장음표시 사용
781쪽
Iapis coueniens. Sealaru muralia ratio.
is DE RERUM VARIETATE, uiter castigati , o confoditor possera amurcae perigito bene, binosep combibat, postea eomminuito bene gle, bis,deinde cylindro, aut palmicula coaequato, G paliculis uerberato: postea denub amurca conspergito: edmaruearint, neque mus, neque formica nisi faciet, neque lute. scet neque herba nascetur: creta bule operi plurimum alberet fotaitatis. Ex So obria Hispaniae oppido, Bononia Galliae dapisspecularis aduehitu raro pedali amplior,translucidus, ac purissimus: cui peculiare est, ut vetustatem non sentiatrisfenestrarum intermediis plagis inferitur, ad continendos ultri orbiculos aut tenues tabulas alabastri transludi dilata etiam si libet retia ex aere uel marmore.
S A. CAP. LV LCAL ARVM ratio quae in oppugnans dis urbibus necessariae uidentur, a Polyabio hae ratione descripta est: murus Al B,pedes X altus, scala A C, X II pedes longa esse debet: nam admota distabit
C,Α,B, latere X LI II 1 . Cum enim duxerimus T in se, fami centum: π XII in fe , CXLIIII. igitur cum quaadratum ac aequale fit quadratis A B, ex B C, erit B C, Iaatus quadrati XLIIII quare BC est pedes sex a duae terati ex ita duae tertiaeA B. Nes igitur admodum ardua ad scandendum ies periculosa ut Racile retro agatur: quae ea
ueniunt , ubi BC ualde breuit esset: nee facile metitur, quod euenit ubi B C longa valde est: difficilius etiam O, --sam longiuimemtractimur. senta sim quos
782쪽
didi eis medj est AP, ex demonstratis ab Euclide. Ob id
dicit, dux exercitus, Geometria π Aastrologiae peritus esse debet. Cur autem DE m medio esse debeat, ostedit: quo Namsi sit proxiamius A,debilior erit scula: uerbisseri,us,nimis erecta erit. Oportet praeterea compaginationem, ex extrema esse ferro murita, inferiusφ cuspidem addi, ut terrae infixa maneat: superius uerb duci in cuspidem iuxta perpendiculum, ut apposita haereat. Omne quod mouetur uiolenter, eo uelorius mouetur, uocelerius ex per longius spatiis ab eo a quo mouetur. 9a filogistumo spatio O tardissime aut celerrime ais breavissimo non procul
eiaculabitur,logis fimo spatio fertur quato magis ab hν l
783쪽
is DE RARUM VARIET A TE, A C tripla B G ex D E, tripla E F, quae mouentur duo E quae aequali uelocitate trafferantur, et E perueniat ad D, B ad C, eiicietur B duplo maiore spatio, quam Ε: Isi Ead F perueniat B ad C,Bfexcuplo maiore quam Ε. No tamen necesse est ut ad unguem seruetur ratio Faec. Vt ueri graue pondas feratur, maiore tanto nixu anteferri illud oportet, quo e ci debet: quare instrumenti m solidius. His consit, tutis, funda fiet machina nibus modis, quor: a singuli usoriari multipliciter possunt: nos tamen bimplices tantum diu videmus,ais ex his unum bifariam diuidemus. Primus igia Funda. turft homhumui, tam uno impetu, uoce nam id plurianium refert, ut una consentiant uires, adeo ut incredibile sit circi ductus funis trabis appensus, aut baculo, unum aut plures lapides emittit. Secundus, ut tignum A B, per uim retro fle, diam in cuius capite eas Sellum fit C: ubi attatem redierit,maximo impetu agitur. Omne ees nim inflexum vi, adsuum locum redit, Gr ali, quanto ulterius eodem in tempore, nisi uis eius frangatur. Vnde fit ut duplici modo que inflediuntur, quanto magis in peditantur, eo mais re impetu redeunt, tum quia celerius nas uentur, tum quia maius Datium pertranfetint aequali in tempore. Quomodo autem per ergatas reat magatur facile ac celeriter , sepius dicti; est. Oportet autem in ligno, ferrum esse iuxta illi, us longitudinem. Sed hic modus pliaribus periaculis obnoxius est, ne frangatur tignum, ne uis languescat, quoniam vim fotum naturalem habet. Tertius autem mos Eus,omribus altis praestantior est: siris quatuor rudentes antrorsκ per quartam recti partem inflexi a perpendicula, crassitua
784쪽
L I B E R xl. 'trassitudine logioris palmi, quibus inferta su trabi ad peripendiculum, oe in superficie pendenti. In hac uerb tignum e ud fir fini mi, o ferro munium, . pro distantia Euscum castello in summiatate. Deducatur ergatis ac
troAleis, donec aequi distet uno, atque ita per recturacm quarta. Haec funda ubi dimittatur , maximam uim habet .multis aute differt abalista antiquorum, cuius is Eus plano aequi distans erat, et per rectam lineam. Huius
modi est, fi G latus ulteru tiagni plano firmiter inhaereat:
nam tunc magis contorquebit ictus cir firmus, non tamen longus, plus enim ponderis feret. Habet hic modus como, di id ut AB C D rudentes relaxari possint,ais ita celeriter intendi funda . Et etiam quia relaxati est ulterius tracti ae contorti, iunt es caciores ad emittendum. Multo etiam in emittendo maiorem uim habent, quatuor funes tigno uno:
nec ita facile frangi possunt, nec languescere.
