장음표시 사용
361쪽
Topographicus de Meteorologicus Brasiliae, cum Eclipsi Solari;
De Brasiliensium & Chilensium Indole& Lingua.
362쪽
Aucis Lectorem praemonendum putavi, quare consilium mulaverim, good D. Mar gravit Prog)mnasmata illa astronomica Americana, am dudum i
I. de Laet o G. Pisone publice promisi non ut ediderim.
Cum enim ὰ multo tempore communi fama mihi in tuisset, quam inter alia laudatae curis tutis se industriae in Insirig. Principe I. Mauritio, Ter rae, Oceani bra ilienses quondam Praefecti, documenta, non promiscui fuerit, quod per Mathematicos hvos, quos domi militiaeque secum habebat exemplo maximorum Imperatorum depingi es describi jusserit phaenomena caelesis machinae: λι
naucleris maria constendentibus in mandatis dederit, ut imprimis Eclipsium momenta omnia vli
iuvique dissormes suis gulos locis positos attentiis observarent, ct chartis consignareist. don mihi mirum υideri debuit, G. Psenem ab Illustri simo suo Domino, liberalium artium fautore perpetuo, impetrasse, ut ibidem observatorium Apronomicum exstrueretur, atque ita simul sessa, o
Mar graίu ssi, artium Mathennnticarum apprime gnari vota expleret circa ea, quae in ulteriorem Geographiae se Hydrographiae Uum 2 plurimis, rei nauticae peritis , admodum desiderari nonnemebat. Herum cum D. Mar gravim haec aliaque exercitia laudabili quidem amplexm est ιν natu , in annotandis totas aliquando noctes Mercurii aliorumque Planetarum corustationibus, his cteni a nusio Astronomorum ὀφs: tamen pleraque ob immaturam morte elicius inceperit, quam ab herit: ego ex multis relictis schedis pauca tantum, qua minus mutila arbitrabar, publicae lucis
facere constitueram: θd hac in re meae infidens tenuitati, postquam ea qua selectiora arbitrata eruditis, se in astronomicis versatis is miris stdulo revidenda tradideram , eorumque sincerum
hac in re judicium postulaberam; commune sere omnium votum erat, ut manum de tabula tolle rem , ne cruda protrudendo defuncti monumenta cineribus illim injuriam facerem.
uamvis autem non putem nostrum hoc institutum ingenuis Erudusepose dis licere: iamre consilium duxi id curse indicasse, ne quis posthac ingentem Hraniae thesaurum alicubi latitare, inani expectationest fallere pergat. proinde pauca haec tantum exercitia Topographica se Meteorologica cum Eclipseselari non contemnenda; eaque, ut a D. Mar raoto selo esseparatim non υero combinatis cum G. Pisenis laboribis sicut pleraque alia ad Historiam Naturalem pertinenti obstersat asent, ingenue nunc trado. quibus simul addidi Compendium de Regionibuι Brasilia ochili, utpotepraecedentibus siriptis non male quadrans, irique hinc inde inserta midebis, tam nostratium quam Hsanorum, haud vanae fidei, nec situ indigna ejusdem materia fripta, a Ciarissimo miro P. M. I. de Laetfludi se reseroata, ut adpoteritatem aliquando redundarent. Hanc interim nostram qualemcumque vestam boni consile, Maniburique Auctoris omnia bens precare: sesquid intercurrat vitiosi, id cansside restitue.
363쪽
& Indigenis, Brasilice, & Chili
AEc regio primo a Lusitanis appellata suit SANTA CRVet, quod nomen postea mutarunt in TERRA P O B R A S I L, ob ligni copiam, quod hic caeditur & in Europam infertur, vulgo notissimum, ita ut hodie communi & vulgari nomine ab omnibus Europaeis BRΑsILIA dicatur. Sita porro est Brasilia ingona torrida & quidem in medietate illius Australi, extenditurque ultra Tropicum Capricorni
in zonam temperatam meridionalem. .
