장음표시 사용
821쪽
hic ut cu riosis fiat caris. Oroscius.
Oroscius,M Gemuo Deus Oroscius.& Geniuo Deus. Gal.a Paulo uariat.
Aliud experientia prob.J Hoc medicamentum in Codi
ce Ioannis Lascaris manu lcripto,non habetur: nec compo sitio plane cohaeret,ac peregrina plane uidetur. Unciae octo.J Habebatur in Graeco χ cum suprasclipio oscut alia pleraq; absurda Miror Oroscium in tanta ueterum exemplariorum copia hoc no monuisse lectore, cum tamen insequeti medicamento adnotet legendum μυος pro κώ ς. Euphorbis, thapsiae,baccarii lauri. J Male in Codice Graeco habetur quod est laurina pro ὁ Σφιι ut Galinus habet. Nam postea mentio laurini fit. Praeterea Galenus in eodem medicamento a paulo ratione pondera distentit. Legit enim Euphoibij, thapsiae,& baccarum lauri, singulor adrachmς duae,sulphur: s uiui,hierati singulorum drachma: cerae drachmar sex,&c Neglexerunt Asiliarchi. Nasturcii J Impressus Codex tum Venetiis, tum Basileae habet κα ζαμίμα. Sed Galenus & ipse sensius requirit καρδα- Ur quod impetigines & lepras discutit, ea se ri ut praeditum qua sinapi. Nec hoc a casti latoribus animaduerim. Recinim aut ueteris 3 paulo ante etiam deest particula disiunctiva in codice Graeco, habet. n. κικίνου παῖ Κωδε Moia: cum legendum sit ex Galeno κιών- - πιάλω, ἐλωeυ. Namsi ricininum deest, etiam commune uetus oleum eadem pro stare potest omiserunt correctores. Leporum uentriculi quinq; J Ex Critone haec sunt, citate Galeno. verum scriptura illius a paulo uariat. Galent codex habet κοιλιας ε hoc est uentriculos sex. Paulus latum habet πέντε. Vide utrum malis sequi. His adiiciantur J Graeci Codices omnes deprauati sunt hoc in loco. Nam habent; προς τρίτοις λαμ-ε τομυρσιιης, οἰκουμ ων,α κακiae ἰ κα ρ ris, &c. Quid quaeso hinc colligi possit λ Legendu igitur cu Galeno ceseo in eu modii: πυς τέτοiς λαμβαμε μυρσῶν, α πιμονων, ακακιας καοπου, dec Pondere nonnihil apud Galenum uariant. Quolibet oleo aromatis imbuto J Sic interpretatus sum G sior a . Celsus dixisset,quolibet unguento. Nam Grarea uox μό-μα nihil aliud signat quam unguentum ex oleis succisu' praepara tum,cui ex aromatis iniectis, odor suauior,& grat a accesserit. Non aut e sum ignarus M lare apud
alios quosda aliter accipi ut apud Plinium lib is cap. I.ubi. habet
822쪽
habet in hunc modii: Ratio iactedi duplex, succus & corpus. iIlle olei sere generibus costat,hoc odoru,hac stymmata uo- Aialia cant, illa hedysinata,&c In qua oratione plane a Galeno,ca - τα terisq; Graecis dissentit. Nam olea ipsa quae in unguentis si1- . mutur,hedysimata uidet ut appellare: stimmata uero aromata. .i At Galeno & Diose ridi stymmata,alia medicameta aromatica, nempe quae spissitudinem unguento cocilient,appellantur,unde etia spissamenta possis nucupare, alia uero hedysemata, nimiru quae gr tia odoris & suauitate eis .imprimant. Vide Dioscoride in ungueto cinamomino,& Nardino aliisscum paucis.Galenus uoces Hippocraticas interpretans , he idysnata,inqnit,pro ipsis aromatis apud Hippocratem accipi. , Anemonae flos tritus J Oroscius hic in graeco codice ter Orestius. gendum censet, ανεμωνης το μος μέλπι - δετ δεορυμυρο ι,ου,hoc est: Anemonae interior pars nigra, cu oleo myrreo trita,ut habetur apud Archigenem,citante Galeno lib i. de compositione medicamentorum secundu locos. Vide quid reprehendendi libido faciat hunc locu adseri,de medicamentis nigre acientibus, ab Archigene comprehensum , cu paulo superius singulare caput extet de fluidis capillis , de remediis
illos conseruatibus,unde paulus hanc orationem ad uerbum iplane transscripsit, Habet enim Galenus ex siententia Heraclidis: τὐ-τριψας μετ' ελπι ρυ,κατάχριε . Iam flos iipse non aduersatur aliqua ex parte pilis promouend s.
