Demetrii Zeni Paraphrasis Batrachomyomachiae : vulgari graecorum sermone scripta : quam collatis superioribus editionibus recensuit, interpretatione latina instruxit et commentariis illustravit

131쪽

linum laridum sive lardum, quod hodie graeco dicitur

λωOi vel λαμλα Priores Graeci et Hudoc usurparunt. CL Ducang. Gloss. med. et ins. gr. Tom. I. pag. 790. - ρηγος regis latina vox Neque solum 2 4, Sed etiam ρ ρος, του ρεγα sic usurpatur. Vide locos a Dueangio I. I. Tom. II. pag. 1293 allatos. - χ τε2 i. o. πάτηρ. Vide ad vers. 28. V. 51. κ εἰσε pro και εἰς, i. e. και ετ. CL quae observavimus ad dialogi vers. 9. - καλύβη i. e. καλυβτὶ v. - Οχι non, ortum ex antiquo O ί. De discrimine parii cularum negativarum ora, δεν et μὴ disseruit Rusiades in Prael. Gramm. der neuhellenischen Spraclio Tom. II. pag. 244 seqq. - Ολ - κόπου i. e. με δείγου κόπον. CL adnotata ad vers. 16. V. 52. τροφοῖς Acc. PI. CL quae diximus ad vers. 3. ὁποῖ 'νε i. e. ὁποῖ ετε. Vide adnotationem ad vers. 9 dialogi. Ex eorrupto ὁπουνιε, quod Crustus habet, eIici quoque ὁποῖ 'τι i. e. ὁποῖ κνι posset, sed ὁποῖ 'νιε serri nulIomodo potest, licet idem mendum saepius in hoc opusculo ab editoribus servatum siti V. 53. De καρυδια cs quae observavimus ad vers. 6.- Do μετὰ vide adnotationem ad vers. 16. - λεφ κύρια Ilio vocantur quae antique sonant λεπτοκύρ-. Similiter Graeci nunc in vulgari sermone adhibent κόπω pro κόπτω, π τω pro πιπτω, κλεττης pro κλεπτης, πτά pro επτά, cujus rei et in inseriptionibus antiquis multa deprehenduntur vestigia. V. 54. In recentiore lingua καλὸς semper accipitur pro bono, nunquam pro Pulchro; pulchre enim appellatur Miam vel equo . G. Corais Ἀτα-. Tom. II.

pag. 169.

132쪽

adverbio, quod hic vertendum satis superque. Nam Crustus Iapsus est, πεounc reddens Ufimis. Est igitur sensus: nunc quoque ciliis abunde in leo ventrem meum. -τam κοιλιά MOU pro τὴν κοιλίαν μου. V. 56. εου vulgariter pro σύ. - De πως 1 cx EχΥΝ vide quae observavimus ad dialogi versum 1. V. 57. πού i. e. oπού lioc loco perinde est atque' oλoat μου quum, quam vis. Nostrao aetatis Graeci non amplius sic usurpant simplex ὁπού. - Ῥοιώr mi vi σι' μας pro Votύζει ἡ qiinrις rac, in quibus verbis μαιοῦ proprie est accusativus pluralis pronominis personalis primas perSonae, quae tamen sorma et possessivo Sensu ponitur. CL adnotationem ad vers. 7. - κατεναν quid sit, conjici jam potest ex iis, quae ad dialogi versum 2 do ενας, μύκ ενα commentatu sumus. Isti scilicet locutioni opponitur κανῶet ς καetinti, ), ψαμμει, κανενα vel κανεν, nullus, Nemo, ver quisquam addita negatione e. c. δι τι πιλυετας, dis το λέγει nam nemo hoc dicit, vel non enim quisquam hoc dicit. Carere quoque negantia potest illa enunciatio, qua eontinetur κανει- ; tum vero eontrarius eXSistit Sensus, ut, χο

Inde patet, hoc κω)ει respondere sere Italorum pronomini alatino. Natum esse κανένας ex κων et ενας dubio vacat; qua de ro legendus Coraes ad Diochoprodr. pag. 110. V. 58. et εδικη μου mea. Vid. supra ad vers. 20.

