Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

871쪽

ualteres. Alfieres.

loco impegerint . primum enim habetur in Grseo, τὰ ιμὶν

α ραλλόμενος,τα si πλέων ἀλκτἀρσι cum legendu sit τοὶ μει φα λώ μει ος,τα δε πλέον αλτκρο ι.quod etiam antea in meis annotationibus monuera .Quia igitur paulus ualidae exerce

ri uult elephanticos,praecipit illis saltu,alteres & sollis uium. Sunt autem alteres massae quaedam graues, uel ex lapidibus, uel metallis,quales hodie in librand:s rebus adhibentur.Galenus tib t. de sanitate tuenda inquit πολo A cst. μαλλο- ώτι

H ανατεινας αυτας , hoc est: Multo autem magis fiet si quodapondere summis manibus prehenssi utraq; seorsum qualia sunt quae in palaestra alteres dicuntur protensis, aut lursum elatis ipsis in eodem consistat habitu. Item eode in libro exercitii modu praescribit in hunc modii ε .raim, καταθεντες αλ-

quid alteres apud Martiale,& alios ueteres scriptores fuerint. At litera una addita αλ.-ρες,dicti,no sunt massae quaeda ,sed adminicula,quibus in saltu innitimur: quales sunt cuspides, hastae,arudines: Galenus horu quoq; metione facit libro iam citato,in hanc siniam: κοω με, A και δε α ε

ζαςacc.Haec exercitia supernis partibus ualet,ludis & oblica spinae regionibus. Basiliesis castigator reliqt locu deprauatu. insuper melisiae herbae. J Quae herba ita uocetur nodum apud idoneos authores comperi nec castigatores locum cotrigunt. Aetius eam docet Milesiam herbam Sermone I 3. Conserunt etiam si bibantur.J Quia meatus uiscerum ui quadam peculiari adaperiunt,& aluum etiam mouent commprimendo ea quae intestinis inhaerent. . Eandem habet efficaciam J Interpretatus sum α' γ --- νια,quae desudationes mouent. Sudor autem Celso authore duobus modis elicitur aut sicco calore,aut balneo.siccus camior est & harenae calidae,& Laconici,& Clibani, ct quarundanaturalium sudationes, ubi e terra profusus calidus uapor,

aedificio includitur,sicut super Baias in Murteus habemus.

872쪽

IN PAVLVM AEGIM

oro scitus

IN II. CAPUT.Nν Terq; assectus. J Non de lepra uulgari hic agit, sed de e

V traneo cutis assectu, ut antea monni.Vide Oribasi lib. . - In qua corpus consumitur. J Graece est μετα αποτμ ε ς σῶEst aut ob του qua semper aliquid a corpore absce' dit, eliquatioq;. Sic in externis, lib. a. de internis usurpat . Napsera& lepra melantholici cutis tantii affectus sunt Nam si ἀποmbe. in uenis & carne proueniant,cancri uocabulum sortiunturi Stercotis argenti. J Uno uerbo graece dictum ε λκυσματος. 'tranquam etiam σκωρiα αργυριου & εγκρωμα apud D. Ostoridem appelletur. ελκυσμα. Lotariorum rubrorum. J Grqce est λωταρια υθρα, sorte

segendum seo .. Hermo laus barbarus Lotarium rubens quasi diminutivum toti interpretatur, nisi quis non desiluestri potius dictum accipiat, alii de Aegyptica intelligunt Citatur apud paulu lib. .Pastillus dia Lotarion ad pudendorum, sedisq; uitia prς tertit Oroscius.

IN ILI. CAPUT. D Leriq; hoc solo impetigines. J Has Galenus lib. s. de compositione medicamentorum secundum locos nominat μεντοι rex ἰ,uoce nimirum ex latina & graeca dictione composita,quod contra ratione gramatica fieri uidetur. Plinius etialib. i 6. huius meminit,ait i ;Qb Claudii Tiberii C saris principatu potissimu hac me uti impetigine inualuisse quida hanc morbu que hodie Gallicu,aut Hispanicu uocaritae opinant.