stercus capxillum.J Apud Graecos proprie dicitur stercus caprillum σφι αρος, teste Galeno lib. io. de simplici medicina , ubi habet Ἀχέπατα ι ἐν χρα- πωτεις Tota Myων κυπροις, σφυραθοι δε ι ως ονομα τω. Quod est: Frequetissanae igitur caprarii stercoribus utimur, sphyrathi autem pro- θος. pr e nominantur.Oroscius nouus interpres, aliorum aute Oroscius. diis placet,corrector,filum caprillum exponit.
IN II. CAPUT.Ta Cinere lixivi J Paulus tib lixivium, quod graeci Gνειν raxi laxa
' appellant,cineris lotione esse dici xt enumeratq; eius disse e '
rentias Aliud.n.ex cinere fici,caprifici, sarmentoru,& tithymallorii confit,quod uim abstersoriam maxime,siccantemq;, & exedente propemodu obtinet. Si calx admisceatur,urente, κτος. πρωτίνακος dicitur,quasi primarium lixiuiu. l nterim ex sola σαπωνα
sc calce. tam qu0dda ex sapone praeparatur nee pM .
823쪽
κονια nuncupatur. At nome κονιας plura signat , nepe ealcem ipsam,&lixiuium, cinerena , . Solet asit aliis adiungi, quae ipsum,qua de re intelligi debeat, interpretentur, utpote κονία πρακτη, pro lixivio liquido,κονια άσμεμος,pro calce uiua accipitur,cum g τρεπος per se calcem non extinctam signet,ut τί τήος ἀσι&πος. Porro cu κονια ασβέσου ponitur, hoc est duoesibstantiva alterum in nominatiuo,alterum in genitivo,lix, uium calcis intelligendu uenit. Caeterv apud latinos scriptores lixivit vox aliis atq; aliis dictionibus iuncta, diuersa etiasignificat. Primum apud Varronem, Coin mella, Plinium fie-quenter habetur Cineris lixivue, cineris lixivit, e cinere lixi uium,pro simplici lixivio. Deinde apud Larsum, unde Galenus aliquot medicamenta transcripsit,copositione. 118. Haec terere oportet ex cinere lixiva. In seqnenti rursus. Cum cinere lixivi diutius terere. Paulo post in altera: Teruntur ex cinere lixiva qua utuntur culinarii,sicut apud paulum Aepinetam κονία πιλοπολτικη pro lixivio quo pilearii ututur. Lei. gendu est in Codice graeco per simplex ι no per ut quidam faciut,putantes a πηλου quod est lutum, πηλοπο κην κωιαν appellari,ut sit lixiuiu quo sguli ututur :cu tamen nullu eius ut mihi uidetur usum habeat. Quare locus in . Methodi deprauatus Linacrum interpretem decepit . aliosq; non paucos eum citantes.Verba graeca sic habent, μHKν ἐν τῶ --
Aars Ius composit. 2 i 6. temporis iniuria nonnihil mutilus est. Verba ipsius haec sim t. Cerae pondo libra,resinae terebinthinet pondo libra,nitri rubri pondo tibia. Haec teruntur ex cinere lixiva,postea cum olei cyathis sex liquefiunt ad igne: quibus adiicitur thuris pollinis selibra. Vides hic binoem ποιὸν nihil aliud esse quam cinerem lixivium,aut lixiuiu, aut quo modocunq; uoles appellare . Atq; ita ego etiam antea simi interpretatus paulo post Galenus eodem in lib. τα ρα δα-
824쪽
Merinia πιλοποι-κκ hoc est arida dissoluuntur lixiva,ubi simpli citer ιλοπολκ- dixit pro κονία πιλοποι-- Apud Plinium ei ineris uox simplex interim pro lixiuio usiurpatur: nempe ex Dioscoride uertit dictionem κονιαν.Ruellius uir alioqui anti' nis Itiliti quae eruditionis etiam in postrema editione lib. 6 Dioscori