Non autem omnes Consentiunt in illius magnitudine seu la ritudine deflaienda inter Septentrionem & Austrum. Nos ejus initium statuimus a latitudine Septentrionali unius gradus & semis, seu a Flumine rara , & finem ad latitudinem australem quatuor & viginti graduum & semis, seu usque ad fluviunt Cupiibari, duabus leucis ultra oppidum S. Vincentii; ita ut magnitudo illius sit inter Boream MAustrum trium & viginti graduum. Inter ortum & Occasum in quantum extendatur, adhuc indefinitum est, cum pauci adhuc in lateriora hujus terrae penetraverint & quae
dam tantum obiter lustraverint.
'antum judico, adstimendo longitudinem Metropolis Peruviae, quam Hi spani ponunt esse duobus & octuaginta gradibus Occidentaliorem Toleto Toletum autem novem decim gradibus & quinque scrupulis Occidentalius est Hranoburgo) ita ut longitudo Limae sit ducentorum & nonaginta quinque graduum & quadraginta scrupulorum. Sumendo itidem longitudinem 2 fauraciae civitatis, in Oriental1ssima fere ora Brasiliae, quam ipse Lepius observavi per Eclipses& inveni trecentorum & qua draginta graduum & semis respectu Hranoburgi, 3 hinc deducendo differentiam qua tuor dc quadraginta graduum dc quinquaginta scrupaeorum. Sub parallelo autem S, O respondent ex mea observatione uni gradui 28 17 1 decempedae Rhyntandi , quae per asoo divis, stot enim perticae milliarium horarium efficiunt) dabunt horaria seu Hollandica milliaria xv 1 II. l , id est, milliaria octodecim dc tres quadrantos Differentia ergo .so. dabitur Is 7 decempedarum δc duorum pedum, quae em ciunt milliaria 8 1, i , detractis porro centum milliaribus, quae Custo Orientalior est Lima dc in confiniis Peruviae dc Brasiliae sita, magnitudo Brasiliae inter ortum & occa fiam esset circiter septingentorum & quadraginta duorum milliarium; quod intervallum omnes Tabulae Geographicae circiter centum dc octuaginta octo amplius faciunt. Ponunt enim Brasiliam multo Orientaliorem,quam revera est,ut ex propriiS ObserVationibus saepissime comperi. In gratiam eorum , quibus Phaenomena caelestia, dc immobiles Planetarum vices noscere studium cst, apponam Eclipsis Solaris faciem, pro temporis momentis aliam atque aliam. Apparere Mauriciam urbem incolentibus coepit ea in finem anni quadragesimi si ita pra millesimum & sexcentesimum, Novembris die decima tertia, hora decima ante meridiem , de ad stimmum provecta fuit hora undecima , tresque Solis tertias obscuri roit, cum minutis viginti octo; sic ut minus quarta sui parte h1c mundo luxerit. Verum quadraginta septem ab hora duodecima minutis, labore suo tenebrisque evolutus Titan pleno resulsit lumine. AB. Ecii
364쪽
C. Centrum Solis. D. Centrum Lunae.
C D. Distantia inter Centrum Solis & Liunat. E F. Magnitudo Eclipsis in digit. & min. E G. Reliqua pars Solis lucida. F C E G. Diameter Solis.
H FDE. Diameter Lunae. Tempus aquabile Danoburgi d. H Novemb. h. 3.123'. Locru Terra perpendicκlurifer Solisubjectus 6. 2 . Scorp. Locu St 21. 23. 2I. Scorp. Reductio 6. Subtr. Locus Lunae in Orbita a I. S . 3 6. Scorp. atavi inter centra 2. 3. Bor.
Ampliatu physice 2. 7 Parrilaxis Luna , seu Semidiameter disci terra 63. I .
Semidiant eter Lunaeia Solis Semissis parallaxis Solis Semidiameter peni bra Semidiameter Lunaris Vmbra Summa Semidiametrorum Horarius Solis Luna a Sole verus
ampliatus physice Erit igitur defectus alicubi ιentralis ct totalis. Scrupula dimidia durat. omnimoda Eclips.
