Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

861쪽

Excrementa alba Mυσαν - ικον γλυ

Si absq, sebii alba deijciantur.J Alba quia bilis in meat,

bus obstructa ad intestina non potuit descendere, quae excrementa tingeret.

Seminis aut altiplicis scrupuli octo cum ChryIattico,aut alio passo.J In graeco exemplari habetur, ιαταχ ρυο αττικου in ἄλλου γλυκερus Aetius meminit passi Chrysaltici. Alexander item serpius citat, licitur esse coloris aurei. Scribit Dioscorides atriplicis semen cum mulsa Icteticis conuenire. IN LI. CAPUΤ.CAulam umbelici prominentis. J Hoc uitium uno uocabulo paulus uocat lib: .ε όμφαλον,quod uidelicet aut rupto in ea parte peri Ionaeo,prolapseq; aut omento,aut intestino, interim ocioso humore umbilicum subeunte: interim carne subnata. alias sanguine ob uelape, aut arteriae rupturam ςoncreto alias spiritu indiderim collecto, gener tur. Celsiis ςtiam caput facit de umbilico prominente. Fabae fresae corticum. J l n graeco est ερεὶ μῆλε πυ-.Significat autem ος fabam fresam seu fractam. Dicitur autem etiam de aliis legunt nibus constactis, nomine ipsorum apposito. Quaquam hic possit simpliciter de faba dici Mesro ae κῶςint sit fabae corticum.tu utrum malis sequere.

IN LII. CAPUT. Asellorum doliaesticorum qui tacti conduplicant se in or

bem Sic interpretatus sium ex Largo οι ia κων κοτοικι - των σφυρουμενω Ipse autem addit in pilae rotundissimae similem. Caeterum uaria liqbent nomina, τολύπιδες enim graecia κουβ-δες Dioscoridi,κυαμοι Galeno appellatur. Nascuntur sub aquariis uasis ut ais Archigenas; imo etiam omnibus locis humidioribus. Calcis uiuae partibus duabus JIn gre est ασμου κονιως. Nam ibin os κονια. In extinctam calce signiscat 'Si autem 'Mi αασαε ρυ ponatur,pro Lixiuio calcis accipiendum est.

AIq. ρω .antc hoc προανατρί s habetur, uidetur legedum προαναθλιψας,ux scilicet prius intro reprimatur. Na quid confert prius intestinum confricare, quod προαναπριβειν signat, nolui tamen immutare, qnod non haberem quem sequerer.

Medicamento tam spisso J Sic uerti ἀμολύσω signat

862쪽

autem ac μολυντον non nominans a uerbo μολυ- Coquutur medicamenta nunc,ut liquida permaneant,nuc ut dura sint. Liquida immittentis digitos inquinant. dura ac spissa non Errarum item. Eit itaq; ἀμόλυm; spissitudo qua digiti, aut manus no Oxoscii, inquinantur,quanquam Oroscius uerterit,postquam ex coctura recrementa iam separata fuerint.

TEnuissimae parti. J Sic fere ubiq; παπαλ- sum interpre- Error ordeatus: aliquando pollinem, quod Oroscius reprehendit, sol mihi uero placet, cu alios et doctissimos ita uerti de uideam. , A pluliae ulcere presses in graec Ohabetur , quid sit ἀφθη alibi expositimus. τιs.

IN LVII. CAP v T. D Riapisinus J Galenus ad uerbum lib. io. haec habet: Ubi

male i codice graeco δεσμάτων legitur pro ἐμμοτων, quod miror correctorem Basiliensem non aduertisse. Nymphaeam igitur.J Vulgo nenti pharim appellat insigni refrigeratoria ui predita. Duplex est eius species:de qua alias.

r E particulis inessicacibus. J IIocloeci particulas intelli- pMeuina go,eas corporis partes,quae generationi dicatae sunt.Barbari caput faciunt de frigidis S maleficiatis. priuatim stellio cAcrematus. J Hoc ex Oribasio sumptum est.Aetius sermone. I i .mentione facit,aliorumq; coplurium. satyriace. J Hoc est medicamentum,quod penem erigat, a satyris dictum,qui naturalibus arrectis depinguntur.

IN LIX. CAPUT.

