장음표시 사용
851쪽
Mehranae quercus. Lectionem obserua. a Troζcta
legitur.Dioscorides habet το κ του φλοα κου του νυμενο ρε . Prima est interior & subiecta cortici tilia quae ligno membranacea cohaeret,altera tunica putamini glandis sit biecta Aωὸ ς itaq; sit u με- .Vtraq; astringendi uim obtinet. Phagi autem & ilicis inebranae praestantiores sunt.J Gal. lib. 6 de simplici medicina eadem sere habet. δ' ἐτισφύρει φηγος καὶ πρι,ος. Intellige τὸ di νῶδες. Cochleare unum. J Exemplum Graecum Basit ensis habet κοχλι ια,iα hoc est cochlearia uu decim.quae mesura magna est nimis,eoq; legendum κομάριον. in . Fructibus J in Graeco erat ἱ rQων.alias uerti poma, quod scilicet lignoti nihil habeant. uerum hic reeenset etiam malupunicum extrinsecus durum, ob quam causam,fructibus,dixi, quia latius patet,fructus quam pomum .Et differetia superius
exposita nonnunquam confundi inr.
IN XXXII. CAPUT PUris illuuies. J Sic interpretatus sum ἐμπωμα : quasi di
cas puris in parte aliqua collectio. επιτυοι purulenti Plinio uocantur. alii exponunt,pectore suppurati.
PLeuritis.J Celsus interpretatur laterii dolorem tib Σ.& Huic, inquit, accedit febris Stultis. In Graeco uerbii esto υνεω ετρα,quod signat,simul accedit,assistit, ae quasi indi uidua est.
Vsq; ad iugulum & praecordia 2Alii dicunt usq; ad claui.
culam,& hypochondria. Ego Celsum imitor, qui clauiculam seu κλε ιρα iugulum exponit,& ύποχόν ια, praecordia.Distinguit autem postea,quando ad iugulum dolor,quando autem ad praecordia pertingit. - Pulsiumq; durum & serrae modo inaequalem.J Haec pulsus species secundo libro exposita est. Galenus eam aperte in terpretatur libro quarto de pulsuum causis in hunc modum:
λον Hoc est: Bona itaq; ratione omnibus qui ob in
852쪽
flammationem febricitant pulsus oboritur durior . praeterea ob intemperiem arterias obsidentem inaequalis in uno ictu.& nimirum ambobus coeutibus pulsus erit species a quibus dam dicta, ueluti serra tangentis manum secas. Ita enim ne cesse est imaginari eum qui tanget durum instrumentu quod occursum habet inaequalem.
Qua nihil emolitur. J Hoc est,qua nihil exspuitur. sic Celsis loquitur libro quarto. Atq; si tumor purulentus J Hoc est ex inflammatione musculorum externorum collectus,nis dissipctur, in exteriorem partem scalpello incidi debet. Graece est ἐπὶ τὰἐκτος otiτι - νου παραγινετω, quod ad uerbum sonat,ad exteriora incidi comodo est. Nam παραγωθυ signat Dμών,επικουρο νυ. o Hoc Oroscius in Albano quem sere in singulis uerbis repre hendit, non adnotat. Illa nanq; nisi uel extra,vel intus. J Hoc est, nisi per os,uel per alvu fuerit expnrgata. Foras. n. per cute purgari non pota
Remedium est sanguis di missus. J Non dicit qua ex parte mitti debeat Hippocrates sane lib. .de uictus ratione in mor
τόδε. Hoc est: Siquidem dolor sursit m ad iugulum, aut circa mammam,aut brachium pertinent,internam brachii uenam Piramucis secare oportet,illa nimirum parte, qua dolor fuerit Galenus multia exponens haec ait: Cubiti internam incidere conuenit illius tuis. partis,qua dolor se erit. Oribasius capite de sanguinis missione habet: Pleuriticis autem ex ipsa parte quae dolet auserendus est sanguinis. Haec obiter posui candide lector,ut isti.Ara 'bum sectatores uidean liueteres illos ex eade parte initia semper,non ex aduersa sanguinem detraxisse. Solidiore utetur cibo.J Graece est κου του ἐδεστέρα. Nam Cibus so. ν' τ' hoc est tenuior, seu qui extenuet,ut est,mulsa se lidior. bitio ex ptisana chodro, aliisq; opponitur recte dicitur solidior,qui uidelicet magis nutrit. Gal.interpretatur ii c* - , Nwαί ουσα τροφου,quod est adauges alimentu,quod Celsus di cit ualetis materiar. Ut enim tenuis cibus corpori pars adiicit, aut nihil,sed uires ini coseruat pro latillo tepore, sic solidior plus corpus alit.No est quod Oros alios reprehedat,uertetes .