Scrupula di idi i mora penumbra tu disco
Tempu3 adparens pisa Veneris θmaxima Eclipsis Mauricia
in Bra illa, Novemb. - Η. 23. 27.
Id illud tempus daturLatitu Luna pisa 7'. 2 3 . Merii. Iregatum Semidiameter Solis θLunae 3I.49. Ergo Pars deficiens 2 q. 2q. Et cluantitas deliquii Solaris '. Dig 28 3 2 . Scrupula durat.dimidia omnimoda so. 3 6'. Hinc H. Tempus duration. dimidiae omnimoda I. Is 19 Et Initium Eclipys Mauricia 1 O. 19. Medium II. 27. 6. sFinis o. 4 I. s. post mend. V Noy b.
365쪽
DE BRASILIAE, REGIONΕ ΕΤ INDIGENI S. s
ora autem Brassili ae a Para ad Marohon a Coro versus Vulturnum extenditur. Assaranhon versus stara maximam part m tendit Versus Eurum. A clara ad Pisibi seu Rucr nis versus Euroaustrum: a Poti i ad Paralba Versus Austrum: a Paralba ad Itamarica ad eundem modum: ab It amaraca VersuS Promontorium S. Augustini & usque ad Sinum omnium Sanctorum ora Versus Austrum incurVatur: a Sinu omnium Sanctorum ad alia terum Paralba iterum fere directe Austrum petit, & deinceps usque ad fines suos versus Corum extenditur. Sed haec accuratius e Tabulis hydrographicis cognosci possunt, ad quas Curiosos remittimus, Dividitur BRAsILIA, intra hos limites, in certas Praefecturas Capitanin appellant vulgo Lusitani) & quidem Vulgo in quatuordecim. Quarum prima versus Boream est Para, sequuntur dehinc ordine Maranhaon, Vtara, Potyi vel Rio Grande, Paralba , Ilamaraca, Pernambuco, mirimure vel Bahia de to s in Santos, cujus metropolis S. Sis ador; Moecombe vel os Itheos; Pacata, vel Porto Seguro; Esiritu Santo; meterosta, vel Rio de Ienero, quem Ganabara vesgo vocant Brasilienses; & S. Vincente. Sunt & hic duo districtus nimirum in Praefectura Pernambucensi) quos Lusitani vocant Palmabad, a copia illarum arborum ibidem nascentium, in quos Nigritae fugiti vi se receperunt; eorum unus vocatur minor , alter major. In minori ad sex millia Ni
gritarum dicuntur habitare, qui jacet viginti milliaria supra Alagoas, inter silvas, juxta fluvium qui appellatur Gungohubi hic illabitur in fluvivini Par albam) sex milliaria a Paralba fu. versus Arctum, & quatuor a Mondat fluvio Alagoae Borealis versus austrum; ita ut haud admodum longe abiit a Cornu terrae quod vulgo Laragoa appellatur. Pagus il lorum constat e tribus plateis, quarum singulae dimidiae horae itinere in longitudinem producuntur. AEdes Omnes Contiguae, M plantaria illorum pone illas. Imitantur quodammodo religionem Lusitanorum,& habent siros iacerdotes &judices. Mittunt crebro e suorum numero ad vicina loca, qui mancipia Lusitanorum abripiant; illa autem tamdiu serviunt, donec alia rapuerunt. Mancipia autem quae sponte se illis aggregant , statim eadem qua ipsilibertate stuuntur. Victitant fructibus Palmarum, balaik, phaseolis, Farmha Mandis , milio, & Sacchari cannis, item gallinis squarum illis co pia est, in & piscibus quos vicinus amnis stibministrat; carnes haud alias habent quam ferinas. Milium suum colligunt bis quotannis, & Opere absoluto per integram septimanam festive commessantur. Antequam sementem faciant, per dies quatuordecim maximos socos accendunt, Fibus herbas M alia adurunt, qui longe videri possunt. Compendiosissimum ad hunc districtum iter ecte creditur secundum fluvium Borealis, vulgo inagoa dei Gorte. Major Palmaria jacet viginti aut triginta milliaria pone S. Amari pagum, juxta Montem qui dicitur Creduntur circiter quinque millia esse Nigritarum , qui in vallibus juxta hunc montem degunt, praeter alios multos, qui alibi quinquaginta, alibi centum, sparsim habitant. AEdes autem horum haud conjunctae, ita ut ducenti pene quadrantem milliarii horarii occupent; & sub silvis metantur, in quibus & viam caeduam habent ad fugiendum comparatam; nam perpetuo excubitores collocant, qui ipsos moneant de peregrinorum adventu. Siccis itidem mensibus dimittunt suos ad AEthiopissas ab incolis suffurandum. Laterdiu parant cibos; & vespera primum numerant silos , ut videant an quis desit; deinde Choreis dant operam tympana pulsantes, quae longe audiri possunt 3 ad mediam usque noctem, dein cubitum discedunt, de
dormiunt usque ad horam nonam aut decimam antemeridianam.