In etiam alte descenderint.J In graeco est εἰ δὲ καὶ βαιος aci rοῖς τι συνὼ bhoc est i Sin autem profunditas etiam quς-dam ipsis adsuerit. Iuuat resina fricta .J IJoe est,sicca se retortiga. Duplex,re sinae lpecies est, sicca S liquida.Sicca praeparatur, ut Dioscori Regna. des memoriae prodidit. Liquida utribus conditur, quanquam idem autor ex ijsdem arboribus alias esse siccas, alias haberi liquidas autumnat . Sicca graecis γρυκτὰ nominatur, liquidasi εκ τωνκεραμ iis breά,hoc est si ad uerbum exponas,tetorriade,& ex utribus,seu dolijs liquida . Puluis inspergitur parti uino prius.J uoc est,ista in pusuo rem redacti. Textus graecus deinde sequens deprauatus est.

863쪽

Hemor rhoidum diaterer

habet enim προαπονίπτων απιών ,δ προπιωνίπτων ob ut egocouerti.Nec Oroscius nec Baslieiis castigator animaduertit.

Triginta numero. J Viciosus est codex graecus, ut qui habeat α α hoc est drachmam unam pro λ quod signat triginta,facili nimiru lapsu.Galenus & Oribasius unde Paulus sumpsit,iectionem hanc confirmant. Oris uenarum quae quod, J Ita simplicem dictione graeca αἱμοὰοιδες sum interpretatus. Sunt autem uenulae quaedam recti intestini,ore hiantes , eo quod stato tempore sanguine crassum seculentumq; excernunt, haemorrhoides appellatae: cum autem aperto non sint mihiq; excernui,sed tumidae apparent,sanguine in eis suppresso υιφλου graecis, Caecae,quasi foramen nullum habentes,latinis uocantur. Differunt autem stu & origine,si Galeno in Anatomicis fidem accommod mus, aliae siquidem in recto in tellino,aliae in ano, aliae in ci culari musiculo aluum constringente qui σφιγκ M appellatur, consistunt. Atq; hoc est quod Paulus dicit, quaedam superius delitestunt,non apparentes, ob loci longinquitatem. Quantum ad originem attinet, aliae uidentur ex ramis uenae portae,qui omento,lieni,ventriculo communes sunt, propagari : aliae ex cauae uenae divaricatu in crura facto, ubi grandis arteria cauam uenam conscendit Hae itaq; uel ex porta, uele caua ortae nunc iusto largius profluui,nunc supprimuntur, quando remedia adhibere conuenit. sin autem mediocriterfluant corpus multis morbis liberant. Infeliciter contabescere J Sic reddidi τομως απρὸ fesyMθM Abusus est Paulus uerbo δεοσίτους pro αγι ους, hoe est:ατρὶ φους γωδ eu,qa signat,cibu no sentare,contabescere.

Quare cum plures sint haemorrhoides J Ex Hippocrate sumptum est,apho,tib 6. ubi habet A τι xe

Haς, ἔν μου -κι ,-s in in . ε my δεο η φθί--.Miror cur Aetius a Galeni sevientia, aliorumq; sere omnium graecorum discesserit, nullam esse relinquenda cesens. Quaedam uero se perius. J Hoc est, quaedam in recto internino habentur quae stuperiorem.locum occupant, quam quae in ano,& circulari musculo apparent. Caecae autem. J Hoc est cum apertae uenae, dolorem mo. Dent,copia humoris melancholici grauatae .

Cretae sutoriae,aluminis rotudi singuloru. J Ingraeco codi

cede est

864쪽

ee deest M. de προγγύλως per se signat alumen rotundu,sicut io scissile. Aliqui tame pro μελα κρια, legunt mi σου 'I Recremeti plumbi.russyriaci singulorum drae limae. J Inuulgatas cod: cibus graecis habetur unciae octo. Ueru Galenusia Oribasius habet drach octo,quod no annotauit Oroscius. IN LX. CAPUT.. Irca statum menstruale tempus. J Graeci uocat certum, praefinitumq; rempus προετμio ,uel TUO εο inoia τακτην retori T. di προημερια, ut Budarus etiam annotauit. ψα. Detrahetur autem sanguinis. J Hodie sumus timidiores quam ut libram integram una uice detrahamus, tantu abest, ut libras duas & dimidiam auferamus. Est aute presiis. J Descriptio pessarii. In graeco codice autε sit perfluum est κτοι, uel in hunc modum legi debet: πεσσὸς δεῖ χιον δεεbrar με Mν κτοι κρω σφυρωθεν. Aliqui legedum putanr zroi κου ,hoc est, uel aliquid.

Amus,lion J Mar in exemplari graeco impresso σίνων habetur,pro σιον aut Lao traq; uim semina prouocandi menses obtinet. Paulo post κερκίδες pro κειχίδες substitutum est.