modate iudicent alit,certe lutum nemo potui dabit , sed lixi uium,lacte in uentre coagulato. At Oroscius noster no tan Orestius. tum sensis inaccommodato,quod de me dicit, sed longe omnium absurdissime uertit calce qua in tectoriis, dealbandisq; parietibus tectores ututur.Uide optime lector quam sit quibusdam malefetialis hominibus innatum, alios reprehendere in iis etiam quae ipsi non intelligant. Ia pondus uiciatu in Codice graeco non aduertit Aristarchus Nam pro, α sqq4 G, αι eo est drachmar quatuor,reponedum δ hoc est sextarii quatuori dex depre
IN III. CAPUT.oorrigo J sic interpretatus est celsus πιτυρ ιν. Plinius
- etiam sursures secundum graecae dictionis etymologiam appellat: queadmodum interpres Avicennar. vide Galenum lib. Iese compositione medicamentorum secundum locos. Resoluuntur.J Graece est: Ac ποτ- ς,quasi dicas, esto particularum eliquatio,vel particulς eliquantur. Celsius re- σιν. soluuntur,quem imitatus sum Nam quaedam ueluti squamulae siqrgunt eaq; acutar,resoluuntur. , Creta sutoria.J Sic interpretatur Largus μέλπι eio , co Meis . positione a i8.Aluminis inquiens rotundi, nielanteriuSquae rena creta sutoria dicitur,qua ligulae calceorum denigrantur Di-- iuersum est ab atramento sutorio si Dioscoride consulas, qua Eo rosciusquam Oroscius exponat atramentum sutorium. Cerviae singulorum drachmae J Ingraeco codice habebatur Γο.ιβ.quod est Unciae duodecim .ego autem legendu cen Viciarusseo ιβ hoc est drachmar duodecim. Itaq; etiam habet Ale. Πεxander, Smagis conuenit. Mus LX quibus sanies.J Grςce est: αφ' o feri ἀκουτου. 'M LInte pretes intru in modu cruciantur,dum praecam uocem explicare studet,alii namq; imitantes nimi ubiq;, saniem interpretatur,aluse sos humores & acres, tenuis m quidam
825쪽
quidam sanguinis cruorem, quidam ut Celsus ipsum sangui
nem Aristoteles ιορδε,inquit,ε Agora meν ωμια, hoc est. Ichor autem est sanguis crudus.Ex hac tanta uarietate, ceri ti aliquid adserre conabimur,quod in authoribus exponedis. tuto seq. possis. Itaq; ιχῶρες aquosae,serosaeq; S super uar sanCitidis. guinis humiditates existut nuc acres & calidae, nuc pituitota. Frigidae. & stigidae. Galenus bb 6.de sinitate tueda ita scriptu reliquit.
ro A οιρν ελυς τις κου τρήb&c. Quadra igitur in corpore adhuc sinit ἰχῶρες aquosae serosaeq; humiditates sanguinis, vel . - . aquosi humores sanguinis latine dici poterunt. Nam ipse Galenus eosdem nunc pituitosos,nune biliosos quod est, humores nominat.Vbis ero extra corpus aut uiuit, aut mor-. tuum eruperint sanies appellari debent Ut apud Galenu t i. i. . nue in ulceribus excrementum 7 te,nobis sanies non incommode exponitur Item in capitis uitiis quae ἰχῶρας nuncupansanies. cur ς sanies recte dicu tur. Plinius inas ali iecoris saniem , . . . . appellauit: humorem,qui abs iocinore,uel pulmone,uel alia parte dum assatur, emanat. Caetprum paulus hoc in loco ap- .posite dixit ἀπαr ἱκοντω,hoc est eliquantur, sicut in corpori- bus mortuis per solis aestum fieri solet. Atq; haec sanies crassa uiscosaq; existi τε . - Medicamentum ex charta, xerion.J Huius descriptio est' in septimo Vocatur autem xerion quod aridum sit, & in puluere accommodatur.