V. 60. Verba ἐκ σοῖ νεροῖ τὰ βότανα γίνεται ἡ τρωφή -υ non bene sic redduntur a Crusto: ex squa hembae fiunt alimonium tuum. Etsi enim per se nihil in hae interpretations vituperandum est, tamen loquendi usus Zenosamiliaris prorsus repugnat. Ac prius quidem ab ea su

133쪽

ctura, qua substantivum pluraliter enunciatum cum verho singulariter expresso jungitur, plane abliorret Sermo plebrius, ita ut τω βοτανα ad γίνετροι referri nequeat. Deinde eonflat, illius aetatis Scriptores praepositionem εκ barbaro eum accusativo plerumque construxisse, quod Sermonis vitium Graeci ad antiquam hac in re juncturam regreSsi, nunc evitant. Husdem loquendi generis in Da exemplum est vers. 125; porro apud Theodorum Prodromum lib. I vers. 142 ἐκ του 193 i ou, ubi Cornes similes Iocos assert.

Quarti obrem versus noster sie convertendus est: ex Gquae

herbis sit Glimonium t Dran. Quae licet ita se habeant, tamen non negaverim Zenuin ejusque aequales inconstantos fuisse in usu hujus praepositionis. Nain infra versu T4 genitivus ei adjunctus legitur εκ τῆς ΙΜι&ς; porro versu 76 εκ τού πολε ito in Caeteroquin do voco το ' Γλυον ad vers. 258. egi. - Denique τεοον, quod sicut vii γόν et Tiauoν primitus adjectivum videtur suisse, natum ex τύω suo desi- signansque idem quod vom, nunc apud Graecos semper iuusu est pro ζ ωu. Vido Auctorem Elymologici M v. et eoa', Hesyclitum sub eadem voco et ibi Albertum. Addo Salmas. ad Trebell. Poll. p. 3l 1 Τ. II. H. A. p. 303ὶ ejusd. Exercitat. in C. I. Solini Polyhistora p. 777 b. et p. 916 a. et si vis p. 1298; porro Bod. a Stapel ad Theophrast. II. Pl. IV, 12 p. 484 sub fili. et 4S5 a. CL et Corais

Ἀτακr. T. IV pag. 349 et Meursii Glossar. Graecobarba-Tum s. h. v. denique Ducangit Glossar. med. et ins. Gr. Tom. I p. 991 seqq. et Gloss. med. et ins. Lat. in Nero. V. 61. cim Osci plebejus sermo usurpat pro ὁπόσα vel potius pro οποῖα antiquas graecitatis. Hodio vero, quum ὁποιαδέποτε invaluerit, in paucis adhuc Graeciae provinciis auditur ακ' osci vel Jπόσα. obiter moneo, in lino dietione, ut in multis aliis, 1itteram tenuem ante Spiritum Duiligod Cooste

134쪽

asperum ideo nunc a Graecis servari, quod etiamsi signum asperi amatus supersit, nullum tamen hodie inter utrumque spiritum discrimen reperitur, sive ut aliis verbis utar, quod neuter pronuntiatur. - 'fla κοτται per aphaeresin pro

ελίσκονται. - 'c' τα μιτια pro εις τα σπίτια vel ut hodie

plurimi scribunt σπτια i. e. ωπίτια. Nam latina vox ho- vitium pro quavis domo jam media aetate a Graecis acia eipiebatur. CL Ducang. I. e. Tom. I p. 1060 s. v. ὁσπίτι , ubi et O Wι- et ὁ 'είτιον scriptum exstat. Idem Tom. IIp. 1422 praeter σπίτι malam habet scripturam σπίτη, quam e mendosis membranis exscripsit. V. 62. ciΚετα neutrum pluralis numeri adverbii locum occupans. Etenim vulgus semper sero dicit καλα pro κ λως, Go pG pro σοφως et sexcenta alia. CL adnot. ad vers. 72. Est autem diciκετος ortum ex quoniam in vulgi sermono Γλωεύω pro DoΚεω reperitur, a quo posteriore πα-ος derivandum suisse manifestum est. Casterum sicut in cicuein oς sit Drauum , ita QVια ex Qεψια, ε/tNφος ex ε o in populari loquela nasci, ad vers. 36 adnotavimus. - χωρὶς perpetuo adhibet vulgus pro μνεμ Do reliquo eruditiores tantum nostra memoria χωQὶς veterum exemplum imitantes cum genitivo construunt, plebs accusativum ei adjungit. V. 63. λατπίνει antiquo significatu hic est; vulgo nunc Peccandi errandique potestatem habet. - De ψώμὶ vido quae diximus ad versum 45. - καλο μωμε- omissa

reduplicatione et littera v finali est participium pers paSS. verbi popularis seMζυμόνω bene fermento.