853쪽
ά Pea ρον solidius. Non nego aliquando plenius posse dicti ii N XXX i III. CAPUT.Cordis affectus.J Gal. cum in quinto de locis affecti; , tum
uero secudo in librum Hippocr.de ratione uictus m morbis acutis commentario de cordis affectibus pene eade tractauit Princ ipia itaq; tria in humano corpore existunt, cor,ceIebrum,he par. Haec autem interim per se assidiutur, interim ex consensu tum mutuo,tum aliarum quarundam parti u. Cor de itaq; affecto per se, praesens est periculum: secundum locum obtinet cerebrum, postremum iecur. At si ex uentriculi dolore,cor afficiatur,syncope oritur,si cerebrum consentiat, . delirium,uel conuulliones.
ς syncopen appellatam. J Syncope totius habitus est resedisset lue. lutio.Sunt autem aliquot eius sipeci , cardiaca scilicet, quae intemperiem cordis, uel inflammationem, uel erysipetes sequit. di tomachica quae ab oris uetriculi affectu,corde simul co- sortii lege dolete generatur, Fla tuosa,ex cluditatib.costituit. Novi inquit. J Lib s. de locis ais ctis hanc historiam co- memorat Galenus,unde etiam haec sunt transcripta. Est aute παλμος paleitatio quam Graeci uocant , qui est teste Galeno Palpitatio Te i us/καὶ oro: re ρυς: Matie inRHrις raeeoc υ D, , ac omni parti accidit palpitatio, etiam immobili.Causam eodem libello Galenus ostendit his uerbis Pμα παχηκου ιγμα ουκ 9 , hoc est spiritum crassiam,& uaporosium qui non habeat exitum . Cordis autepalpitationem humor aliquando generat,in ambiente cor tunica quam pericardiomAnatomici uocant,collectus..
i N X XXVII. CAPUT.NAms sola.J Ex octauo Galeni de compositione medic
mentorum secundum locos,& ex Oribasio haec sunt trastata. Paulus dixit, sola, ubi Gal habet κιώκτου. ς τ . GSμεως hoe est,non admixto corroborante praesidio.. Omphacii drachma. J Omphacium est uuae acerbae se eus: quem Barbari agrestem uocant Male in Codice Graeco Orosais . legitur ὀμφακιν pro ὀ αφανιολ Oroscius neglexit. Castigatur Augendus aute. J Vitiose legitur in Graeco ex eplari π ινεν pro se α. ,quod et uterq; Aristarchus praeteriit. De alta Aloe trita hii pargitur. J Graecus Codex perperam habet eodex. oriπλα o ETO Pro επιπιε νεται nec hoc aduertentibus Ari-α starchis,
854쪽
starchis,sicut et paulo post ἐμπλασσας pro ἐμπrασας habet.
De cibi fastidio. I cibux quodammodo praeter uolutatem.J In G co Cudice est,takia θεντες τι πραφουνο τ οιεν. Huic respondet Gai hoc ad Glauconem primo: οι di ειθυς νον οπομαχον φα 'GVχουσιν ω'κ αποστρέφεodicia τα σιτια , κ, εἰ βιασαμενοι λαξο εν,ου μου κατελειω μή πεττειν καλως, hoc est,quidam uero statim os uentriculi habent affectu,ut cibos auersentur, &u coacti assumpserint,aut no retineat,aut male concoquant.
