Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

221쪽

ris PAVLI AEGINET AE

uoremti; detritum, illinito inlintheolum ac utitor, bis terue quotidie immutanS,noctu semel. . . . t Hic locus integrior est in nostris exemplaribus, in quibus ita descriptus est.προνοῶθαα δε κου τους του oλου σωματος σέας δὲ τας ου' j φακου, ψινμς ν enλoe πολυγονου κ ἀρνογλω μου, καν άκωσις, id est,bonae totius corporis temperaturae perspiciendum est. Carcinomatis autem dolores lenit decoctum lentis impositum,uel succus polygoni, uel plantaginis,uel portula .Quam ueram ese scriptura ex Aetio facile intelligi pol.

De mydriasi

e vin pupilla colore quidem nihil magis euariat, sed multo k est quam naturalis istatus exigit latiocinterim ex toto uia sim impedit,interim permultu,& oia quae conspiciutur ab ipsis minora quam sint uidetur esse, Mydriasis quide affectus est, causa aut ipsis humor quida excremetitius,itaq; curatione ipsus sanguinis emissione a cubito, uel purgatione tentabimus*sn minus, uenas in angulis oculoru diuidere oportet, deinde eucurbitulam occipitio admouere,& marina frontem, & oculos persundercisi marina desideretur,muria,uel posca. Medic mentis aut ijs utendum est,quae etiam ad pustulas conducunti

Υ, Ηthisis affectus est,quo pupilla si angustior, obscurior x gosiorq;. Res lumini obiectae,in his maiores apparet. causa uero est defatio,quae siccitati potius sertur accepta. Sed phthisis ab atrophia hoc dignoscitur discrimine,* illa an ussiorem pupillam,haec totum oculum minore, humilioremq; red dat.Mederi his conuenit exercitio,& studiosa capitis, laciei, α oculorum fricatione: Adhaec aquae in faciem stuperfusone Munguine quodam calfaciete in caput dato, oculos autem medicamento, quod rarefaciat, & acriore oblinito, quale est instascAptum. Ammoniaci drachma,crocomagmatis drachmaequatuor,croci drachmae duae,aeruginis drachma.ratis in aqua, sormatisq; utitor .

De nocturna caecitudine quae Osalvs dicitur.

Nocturna caecitudo,qui Graecis Nyctalops dicitur, uitium est quo per diem homo cernit, Sole dein occiduo obscurius,noctu omnino nihil. Curari debet sanguine excubito & oculorum

222쪽

&oculorurit angulis uacuato,mox purgatione, uel per clyst rem inanitione adhibita. Deinde apophlegmatismi indicen tur,aut sternutamenta prouocare oportet. Ante cibum hysopus potui, uel ruta dabitur Si his remedijs morbus non cedit iterum purgationem moliemur ex scammonia, & castoreor oculi uero melle despumato illinentur,claudenturq;,premen do liqua menta,contiuendoq;. Alumilis combusti partes duae, salis sectatis pars una. Trita cum melle sublinuntur. Iun. Iecur hircinum assatur,aquosa anter assandum sanies inde emanans collectaq; inungitur. Quin &ipsum iecur comededum exhibetur,coctique uapor oculis excipi apertis praecipitur.

De glaucomate, O sufusione quod hypocuma di- '