CL quae notavimus ad vers. 24 et 36. - λαλίγγιον, pro

quo salso olim hic Iegebatur γαλ γioer, quid sibi velit, reseram verbis Ad. Corala ad Diochoprodr. lib. II vers. 417,

135쪽

praepositio με, de qua dixi ad vers. 16, additur nomini materiae, ex qua aliquid sit, qui usus abhorret a sensu voemiae μετω eum genitivo apud veteres eonjunctae, qui sibi hoc lantummodo licere arbitrati sunt, ut de instrumento, quo quis in re quapiam gerenda utitur, Dequentarent. Vid. Passov. IeX. v. μετά et Matth. Gr. Gn ed. II. g. 587. Aliam autem rationem esse, qua posita sit haec praepositio verss. 53 et 54, non est, quod demonstrem. Caeterum vas εμ forma vulgaris est, hodie sere ignota, pro γε

μετο, Nel, ut veteres dicunt γεγενημενον. V. 65. αυγοπητα vocabulum compositum est ex αυγ- Ovum et πiiτα placenta designatque plaeentarum genus, quod hodieque in Graecia conficiunt. Ex veteri nomine iaci ou solita quadam mutatione, cujus jam meminimus ad vers. 8. e titit α-ν additoque γ, quod post υ in diphthongis αυ et ευ a plebo inseri consuevit, prodiit αλ όν. In eompositis verbis utraquo forma adhuc usitata est, quum et δυοτάραχον et αὐγαύρουν promiscuo dicatur. Simplex

Semper minc αυγον profertur. Praeter hanc locutionem

alias permultas sermo plebejus eontinet, in quibus post di-

136쪽

nibus saepe inseritur, ubi non praecedit digamma. Hae ratione πτci ω pro πτ&ίω, κλαίγω pro κλαίω dicitur. His similibusque exemplis, quibus abundat recentior lingua, evidens est, cognationem quandam esse inter gamma et dugamma, de qua in Commentario 'ad Plochoprodromum p. 63. seqq. Coraes disseruit nosque sustus aliquando disputare statuimus. Denique πη - cujus loco nonnulli minus recto πίττα scribunt, semininum doricum videtur adjectivi verbalis a verbo πηγνύνω vel αὐτειν deducti, id quod eo magis probabile est, quo major similitudo est vocum ριελίπηκτον et μελόπη ta, quarum prior apud veteres idem, quod

posterior hodie significat. - In verbis qὶ πολυσοχψ lGταις prior vocula est nom. plur. sem. generis articuli pro ciLIstam autem formam etiam nune vuIgus amat et celebrat. --πολυ υσομίτος quid sit, vix opus est multis verbis declarari. Tenendum tantummodo, sesamum nunc ab infima plebo appellari σο κώμι, quod deminutivum esse omnes perispicient. Itaque ex πολ , ---ι et latina terminationoalus sormatum est hoc vocabulum πολυσου μάτος. Hanela tinam positionem, quam medio aevo Graeci in suam linguam transferre coeperunt, multis jam vocabulis a Theodoro Prodromo adhibitis adhaerere videmus. qualia sunt ἀμυγδυλύτος, λαμπροπου μισάτος, it ιπφοπροσωπά ς, ροτριχαQατος. CL Corais adnotationem ad Dioch Oprodr.

lib. I vers. 59 pag. 43 et ad Plutarchi. vol. II pag. 377.

V. 66. ζακχα adjectivum deductum a ζάκχαοι, oujus Ioco antiqui σύκχαρι, σάκκαο et σάκκαρον dicebant. V. 67. τυρι vel τυοί- deminutivum est recentiorum more hic positum pro simplici quod nunc obsoIetum

V. 68. οὐδε μυζri δεαις ἁπαλαῖς nec Laconici casei delicati. CL Ducang. Gloss. med. et ins. graec. Tom. I

137쪽

p. 922. Hoc nomen easei Iaconici acceperunt ab urbe quas in vicinia veteris Spartae sita est ac nunc Vulgo onuncupatur.