Iter ad hos Commodissimum est ab Alagoisper S. Amarum, atque inde per campestria2xhunahu 3c Cororipe, donecjugummontis mira aco appareat, ubi fluvius Paralba os fenditur , qui descendendus est, doncc prope praedictum montem perveniatur, δίibi deflectendum ad convalles. Antequam autem caetera adjungam, non inutile erit hic subjicere quaedam verisii ma, & notatu digna de Natura harum Regionum, a rerum naturalium sedulo indaga
Omnes Provinciae Brasiliae, quas centum milliariorum spatio, a Grande ad Alagoas usque occupavimus,parum admodum sunt Cultae. Cultura earum a littore marino versus mediterranea a Lusitanis ulterius pro ducta non fuit, quam in quibusdam locis, ad tria, quatuor, in quibusdam ad quinque, raro d sex, aut ad summum septem usque milliaria Hollandica: caetera sitiat solitudines ipsisnet incolis plane incognitae: neque
366쪽
littoralia haec loca omnia culta sunt,ea tantum coluntur, quibus valles & nemora intes
jacent. Q uando nomen alicujus districtus, quos illi Fregestas appellant, audis, utpote Pomham, Camviragibi, Porio Cavio, Serinhaim, & his similia alia, debes sub hac voce in telligere valles integras, campos δί colles his vallibus adjunctos, pagos in illis sitos; aedificia omnia, hinc inde sparsa, & insuper fluviolos ipses, qui valles illas irrigant. Ab
una Fretesia ad alteram per colles incultos iter est, interdum trium, interdum qua ruor aut plurium etiam milliariorum Hollandi Corum. Excipiuntur tamen ab hac apta pellationum regula, domus piscatorum & salinae ad littus marinum sitae, quia terram non colunt. Ad hujus culturae formam importunus aestatis ardor habitatores compulit. Cum enim Regio haec omnis jaceat sub Zona torrida, coli non posset si dies nossi bus longiores essent. Solum omne assurgit in colles mediocres atque amoenos: montes insigni aliqua alti tudine nulli sivit in littoralibus, insolitudinibus tamen hinc inde nonnulli e longinquo conspiciuntur. Inter Colles aridos, non ubique tamen, sed ut sipra attigi, aliquot milialiarium intervallo, valles interjacent, singulae exiguis aliquibus fluviolis irriguae, atque ob id non pluviis tantum mensibus, sed&aestivis ipsis fertiles. Colles ipsis aestivis mensibus ob ardorem Solis sunt infrugiferi & penitus arescunt, ut non gramen tantum, sed & arbores interdum emoriantur,&gramen incensiim aliquando ingenti spatio, vento praesertim urgente, incendium proferat; ita ea γη pluviis mensibus laete virent, restivis intereunt in montibus. His incommodis tamen incolae ipsi prospiciunt, aut novum gramen terris inducentes, aut loca illa foecundantes, quae sibi colenda proponunt. Hunc tamen usum Colles praestant, praesertim ubi sit estria recens excisa & combusta sunt, quod radix Mandioca laetius in iis proveniat, nimirum in declivis illorum, quam alibi. Adhaec ustis collium, vallibus vicinorum, hic est, quod aedificia incolarum in illis ut plurimum collocantur, & circa haec aedificia arbores , quae Cocos ferunt, plantantur, quae quamlibet terram & situm Iubenter admittunt. Plantantur etiam aliquando juxta domos Auraicarum MLimonum arbores, quamvis