Quam Romam Meleam. J Colla tinus Caesar Meleae prae Melea. paratione lib. i 8.de agricultura tradit Est aut lac in feruetes ollas,quae iam acetu incalescedo absorpserint, reconditu acidumq; redditit,ut species eius quod Oxygaladξ, uideri queat. Condito.J Constantinus Caesar lib 8 conditi praeparatio- Cςndii nem in hunc modii tradit: κυ
Maloplacvntion.J Hoc est placentula ex malis Cotoneis. Paulus lib. .latius exponit. sorbitionibus ex oleo.J In Graeco codice εω ὀρ male te. C me turgitur pro εκτου Γλαίου.Genauisus uitiosum reliquit ex eplar. '. I,massichae J Massicha copolitio, no simplex remediuexillit.habes eius deseriptionem lib. pauli expressain .
IN XXXVIII. CAPUT.m tormine intestinoru. JGraeca dictio esto euφου, quq . .. tormina intestinoruin signiscat,quanquam & do. lorem stomachi haud absurde interim interpreteris licet. Exigua caliditate.J In Graeco est ,ύποθὶρμότητος χλιαρας, quasi d. ca, caliditate tepida Aetius mediocri dixit.
IN XXXIX. CAPUT.C Holera est immodica. J Cholera commune stomachi &
'm testinorum uitium uideri potest. Na simul & deiectio, Suomitus est,praeterq; haec,instatio,intestina torquentur Bilis supra, infraq; erumpit. Hydro malum. J Hoe est aqua ex malis Cotoneri prCpa, rata scripturam eius habet lib. . Paul sumitur autem & per se potui,& cum micis panis. Horarios seu fugaces.J Alias exposui qui sint ii quos j - , Plin.
855쪽
Plin llocat temperarios& tempestiuos . sunt autem hi qui diu offeruari nequeant. suum petunculi. J Hoc est suum pedes Celsus alibi Trunculos nidetur nominare suu pedes inter ea qbanissint siucci. I N XL. CAPUT.LIEnteria.J Celses ad uerbum interpretatur hac uoce,lae
uitate intestinoru nominans. In hac cibus no cotinetura S quicquid assumptum est,imperfectum protinus redditur. Cerata ex myrteo.JIn graeco legitur κερm οὐ dis morινου pro κερο Vota σια ρυρσυι,ου quod est, Cerata ex oleo myrteo. Sic etiam Aetius habet.
1Μplacabilis desidendi J graece erat rixaeecti σος πτοθυma προς εκκρισιν. Celsius ponit frequens desidendi cupiditas: raeemrκτος signat ineuitabilis. Melius senat hic implacabilis,stequens & assidua est.Quidam τει-- scribendum putant a uerbo τειναν,qnod est tendo. ,
IN XLII. CAP v T. L Atini tormina.J Celsus lib .ua inquit, Proxima his inis
ter intestinorum mala tormina esse consuerunt, Gτε- esae Graecis uucantur.Vide Galeni librum sextum de locis an sectis,Oribasii librum nonum. Tenesimi mutatione: J Graece est δε surae πτῶ ς μου,quasi dicas ad uerbum ex decidentia tenesmi,cum uidelicet Tenesmus in dysenteriam degenerat,transit, mutatur Deinde leuiter subcruenta J In Graeco male habetur απρος γορον O at ατ υς pro προς δεδον πιμαπιώδεις. Celsus etiam quodam loco interpretatur. Leuiter iubcruenta. Oroscius & Gemusaeus non annotarunt. Cochlearum integro tostarum. J Graece est quod senat cochlearum totarum,quod nostridicut, cu toto.
