장음표시 사용
41쪽
IO D. IO AN DE ROI CO M.tibus non ipsos nos a meridianosed ipsum meridianum mutari iudicamus. Caeterum a binis illis lineis,axe uidelicet aequinoctiali,quae mutuosese in huius Phaerae centro ad angulos reritis intersecare diximus,ut reliquam Phaera hune C etiam meridianum circulum in quatuor aequales partes diuidi uidebimus. Quarum quae Laeterioremaerae latere ab
armissassenseri sub qua per noster polus deforma
tur, continetur, Quadrans altitudinum poli peculiari nomine uocatur. In hoc enim poli eleuationem 'suo loco dicetur pro uario terra tu metimur. Qua uero Meridia
ni par, a polo Ardii sinistrorsum ad Antar licum proteu,
ditur,uerum nobis meridiem, cumscilicet eum Sol inpudio contigeri per o Ene tempus ostendet, sicuti e pars oppomta norilem necesserio mediam. Cum tamen fixus is in hac sthara,immobil que cernatur, non erit abs re,igam inter fleste repugnatiam ponere, quaesieprima nobis fronte obticere uidetur unus sicilicet m immobilis Meridianus ad tam uaria3 mussi inclinationes,qu posit nobis inferuires Quod facissime enodabitur,modo non ignoremus, omnem dierum diuersitatem a regionum latitudinis diuersi leprouenire. Nam quae regione ub eode arallelo sit uni, quae a Graecis ἀντίσκια nominantur, etiam siler δῖα χέ -αν quod aiunt in longitudine euarien eundem tamen diem habere dicemus, aequalemque caeli temperiem. Nec enim quod tamdius Sol maturi Ae Meridianam lineam attingat, iss causa est dierum diuersita ed quod in eisdem anni tempori bus, eodemque die plus minusse in meridiei puncto supra nostrum horc ntem eleuatus, diei magnitudinem modo augear, modo imminuat, id quod asia latitudinu euariatione
42쪽
IN PLANI SPH. LIB. I. 17tioneprouenire necesse est. Ci; itaque e latitudinum diuersitate, erum diuersita3 enassatur, latitudo aute in ipso Me ridiano numeretur, quod seuo loco docebimus,nihil erit quod amplius dubitemus, immobilem hunc Meridianum , per u niuersum nobis orbem inseruire posse,cum eum ipsum a Sole uariis inpun tis flecundum temporum uarietate, sola bo Hrentis mutatione intersecari posse uideamus.
MERIDIANO Horirontem recte adiungemus, queuersatilis regula mediamsemper diuidens aram,repraesentat. Hunc autem Vitruvius Aequilatatione, Martianus
Capella Orientem,plerique Finitorem a gant. Cuius ratio ita cum Meridiani ratione in multis conueni ut diuerse licetsin longeque absint,ab uno tame principio cadere ui deantur. t igitur Hori on, circus maior, ea qua uidentur ab is quae nunqua apparent,hac lege dirimens,ut caelipars dimidia conspicuasemper nobis pateat, dimidi emper o cultetur. Unde illud uinuenire videmus, ut caelestiusignorus se persigra nostrum hem 'haerium consticiantur,to ridemque nobis a terra occultentur. Illud tamen no praelem mittemus,longe diuersam in terrestri globo rationem esse, ac in caelo. Cum enim Hora n,caeli medietatem intrast ut dictum iam est semper contineat, terrestris tamen globi in
longitudinem non ultra trecenta sexaginta dia contine-bi cum non ultra centum atque o Zoontastadia acies contra uidentis excedere pro comperto prodatur. Caeterum m9bilem eum instabilemque quod de Meridiano diximus eo magis imaginamur, quod in logitudine etia, quod Meridia- C
43쪽
no nulli modo contingit, mutetur. Et ut Meridianus uerum nobis meridiem, noctemque mediam, ita Horizon uerum Sola ortum, occasumque monstrabit. Ab hoc enim Sol cum ad ortum uenerit, astendet: cum ad occasium redierit, occultabItur.