Ad Achoras, recrementum.J In impresse codice habetur πώ os b. u.ντα adoc est,ad eos qui famem habent,KQ autem. Puto
826쪽
puto legendum πρὸς αχωρῆ α ,hoc est: Ad eos qui Actora experiuntur. Nam titulus idem habet,nepe ad Achoras, non ad Quanquam Oroscius ἰχωρουντας legendu cestat.
dicamentorum secundum locos transcripta sunt. Paulus Orosci autem O μπτωμα dolorem esse reseri, ubi Galenus δείθεο iν λ ponit.Ille hunc superuenire intemperiei, hic affectum ipsium esse pronunciat.Rursus apud Galenum plures causae commemorantur,una sane,simplex intemperies citra humores,alte ra,h rum qualitas, tertia ipsorum copia, item obstructiones humorum,uaporumq;. Alia adhuc,quarundam capitis partiuimbecillitas,interim externa quaedam caula,quam graeci Tre' - puic καταρκτικουν nominat: ego saepe primaria interpretatus sum.
Nisi caliditati aut. J Deest particula in codice graeco impresso. Tu igitur lege με ναὶ κ ψώνως,quod est, cum caliditate,aut frigiditate. Deerat enim ἀ. Addediam Prodest fronti & temporibus.J Recte hoc dicit, na per ini Π ς' tia spinalis medulla dolorem non experitur, eoq; posteriora capitis ungi non debent. Pastilli ad cap. J Alexander medicus hue pastillum descri- . bit.Sed pondera nonnihil in quibusdam medicamelis uariat.
Comendat enim ad diuturnos dolores, omnibus aliis remediis nihil proficientibus.Ubi Paulus, ex somniseris aliquid,dicit,Alexander opii momentum inijciendum praecipit. At si frigus.J Ad uerbum ex Alexandro haec ut sit periora
mutuatus est Paulus. Facies non cocidit,hoc est,non macrior est reddita,ut ex calore,sed colorem decorenam amisit, pallida effecta.Sic αχρουν quod est sine colore, ex Celso interpre- tatus sum.sanguis enim ob frigiditatem partes externas re- ρ M 'linquens,intro refugit,unde pallor uecestario stuperuenit. . Praesertim si recrementa. J Hoc est, si ex crassis, glutinosisq; humoribus dolores sint excitati.Graeca sunt κ κυ παχνι- περ α πιζι ζωμοπα εικ. Quae uerba satis obscura m Locus oh.
hunc modum intelligi debent, si humores crassi uiscosio in Rurior,
capite tenactus haerentes,dolorem excitarint.
Si biliosus humor.J Haec & sequentia ex Galeni secundo
de compositione medicamentorum secundum locos, nullo uerbo mutato,habentur. Caeterv ambo praecipiust, tu Gale
827쪽
nus,tum Paulus primu balneu teperatu, inunctione, cibu p tumq; refrigerante. Deinde oster su medicam et a bilc educentia: qa sane Alexader medicus suo seculo clarissimus in liue QVomodo fere modii exponit Couenit igitur,ut superflua medicamenino, uteba xi bili duce clae idoneis educatur. Veru ut hoc secunduronem rari debet. fieri possit,corpus antea praeparari humectataq; debet,cibis teperatis,balneis & unctionibus. His .n probe cote peratus, re
lutus,& quasi imbecillior estectus humor,facilius expurgabit. Absinthi j diluto. J Hoe est,ut ossicinae uocat inlatione: tuc nimiru cu pauca bilis stomachi tunicas imbuerit, irrigarisq;. Vel aloe . J Scammonia nunquam exhiberi debet,nisi maxima bilis copia dolore excitarit,aut alia uioleta medicamina Picra aute prodest,ubi crassi aliqui succi bili sint permixti. Si caput consortii lege. J Graece est συμπασχει, hoc est in patitur. Celsus lege consortij,alij per consensum patitur,exponut.συμπάρεια namq; est,cum pars aliqua corporis, alte-iAM eon. rius malo, uel confinit,uel connexus, uel comunicationis grasofili. tia condolescit. Huic contraria ἰωάθε x,uel πρωτοπάθεια cuC6sensua. per se,& suo uicio tantum assicitui: quem assectum primariut μοχλε- nominare licet,& μοπαθειν, primario affectu laborare. σω. . Emoliemur J Verbum graecum esto Ῥοχλει ι quod de pertinaciter haerentibus proprie dicitur,ut de uiscosis,crassisque humoribus partem aliquam tenaciter obsidetibus, item de induratis affectibus, Ἀλεισαι idem est quod κο-σω,libro septimo ait: ν: reὸς το μιοχλῶσου Ἀδιά τιν εσκλμ με - , dei medicamentis effcacioribus sermonem habent. Propterea mihi uisum est,emoliri uerbum non in comode hic usurpare.