IN XLIII. CAPUT.COlon. J Hoc intestinum apud Latinos scriptores uaria
sortitur nomina,nunc intestinum erasum,nunc pleniurinunc laxius appellatur,paulus dicit,cu pars sit intestini crassi, hoc est,recti. Nam rectum octo sere digitos longum, statim colon uocatur,quod tenuibus est erassius. A sinistro rene ad dextrum super uentriculi fundum fertur,donec saepenumero& lienem,& iecur attingat. Quod dicet aliquis quod Paulus
856쪽
contra Galeni sententiam a dextra ilium regione peocedere Colon pronunciat.Huic respondet Si a tenuibus intestinis numere mus,per dextra ilia prius lupervectum colon ad sinistra prodit. Sin a recto incipiamus,a sinistra parte incipit,in dexteriorem obliquum conuertitur. Ex cruciatur praesertim sensu.J Graece est ἀ
situ Coti,terebrali ut sic dicam) seni excitato. Galenus hac doloris speciem lib. a.de locis affectis exponit bis uerbis,οἰδεκ
Brassicae caule probe polito. J Graece erat κραμβλς καυλῶκαλως ἐμμμένω Oroscius intelligit per ε εσμὼω,cocto,quod ἐδεσμενια potius significasset. Praeterea Dioscorides leuiter seruefactam, si edatur,aluo idoneam: percocta uero alvu sistere. Iubebis ut lauenr.incalestantq; laconico. J Ad humorem Pituitosium concoquendum consulit naturales balneas,& Laconicum. Est autem Laconicu etiam hodie adhuc in usu, te studo,illa thermaru, quae igne concalfacta vaporem siccii excitat , qui deinde sudorem mouet in corporibus: Columella meminit his uerbis,quotidianam cruditatem laconicis excoquimus,& exusto sudore sitim quaerimus Graeca sunt me α - ου δε διαπύροις τάχοη,quasi dicas desudare intra ignitos parietes. Non opns erat ponere ignitos parietes,cum Laconici uox hoc coprehedat,sed ut sciolis quibusda fiat satis,apposui. Cucurbitae quam maxime cu flamma.J Sic interpretatus sum cram era ici με net oia δε ri edi, quasi dicas cucurbitae quam maxime ignitae. Celsus cu flamma dicit,quem imitatus sum. Tiquam in crisi,causa. J Paulo pluribus uerbis reddidi hac sententiam so neto εν ι ros μεταπασMe. λς eumας,hoc est ad uerbum,tanquam Crisi causa mutata. is autem sensus est, licus hic morbus tandem ex intestinis materia tanquam porcrisina ex pulsa in alias partes sinitus est.
IN XLIIII. CAPUT,1 Leos J Morbus hic nomectaturam ab ipsa parte assecta, ut
superius colicus,accepit. Na tenue intestinum,ut ieiunum etiam
857쪽
etiam dicitur Incipit,si ab imo incipias a ceco,di desinit in
ieiunum,in uarios implicatum orbes . Quidam recentiores morbum notant Voluulum.
Colica affectione. J Hoc paulus superius dixit ubi habet: Inter colicas affectiones liaec eli grauissima,quae in Ileu transitionem mittatur.
- IN XLV. CAPur Colicis in dexteriore potius ilium. J Quia per dextra ilia supervectu uentriculi sundo incumbit lineam & iecur attingens: deinde ad sinistra prodit,si de superiore ipsius initio, ceco intestino, dici intelligas. Nam infra sinistram magis
- Eiusde lateris ac e. J Hoc signat graece W4Ν ' si Galeno credimus Elippocr prior his dictionibus usus est. t se Hoe in spe gi poteit .a in codice grico perperam scriptuest κατάπλατον, pro καταπρει o.. Nam de puluere,no empla- Oxφῆς η ' stio mentio est.Aristarchi libenter Omiserunt phyllics; mometo ex mero εἰ melle.J Hoc est, phylli mo- ζ ' dico eu mulso Nam nihil aliud est, quam O SH N.Contrariu est quod uidelicet ex aqua de melle