IN V. CAPUT.LEuce, cutis. J Leuce uitiliginis species est albida, & altius descendens: in eaq; albi pili sunt,& lanugini, similes.

Duq uero,aliq restant,alphus & melas appellatς Celso. Paulo autem almus albus & niger. In prima color albus est, sere subasper,& non continuus: ut qusdam quasi gutto dispersiqesse utileantur: l nterdum etiam latius,& cum quibusda inter ilionibus serpit. At tera colore ab hac differt, quia niger est, S umbre similis. Leuce quem occupauit, non iacile dimittit. Acu per summa leucen pungito.J Celsius lib. .eade fere habet: Utrum autem, inquiens, horum aliquod sanabile sit, an no sit,experimento facili colligitur. Incidi enim cutis debet,aut acu pugi,s sanguis exit, quod sere fit in duobus prioribus,remedio locus est: si humor albidus, sanari non pol st.

Leucea Expeti

mentum

873쪽

Stigmata. Exantheo

816 COMMENTARI USIN VII. CAPUT.STigmata curabis.J Stigmata in uetere medicina dicta sunt

non puucta,sed maculis punctoru quantitate & sorma decolorata hominis cutis.porro latinis etia in usu est ea dictio. Plinius enim & Largus aliquoties usurpant. Quod matulae adhaerestit.J Hoc est, qa in urina subsidet, hoc naq; matulae solet adhaerescere Diosc.oculoru cicatrices expurgari commemorat. IN VIII. CAPUT. V Xanthemata J pustulae sunt exiguo Celso, quales ex umnca,uel sudore fiunt. Interim pituitae eruptiones, ita plinio appellantur,de quibus hic agitur.Graeci et ἐγρέσεις,quali dicas efflorescentias nominantia uerbo ε α ρί PM.

In superiore pellicula.J Grsce est. ι εριιι ει, tua Latine postis interpretari cuticula. Na summa pars,& ueluti ipsa cutis emorescentia existit. IN IX. CAPUT.c Plenio illitas. J Hoc est, panniculo lieuis modo oblongo. o Plinius,superimponi oportet splenium e melle decocto. Salsorum esus.J Male in codice Graeco est sae προσφορῶν, eiusmodi minutias neglexerunt aristarchi .inte pretum. IN X. CAPUT. P mT humoris colluuies habeat emissarium J Graece eli in V τὰ tiro. r.riouindicas,ex confluxu. Quida Graecus autor habet καταυ rox ιν in eodem signific/tu Calidis eruptionibus. J Sic uerti εκλασματα feruetibus papulis, πεMωατα.Gliscentibus seu manantibus capitis ubceribus,αυῶeας. Atq; hac autoritate ueterum.

blbusta. J Latini, ambusta,uel cobusta,uel exu- Asta,citra ignis uocabulum additum exponunt, Proprie uero signat usta igne eoq; Paulus primum 'ποκοι τὰ dixit.Cobustionem uero ex aqua calenteματα αυει τα α p γατολ

Ordei farina.J Simpliciter in Graeco codice est liqα est ordeis. At significantius ex Avicenna & Serapione ordei farina positum est . , illitum m lintheolo.J Male Graece hebetur pro εμπλασσων. Id qa neglexit Oroscius,& Basiliesis castigator

874쪽

IN PAVLVM AEGIN. si IN XII. CAPUT.

Vum integrum. J Graeca sisnant ωον ἱλοκλμον τῶν 'hoc est: Ouum integru sine eruis.Quid sibi uelit, eruis,no uideo,cu nulla sit ante mentio eruoru facta. Puto igitur legendum, est,sine putaminibus. Qua uis et eruu caelis coueniat.Hila locu praeteriit Oroscius. Oroscius.