. B legitimum partu. J Hoc est, absolutum, persectumq;. Nam postea dicit, uel ob abortum,illegitimu scilicet partum profluuia accidere. Verum quae ex naturali partu fiunt, sua sponte plurimum cessant. Erat in graeco μι T. Maiae: αποτεμ m,quod Oroscius noster uertendum censuit. In fine par x λμα. tus,quam erudite,uel med: ocriter literatus indicare poterir. Erratum Vel cobustae ipsius cinis. J Lege in cod. graeco pro κενου μεμνον,κομψου α που λ πesima castigatores omiserunt. Paulo

post κi At βροι, lir, tu fac κηκι δὸς . Quod et an notauit Orosc. ex suo exemplari. IN LXII l. CAPUT. I Nctio ex melle. J S ic Gale.libello de praenoscendo peipit

ppar4ta,no ex pice,& resina sed ex melle solo diuti' incocto. Ee Quercus

orescii.

865쪽

Corrigitur Quercus liber.J In graeco codice habetur c. 'u,' ' τιῶ q,λοι i τῆ πρέπνου πο Galenus ita legit, υος το

Oroscius neglexit,& caitigator Basiliensis. IN LXIIII. CAPUT.DE inflammatione uteri.J In ipse titulo graecum exeplar deprauatum est Habet enim παρογκλίσεως pro παρολκM ως,quod etiam Aristarchi omiserunt. d v, ih ἡ Dolor capitis,tendinis. J Hic nimirum intelligit tedinemneritum Se in utraq; capitis parte situm,corpus tenue, ac fibrosum, quod ligamen- excrescentiam uermicularem ad particulas natibus cerebri, μηλ' utrinq; adiacentes,illigat, ne errabunda vagetur, uel neruo

insincipite intelligunt πιλμμα. Per hapse in J Sic reddidi πι μα sontra Oroscii opinio-Erior nem. At Celsus libro septimo ita inquit: Tum multo is oleo οδψRil- perungendus,inducendusq; hapsius lanae mollis, tepido oleo repletus,&c Quid sibi uelit uela me Oroscij, nemo iacile intellexerit Ex lexico suo ita exponendum censuit.

Croscius. DR aeterea uero inordinatae 3 Oroscius graecum codicem deprauatu dicit,legendiiq; putat πυρετοὶ δε ατακτοι μετορφθι ς τας επισημ ασιαχις γsiorem, hoc est: Febres autem ἐπισ-μα- inordinatae cum horrore in accessionibus sunt,&c, At επι- σία. ματις,per sesebriu accessiones significant: nisi sorte inflammationum accessiones,aut in pure generado intentiones na turae intelligere uel imus Tunc enim,ut ait Hippocrates, dolores ac sebres accidunt magis quam in iam consecto. Utram tu malis,sequere lectionem. Certe omnia antiqua exemplaria quae mihi uidere contigit,impressi codicis uerba habent. Aut candidum oleum.J I n graeco est ελαιον hoc est,dealbatum oleum. Quomodo oleum fiat candidum, ex Dioscoride condisces .

. IN LXVII. CAPUT.

Vrpem humoru colluvie J Graece est M 'χθεις, hoc est, turpem aspectu,qualis in Elephanticoru facie alii Sq; vartibus uideri solet.. Usus est eo uocabnio lib. .in hac silia Habet.n ειδε επερον δεπως μὀνον το προσειποι. Hoc est: Faciem

866쪽

autem solam aspectu quod modo terra hortida & deforme. Amurca J Hoc sedimentum in aeneo uase ad mellis spissitudinem decoqui solet. Interim torret in duraciem,seu pulue. rem.Ac postea etiam aliis liquidis commisceri.

IN LXVIII. CAPUT.

YTElleborismus.J Paulus lib. . aliquot rationes tradit ue-- aratri exhibendi. Tu inde colligito. Metasyncritidem.J Superius exposui,quid sibi uesit πιπα-συ ιτικοω,quod alii male recorporatium interpretatur,nisi forte intelligas noxium humore evocando restauraticium.

Anguinis uero eruprionem.J Cum mola scilicet in utero affligit,ita curabimus,ut sanguinis profluuium, quod in immoderata purgatione ex abortu potissimum accidit. Item sicut muliebrem fluxum , de quo supra quoq; est comprehensum Basiliensis corrector dictionem unam expunxit superflua esse ratus. Nam legit.τας ει πιμο αγίας ωσπερ κου πον D. Ego ex ipsis sensu S exemplari ueteri legendum censeo: τας di ιυμο αγιαti ερ τοις Him ραγίας κυ τὸν ῆν. Primum ηυμossvιας refertur ad id quod Paulus ante in eodem capite dixit: πιαι si κοα πιμα φέστω, hoc est quibusdam uero etiam sanguis effertur. Secundum αἱμο&vias ad caput de immoderata purgatione ubi habet ει κου επι ψώ.m τεσιν ἰσχυρως αἱμορ αγλτιν.

