장음표시 사용
301쪽
rum quantitatem, adipem consumit, emaciat, extenuat corpus, refrigerat, Ventriculum ac intestina contrahit; ut aegre dein plus alimenti serant, quin molestia, dolor, nausea Nomitus, oriatur: sic consuetudine inducitur demum mensae parcissimae necessitas, atque intolerantia ejus etiam demensi, quo nat Ura eget.
Absbluta autem a cibo potu abstinentia si diu sertur, liquores menstrui qui in primae digestionis ossicinam confluunt, ingestis novis non mixti, diluti, temperati, pro sua indole admodum
acres fiunt inde anima foetens, ingens appetentia, vel ad summam quoque crudelitatem impellens, ructus borboryg- mi, nausea, vomitus materiae acris, salinae biliosae, putridae, animi deliquia, fami demum proslaatae succedens immanis sitis, siccitas, debilitas. Dum vero blandi chyli nihil in interiora devehitur,& interea tamen vitae actiones perse Uerant oportet selidis detritis, nec refectis, dissipata parte humorum tenuiore, qUaerion reparatur, vasa inaniri, circulatio
302쪽
nem fati ere,d cum mole corporis imminuta vires cadere inde levitas ad stateram, pulsus debilis, caloris nativi decrementum, squalens macies ac iccitas bibula habitus coiporis. uccedit denique desectu mitis nutrimenti atque attritu continuato , alium oleorumque in humoribus summa acrimonia, Volatilis, putrida, rancida, pestifera, ex qua sipaS- mi, convulsiones, febres acutae, furi
ra junt ac citius necant, si potus simul ac cibi inopia genius defraudetur desectus cibi utcunque potione levatur. Et quocircuitus humorum intensior est, motus animalis sortior, auctior calor, copiositor excretio ac dissipatio, eo graviores ab
ss Liquet igitur abstinentiam nimi.
am magis etiam laedere, quam nimiam repletionem, & delinqui gravius in victu nimis tenui, quam in paulo pleniore. in constat etiam , cur senes facillime inediam ferant dein aetatis constantis homi-
303쪽
homines nequaquam adolescentes; omnium minime pueri Λ inter hos quidem illi , qui id aetatis fuerint alacriores ΘQuare animalia hyeme sopita vitam sine alimento protrahant Cur inuales aegroti diutius inediam, quam sani, tolerent Quare macilenti facilius, quam humoribus pleni 'Quae causa subitae emaciationis in acuti. Cur a fame pestis 2 36. Proportionem cibi selidi ac potus mutuam non adeo exquisitam postulat
sanitas, ut non diversissima utentes recte valeant. Suadet etiam ratio, cuivis aetati, exui, temperamento, Vitae generi, tempestati, climati, &c non eamdem aeque convenire Videtur tamen enormior
alterutrius excessus poste laedere, si conditionibus hominis incongruus diu protrahatur. Abundantior certe potio quOsam inducere tenuitatem 287 humoribus debet, urinas, peripi rationem, sidO- res ultra modum augere, sic eluta simul materiae utilis parte suo fraudare corpus nutrimine aut retenta aqua debilitare, torpefacere, varias hydropis species
304쪽
creare ibid. . Contra ubi alimenta, ex se non liquida, justo parciore potu humectantur, nec humidior est temperatura hominis, spissa sarcina gravatus ventriculus aegre digerit, tarde expellit, crassiorem intestinis tradit chymum, qui&per haec dissiculter mobilis, horum muco magis in viscatus, secem ulla sipista, sicca, restagnante opplet chylum parciorem, pissiorem, lacteis tradit undei ne senterii obstructio sanguis glutinosiis, densus, atrabiturius similes alii humores salis non diluti acritas major excrementi secessio& expulsio dissicilior ca cochymia multiplex; viscerum infarctus, multique alii, quos aquae desectus pedisse quos habet, effectus morbosi. Cons.
qi7. Materiarum, quibus vitam, nec aegre, sustentant homines, tam diversite sunt qualitates; ut pene videatur perinde esie, qualibuscunque utaris, modo Valeas; sanis omnia est sana, palato impune indulgeri post , dum ne quantitato peccetur Suadet tamen luxus plurimis,
305쪽
quae etiam modice assumta nocent. Sunt& quorum rarior usiis innocens est, quotidianus demum laedit. Sunt quae in siletis tantum obsunt. Quin cingens illa hominum inter sese discrepantia, quam sanitatis latitudo comprehendit, uti non eundem in singulis virium coctricium
gradum ponit; ita aliam atque aliam, quae cuique consentanea sit, victus rationem postulat. Doceat lac, quod natura infanti destinavit. Juvat itaque&Varia mala, quae ex hoc sonte pro manant, speciatim exponere.