IN XUII. CAPUT Ali punici corticibus uino incoctis rhu& poleta J Galea Anus eodem fere lib. a. ad Glaucone habet. Vnde lectio- - .nem Pauli corrigenda puto,ut legatur ξουτεκMacra I ripro dbd. ' μ νοέουτε κω a Μιτ . Nam cera hic nihil proficit, sed sumae,ue barbarorum more loquatiastringendi ui praeditum. Oroscius Oroseius. hunc locu sua spote praeteriit,& Basiliensis castigator omisit.

IN XVIII. CAPUT:c Ataplasmate ex ficis siccatis.J Vide libru Galeni iam ci-

- tatum. Uoco aut ficus siccatas Αχαὶ xς: quas etiam C ricas nominare licet.Galenus aut habet. No aute oportet ipsas caricas assumere sed aqua,in qua illae decoctar i tabuerint. Si uoles magis intedere.J Hoc est,si uehemetius uoles siccare. Nam Galenus pro ἐπιτεινειν liabet σφοδρότερον a M. Galenus aut memoriar J Lib. I . Methodi medendi meminit,unde etiam Paulus haec quasi mutuatus est. Eadem sero tradit etiam lib. 2.ad Glauconem,& commentario de Tnmoribus praeter naturam ubi ad uerbum ista habeatur.

Qui humorum ex loco in locum decubitu.J Graeca lectio

λπριτες ἐτερον Hταπ-ιν. Atq; hic alter modus est generationis abscessuum.Sit itaq; ἀποσκκμματος quod τροπω απογκκμματος , ut ait Galenus. Disserunt igitur inter se αποσκαποσκημμα,ut apud idoneos autores licet condiscere. Non aduerterunt nostri aristarchi. Porro abscessitu generatione.J Graecus eodex uiciatus no- Codex deis nihil e,ubi habet τους των ἄποτμμάτων' σεως, ς δει τῶν Prauatus. α ποπμμάτων 'νέ- q,dictio G omissa siniam poterat colandere. Orolc.& castigator Basilie.qua tuuis oculati no annotatur.

Oroscius.

875쪽

si1 COMMENTARIVS

CVm inflammatio neq;.J Inuenies pene eadem in lecudo

LR'σι ad Glauconem libro . Uerti autem νεκρουTera membrum emoritur quod alii barbare exponunt,mortificatur.

IN XX. CAPUT.CVm bilis flaua nulli mixta humori. J Hoc est , cu sincerabilis,nultu aliu humore uel pituita,uel bile atra, uel sim-guinem coniunctum habens Oribasius lib I 4. limitia haberi Porri siicci cyathi dimidium. J Viciatus est codex graecus impressus.Nam pro legendum est hiυ. Hmσε3.quod ualet siq)ς μυ C-hi dimidiu. Paulo post, myrtei unciae sex,in Graeco eratro. i .S.pro S.hoc est sedecim,pro sex positum. Statim in e dem linea,Vino diluta, graecus codex habet oi M. ημises, pro olito ς. No multo pou,recremeti plubi uncia una S .graece

Bira: Cit ca tedam.J Hoc est circa lignum ad tedam aptatiricullana cum alia quaedam pinguedine circumuoluitur, ad nammam alenda,cuiusmodi hodie etiam lucernarnm loco utunt. Τhuris,aluminis scissi. J Hic quoq; diligentiam Basilient Correctoris desidero qui lectione grς ca & cossissem & mutila reliquerit. Na habet Q α quod ad uerbu innat,thuris scissilis drachma nullo sensu, cu legendu sit λιβαi ους α. qg signat thuris, aluminis scissilis,singui. drach distinctione post thuris addita,deinde posta χρονοῦς ανα. I N XXI. ET XXII. CAPUT.ERysipelas. J Multi inter latinos scriptores interpretatus

erysipelas cicru igne. Celsus aut huc ab illo separat, eoq, malui grqca uti dictione si expositione esse obscurus.Uide Galenti secundo ad Glaucone: A et tu lib. Oribasii septimu. Abscessorij tumores. J IIoc est si abscessum representat. sic uerti αποπμματωδεις cyκοι quasi dicas apostematici tumores. Phyma & Phygetlon. J Tubercula fiunt tumida.Celsius grς cis nominibus quoq; appellat Bubo a loco nempe inguine, . cui solet magna ex parta accidere appellatione accepit, quan, Huam etiam alas ,&ceruicem interim infestet.

