,uel eo quod

diacaryen a nucibus uocetur perungantur. Cum autem mor-hus uiger, consistitque ,& nitri momentum admiscendum est, aut etiam stillaris uiui, nisi acrimonia quaedam prohibeat. item stercus caninum aridum contusum,S cum melle peru elum, praestantissimum & remedium: idque album ma lxme ,

item sylvestrium hirundinum cinis similiter efficax est. Si malum longius prorogatur, etiam perunctione diabesasa, utemur, nunc uires ipsius remittentes, aliorum mistura , nune

iterum intendentes. Cucurbitula quoque, uel hirudo sub mento,&circa ceruicem admoueri debet. utendumque sargaris malis ex iride, hyssopo, melanthio, abrotano, dulci radice , sicis pinguibus in mulla deeoctis, uel rutae sicco cum lacte, uel sinapi cum Oxymelite. Sin autem ex his quaedam acrimonia percipiatur, oleum ipsis quam optimum calens exhibetur, aut rosaceum per se,aut cum crem Ore ptisanae, aut scen Graeci gargarizandum. Cibus sit triduo aqua mulsa,inde ptisanae cremor cum dulci quadam potione, deinde &ouorum lutea per liquida,ac sorbitionibus utendit ex chondro,ubi deuorare melius coeperint,& cibis qui aegri uiribus respondeant. Cu mosebus coeperit inclinare, aegri deambulationibus & balneo credenturi pars affecta cerato ex oleo rutaceo operietur,reliquaque uiri u recolligendarum ratio,ut par est,adhibebitur. Porro ex strangulatis,quibus spuma iam circa os emanat, manus admoueri non debet:si Hippocratis cosilio acquiescimus. Alij uero uitae restituuntur,aceti infusione & piperis, uel urticae seminis in aceto triti acerrimi. Uerum quia aegre magnoq; negotio assumunt,compellere eos ratio est. Discussis aute colli rubor,bus,statim surim resipiciunt, & ad se redeunt. similitudo in his qui naufragium pasti sunt. Summatim in omnibus oui siufiocata uir. Nam ita horum calor recreatur a refocillaturaue .

240쪽

LIBER III. et u

In nostro codice est mὶν α φεψλματε ροιῆς, id est,cum decocto mali punici.

De grauedine, desillatione, raucitate, tussi. Cap. XX VIII.

Communis est hisce viiijs, excrementi iij humoris ex

capite in subiectas partes descensus si in nares decumbit Graeci Ggrauedo Latinis appellat utisi in fauces,di palatum, simplici uocabulo καθαρρος, nobis destillatio. si in guttur,& asperam arteriam defiuxerit, ut etiam membra' nam interiorem quae hanc integit, exasperauerit, rauca uo Vessicitur,uocaturque malum Graece Mόλπις &-Latinis raucitas. In quibus non solum ex capite, sed etiam uehementi clamoris conatu, & spiritus inspitatu stigidi asperitas contrahitur inflammatoria. Si morbus perseueret, fluxioq; in rectus,pulmonesque desertur,tussis oboritur ipsis maligna,ac contumax. Iam S propter intemperiem sibinde tussis accidit, interim ob calidam, ut in febribus:interim ob frigidam, ut aquilonijs diebus, eaque magis sicca est. Iam uero aliis quom morbis tussis nonnunquam symptonia eiscitur: uerbi gratia, pleuriticis,iecorariis,plathisicis, pulmonariis: Galenus itaque in diuturna tussi grandincs quasdam ex pectore educi memoriar mandauit. Alexander autem calculum quendam grauem, qualis in meatibus urinariis nascitur, post longam tussim ex pulsum: ac inde illam quoque cessasse prodidit. Porro nos in anguinis reiectione calculos excerni uidimus, quemadmodum cum illuc peruentum erit, exactius commemorabimus. Qui igitur ex aestu grauedinem,uel destillationem concipiunt, his caloris sensus oboritur circa partes assectas,acris,tenuisque humor destillat,tum per nares,tum per os, faciesque rubescit, ct nasus. Qui ex frigore , iis caput undique & frons distenditur: meatusque ossum quae a colo ethmoide uocanticlauduntur, ne uox deorsum per nares transmeet: si uero longius malum trahatur, tussis quoque affligit, ituita educitur,nunc cruda & liquida, nunc uiridis. Quibusdam & sebris meruenit: quae ob aestum laborantes nihil iuvat: frigore preilli, etiam

concoctionem essicit .

Curatio deItillationis, O grauedinis.

Bi calida praepollet intemperies: iis pugnandum est prae sid is

SEARCH

MENU NAVIGATION