Vς interaneum id.J In graeco codice est οι κατέχου Π - ο σπλάγχ ν,quod est,quae continent uiscus. Appellat uterum,uiscus.Ego dixi interna eum,nam cor iecur, cerebrum pulmo,lien proprie uiscera appellantur. Quidam uero & totam uulua. J Paulus negat totam uuluam polle procidere. At nostris temporibus in una & altera totam procidere extra linum uidimus,ex cornibus tantum &quibusdam adhuc ligametis siusipensam, cuius rei etiam hodie testimonium adferre possiuinus. Vaporibus &suffimentis uaporum.J verba graeca ita habent, υτ τιώσμοiς,κρυ θυμά ut ασι, quasi dicas subvaporati nibus&siussi mentis. IN LXXV. CAPUTYN uulua ostio. J Rimat,aut sista uocatur latinis, quae apud graecos evcs etli nonnulli πολίας sta nominent. Cebi sus libro

Interane

867쪽

gio QOMMENTARIus

sus libro sexto rhagadia appellat. Subliuida & seculenta J Codex graecus impressns aliiq;

nonnulli scripti manu habent: ποπελιον κου ς αγγώ n , pr o υτ πε λυδ,ον κω τρυγα, vitta etiam legedum putat Oroscius Gem uisus autem non aduerti c. 'μύδιον. Volsella praehesas. J Graece sonat μυδιωρα πι λασας, imi Est autem tibi ,serra metu quo aliquid prehendimus, quod Celsus Volsellam nominat: Neq; quicquam, inquieta S,com Odius est qnam uolsella prehedere, stib eaq; quod uolumus excidere.Graecus quida autor anonymus ait: ait τος Hi κεχα λασμDας παφυλας ραμετρως εκτεμνομεν μυλο, λαβομε i, hoc est:Uuas aut immodice relaxatas uolsella phensas excindim'.

IN LXXVII. CAPUT.

bum sonat: Dolor autem ipsis ex locis iuxta sphaeroma,& bubonem,&c. Quae iam pars sit σφαιρωμα,audi. Autor quidam graecus an onymus ita scriptum reliquit: λή γηρε , o σφυς το ἱερὴν μῆν. παρ οκάτwα δἐ τουτου ταἰσχια επι , oiς A

tem lumbi in os sacrum. Vtraq; huius parte coxae sunt super quas nates eo quod offa Bbiecta sint maxima. Hinc carnosa corpora ipsis substrata sunt,quorum gibba . inde quod rotudasnt ,σcpωρωματα, quas orbiculata appellantur. In quibusda & uomitus a radiculis.J Ita sere semper Celsus intermittatur,εμεσος απὸ ρα*oitisti intelligit autem x phabum. Vide septimum libru,ubi de uomedi modis prscipit. Lixiuio. J Sic graecis κονία,aut κονια πακτli uertimus Male Oro scius hic κον , πρωτο τό κτ- lixivium uertit cinere, qui primus destillaueriticum πρωτοπα τκ sit lixiuiu quod cinere S calce adiecta lit,apud Paulum in septimo.

IN LXXVII I. CAPUT.

On sola particularu J Vide Galenu lib. io.de copo. medicameloru sim locos Oribasij nonu, S duodeeimu Aetii. Et cum absunt.J Deest in graeco codice particula καὶ ,ut sit καἰ χωρις. Vult itaq; paul ut lavet S csi defluxiones adsunt,&c uno adsunt. Orolcius&Basiliensis corrector omiserunt. Statim

868쪽

. igitur cum quis morbum primum experiri e perit,

Iangulms millio erit tentanda. Nam quas iana huxto Deciuenter infestam,ij plus. J Pauli sententia est ut qua primum quisti uxione coeperit infestari, mittendu sanguinem curet.Vbi autem iam sepe eade fuerit conflictatus,praecipue in frigidioribus natura,& imbecillibus Nescio quid Oroscio in metem ueneritu egentiως ωλε πολλακις ἐμ οῦ

νω, βλαπτοντM,Sec. No sum ignarus Aetium fere cu superiora sententia conuenire,ubi habet: Quare necessaria maxime est sanguinis,ac reliquorum humorum in fluxionibus sanguineis etractio,praecipue in ijs qui sanguine redundant,ac reliquis humorum re ementis. In his enim antequa dolores Oboriantur, uenam secare oportesibis in anno, &c.At paulusiae iis mentionem sacit,qui iam ex sanguineo temperamento,ad pituitosam inclinant temporis processu, n a turaq; frigidiores,ac imbecilli sunt,quae duo sanguinis missione recusat. . Anxietatem,& cibi fastidium. J ασιώδης κω αν κεκτους,hoc est,anxios S inappetentes. μου quid sit,antea sum interpretatus.Aliqui nauseabundos hic exponunt.