I N XXIIII. CAPUT.ORibasius J Lib. 2 huius tuberculi mentionem. Pauli autem lectio nonnihil est uiciata habet enim, εχα κἀλυ δἐ i

876쪽

ὐποκατω ut sit una dictio. Id qJ Aristarchi nostri omiserunt. IN X XU. CAPUT.CArbunculus. J Sic uerti graeca dictionem rivo κες, id est,

ad uerbum, Carbones Celsus autem, quem libeter in dictionibus latinis imitor, Caibunculum nominat. Quod ulcus est crustaceum.J Habetur in graeco ει περ δεινἐ α ωδε, ἰ λκ-,quod est,siquidem fiant crustacea ulcera. Ego autem legendum puto pro rio Ame ut referatur ad κες. Sua sponte praeterierunt hoc,Oroscius,& Genauisus. Depascaturq;. J Sic exposivi, μετανομης quod est cum depastione, Sensus est,ita carni subiectae assixa est,ut eam quoq; depastatur. Volui itaq; uersionis meae rationem reddere, nequis seuetior censor nos a uerbis ipsis discessisse clamet. Circumscribuntur. J Ad uerbum exposivi περιγρα σου. Signat autem hoc loco circumscribi,tolli, aboleri. N am qui carbunculi carnem obsidentur,facile tolluntur, qui partes solidas, pertinacius haerent. sVel & ipsium similiter dilutu. J In Graeco codice pro si tu sac Μ,quod etsi exiguu sensum in poterat colandere. Neglexerui Censores interpretum. IN XXL CAPUT.Ancer in qualibet.J Hoe caput quasi ad uerbu habet Ae- tius lib 1 . Oribasius septimo. Galenus se cudo ad Glaucone. Habet aut lectione deprauata in ex eplari greco,οιον ἐπὶ τὸ ἐπιωριον πλκθος .ro.δ. S. lirae sonat ad uerbii, quale est epithymu podere unciarii quatuor.At nemo no medicinae peritus intelligit nunqua epithymu dari tato podere Legendum itaq; uenit in huc modii, viis ἰπὶ τὸ ω - πληθος P. RS .id est,quale est epithymii pondere drachmarii quatuor & S. NaDioscorides,aliiq; eiusmodi fere podus admittiit Miror Orosci una tam grauem interpretii Censorem &Gem uisu, alio-8ui in medicinis exhibendis peritum haec non aduertisse.

IN XUII. CAPUT.

Edema laxusquida.JOia ex Galeno ad Glaucone, 7.Ori. basij t . Aelii tra scripta sunt.dixi aut indoles tumor,hoc est doloris expers tumor.Vide et Galenum lib. I . Methodi. Astectus qui homine premit.J Lectio Galeni libro iam citato corrupta est aabet enim τὰ κατέχειτος πλhθους, quod Linacer exponit multitudinis,quae holem premit,cu legendum

Ff , sit του

mendatur. Gemu saeus. Galen. co dex emen datur.

877쪽

COMMENTARI Us

tit του κατεχοιτος πάθος,hoc est assectus, qui homine premit. Teuerrimum ellyclinion. J Ellychnion est quod ex papyro sparta.canabe, aut stupa tortum in lucernis uritur, dixi tenerrim una,hoc est mollissimum,graeci ατα τατον.

IN XXX. CAPUT. DEr subsultum. J Graece subsellus dicitur,c xπμι ις Gale

nus lib. s. Methodi quomodo fiat,exponir in hunc modii. Diapedelis ex tunica quidem ipsa rarefacta, sanguine uero tenuato: interim etiam ex graciliu uasoru adapertu nascit, &c. quando aut hoc st, sanguis ueluti subsiliendo ex uasis prodit.