V. 69. ---σματα hic sunt bellaria vel cmediae, quae a veteribus plerumquΘ τQαγματα, τ-γύλια vel επιδορπίσματα appellabantur. In antiqua lingua γλύκυσμα pro

V. 71. φαγητὰ vel φαγια spud recentiores sunt edulia. - βρύζo i. e. βρύζουσι coquunt, qui significatus in citeriore tantum graecitate invenitur, siquidem in antiquo sermone fervere et ebullire perpetuo notat. το τ -καλι vel τ υκύλι olla, vox incertae originis. Observandum est, τέ vel M' in dictionibus vel peregrinis vel corruptis reperiri. Quando Graeci non ab aliis mutuati sunt voces, in quibus junctae e tant hae duae consonae, velut τςαρλατάνος et τορεμονία, quas Italis debent, sed quotiescunque suas ipsorum voces sic deturparunt, illud τζveΙ o simplici κ, vel e σκ, vel e r, veI o 4, vel denique

nonnunquam e G natum esse accurata linguae pervestigatio monstrat. Sic τέθλα dicunt pro κίχλα i. e. κίχλη tum duri αυρίζω pro G ίζω, τζετζυρίζω pro ταυρίζω, τωφλοιον pro Vo&pλοιον, πετζAv pro πεσκίου i. e. πεσκος pellis, carium. Nequo tamen negaverim, in paucis quibusdam vocabulis alternaro c et re, exempli causa τέωσζι ' quo pro cui ou utitur vulgus. At in peregrinis Iocutionibus, quid sibi velit τζ quaerero nunc non vacat, quoniam Graeci varios peregrinarum linguarum sonos, quibus ipsi carent, huc modo exprimentes diversissima quandoquo miscuerunt. Est autem hoc argumentum ex iis, quod in tradendis pronuntiationis regulis uberius explanandum sit. Quare alibi do

138쪽

V. 72. inuisi iv idem sonat quod κάμνουσιν. κύλλια neutrum pluralis numeri eo inparativi adverbii vicem explens. Notandum vero, a comparativis in ωυ exeuntibus in deteriore postremorum Saeculorum graecitato manasse

aliam sormam ejusdem potestatis, cujus positio est, Rplebe maxime amatam. Sic igitur πλεῖος pro πλαίων, μεῖ- ζος pro μείζων, κάλλιος pro καλλίων nove procuderunt Graeci. Fieri tamen potest, ut quaedam harum formarum in plebeja veterum Iingua bam exstiterint. CL Cori ad Prodr. lib. I p. 52. Imprimis autem memoratu dignum est, popularem loquendi rationem sere prorsus respuere adverbia in coc cadentia, pro quibus neutra plurativi numeri in usu sunt, quas antiquos, si a Superlativis recesseris, quibus illa competunt, Saepius quidem in carminibus, rarissime vero in pedestri oratione in adverbiorum locum sussecisse constat.

Vid. Mattii. Gr. Gr. g. 446 p. 833 ed. II. Pauca hujus generis exempla suppeditat Xenophon v. c. Anab. IV, 1, 12

ι ως επικεοιino, ubi χαμινως dicero licebat. Pariter Thucyd. Iib. I cap. 6. αποδείξειε τις τὸ παλαιου 'Ελληνικον ὁμοιό7 2o- τω νυτ βα2 3αρι- διαιτωμεν , ubi dici poterat ὁμοιοτρόπως. Ηοdio igitur plebs ομευν ιετα pro ἀμελως, quod eruditorum est, usurpat, dia ια pro δικκλίως, σπάνια pro σπανίως et sexcenta alia hujusmodi dicit. V. 73. μεσα εἰς recentiorum Structura est, quae plerumque tantundem valet, quantum solum εἰς apud veteres. Nonnunquam ponitur pro εσω. Cf. Ducang. GIOSS. med. et ins. gr. p. 909. - ηάτω ρono, vulgaris graecitalis dictio est. CL quae infra diximus ad vers. 26S. ταῖς κ Πιοις μυοογδίαις non beno vertit Crustus meliores Odores. Dicendum erat Utimos odores vel Utima O ramenta. Etenim comparativus praecedente articulo in Diuitiaco by Corale