confit. In grςco erar ευκρατομελ ιτος pro ω κρατοHMτος. Iniectione recti syphonis.J Lib. .hanc rationem indendi canalis recti in uesicam habes exposita. Vocant καθ τ eis μον instrumento κατε- ρος.Solent autem quassationes corporis simul adhiberi,ut calculus facilius excidat. Ex uino Sc oleo rosaceo,uel ex aqua & oleo. Grςce est is διμοιρι,ου - ο αροδίνου. Quida de uino rosaceo,dc aqua rosa-ceo intelligunt: male nimiru quia ξοδινον per se oleum rosa- ceum significat. Hermolaus barbarys in corollario seo,pace Hermo illius dixerium,oxyrhodinu interpretatur, acetum rosaceum, pro aceto de oleo rosaceo,ut Galenus, & alii grςci accipiunt. Archigenes in epistola. J Idem relata Aetius sermone undecimo. Ad finem deest pallicula,in grsco habetur enim σικύου- θμῶ.λ.cum legendum sit, σικυωἱμερου -έκοκκους paulo post, D py ηδ ais si coehlearia duo. Perperam character.qui heminam si
858쪽
. Nonnihil ex uena laxant J Hoc est ut latius exponit Aetius,ex uena caua propter amplitudinem osculorum remi
tunt. Interim per circuitus hoc mali repetit. Per initia aegri nihil mali sentiunt,eoq; nihil tentandum.Sin autem perseueret,occurredu,alias grauissima sympi mala solet prouenire.. Aut lixivium.J Simplici uerbo dixit Paulus ς -τουν, quod antea quoq; annotaul. Diabetes. J Multa nomina hic assectio habet,ui de Galenu Diabetes. de locis affectis lib. 6 .Venit a uerbo δiαβη ti,quod signat,per Iranseo. Potus enim quam primu assumptus est,statim tralit,
i Rofato.J Forte legendum in graeco pro ματου ορατά. NQtδ-του. Nam apud paulum in septimo nulla est metio rosati, sed hydrorosati,ubi etiam Rodonaelon exponit. Musculus qui ceruicem. J Musculus hic transuersis constat fibris,uaria l, nabet ossicia Primum quidem uesicam claudit, tolicet sine illo claudi possit.Deinde post emissionem urinae co tractus undiquaq; id quod in meatu est propellit. Praeterea
quicquid in exprimente in urinarium meatum incidit, id ne diutius immoretur ibi essicit,sicut cum urina mordax est. Resolutionem repraesentat.J Graece est φαισιν γαὶ ταt,quasi dicas,resolutionis emplasim ericit.εμφασις autem est repraesentatio rei cuiusdam,aut adumbratio. In succum quidem conuersia. J Hoc est in chylum medici dicunt,& ut latinam dictionem per graecam interpre: e .Habet autem Paulus V πο, έσα,quod est in siiccum seu chylum redacta beneficio uentriculi . simile uerbum Gale. lib 8. λο κ de compositione medicamentorum secudum locos habet, ut ei rex. antea quoq; annotavi: nempe χ τα quasi dicas exuccata, sed hoc plus signat , chilum sicilicet a iecinore attractum ita ut liquidior pars sit distributa, siccior ueluti recremetum relicta. Dicimus itaq, Chilu ἐκχύμωτον cum & uentriculus probe concoxerit,& ieeur attraxerit, ubi uero ille quidem concoxerit, iecur autem attrahendi uim habeat insemam, liquida excernuntur. Bilis inligniter colorara. J Hoc est bilis colore suo abunde exaturata per aluum descendens uel deiectio merae bilis. NaGale.apud Hippocratem interpretatur κacro: ζέα, Γαά α-
859쪽
p θλωσις Troximu Exemplar 'raecum uiciosum.
- ηι συντηκομενκς του κπατος,quod ad uerbum sinat. Ia uerὁ etiam iocinoris substantia cum ea collaquescente: Cu ea, intellige bile. Nam ubi humor ferme consumptus est,corpus ipsiuna contabescit cuiuscunq; partis Flanteus ardor J Sic fere ubiq; sum interpretatus dictio. ne φλογωσω inflamatione uero φλεγμ' secutus Celsum. Chamaepyteos radicis 3 Paulus apud Galenu & Alexa drum medicu uariat Nam Chalnaepyteos drachmae octo ponuntur. Uerum Aetius cum paulo consentit. Adhaec in tybum, troximum, S sonchus. J Troximum hoe est,eris per se esui aptum significat. Sereos autem genera tam hepatis affectibus coueniunt,ut etiam cruda comedi possint. In sibus calor intenditur. J In codice graeco habet, τα τῆς rερμοiς Balitie.corrector hoc nocastigauit. Cocruda.J Graece est μυα o eae, quae latinis Corruda dici tur,hoc est asparagus sylvestris.