cietur ex commentar' Laucoma, & hypochima ueteres unum quoddam mali ge Inus esse existimarunt. Posteriores autem glaucomata quidem humoris,qui ob similitudinem cristati appellatur,uitia, prae humiditate in glaucium colorem transeuntis iudicarunt. Hypochymata humorum affusionem,qui inter tunicam ceratoidem,& crystalloidem concrescunt. Vera omnia glaucomata curationem non recipiunt laypochymata autem curantur, sed non omnia, proinde sestusione tentatis succurremus,antequam malum radices egerit, consistatq; sanguinis ex cubito detractione, & purgatione. item iniectionibus acrioribus, ueluti ex centaurij, aut cucumeris amam decocto petitis, S alui solutione crebriore, cucurbitulisque occipitio cute incisa admotis. Cartei um aquae potus toto uictus curriculla competit, cibisque uti qui extenuant Proderit autem temporis spatio,& apophlegmatismis diebus aliquot uti. Quibus vero ceu culices,oculis obuersari perperam uidentur, ex quadam humorum prauitate, uel biliosioribus uaporibus siursum distributis, medicamentum dialoes amarum exhibetur sebinde uel inde sumetur purgatio. In oculis autem medicaminibus utendum est, primum simplicibus,puta melle, cum oleo, scseniculi siicco . postea etiam compositis, quale est hoc. Sagapeni drachmae duae, liquoris cytenaci, ueratri albi singulorum drachmae sex. Alij addunt in mellis heminis octo. Nos autem tradit Oribasius , subscripto utemur, caucalidis succi, chame- dryos, sanguinariae singulorum aequis portionibus contritis ν

223쪽

Bencsaciunt item collyria , & quod succo seniculi constat ,&Protheus,& Thalasserus,& diaopobalsamu ,& quae ex his qMe Parantur,praesidio esse solent. Insiiper feniculi decoctum per initia superfusium adiuuat. item exsuccis confectum, opobauiamo,melle,oleo ueteri,& similibus.

, De glaucomate Osuis istone,excommenta- riis Demosthenis.

F Loris aeris oboli quinque, myrrhae drachmae tres, nardi i dicae drachma, lapidis hinnatididis drachma: aphronitri drachma, salis floris drachmar duς, opobalsami drachmg n

Dem. melle attico excepta offeruntur.

De obscuritate, hebetudine.

OBscuritas,quam amaurosm Graeci uocant, est totius remnendi uisiis plerunq; absq; manifesto oculi affectu impedimentum. Hebetudo quae amblyopia Graecorum lingua uo catur obsturitas uisus est,ab occulta quada causa proueniens. Curatio communis sane est ei quam in suffusius diximus Priuata uero est,ab angulis sanguinem mittere, hirudines admouere temporibus,inseriores partes perfricare Procedente tem pore etiam ijs quae sternutamenta prouocant,utendu est, tun uomitu ante cibum, & inunctionibus, primum ex mellis. &olei aequa portione,deinde composito quod sibiungitur. Croci obolis duobusfellis hyenae drachma, piperis communis granis octogintaquinque feniculi succi drachmis sexdecim,guttae ammoniaci drachma. Contritis ad laeuorem aridis ex succo , . mellis cochlearia quatuor adijciutur Praeparata excipito aerea pyxide& utitor . priusquam uero illinantur oculi, in marsenam calidam demersi seuebuntur.

De Hrahisino.

1Nsantes ab Osgine strabones curantur larua iaciei circuposita,ut in rectu uideant. Nam strabisimus couulsiora musculorum qui bulbu movent, dispositio est, & lucerna e regione posita,& non a latere elucete. praeterea cu ad nares csiueni ut oculis floccos rubros agglutinare uincit angulis qui circa tempora habeturmi uisu ad hos inconiventer directo,oculos emedet.

De oculorum expressione qui appellatur.

EXprimuntur oculi nonnunquam,ut exerti perseuerent.quibus sane strangulatus mali causa est ex cubito uenam incinr- dere

224쪽

r LIBER. III. Idere oportet:sin alio modo id acciderit,medicamento purgare ueratro nigro,uel hammonia . Ex doloribus autem cotractas oculorum expressiones,quae frequenter sane etia ex partu accidunt,uteri purgationes soluunt: unde has promouere conuenit. in uiris autem post sanguinis. detractione. si non remiserit uitium,cucurbitulam occipitio defigere conamodu est. Lanam melle imbutam i mponere,aut panni floccos cu aqua, superq; duplicatum linteum illigare leniter. His prodest & marina frigida fronti supersusa,item se reos,& polygoni succus cum me, conio illitus,tum alia quae reprimere pollunt, & contrahere.

De confusione.