C O L V R I, qui ct ipsi de maioribusFaerae circis sunt,
non inutilem habent in mundo rationem: ob id illo ub si lentiopraeterire minime consentaneum duxi. Duo hi ab Astrologis numerantur, alter qui opitia nobis, alter qui aequinoctia designat. Qui enim opitia, Solstitialis colurus: qui aequinoma equinoeshalis appellatur. Solstitialis apun Bue,in quibus nodiacus cum Tropicis coniungitur,hoc est,a Cancri, Capricorn ueprincipiis: Aequino halis a nodis, quos uocant, Aristis oe Libra Hipparchi enim cu Martia no Capella sententiam sequori initia sumentes, perquepo lorum uertices meantes,ub seprimum, aequinoctialemq; deinde tineam caeterinque quas parassetis appellamus, ad
angulos rectos intersecantes,anni praeterea, temporumque uicissitudines distinguetes, ad eadempuncta rursus recumrunt. Caterum nec nospraeterit, hac anni tepora a Varrone in libris de re Rustica aliteriquam hac Coluroru ratione
distingui. Sedagriculturae illumpotius commodo rosteri si,quam exactis temporum uicissitudines uoluisse destri berrimanifestum est. Si igitur aequinoctia duo,ia quod a uo
re, Neruale . oppositumque quod Autumnale ab aurano nominatur . Hoc pro nostri tempori upputatione ab undeciam eremensis Martii die initia capit: Illud a decimoquam
44쪽
IN PLANIS PH. LIB. I. Isto Septembris.Totidemsimiliter numerantu opitia, aestiualeficilice cui aestri nomen imposuit, quae a duodecimos re Iuni, die incipi a quo anni principium cuti Plato resert) Disse, Athenienses numerabat: ,γemale, cui hyems nome im- LX loqui tria duodecimo fere Decembris principium flumens. Hi uero dies ut nec hoc transeamus) ὰ quibus annorum uicise studinesprincipi semunt, Cardinales a multis appellantur, quod qua cardines, sequents que temporis initia esse
censeantur.Aprimo autem Colura eum autem primu uocamus,qui ab Arietis principio ducitur, nanque ab eo tanquam ignorum primo,reliqui AH logi, praeter Aratum, caelestium rationum initi kmunt) adstequente i litiorum, quem ae fisalem diximus, triasigd', quae integram
zodiaci quartam occupant, numerantur, Aristis, Tauri, atque Geminorum. Quae cum Solpraetergressus es uer il lum confecisse dicemus. Interfinfitialem Ulum,alterumque aequinoctiorum , qui primo ex diametro res pondet, totidem intercipiuntur signa, Cancri, Leonis, m Uirginis . Quod autem temporis Sol in illis immorabitur, a tem nucupabimus.Ab hoc cum ulterius eri rogressus, inque alterum Sopitiorum, Demale uidelicet aestiuali oppositum deueneritsignum iam Librae, Scorpionis, Sagittaris-quepermensus, autumnum conficit: b ememque cum ad primum iterum Colarum redierit, Capricorni,Aquarij, Pisciumque si apraeteruolans. Illud etiam praetereundum non est,ab aequino horum Colaris dexteriores caeli partes, asinisterioribus Mingui. Ob UP ex signa in illam caeli
medietatem conlacentia 'a autem sent Aries, Taurus,Ge
mini, Cancer, Leo, Virgo) sinisteriora: reliqua sex, Li-
45쪽
D ..IOAN. DE ROI. CO M. brustilicet, Scorpio, Sagittarius, Capricornus, Aquarius Pisces, dexteriora uocitatur. Dextera naque calapars dicitur quae inter utrunque aequino hi Coluroru oriente uersus interiacet. Reliqua uero medietas occaseum uersus,iaua ab Astronomis nuncupatur. Hinc Plinius contrariu mundopla Lib. tacd.8. netarum cursum desicribens, Omnium inquit' errantium derum meatuonterque ea Solis oe Lunae, contrariu muri
agere cursum,id est, se,illo stemper in dextrapraecipiti. Vocat aut e munia primiι mobile, qui ab oriete semper in occidente mouetur Ouidi in quoque huius rei minime ignarus,rib.Σ. Me- de caelestibussignis loquens,hoc idem intellexit, misit,
tam. Signaquesex foribus deaetris, totidemque sinistris. Vitruvius etiami quippe qui ialiquando a nobis nec tam lacer nec tam mutilius in lucem prodibit, ut in quem no par Zib F. ,σ uaue impendimus uigili j Boreabasidera describens, Inseu per Perseus inquit dexterioribu ubetercurrens basim Vergiliarum, sinisterioribus caput Aristis, oec. Hoc prolixius fortasse, quam opus erat,persecutussium, quod uidea nescio quem ex Plinis authoritateperpera intelle L contrariu affirmare. Fuerunt autem dirili Colari ut ne nominis quidem et mologiam transeamus non ὰ κῶλον,σ boue nessio quo, quod bonis ille Sphaerae author, eumpstecutus Procli interpres lirmant ,sed G κολου γ potius, quod Imminuere, incurtarequesignificat. Quod uerbum cum apud alios fre- Tib. 2. quens situm apud Nicomachum , qui de Dramidibus Ioiamh quens,idον inquit ὀι ἐώ-α. κονοσο αδ βακίς , τοῦτ'
46쪽
ita ra klκ: Ad quod Boetiusferme ad uerbum transtulit his ἰδ z.