Nec miraculum est si materies.J Hoc est humor pi tuitosis per se frigidus,ubi accensus,inflammatusq; fuerit temporis sipacio, ut uiridia ligna aestuat, incandescitq; , & si bilem habuerit admistantitanto facilius accenditur. Eoq; dicit, ut bilis admistionem omittam. Bulbi per se: uel cum polentae polline ad ruborem usque lustricti. J Oroscius legit εως , hoc est, ad comistionem usq;,idq; ex suo antiquo exemplari cui plus credit, qua rationi S ueritati No enim ad commistionem usq; sunt infricandi bulbi,sed cως α - εο ς,quod est ad ruborem usq; in cuce excitatum,unde tumor relictus discutiatur.

IN LXXIX. CAPUT. 'o Lei lentiscini J Deest in codice impresso το tar κες,qr

Oroscius prae nimia diligentia praeteriit Minii,J Sic uerti sis ii , Celsum imitatus qui μίλτον συ--πικμν reddit minium Synopicum . Manardus reprehendit Barbarum,quod μίλτον exposuerit minium ο& non potius

rubricam.

869쪽

Calcis uiuidae. J Hoc est , calcis non extinctae, Verba dus graeca idem significant. αορμος,&-Sed primum calcem uiuam per se positum signat,du dictione ' τη , calce tantum, O scius. Emmoton.J Hoc est, medicameutnm, quod linamentis fi- μ' - latim concerptis excipitur. Nam μοτοι linamenta graecisap Emm* φη .pellantur,quibus orae uulnerum obturari selent.

IN LXXX. CAPUT.CLauis J Celsius inquit: Clauus autem nonnunqua quidem etiam alibi,sed in pedibus tamen maxime nascitur,ptaecipue tamen ex contuso,quamuis interdum aliter , dolorem5; etiam,si non alias tamen ingredienti mouet. Suringiacus puluis. J Hoc est puluis qui fistularum callis exterendis conuenit. Dixit graece Paulus or πιπιῶν Ιηρον

IN graeco codice habetur quasi dicas spissamentorum.Oroscius πυιαμεως legendum ex ueteri exeplari putat Mihi autem uidetur quod est,tupinorum,ut sup tius etiam habetur. Nam de coctione metallorum,praesertim stymmeos in hac re nihil apud bonos autores habetur . Ne manus inquinent 3 Hoc est,tam stilia duram fiant, digitos iniectos non inquinent, ea enim est emplastrorumerassities.Graeci eam appellant,ut superius anno- taui.Hie disiuncto uerbo dixit Paulus, ιη μο- , Atq; hqc, eontra opinionem Oroscii,qui in hoc ipso uerbo reprehendendum me censuit .

870쪽

IN PAVLVM AEGIN.

Est autem is nimirum, qui uulgo dicitur lepra Graecoru enim lepra cu- i* -tis tm asperitudo est. Ia barbari et phasim uocant pedum tumorem quendam, qui febribus Ω- peruenire solenne te fallat interim nominum diuersitas. Extrema decidui J Hoc est digiti pedu manuuq; auricularu silmma, pili,nasus,sed haec posterius. Ista specie essicit atrabilis ex flaua supra modu naturae adusta, quae ideo perniciosa esse uidetur Galeno. qa uehemeter crudat, & terra semete. Neq; tame eminetiae tubero . J Sie reddidi θους Sunt. n.όχθοι tumores uerrucosi, tuberosq; in elephaticis opparetes.Vnde κελκη ulcere diculur p tumidis labris. Sola capitis adustione. J vide lib.6.ubi habes expositum. quomodo serramento quinq; excitant crustas in elephanticis. Est autem eap. a. Nunc saltu, nunc magis alteribus. J Miror hie Oroseium QRς- , nihil uel ex antiquo suo exemplari,uel ingenioso cerebro at pulisse,cu & codex Graecus ipressus sit uiciosus,& multi hoc iii loco

SEARCH

MENU NAVIGATION