Confusiones ex ictu,curamus sanguinis detractione a cubirito, totum oculum sanguine, potissimum quidem palumbi recens occisi, sin minus, etiam colombae replemus: deinde lanam mollem in otium cum uino,rosaceoque contusium demersam imponimus, illigamusque: sequenti die idem facimus, &tertio sementa exhibemus,lac instillamus,applicam usque idonea,deinde sablinimus medicamentis quae ad ueteres assectiones inscribun tur: quale est Chiacum.

De myopiast. a ripis dicuntur Graece, luscios nostiis, qui psma natali

die propinqua sane uident, remota uero non item. Insabilis est huiusinodi dispositio ut quae ab imbecillitate spiritus uisorij proueniat. Cotrario his modo senes assciuntur. Cum, enim propinqua non uideant,procul dissita assequuntur.

uricularia o primum de aurili dolore. Cap. XXIII

AVxium dolorem ex frigiditate contractum, ubi ex an

ni tempore,praecedente uictu, uel aegrotantis quoque, percunctatione: an ob exteriorem causam acciderat ,

didicerimus, inde quod dolor alte citra grauitatem, uel distentionem , uel ardorem fixus sit, calciacientibus curabitur prisidiis, nempe oleo rutaceo, calido uel nardino, uel laurinoealido,uel amaracino, uel phuliato, uel spicato, uel communi, cum euphorbio, uel piperi uel cassorco, uel commageno,. dicto unguinem et liquore balsina in meatum auditorium in stillato. Iam Gro oleum in quo allium decoctum sit, uel cepa, instillat tim auxiliatur. At ex calida conceptum intempe

225쪽

rie dolorem, in quo seruoris cuiusdam sin grauitate seu te sone sensus est,contraria medicantur ovi albumen iubactum in aurem demissiim,quemadmodum oculis adhibemus, lae muliebre cum quodam collyrio, quod dolorem lenit, uel succo perditij herbae, cum modico ros aceo: ipsumque rosaceum, ueloxyrhodiuum, uel succus solani, uel coriandri, uel hastulier

piar,uel oleum in quo lumbrici, uel aselli qui sub aquaris stabusantur,incocti,uel oleum amygdalinum per se, uel buccina uiua numero tria,in eo decocta naturaliter proficiunt . Quod si glutinosi, crassis clue succi dolores fecerint, capitis, ipsiusque auris grauitas,& praecedentis uictus ratio testatur. sola uero citra grauitatem distentio ipsius auris spiritum flatulentum, cui exitus non patescit', indicat. Itaque in ambobus uitiis uetere medicamentis,quq aperiunt,inciduntq;, cuiusmodi est aphro- nitrum cum aceto, & melle I tem fel ouillum cum oleo communi, uel amygdalino: praeterea porri & cepar siiccus tepidus cum melle, aut origanum tritum, cum melle & lacte muli

bri instillatur. Ad uehementiores aurium perfrictiones sel c prillum cum succo porri inditur. Verum in iis quos multus dolor, longusque urget: &grauissimul auditus existit, haec quoque usurpari debent, cuiusmodi draeunculi siiccus est, ari. brioniae, &similia. priuatim uero qui ob statuosum indol scunt spiritum,cucurbita ex aqua calida sotu prius facto, circa aurem fixa strenue auxiliatur At si grauitas, distensio, simulque calor,& dolor pulsatilis, aut etiam sebricula oboritur, inflammatione aurem laborare censeto. Atque ante omnia hic sanguis emittendus est, i deinde so tu frequenti utendum ex oleo dulci calente per specillum lana inuolutum, meatui u '- m adeps anserinus , uulpinus ue , aut medicamen basilicum cum rosaceo, uel cyprino, uel irino debet instillari: extrinsecus ea quae dolorem lenire, & concoquere possunt, cat plasinatis modo superaccommodare. Si dolor uiolentus est, iis utere, quae leuiter sensum stupefaciunt: non enim mediocre periculum est, quod cerebrum neruo per quem facultas audiendi erogatur inflammato . uicinum sit. Probe igitur hoc dolorem lenit, opii pars una, castorei partes duae, cum

lacte muliebri, uel oui album ine, aut uino dulci tepido i stillantur Iam pastillus Crocodes, Aster, Philonis antidotum