IN XXXI. CAPUT.

RVptio J Viaitatis solutio pro particularum natura,nomε clatura sortitur. In esse graecis καταγμα quasi fractura dicitur,in carnosis musculoru partibus ex distetione peruenies, hoc est ruptura,de qua hic fit mentio. Cum aute fit menta similiter tensa rumpuntur,uulsum. I n carne uulnus .

IN XXXII. CAPUT.

NXaetos quide scirilius. J Vide secundum ad Glaucone.&x quartudecimu Methodi: Vnde haec omnia sere Mnt tranata, tuaqua Oribasius antea S Aetius ea quoq; rra scripserint. A balneo autem in totum d Oroscius simpliciter uertita Lavacris uero continuis abstineant, quod mihi non placet. Nam uidetur paulus praecipere ut in totum a lauacris abstineant sicirrho laborantes,aut si id non fiat, saltem a frequentibus,alioqui dictio συχλῆ ex sit perfluo fuisset adiecta. Ego itaq; lego Α γῆν duabus dictionibus, non κλοιν ut habetur in ex eplaribus Aetius abstinendii praecipit a balneis medicamentosis quae atrametum sutorium,alumen,aut sulphur resipiant.

IN XX X III. CAPUT.

legit a quo hic non dissentio. IN XXXVII. C A PVT. lVercus folia applicata ulceribus. J Uide Oribasi li-

Oroscius. brum septimum,ex quo Oroscius graecam lectionem castigada putat, legedumq; αχ ναλευρου pro sit pollenserina', no aranei telu, quanqua hoc et recetibus uulnerbbus coalutinandis coducat. Sed malo cu Oribasio legi ἄχν-- - Anasallis.

Oroscius Nota leoctionem. Codex

mendatur.

878쪽

Anagallis.J Rursiis ex Oribasio, ponendum anagallis,pro Expunge periodum.J Exemplaria Ruellii.&Lalcaris ueterem sectionem retinent.

IN XL U. CAPUT. 4'rrha J Galenus tertio methodi stilius haec exponit. A eisi xius ria myrrha uidetur,legere,myrtus,non omnino male, in ulceribus conglutinandis,si Dioscoridi credimus,essicax est,praeterea astringit,& siccat citra rosionem quod proposito codusu facilis erat lapsus ex σ- aut μ Oitrearum J Aetius habet,ostreorum crematorum, item in hiae habetur ungulorum unciae octo nimirum pro drachmae Ocio. Nam antiquum lascari exemplar non Po quod est uncia,te habet. Oroscius & Genaui,us noluerunt hoc annotare Rursus in sequeti emplastro,cadmiae drachmae lex. In graeco male habetut Γαpro ς mox sequitur,aem combu, uiguioru drachma,ubi Codex To.hoe est unciam habet.

ς I insertusspectet. J Galenus secudo ad Glaucone haee sere ad uerbii habet,unde et textus codic s pauli impressi corrigendus est,tegedumq;,κατα που Anrος Ocbrου ubi habeto rου δε οσος αυτου,cotrario nimiru sensu, Galenus aut dicit κατ-ro δ α h Idem namq; est κατ ἡοπον,&κατι τες.Omisit Oroscius S Basiliensis corrector Etenim in cubito J Sic interpretatus sium o m que uox graecis lignificat ea brachii parte,quae ad manu tedit interius ulna quida recetiores nominat αγκών flexura ipsa rectedr. Veteres sanguine ex cubito detrahi pcipietes, hac intellexerui.