laetius in locis depressis proveniant. Reliquarum Omnium plantarum cultura ad valles & loca depressa rejici tur. Caeterum bonitas glebae, ut SI terrae univeris,ita & omnium fere collium est instagnis, & in ipsis montanis locis quae hactenus non coluntur, optimae ubique vites pro . venirent, si a sormicis defendi possent. Morbos & mortes somniant incolae, si in vat libus habitent, propterea Colles sequendo, molesta &longinqua aquatione plerumque utuntur. Nostro hoc, quod praeteriit,sexennio nos plana interdum, etiam palusti ia Ioaca , fortificationum causa secuti, vix aliqua tabe tamen ea propter amicti suimus. In Apogudos quidem Fortalitio praesidiarii aliquando, sed satis benigne tamen & breviter, morbis corripiebantur; verum animadversium fuit, id propterea accidisse, quod plerique desides humi cubarant, quod ubi iis interdictum & lectorum usus introductus est, malum hoc illico cessavit. Haec de collibus notavi. Quod valles attinet, hae Cannarum sacchariferarum cultu, squoniam ob duritiem formicae iis nocere non possunt in &pascuis occupantur. Caeterum feracissimae essent omnis generis frumentorum etiam nostratium, puta tritici, siliginis, hordei, avenae, pisorum, quae singulis annis binam me sem darent, si contra formicas remedium inveniri posset. Quicquid qualiumcunque fructuum extraordinaria aliqua cura, in loco aliquo angusto, Contra formicas defenditur , miraculosia ubertate provenit: Brasilia verum horreum foret Europae totius, si pestis haec auferri posset. Rumor hic ad nos perlatus fuit, Lusitanum quendam Amste-lodami Consessui X I x remedium obtulisse contra formicas; equidem non credo remedium universale contra has inveniri posse, quia animadverto, non a Soli vitio, sed a Solis vi id procedere. Quod fluvios attinet vel potius fluviolos per valles praedictas decurrentes: hi paucis exceptis longitudinem trium, aut quatuor milliariorum vix emetiuntur a fontibus si iis, & nihilominus in ostiis suis magnorum fluminum speciem prae se ferunt; quod sit ob accessus & recessus maris, fauces ipsorum eluentes; exemplo sit Rio Formoso, item Bis
Grande, & alii omnes, Capaces in ostiis magnarum satis navium, qui tamen versus mediterranea, ViX duarum leucarum itinere a littore absoluto genu tenus pedibus trans
Fluvii, fere nulli sunt apti ad minimarum etiam navium onera e mediterrandis de' ferenda : a grape tantum flumen sex milliarium longitudine navigavi, & multum
367쪽
Dp BRASILIAE, REGIONE ET INDIGENIS.
ultra navigari posse, ex profunditata illius de aliquorum relatu comperi, reliqua non item. Horum tamen exiguorum fluViorum aliqui, alveos suos, sed siccos aestate & sineu tua, longissime in solitudines proserunt; quale esto flumen Capisaribi, quod praetere an do afuitam do Brasti, Massapi , S. Laurento Rees, Apogados cum alio fluviolo se conjungit, & juxta Receum influit in mare; item Bio Grande; per quorum fluviorum alveos siccos, sex septimanarum iter siepius se fecit' professi simi; pluviis tamcnmensibus, alvei ipsbrum aqua replentur, sed ob cataractas saxorum si equcratissimas
etiam parvas naViculas non ferunt.