frequenter his pro fuerunt. uerum conuenit crebro fouea tem

226쪽

LIBER III. 1 r

tem aut oleo communi , aut ex quodam calido semento lana, hoc ipIo imbutam in aurem coniicere, sed ita ut partes inflammatione tentatae quam fieri potest minime attingantur. At si dolor in uetustatem incidit, ac in pus degeneraturus est,medicamento uti totiquod ex lini seminis succo conficitur, una curosaceo, aut chamaemelino solutum, instillatis . Cum autem aqua medicata,meatu recepta auditorio dolorem parit, s quidem copiosa suerit, Me,uel etiam arundine ipsam exugere ratio est. Sin autem pauca speci lio auricularia lana inuoluto ex tergens, oleum quoddam instillabis quod sit partium tenuiu, aut rosaceu,aut oui album,aut lac muliebre. Calida uero omnia mediocriter esse conuenit, quae auribus adhibentur. t Hic locus magis expressias in ueteri exemplari, in quo ita est descriptus su ου--τῶ , μα, ἐλαύ-, κτινι τῶν λωων μυρον χρηPO,ήκαι γον-α ς τουτοiς μων - μενον πιτι θεν- του ακοῆ, id est, oportet autem assidue uere S oleo communi, uel aliquo medicamento uti, atque eo ma defactam lanam auri imponere.

Ad ulcera quae simul cum inflammatione affligunt.

LIcium & meconium aequali portione trita cum melle inii

ciuntur.

Ad dolores maximos, pus Ograllem auditum.

Λ Mygdalinum quibus corticem detraxeris & aphronitri sin λgulorum drachmar tres,opij drachms tres, thuris drachmgtres, croci drachmae quatuor, galbani drachmar duae, myrrhaedrachma Aceto laevigata instillantur. si dolor quidem exercet, rosaceo diluta: sin autem pus profluit, mulso, uel oxymetite: si

grauiter audiunt, aceto recentia ulcera glauctu solutu aceto , Persanat. ite ex eo collyria,tu quae appellatur diarodon, liacm , ct diasinirnes quemadmodu rursus suppurantes citra dolo rem ferri recrementum cum aceto diutius laevigatum .

MDia ium duritiem.

I Itro aceto diluto cum aqua auris illvitur, cuinq; sordes detersae sunt nitrum aceto solutum cum ronceo instillatur.

Aliud ad fordes.

CArdamomi & nitri exiguum,cum scis pinguibus sint granis exceptum , & in collyrij sormam redactum, auriculae committitur. Tertio quoque die educitur . Copiosas enim

PAULI AEGIN. t sordes

227쪽

sordes extrahit,& abunde leuat. Proficit hoc etiam aduersus carnis excrescentias, longos dolores, exulcerationes, recipit aloes, thuris,my rrhae, singuloru drachmam, myseos drachmas quatuor ex aceto in pastillos digeruntur, cu usus requirit aceto & rosaceo soluta instillantur, Item Andronis pastillus &Herae,&muta.

Ad diuturna ulcera. CEdria melli admista illinitur. ALivn. Mysi usum & ire

puluere redactu inspiratur. Per clystere uero auricularium eluuntur aures posca, uel oxy melite, uel mulso, uel decocto

quorundam repellentiu uerbi causa) lenticular, uel rosarum. Ad aures cruorem fundentes. T Entisci decocto auris illvitur, polygonis uero stacca cum paucissimo aceto instillatur, uel lycium, uel amurca, uel acacia, uel porri succus . Si caro excreuerit. II tro ex aqua calida, simul cum squama aeris, & sandaracha pari modo auriculam illinito Vbi crustam.acceperint, melle repurgato. Aduersus aurium uermes . Assynthij decocto,uel centaurij, uel porri eluuntur: capparis autem soliorum uiridium,aut fructus succus instillatur, uel cedrinus liquor, uel urina humana uetus, uel album uer trum cum meli uel calaminthae succus, uel scammonia cum aceto,uel siuccus absynthis oleum uero meatui inditum usque ad superior exire ipsos compellit: potius autem est Oxet eum. Eodem ad ea quae auribus incidunt animalcula utitor .