IN U. CAPUT. τ γ Terq; hic affectus J Ad uel bum e Galeni secundo deco. μό- V positione trascripta sunt,nisi quod pro hac dictione, per-
νιμος. manens,Paulus παραμόHμος, Galenus χ Ωιος κυή σλιτος, hoc est,diuturnus,& solutu cotumax,habeat. Celsus acutum N pesti serum morbum appellat κεφαλαίω . Hiera quam ex acueris:J Scammonio,aut ueratro adiecto hiera uehementior redditur. Atq, id pet cfυν-τας intelligitur, Nam idem est quod acutum reddere,intendere,vehementiorem emcere.
Unguenti irini J Ad uerbum habetur hoc in Alexandro. Apud Galenu uariat nonnihil hoc modo.Vnguenti Iriniex,
828쪽
pressionis,castorei,singuloru pars una,baccaru lauri pars una uiticis seminis pars una,ro ru siccaru,pars una, rutae summitatum partes quatuor. Aceto resoluta excipiuntur cerato,dcc.
Pum i tabescerent. J Sie reddidi Celsum
Imitatus Oroscius improprie usq; ad eliquatione dici iubet. κα-- artem assectam srrorabit. J Lege in graeco κατ ει pro κατ-γ,quod est,κατεβρεχε κam in , superfiindebat, asiperge- Oracum. bat non inspergebat ut uult Orosicius. 'Dropbx.J Huius deseriptione habes in septimo Pauli ad
lanem,ubi etiam sinapisimus exponitur. Haec sunt medicameta noxios humores in si immam cute euocantia, ιιετά γω - πιτατυντικα graeci nominant. Sic etiam Celsius uerbum hac uidetur curiκ Interpretari,ubi siummam cutem,inquiens,relaxari, euocari- qu. Irruptis humorem,& habitu corporis mutari expedit. Malagmat quia liquidum est parygron J Galenus lib. de compositione medicamentorum secundum genera, inter malactica ponit,quod recipit adipem suillum curatum, cera, di argenti spuniam. Eoq; merito interpretatus sum diistione, contra opinionem Orosici j.Male est in impressu diro m. Sani.J Lege in codice graeco idς μετα λουτρον διῶς για- corrigen πα2 - habet Galenus libro seeun- ψμεςψd do iam saepius citato,ad calcem. Apophlegmati sinus. J Nunc uerto medicamentum, quod Pituitam per os educat,nunc quod saliuam moueat.Ut hoc in Nota. Ioco, ellum imitatus in capite de Cephalsa,cap. . taeteruin graeco codice habetur Γο.iβ.quod est, unciae I 4. ego puto ιD.legendum,sicut interpretatus sum.
IN VI. CAPUT I' quae 'entis alienatio. J Quia multa in hoc caput uo
cular incidunt,idem propemodum significantes, non abs re fuerit,eas euriosius in utraq; lingua distinguere.Metis igi- tur alienatio uerti pro graeca dictione' κam: . Nam in k-hris uehementis statu,ut ait Galenus,accidit aegros σου,&παζα φρον reu, quae latini exponunt,mente alienari,mente non costare,aliena loqui,de lirare & de re. Si autem hoc continuὰ accidat,phrenitis dicitur. At si in statu demetia superueniat in declinatione au- Phreuissotem cesset,delirium,non phrenitis est appellanda. Celsius ea- Dementia Qui ponit distinctionem libro 3.cap. is. Phrenitis, inquiens DHirim 'Cc a tum
829쪽
tum demum est, cum continua dementia esse incipit. . Vel laenais,hoc est. J Oroscius male exponit Mest lippientes Non enim L qmae lippitudinem lignant alio-Qui omnes quibus Laenaae in oculis innatat,ut hectica uel potius marasmo cosecti, lippitudine laboraret, supra dixi Pliniudictionem graecam usurpare. Celsius pituitam interpretatur. Coma J Galenus commetario in primum T κῶ refert Coma & Cataphoram apud Hippocratem Ide et .se. Sed Coma duplex inuenitur pro humoris ratione. Nam cum per te est,ex pituitoso generatum humore,grauis sopor, S quasi inexpugnabilis dormiendi necessitas. Quod si biliosus humor mixtus