s8. Viseidum in cibis abundans, sicubi valido naturae robore non subigitur, chylum producit nimis glutinosum&, quae inde porro sequuntur, mala supra memorata 28s 329). Pulmonum oppletio, glandularum tumores, telae cellulosae in farctus, systematis, quod ad bilem pertinet, inertia, generis ner 'Ossi languor, torpor vis vitalis 196, 198),
praecipua fere sunt, cum gluten, eX primis viis in interiora devectum, uni UOr-
306쪽
sam humorum masiam inundat 283 . Glutinos,autem acre quandoque jUngitur, quod aut manifestum continent alimenta, aut corruptione, ob desectum coctionis inducta, concipiunt ex Vegetabilibus quidem acidum 3OT), acerbum 3o9), ex animalibus putridum 3 12 3i 3), ex pinguibus rancidum 37s). Si pituitae acres 373 nasci queunt, suis singulae essectibus diversiis
4s9. Pinguium buses, dum blanda
sunt, primas vias lubricat, laxat, debilitat, chylum praebet nimio obrutum cremore, qui minus etiam subactus facile secedit 3 3I). Unde praegravans obessitas 39 ). Quin mi virium coctricium torpidior fuerit actio, qui in seu lentis pinguedinibus natura inest naucus 376 facile in viscidum q18 degenerat, ac inertem pituitam in universum corpus diffundit. Utraque de causa debilitas Q - .lidorum 162), ac torpor I98 . Oleosa insuper sincera minoribus vasculis impacta . aquosis humoribus introitum
307쪽
transitumque negant sic obstructiones, ac secretionum ti excretionum impedi
6o. Eadem vel spontanea corruptione , Vel praeparatione coquinaria, Vel vitio coctionis, ex nativa blanditie in acrimoniam Versa, nocent Vehementius
328 .maxime si diuturno abusi rancorprimarum viarum in secundas admisius adipem corporis demum quoque infecerit 37s). Inde pessimae notae cacochymia acris, atrabitaria, corbutica, cadaverosia, Vice X tergenda, quae ad inflammationes, e Xanthemata, herpeteS, ulcera maligna, cancros, gangraenas , spha- celos, cariem, disponit.
6 I. Eorum, quae ingerimus e inumero vegetabilium praesertim, multa acidum habent manifestum, plurima latens, quod evolvi potest. Hoc valida vi coctrice non vincitur, vel suas ob causas extricatum magis acuitur 3CT),chylum, menstrua primae digestionis, sanguinem denique ac reliquos humores acore inficit, qui multimodis ubique
308쪽
et 8 NOXAE EX CIBO 62. Acidi austeri, quod praecipue in fructibus minus maturis residet, effectus morbosi ex So9, 32O, 326, 376)
63. Acidum subtilius, quod insermentatis plus minus acre manifestum inest, spiritu perquam volatili stipatum, citius per masiam humorum se disiundens, cum nimio usi vires coctrices eludit, delata in lympham acritate irritante, rodente, bivente, diversimode cum terra concrescentes 32O, 37Ι,3 72, 379), dolores, spasmos, vastulorum constrictiones, stases humorum, catarrhos, rheU-matismos, arthritidem, calculoso similia in stuper producit. 6 . Alca testentia acria, cibi, potUS, condimenti titulo largius ingesta, quid mali inserant ex LIO, IIJ liquet. 6s. Quae de nociva salsamentorum acrimonia hoc loco memorari possent, ante 313, 316 occupata Videantur. 466 Aromatum vis ignea, ab alimenti ingenio 296 longe aliena, acri lco , resinae, sali, spiritui rectori inhae
309쪽
rens, naturae humanae vix domabilis, urente laedit sanos stimulo, tenaciore,
pinguedini amico, dissiculter abstergendo producit adeo in primis viis sitim, cardialgiam, ardorem stomachi, pinguium
una ingestorum rancorem, nauseam, ructus, vomitus; bilem exalperato intestina inflammat,in secundis viis motum humo rum intendit, calefacit, siubtiliora dissipat, adipem eliquat, sales acuit, acrimonia al- calescente attenuat sanguinem 3 io, 3 i I), corpus torrefacit. Inde siccitas,
in acies, febres calidae, contracturae, spasmi, Xanthemata, inflammationes,
dolore arthritici, plura alia nasicuntur. 67. Quod habent vina, cere visi aeveteres, praecipUe meraciores, liquores ardentes ex his similibusve igne prolecti, simplices aut diversimode compositi, acre spirituosium fermentatione natum, sui generis est, in bonam malamque partem famosissimum, priva sibi efficacia singulare, abusi magis etiam nocens, quo penetrat altius, ac diluente vehiculo per emunctoria corporis emisse, meraci S 4 US
310쪽
us semet in humores ac solida defigit. Agit autem fluida densando spissando; partes fir mas constringendo; fibras stimulando vim vitalem, vim sentientem, impetum animalem incitando, in turbas adigendo. Itaque necessum est immodica potione induci sitim temulentiam, circuitum acceleratum , calorem auctum rares actionem humorum, subtilioris dissipationem, humorum coagulum , sanguinis diathesin inflammatoriam 36 vaserum constrictionem , dilatationem, Upt Uram, errores loci 397: seq), obstructiones, inflammationes; sed systematis nervos vibrationes en Ormes, delassantes, pessumdantes, nimiam humorum ad superiora determinationem, en cephali hinc commotionem, Oppletionem; difflato denique stimulo ac sedato impetu insequi subsidentiam humorum, collapsum vasorum, circulationis torporem, frigus, Vires exhaustas, omnium functionum languorem, contraria prioribus omnia. 68. Ilaec rite consideranti haud obscura