A d calculos oe similia quae in aurem incide

runt extrahenda.s Pecillum auriculari u lana inuolutum in resinam, aut gummi, aut aliud quodda glutinans medicamentum intingendum, idq; in aurem in i joiendum, ac quod in ea est protrahendu m. Si hoc modo nihil efficitur,oleum calidum continue insit lato A t si ne sic quide exciderit, aut comprehensum fuerit: alijs quoque utitor modis: ut in parte chirurgica docebimus.

ς Adsionitum aurium intra seipsas.

Iin febribus aut harum crisibus sonitus auriu euenerit: nul-

228쪽

rum ei negotio lacessere oportes, quippe statim magna ex parte hniuntur. Sin aut post inorbum perseuerauerit,absynthii decocto ubi aures foueris acetu,rosaceum* insundi debet, uel rapham luccus eu rosiaceo,aut ueratri nigri cu aceto. Ad ueteres Mus,qui e asD glutinosisq; humoribus creatur,inde uero illos cognosces qd no subito, sed paulatim increscunt,nalcuturq;,aceto, nitro,& melle aure illinito. ALiv D. Veratri albi drachmae duae, calloret totide, croci drachmae tres, nitri drachmae ledecim. ex aceto contrita, in pestillos digerito ac utitor .

A d ueteres sionitus, oe tinnitus.

J horbium cum cyprino oleo levigatum, calefactum5neu sinpato, in quibus autem ob multam senti edi facultatim

α cicutae semen tricum cum aceto instillatur.

Adgrauem auditum, furitatem. ae ab origine quidem,uel etiam post natalem die, sed

absolutae surditates consti tuuntur, nullo remeato illidi possunt. Quae uero no absoluta quidem, sed diu

mam. Quae ob biliosum humore sursum uergetem nascuntur. uacuationibus per medicamenta bile ducentia ex facili abolentur quida etiam sua sponte assectu liberantvt,bile in serius deicendente. At ex crudis crassisq; humoribias prognatas surditates,uel grauem auditum,uenae incisione curato,aut omnino purgatione,ex Hiera, tum apophlegmati simis & errhim, item balneis siua sponte scaturientibus, uel ex aqua marina. Porro In meatum ubi facultas audiedi est conuenit instillare,que ad Ionatus tradita sunt. Privatim uero haec: urinam &sel caprillu, aut seortini set,aut rutae succum cum melle,aut castoreu, cum oleo anethmo:& hyssopum medicamentum cum nardino unguine,uel caprillum sel cum galbano uel quod recipit castorei drachmas duas,nitri, ueratri albi singulorum drachmam.

Ad contusionem aurium quae θ λασο dicitur. YYIppocrates quidem nihil ipsis adhibendum praecipit.

um uero cipe ab aegrotis cogamur, utendum est his. Myrrhae, aloes, thuris, acaciae, Parisingulorum modo: ex aceto inunguntur aut panis calidi pars interior cum melle m

l a pila

229쪽

rs PAVLI AEGINETAE

pila contusa obducitur: aut hoc: bituminis , thuris, aloes, cochlearum carnis,bulborum polentae per modus,ex aceto leui-

fata imponuntur. Quod si inflammatio oborta est, sesamum

eue factum applicatur, uel chondrus,cum aceto coctus, laxi ra autem esto cataplasinata,& citra deligaturam aut leuiter deligentur.& lana oleo imbuta auris austactes demittatur.

i Dς parotidibus.