139쪽

plebeja lingua aequiparat antiquorum superlativum, cui ad

Galli dicunt: Zoroastre etOit te plus sage des Perses. Pro μυρωδία plebs et M ωδιά frequenter dicit

V. 74. φNτουν eum N insitivo pro φε QOUυ i. e. cotvι. Hoc u insitivum in magno verborum numero nuntreperitur. Quippe tritissimi usus in sermone vulgari sunt δεivo pro δεω, πα-νω, quod ex επαίρω manasse diximus ad dialogi vers. 10, φανεὰ ω pro φανερα, quam analogiamnunc omnia verba similiter olim terminata sequuntur, γ Ἐτω pro εὐερω et alia plurima. In transcursu moneo, notum illud antiquorum vocabulum τε η testimonio esse, jam olim apud veteres verbum φερ- exstitisse, quamquam U. Stophanus illud in Thesauro omisit, Passovius autem inlexico dubium esse ait. Cs, si vis, Coraem ad Heliod. p. 220 et ad Plutarch. Tom. II p. 401. - της 'h- ως a centu propter metrum retracto pro 'IMLq. Vid. notata ad dialogi vers. 5. Quod apud Crustum est σης ' Drια scripturae mendum videtur, nisi sorte Zenus σης 'ντιας Scripsit. Sed barbarae hujus formae hodiequo inusitatae neminem scio auctorem. - τυσίαις malo redditiir a Crusio aromatibus; λτυσίαι enim condimenta sunt, quam Pot statem huic locutioni tribuendam esse, haud dissicile ad conjectandum suit. V. 75. ετ α et εφυγα aoristi sunt vulgari terminatione instructi pro B ou et εφυγον. At vero ne Veleribus quidem hujusmodi aoristos, quales sunt εἶπα, εχε , taηα, ε mTUM, et alios, qui apud scriptorcs Alexandrunos et potissimum in septuagintavirali veteris testamenti translatione exstant, ignotos fuisse, inter omnes conStat. Di siligod Cooste

140쪽

Vid. Butimanni grammat. amplior. Tom. I q. 96 adii. 9pag. 4I6. Porro de praetermissione participii ων, quod

post ἔτυχα veteris elegantiae studiosi hic sorsitan desiderant, vide adn. ad vers. 179. - μου, quod positum est post ποτε, scriptor noster pleonastice addit. Sie et infra vers. 200 ποτέ μου δἶυ τοὐς ωφινα. Resertur autem utrobique ad verba εφυγα et Mφινα, ita ut haec Ioquendi ratio conserri queat cum gallica: moi do ne I'ai jamais lait. V. 76. του ύνατου 'πού μελεται νύ 'init i. e. mortem, quae timetur, ne veniat. Paulo quidem insolentius dictum est μέλεται, sed licet hodie sic nemo loquatur, in tali poemate non sollicitandum.

ut alii seribunt o Mυτελλα ipsa Latinorum vox est sciat Ila, quae jam apud medii aevi scriptores pro vetere τρυβλίου non infrequens est. Cf. Ducang. Glossar. Tom. II pag. 1399. V. 78. κείνους εσμίγwaι illis immisceor, ubi κε -υς dativi vice fungitur, ut saepius vidimus. Aliud exemplum verbi ἐσμίγομαι, pro quo σμίγομαι Graeci semper nunc utuntur, assert Coraes 'Aτ r. Tom. II pag. 309 s. v. που και πού ax Georgillae poemate, quod inscribitur ro ανατικου τris 'Poδου. Verba sunt κώ ωλλην οὐκ ἐσμίγεται, quod do eoitu intelligendum. In ἐσμίγομαι Coraes I. 1. pag. 331 illud ε initialo barbare adjectum esse ait, idque recte. Etenim ut antiqui non habuerunt compositum ἐσμιγνύναι, ita nequaquam putandum est, in ἐσμίγω praepositionem ες r

PrimuS Pugnansium ordo est. Cur Crustus hic, ubi domuribus agitur, Primum equestrem ordinem esse voluerit, ipse profecto viderit. Aliud rarao hujus locutionis exem-Plum depromam ex Ἀτ r. Tom. II p. 121, quod haustum

라틴어 텍스트