De hnibus diruptus J Ingraeco codice est πε si in M. Signat aut idem quod ρωγάλω ,Am δευωγωοῦ, c est stactus & ruptus Uenit aute a ρακος,quae uox nifica pannii &uesse laceratam. Sicut Hapud Aristophane uinem uilent,detritam,& pertusam Hic itaq3ρακίδες abscictui accommodatur In quo cutis pus congestum integes,ero Ia extenuari deletiq; instar pellium detritarum contigit. Vt neq; admodum sit durum J Mirum est quam Orolcius c memor sui non sit. Antea me reprehenderat,quod dictione graeca αμρλυντο erterim,manus non inquinans. Hoc aut

loco nouidet a Paulo emplastru liquiduintelligi, cu dicit iucri Glaucone eade tabcti

Corrigitur

Nota. Depraua ora lectio. Corrigitur

879쪽

R T scopus crusta generantiu . J Hoc est,eocosiliu in crusta - genera tibus dirigit , ut calefaciat simul & astringa t. Calx aut calefacit tantu eoq; non ita comode adhibetur. Haec sunzex Ruio,petita. IN LIIII: CAPUT. Eruis uulneratis.J Paulus haec sere ex Galeni tertio secudum genera mutuatus est, mutato tantum docendi ordine. Aetius lib. I . Oribasius septimo habet eadem. Caeterum uocat in neruis uulneratos,νόbροτρίτους in ledonibus,τενον το ζώτους. Curatio autem communis est. specillo subunctorio. J Sic reddidi ύπαλκπτρω nimirum a uerbo υπαλωφο quod subiungo significat, derivato. Maior conuulsionis metus.J Male in codice graeco habet, Ξ μἐν κιναος που σκεπαθμιm p ο με,κLAνος του γπαθλMM. Oroscius & Gemusaeus non aduerterunt.

omonem,ligationemq; articulorum interpretantur graecorum dictiones ανκ oes,& ἀγκυλωτομοῦ.

κα νεύρα pia ligamenta, quae ossa colligat : uocat autem neruos quod eos imitetui Na alibi tres species enumerant, alios qui sensum motumq; praebent, alios qui motui tin seruiunt,ut tendines,alios qui ossea copagem ligant,uinciuntq;

IN LUIL CAPUT.TRessent uniueris. J Aetius lib 9. eunde sere docendi oris

dinem seruat Celsus duorum generii meminit, Latorum quos etiam peiores dicit,& teretum,Graeci addunt etia ascarides. Habetur in Graeco codice pro ακρον,hoc est extremoru perfrictione potius quam articuloru, antea notavera.

Cochleari. J Sic exposivi bibi Aeinrim,qS Gramatiti Graeci dicut instrinesse,quo spuma ab ollis tollit. Quia igitur nullum comodius uastutu ad hanc re inueni, cochleati interpretatussium. IN LVIII. CAPUT CArnem salsam.J Recetiores medici carne suilla pingue, falsami uolunt subiici. Aetius pinguedine adempta subdi praecipit. Tu uide quos imitari malis, utrobiq; bona est ratio. Finis libri quarti Commentariorumt

880쪽

IN PAVLVM AEGIN.

multis Dioscoride Paulus imitatur quanquam Galenus etiam libru de Antidotis conscripserit post eu Oribalius, Aetiusq;. IN I l. CAP VT. TTOmo adhibedus est qui uulnus exugat Cel sus lib. s. idem praecipit. Si cucurbitula inquiens no est, quod in uix incidere pol, tu quodlibet simile uas,quod idem pol st. Si ne id quidem est,homo adhibenduv est, qui uulnus

Galenus memoriae plodit J De uipera multis in locis memini situm in commentario simplicium medicamelorum,tu ubi antidota,consectionem* Theriacae comprehendit. Aut paliuru.J Codex graecus deprauatus particulam ς desiderat Legi debet,ἡ παλι quod etiam Oribasius lib. 8 habet, praeteriit Calligator Basiliensis. De sedat ones J Graece erat α hoc e,quae sudores mouet,ut laconicii,aliiq; id genus modi,ut. Cuenenu ab internis foras invocent. IN III. CAPUT.IπYdrophobiam.J Celitis hoc morbi genus miserrimum, aquae timorem appellat. Largus aquae hoc est, liquoris metum interpretatur Olcφοβίαν.

Codex caastigatur.

mori

SEARCH

MENU NAVIGATION