uerbis,Vrsiunata inquit,defuerit,primosquadrato curta ' '' 'quam Graeci κολουρον uocant. Si uero duobus tetragonis demta id est,unitate, cir eo qui sequitur,uocatur bis curta, qua Graeci δεκολωρον appellat. Quodsi tribus tetragonis, ter cumta dicitur, quam Graeci τειχολουρον nominant. Et quotquot
trigoni fuerint, minus toties istam Dramidem curtam esse proponimus. Hatilenus ille. Cur aute hi circi,curti dictifus rint, exposuit Proclus his uerbis' Colari aute dictisunt,quod partes aliquas in se minime resectas habent. Reliqui a tem circi in mundi circumactu integri cernuntur: hed colu rorum partes quaepiam, quae uidelicet ab Antartacosub hori onte latent, cerni no ossunt. Vbipro Anta hco, Ar li coin uulgatis Latinis ex laribus legitur. Quod nescio, an fuerit in causa magna nimirum illius ignorantia ut ferme in his lapsum fuisse Proclum eius interpres affirmet. Curis tamen sententia ecutumfuisse uideo Martianum Capellam,cum ait: Consequens reor Coturos demonstrare, quorsi pars desuper quaedam,alia in imo uersatur occulta acro bius uero nonnihil a Proclo deflexit, qui libroprimo μιοm commentariorum in Somnium Scipionis de Coluris disseres,
Praeter bos in quifalij duo sunt Colari, quibus nome dedit impersedia conuersio. Cuius reipostpauca, quasi causam
47쪽
21 D. IOAN. DE ROL CO M. reddens adiecit: Sed ad australe uertice nonperuenire creduntur . Caeterum horum authoru inter sese dissensio colli mandi nobis, diuersamque aliam nominis rationem inquirendi ansampraebuit, eam quam in medium proferans, ne uel in minima re is lores de raudasse uidear. Itaque terisphaerae circi integri, atque unico duntaxat ira tu δε Ab simpli que nomenclatura configerentur, duos hos non ut duos, sed ut quatuorpotius semicirculos ueluti per cau
LS connexos, contemplamur. Nanque aequino halem Co
lurum in uernale tam ut dixim, ) autumnalemq; partimur: solstitialem in aestiualem oe brumalem. Vernalis autem, idem cum autumnali re Aera no est, nec rursus aestualis cum brumali. Me his tamen,licet ratione disserat,bini adsensium conficiuntur circi, quos uno nomine author uocabulorum antiquitas Coturos appellandos censuit, α - Λ κὶ λύε
βω forsan--ἀ- ου, quὸd diuisi, quasiqueper caudas incisi, atque quodamodo imperferiti in sthaerae rationesinfantur. Caeterum,utsuasit cuique nominis interpretadi copia,
non grauabor Eumibi, quoque uerba seubnectere in il d
quod ex uerbo κολώo, id est, ueto, inhibeo, dicitur cornu κο- λον,id est,mutilum,attritu, m bos κόλος, cui cornua sunt a trita,mutila, impedita, circuli mathematici, qui uocuntur κολουροι. Sed nec illa absilentio praeteribo, et sis illam κολουράαν apud Callimachum, globosem,cauamque atque exibilem interpretari. Horu autem Colurors in hac D
48쪽
IN p LANIS PH. LIB. I. 23ra Ripitiorum inquam meridianus circus: aequinoctiora, lineu,quam dimetientem ea time mundisuperius diximus, uicempraestaban Nec enim obstu quo minus eaedem lineae diuersa nomina, ais officiapro diuersa rationesertiantur.
50쪽
De circula horarum distinctoribus. Cap. II.
S V N T s in haut aera lineae, coluri de quibus modo duximus, no dissimiles. Amundi enim polis eductae aequino ctialem ad rectos angulos haud dissimili ratione in aequas
panes diducu numero tamen uariant atque natura. N
que illis numero quidem duos immobilesque, hos uero qua tuor σ uiginti mobile ue,prout mundi fuerit distositio,
imaginamur. Hac tame ratione, ut illarum una,quae uide licet duodenari gnatur numero, cum Meridiana semper linea, quae diem nobis medium, mediamque noctem sedit, coincidat atque conueniat. Quae tamen omnes, diserentiae
distinctions que gratia, punctulis notantur quibusdam, ut quae intermediae hu adiacent lineae,ipsam horarum minuitaue esse facile dignoscamus. Cum enam aequinosialis circu Ius in trecentos sexaginta gradusseretur, denuoque idem ipse a quatuor oe uiginti horis in totidem aequales partes diuidatur,manifestis me relinquitur, unicuique horarum quindecim aequatoris gradus respondere. Sed ne linearum multitudo primo assicientibus harum rerum Ironibus confusionemporius pareret,quam commodum, cosellofactume ut interlinealtastatia modo binos, modo ternos, quinos modo aequinoctiali gradus pro phara magnitudine complecterentur. Caeterum quum haec ipsi aequaliter interst
distent ut dictum iam est Ageque aliter in hac sthaera a
ridere uideamus nam quo magis ad circum meridianu a Ceduu eo magis atque magis in arctum contrahuntur non