praepolleat,uigilas coma dicitur. Quo qui detinentur,nequeunt uigilantium munia subire,sed tum pabpebras claudere cupiunt,tum dormire sperant. Commodum incident J Hoc est, opportunitate & occasione sumpta se ingerent. Hoc enim apud graecos προσφυρος εντυγα - significat . . . panis quoq; aqua lotus. J Galenus panis eluedi rationern inuentam este scribit,ut obstructionem in cibo impedirent. Nam hic panis totus quam minimum habet crasticiei,glutini Sq;,utpote ex terrestri ac graui,aereus, levisq; factus. Peponis duracini.J Sunt qui non duracini legendum ce stant,sed rhodacini,quanquam Palladius Paulus,aliiq; recentiores graeci ut Constantinus legat, quos Palladius ubiq; imitaxus,duracina conuertit, quicquid sit liue rhodaci-na,hoc est,a Rhodo nominata,sine duracina a duri tie, persica proferas,non multum interest Plinius etiam cerasa,& uuas duracinas nuncupat:Tu utrum malis sequere; Hordeacea farina. J Graece est sit in hum quasi dicas cruda solupio uel cruda farina ordeacea,ad differetiam poletae quae torretur Verum latini interpretes crudam omittunt , iectori id intelbgendum relinquentes. Aliquando etiam de aliorum farina dicitur,uerum tunc apponitur frugis nomen,
. a Vitus angor.J Caput hoc ex octauo Oribasi, transcri-mptum est. Graece liabetur ro h ἀ- quod interpretatur pleriqhsicut cri m Oroscuis .istidium cum uere hoc loco sit x dicendum
830쪽
dicendum multus angor. Naadeo torquetur, ut nesciant qdiplis sit agendu . nunc lecto se erigunt,nuc rursius decubunt ultae quasi per laeti. Morbus hic intra septimum laepe iugulat. Tumore molli. J Sic reddidi iras i ix qui tumor premetibus digitis cedit,eoq; dixi,molli .Tu si libet dicas,cu edemate. Em isticii. J Hoc est,qui foras propelluntnr, dolore nimio
exprimente. Graece eit προπετμ λ TM. Porro utitor J poli totius corporis uacuationem derivatio ne inq; per propinquiores particulas ad topica uenit remedia. Primum at perguacs ex hydrelaeo, aut timo & oleo, ut in aliis partibus inflammatis conueniunt: deinde cataplasmata ex pane, aut sarina hydresaeo subacta, quae ad maturationem perducunt. Id enim uerbuiii πεπαί- tignificat.
IN IX. CAPUT.LEthargus. J Oribalius libi8. omnia ad uerbia habet. Gale
nus comentario in primu prorrheticon,in hue modii scri ptum reliquit . μἐν γαρ si ακ ους,κυαμικτος ετέρω
Paulo, nisi quod ipse pituitam frigidiorem habeat. Caros. J Vide Galenum secundo commentario Prorrhe- Cati spoticorum,ubi resert tres quasi species Cari, nepe morbosi,quo cies. de hic agitur, medii ut ex uino contracti,& boni qui post longas uigilias solet accidere. Caeterum arteriae Caro rides a caro nomen habent,quanquam si intercipiantur,no statim inu. tum animat,aut soporosum euadat, sed omnes arteriar quae sui rauulneratas partes habenturipulsum amittur. Interpretari
Febrium accessionibus J Emeda codicem graecum, ac pro rados io sto lege περο υσμοις, quod Oroscius & callig/xor Ba o .sulissiliensis studio,opinor neglexerunt. Membranae custode. J Sic interpretatur Celsus lib. 8. cap.
3. Quomodo os excindatur. Haec autem sunt ipsius uerba:Factis foraminibus eodem modo media saepe, sed multo circu- spectius excidenda sinat,ne sorte angulus scalpri eandem me-branam uiolet,donec fiat aditus, per quem me in anae custos immittatur,st νωγλοφύλακα graeci uocant, Sc. Nunc quid sit Amribis me branae cullos, audi. Lamina,inquit, aenea eii firma, paulum ita custos', Cc s resima,