P A rotis glandularum iuxta ipsas aures affectus est, materia

morbi illic eructante,alias a capite humoribus uidelicet in eo impactis: alias a reliquo corpore in febribus critico modo proueniens. Si igitur,alte adhuc delitescens parotis in tumo- . rem non attollitur, natura debet adiutari praesidijs, quae coactas sordes extrahant, uel etiam cucurbitula agglutinata, uel crebro sotuum usu. Nam si in altum recurrat colluvies,periculum haud mediocre subsecuturum est. Sin autem inflammatione tentata in tumorem fastigatur, e contrario iis quae leniuntra concoquunt,utemur cataplasmatis , quale est ex fariana hordeacea , ct aut triticea, aut semine lini cum mulsa, aut De nugraeci, aut altheae,aut chamaenaclorum coctionem expertorum iure incoctum. item quod ex rumice, & axungia intulta constat. at si exuperare sanguis tibi uideatur, prius ipsum uenae sectione uacuabis: modo uires permittant. Tumore autem

non dis uita, nedicamentis utere quae puri mouedo sunt, nempe sarina tricea cum pinguium scorum decoctu, uel oleo, tum medicamento quod ex polline, & quod ex sermento consectu est. Vbi iam ascessus, ad stuppurationem spectarit,net cute ferio discissa pus excernetur, uel acri medicamento rumpetur, cuiusmodi existit lini dion appellatum,& diastorodon, hoc est ex aliis praeparatum, Cartei una mitiores parotidas etiam solus ex muria discutit, item medicamentum diaperanu. Hoc sane etiam pus iam maturatum discutit, praeter quod dolori leniendo sit efficacissimum. Ad inueteratas parotidas buccinorum , aut purpurarum combustarum cinerem cum melle, uel axungia imponemus, aut scias marina incoctas, uel marrubium cum sale. Induratas autem iam emollit& medicamen Mnasei,& Ariobarsianos. optimum etiam quod ex succo lini semi-

. nis praeparatur. ante haec autem obducere ammoniacum conuenit, mista cum cataplasinatis pice liquida, uel seuo tauri-

230쪽

no,uel bdellio,vel styrace , uel medulla ceruina

Denarium olfactus uittiis. Cap. XXIIII. OLfaciendi facultate oblaesa, si uox seruetur incolumis,

ad priores cerebri uentriculos morbus resertum qui aut ex intemperie sola noxam coceperunt,aut etiam ex humorum copia. Sin autem uox quoq; mali contagium senserie laboriosior quodammodo reddita propter Osia quae a colatuethmoide graece uocantur,obstructa,affectu rursius malis qui clam succis contractum esse censeto. I taq; cerebri intemperies,ubi ex notis sepius a me dictis deprehensa suerit, contrariis curatur remediis. humores autem apophlegmatisnis euhcuare oportet: maxime uero utitor medicamecis quae per nares ualide educunt, & quae odore mouent tenuis substantiae,

quemadmodum in defluxionibus quas καταρρους graeci uocant,adhibeto. Cum aute totius corporis humoru copiae suspiciό subest, haec prius,aut sanguinis dinussione, aut purgatione ex Hiera uacuatur. Ita quoq; in polypode, Sotiena iaciunduest,deinde loco et affecto inducuntur remedia .quin & Theriace pota saepe magno suit praesidio. Caeterv polypus,tumor praeter natura in naribus oritur,substantia respondens polypodis caruncular: eiusdem uero naturae est & sarcoma. OZena uero ulcus est,putridum ex humorum acrium illule creatum.

Ad polypodas Sarcomata.

Q Quamae aeris drachmae octo, atrameti sistorii drachmae duς, osandarachae drachmae quatuor,ueratri nigri drachmae duae: nyibus inspirantur.In usu hoc est laudatissimu,nam tredecim diebus,insigne affert praesidiu.benefacit & atramentu sutorium cum aceto. ALIvD. Malicorij drachmae duodecim, atramenti sutorii drachmae dece : chalcitidis drachmae octo, fellis tauri-nt,amomi,myrrhae,calaminthae, marrubii , singuloru drachmaequatuor,croci drachmae duae, ueratri albi drachmae quatuor. sicco utitor. ALIvD. Diphrygi trito nares, linamentoq; ex eblychnijs contorto attinguntur,dilatanturq;.

Oetaenas.

πη Isyos,chalcitidis,myrrhae, singulorum drachmar septem, oi atramenti sutorii drachmae sex , aluminis scissilis, gallae,

squamae aeris,singulorum drachmae quatuor, aluminis rotundi drachmae duae, thuris drachma una aceti sextarius. totum in

SEARCH

MENU NAVIGATION