Flumen unicum nobile est in hisce regionibus, vulgo sito S. Francisco, quod limitem claudit inter Praefecturam Pernambucensem & Sinum omnium Sanctorum, impri mis illustre est; ereditur enim ex intima parte hujus Continentis descelidere, & qui dem e Lacu illo multorum sermonibus celebrato, qui amneS omnes atque torren tes, ab altissimis Peruviae montibus Mersus ortum dimisssos, recipit, & per maximos fluvios in oceanum emittit, imprimis Eio dela Plata, de quo jam non dubitatur; Ma rahaon, & hunc nosiorum. Nam licet hujus fluminis fons aut origo nondum a quoquam fuerit lustrata, tamen evidens ratio id necessario Videtur evincere, nam Contra quam caeteri fluvii, qui ad hanc Brasiliae oram in oceanum effluunt, aestivis mensibus qui bus pluviae hic rarae admodum & parcae, tantam undarum Copiam eVolvit, Ut ejus latices ad aliquot milliaria in mari adhuc dulces hauriantur. Nostrates proxime superioribus annis hoc flumen celoce ascenderunt ad quadraginta pene milliaria, ubi ad huc satis latum & profundum erat. Caetera Indigenarum & Lusitanorum fide ita se habere dicuntur, circiter quinquaginta milliaribus a mari, ipsum de altissimis rupibus
seu cataractis, Cacorras voCant, praeCeps ruere, itaque altius ab iis, qui e mari veniunt,
ascendi non posse. Supra Cataractas fluminis glveum porro pergere versus Corum ad aliquot milliaria, dein ingentem lacum sequi, in quo multae insulae amoenissimae sint sparse, quae a Barbaris habitantur, uti & ora universi Lacus. In ipso autem lacu auri feras arenas colligi, & accolas auro abundare quidem, sed vilipendere. Id autem a rupibus auriseris quae versiis Peruviam jaceant, detritum ab infinitis torrentibus in lata cum deduci. Praeterea hiC reperiri maximam optimi nitri copiam; quod a Praefecto Bahiae aliquando petitum narrabat Sacerdos quidam Lusitanus minime vanus nec in doctus, qui se nitrum illud vidisse nostris affirmavit. Haud dubium est, nostros ope ram aliquando daturos, ut haeC Certa indagine prosequantur. Piscatio littoris, fuit antehac ditissima,& Lusitanis, dum res ipsorum essent in integro , quaestuosa; nunc penitus abjectajacet. Sed haec postea repetita magno nostratibus
usui existit. Feras multas, etiam formarum inusitatarum, Casu oblatas vidi & comedi, quamvis venationibus & talium rerum indagini nondum vacare hic liceat. Rem po cuariam inveni initio adventus nostri florentem, nunc haec non nostri tantum, sed etiam hostilis exercitus usiti vehementer est attrita. Haec illi.
Operae pretium autem putavi hic inserere Itinerarium quod a milhelmo Glimmo rio nostrate accepi. Is narrat, eo tempore, quo ipse in Praefectura S. Vincentii degeret, venis. ad illas partes e Praefectura Bahiae Franciscum de Solisa; acceperat enim a quodam Brasiliano metallum quoddam, e montibus Sabaroasen, Ut ferebat, erutum, Coloris cyanei sive caelestis, arenulis quibusdam aurei coloris interstinctuna, quod cum a minerariis esset probatum , in quintali triginta marcas puri argenti continere deprehensiim fuit. Hac illecebra provocatus Gubernator, montes hosce & metalla diligeniatius investiganda putans, septuaginta aut octuaginta qua Lusitanos, qua Brasilien ses, eo mittere in animum induxit. Cum his Glimmerius noster profectus, itinerim a tionem ita describit.