Illud aut in summa praecipiendu J Hoc Galeuus lib. 8 de
copositione medicamentoru siecudia locos comemorat. iecur S stomachum semper astringetia cum relaxatibus requirere.
Alias saepe stomachicis syncope iocinorosis interius suscitat. Copton J Sic dicitur medicamentu quod tunditur. Est aut malagma lib. .ad duri ciem stomachi & iocinoris inscriptu.
IN XLVII. CAPUT. Cottabi simi. J Cottabi sinus olim ludus apud Graecos erat,
quo uinu ex alto sundebat,strepitu facietes Hic aut possit accipi pro Iuperfusione in parte aliqua,aut pro ruboris exincitatione quo sanguis in exteriora eliciatur, haec du meliora occurru t,boni contule IN XLVIII. CAPUT.πτT corpus albido,&pituitae colore. J Graece est, e q κω του σω uat φωνεθω ad uerbii nat liqc, ut album &pituitosum corpus appareat. Dicit aut de externo colore apparente. Eoq; albido & pituito Q colore uertendum erat,quanquam parum resert dicere, album & pituitossim apparet, mortus instar. Ex nono Oribasij sumpta sunt Coqui autem possit etiam in aqua. J Perperam in codice, graeco legitur γοισι pro υδατι. Caeterum πιν His p de futuro intelligendum est.
Ad haec in arena coiecti desudent. J Sic interpretatus sem ιον. Solet aut hydropici tu arena a sole ex calfacta se
860쪽
peliri capite excepto,ut humiditas meatib' apertis extrahat. Quia si cum febsi aqua subter cutem. J Siduo uno tempore uicia infestent, uehementiori insistendum,altero no neglecto,quod Paulus per uerbum το κατεπειγον signat. Corpus emaciant,coli iquantq; ,relega nda Quidam nasutus propter male impressum codicem latinum hic me eorri. gendum censivit,il, liber habuerit eligenda. asi uero nescierim quid sit sesαιρετέον. Gemuseo Luteriae indicant legendum releganda pro eligenda. Ad perforationem ueniendum I Graecὰ uocatur haec chirurgiae administratio πM-m ς ,stoc est perlusio & puctio. Nam cos qui ascate laborant,ad periton sum usq; imo in uelle diuidunt,sicut lib 6 de hydropicis comprehensum est . IN XLIX. CAPUT.Iien melancholicum J Galenus lib ρ de copositione
medicamentoru secundu locos. Oribasius lib.9.& Aetiusto sermone de liene in eandem fere sententiam tradiderui. Centaurij J Male habet codex graecus ταυρίου lpro κεν παυριου,nec tamen hoc castigator Basiliensis. Cerae libra,terebinthinae. J Graecus codex habet νε- pro λιτρα. α. τερεβυθι,ους λιτρα L. Oroscius cum Basiliensi hoc neglexit. Cinis ex officina fabrilii.J Cinis hie est, quem serru dum in officinis fabrilibus ignitur,ac malleo tunditur,abijcit Verba graeca haec sunt,και κν π χαλκέων:ubi Oroscius interpretum censor,pro χαλκή- legendum putat κοωλειῶν At Gal. lib 9.iam citato,primum aquam in qua serrum ignitum pius extinctum lit,potui lienosis praebet. Paulo poli Cataplasina ex cinere fabrilis ossicinae obducendum exhibet, hoc. Pacto inauiens,καὶκτέκα ἐκ του χαμου μετ mς. Acetabulu cum Oxymelito. J Lectio codicis giaeci deprauata est: habet enimuραφον πάσα - λιτος, ἀνναλγαλ ἱ-
λς,pro ὀ μφον μετα μέλιτος, , ανα λιδος. IN L. CAPUT.CI enim febricitante aegro. J Graeca sonant, μι
quatus sebrim finierit. Vide nonu Oribasis,& decimu Aetii. Ee a: Si absq;