Ab oppido S. Pauli, in praefectura S. Vincentii, profecti, primum ad municipium
S. Michaelis pervenimus, squod distat a superiori versus ortum quinque aut sex leu cas) & ad ripam fluvii atque ibidem Commeatus paratoS invenimus, quOS Barbari humeris erant portaturi. Deinque fluvium illud trajecimus, & quatuor aut quinque dierum pedestri itinere per densas Silvas promovimus versiis Arctum, ad fu Violum qui oritur e montibus Guarimumis aut Marumiminu, ubi auri sunt metalla. Hic Canois aliquot e corticibus arborum conjunctis, secundo hoc amniculo descendimus
quinque aut sex diebus, incidimusque in mariorem fluvium ab Occidentali plaga descendentem. Prior ille fluviolus labitur per humiles & irriguos campos &amoenitat specta
368쪽
spectabiles. Secundum hunc majorem cum biduo descendissemus,incidimus in fluvium adhuc longe majorem, qui e montis Para placabae Arctoo latere oratur sicuti Anhembi ex Australi ejusdem latere) & primum secundum montium ductum versiis occasum di labens, dein cubito flexus, aliquandiu fertur versus Arctum; & tandem, ut Vulgo cre ditur, illabitur in Oceanum inter Promontorium Fris S Praefecturam Spiritus Sa1nni piscibus tam majoribus quam minoribus egregie scatens: vocant fluvium de Hunc quoque quindecim aut sedecim diebus descelidentes pervenimus ad Catarachen, ubi fluvius ab editis montibus constrictus, praeceps ruit Versus ortum: quapropter hic Canoas nostras depressimus,& rursus pedestre iter aggressi, juxta & per alium amnem, qui ab occasii advenit, & navigiorum non est patiens, quinque aut sex diebus perveniamus ad altissimum montem; quo superato descendimus in patentissimos Campos, lucis quoque hac illac opacos, in quibus pulcherrimae Pini visi tur, quae fructus serunt mo te capitis humani, cujus nuces medioeo digitum Massae, Cortice teguntur instar casta nece, & optimi sunt saporis δί nutrimenti: mis dubito , illum loqui de Zabucato arbore jejus odi arbores per multa milliaria in mediterraneis reperiuntur. Deinceps triduo pervenimus ad fluvium qui ab ortu descendit, quem transeuntes, quatuordecim diebus promoVimus. Versus Corum, per patentes campos & colles arboribus nudos, ad alium fluvium navigiorum patientem, & venientem ab Aquilone ; hunc ratibus, quas Langa dra vocant, trajecimus; & quatuor aut quinque leucarum intervallo alium fluvium of fendimus , pene ab Arcto allabentem, & navigiorum patientem. Credo autem, tres hosce fluvios tandem in unum alveum confluere, & ferri in eo argumento, quod versus Africum aut occasium se proripiant. Porro toto illo itinere quod hactenus descripsimus, nihil culti vidimus, nullos mortales, hiC illiC tantum ruinas pagorum : nihil victui opportunum praeter gramen & aliquot fructus silvestres: observavi mus tamen nonnumquam fumum ascendentem, vagantur enim per has solitudine; barbari quidam cum conjugibus & liberis, incertis sedibus, qui obviis utuntur, nulla sementis cura. Ad postremum hunc fluvium demum pagum indigenarum invenimus, 35 annonae copiam, tempestive admodum, siquidem omnis, quam nobiscum tulera
mus , jam erat constanta, &jam aliquandiu silvestribus fructibus aut herbis campestri.
Mensem pene integrum hic morati, & annona parata, denuo iter promoVimus Versus Corum, & mense uno absoluto, nullis fluviis obviis, pervenimus ad viam latam a tritam, & duos amnes diversiae molis, qui ab Africo allabentes inter montana eluctantur versus Boream; atque hos esse fontes seu capita fluvii S. Francisci opinor. Apago supra dicto ad hos amnes nullos mortales vidimus, sed accepimus, ultra mola res nationem barbaram admodum populosam agere; qui de Europaeorum horum adventa nescio quo pacto) certiores facti, unum suorum dimiserunt, ut nos specularetur. Hic cum in nostros incidisset, metu horum barbarorum atque annonae inopia, nondum explorato metallo, cujus Causa missi eramus, repedare maturaVimus, & pene fame enecti rediimus ad pagum illum barbarorum. Vbi viribus recuperatis & annona parata, eodem itinere quo veneramus, ad fluvium illum, ubi Canoas depreseramus , sumus reversi; atque his refectis flumini nos commisimus, eoque adverse proreptavimus usque ad illius fontes; atque ita novem mensibus in hanc expeditionem impensis, primo Mogomimis, dein ad oppidum S. Pauli rediimus. Sed jam redeamus ad
institutum, ubi hoc observaverimus,non plane verisimile videri,hos fontes esse fluvii s. Francisci, nam si rationes itineris accurate si1bducas, non videntur eousque ad Arctum promovisse, ut ad illius altitudinem pervenerint; & opinor longissime in Collatinentem penetrasse.
De 4 ἐm temperie atque Ani tempestibas.
AVxor hic noster quandiu in Brasilia vixit, nimirum annis fere sex, singulis diebus , imo & diei partibus, observaverat & annotaverat, quae esset aeris constitutio, quae aura, atque etiam caetera quae ad meteorologiam pertinent, ux
ex illis hoc caput constitueret, quod tamen morte praeventus perficere non potuixi V
369쪽
DE BRASILIAE REGIONE ET INDI GENIS 9
Lutem gustum aliquem percipiant harum rerum curiosi, typos trium annorum dabo, E quibus colligi poterit, quot S quibus diebus pluerit, & qui venti singulis tempestati bus perflaverint e caeteri enim anni fere ad similem se habent modum , neque multum Variant. Raro sorro per totum diem &noctem pluit , rarissime per aliquot dies continuos sine intermissione. In Typis autem his litera P. notavimus omnes dies, quibus vel leuissima & brevissima pluvia cecidit, ne quis existimet, illis diebus continuo pluisse: Ventos autem litteris notavimus, S. O designat Eurum , N. O Boream sive Aquilonem rumam duo hi venti, Vicissitudine quadam ad universam hanc oram dominantur , & differentiam inter naVigandi regulam Constituunt.
S. Op. O. S. Op. O. p. S. Op. S. O
p. S. Op. S. OS. Op. S. p. V. p. S. Op. S. ON. O
Ex quo observa primo, hoc anno ducentis & duobus diebus aut parum, aut multum pluisse , reliquis minime. Deinde menses pluvios fuisse illo anno,Februarium, Martium, Aprilem, Maium, luli1m , Iulium, Augustum: maxime autem & peno continuo Maium S: Iulium. Tertio ventum Aquilonarem demum xlx SeptembriSspirare
370쪽
spirare coepisse, neque eo minus ab initio Ianuarii & etiam ante auram aspirasse ab huro : atque etiam ventos illos binos Eurum & Aquilonem involasse in fines aliorum Eurum hoc anno palmam tulisse. Observavi quoque tantum tonuisse Ian. 19 Martii , 6, 1 S, LO. April. 9, IO. Maii 14. Et utcunque pluerit interdiu, longe maximari partem noctes claras & serenas fuisse, quasi iam etiam si igidas, Denique nebulas hie esse admodum raras. Fulgura quoque crebra tantum hoc anno annotat Ianuarii dedi mo octavo: Februarii decimo sexto, & Martii quarto. Nebulas denique annotat tau tum ultimo Octobris ; & primo , secundo, quinto, sexto, septimo, octaVO Novembri,
ita ut hoc anno rarae fuerint.
Mart. Apr. Mai. Iun. Iul. Aug Septo .
p. S. Op. S. Op. S. ON. Op. O. p. O.
p. S. Op. O. P. O. p. N. ON. 0
E quo observa primo, hoc Anno centum & septem supra sexaginta diebus, aut parrum , aut multum pluisse, reliquis minime. Deinde illo Anno menses maxime pluViOS fuisse Februarium, Martium, Aprilem, Maium, Iunium, Iulium, Augustum; ma i me autem & pene continuo Aprilem, Maium,& Iulium. Tertio ventum Aquilonarcin