Interussatam admiratione dignum quam uulgatum C Iepsydra. est clepsydra,nostris oenopho, magnitudine amphoris forama per vinus: gracilescit enim in collo, fundus perforatus ut cribrum, suprema pars osculum tantum habet, fit ex argitas ulmo opere: pote ex quacuns alia materia e fci:aperto superiore osculo uacua, demattitur in aquam, pletur, ad certam mensuram: inde obducto pollice ex trabitar ab ea, retineturφ, irrigatur horti pars: Cr cum
785쪽
ro DE RERUM VARIETATE cessare libet, obducto pollice aqua continetur. Hateriae ua Verum cum non solum in operibus forma, sed π ma, sorκm de in teria spectanda bit: considerare oportet quae nam, Prateria, strumento- seu in genere, seu in specie uullior t:in genere, apide meatu quae prae talla, mixtura, ligna:lapide; duriores metati is, Fei facilius stantior. franguntur plastica conuenit mixtura Inter metalia tenuitate si caelare opus est, aurism assumatur, ob pulchritudi,
nem etiam: aes sub aquis,cbabbs durior, sed facile frangiatur:ferrum contumacissimum, plumbum sub terra perens ne,argetum auri uicem supplet, aes cypriwm durius alio Q. resed cibor non uitiat:unde ua s coquinarjs utili stimum:
ita omnia metalla aliquid habent, in quo prψient. Ligna, evia cir facilitate dolandi,praeferuntur. Ais inter ea uitis in is ceu operibus subtilibus accommodatissimi , po quod cedri,buxi iuidi opera e buxo adeo tenuiter elaborata,ut scianos lapides diceres,s colos non prodidisset. vasa coqui Vasa ergo coquimuria pras antissima post aurum, ter.
Maria quae reasunt: moadsanitatem utiliora,et cibor reddulfua, prastatiora. viorer. Proxima ex argento, inde prio are: num vitrea franguntur,caetera deteriora. Plumbim erum in pidos ci
bos reddit,aes amaros,utruns erosiones uiscem facit. Se plumbum peculiariter labefacitat uim intestinorum di quod stiam faciunt lapidea uasa. Vtili c5silio usus est,qui plumabunt album illiuit aeri,nam amaritudinem sub ulit, candorem addidit nec ipsum ob tenuia talem nocere potest. C O Mi
786쪽
CHRAE. GΑΡ. LUILOLOREM aurei pro metalli sola, MetaIIapidibus adulterandis sic efficitosalis an qu omo domomaci, calchantia bisingulorun par, duῶeo c lotes aequales quatuor,salis topidei, arx i, Le uidean iams, partes tres ex unoquos: omnibus in x .
pollinem redari rue annulum. sue lapidem mergito, ut a puluere circumtegatur, ais sic in ignem in ponito perbo,
rum,extracture,urma merito recen ti.
Cornea membrana, ex qua laternae sunt, cum glutine Eisgies Zerificii mundis, in formas subigitur aqua, fguras es, imagines fnrit, omnium maximὸ nudaepuella: se; enim colore fui solidae,pulcilli combibit eandore pellucido . I et soluitur ea copago, chrae nisi irae victu. mitias refertformas, si fores uarios, herbas smixtis eo loribus, ut non κci hoc solo artificio
Specula ebalibea uocata, fruit ex aeris partisus tribus, speculorSpanm cI a enti parte una, antimcni, decimori a par, copositi G. te.Ab lihimὸ plures argentu compendii causa relinquunt. Sunt qui ex stanni libra,aeris triente colliFatis iam,ac tartari uncia, auripigmenti albi semuncia additi ac Eunec fumim emittantsuper prunas decoctis, laminas conficiunt. Deniφ exceptum metallum liquatum dentio tabulis ad re nisu inera formatis, calefa iis, est fumo lachomae turicis secatis , e uuis cinere leti alis , inspeculi figuram deis,cunt.Post aqua π arena tabulae glutino annexum levigat: iride, Oer δεο aut pumice levi: tertio, 'anni calce. Argenua utrὸ specula minore negocio miscemar, quadoquidem
ius 'per pes bimarient , qua se idpraestat quod aspea
787쪽
22 DE RERUM UARIETATE, culis requirimus,uerum er illuseritis, a minore ne frangantur periculo Mamr oreae mugines er statua, cortices ulmi ex populi mi mina erigi es. decoque, dim feruet ealeem purissimam immIttito, snec formam coagulati quoi tacitis acceperit, inde marmor candidissimum tenuissime tritum ac cribratum adde, o informas ini refccato, in umbra. Sicussa etiam fingere ticebit eximia pulchritudine, pessa exigua. areae effi- Puriferme modo, sed plenilidiora erunt,eficies ex .e, gies splen- re ac uitro pari pondere ,sedo labor carus maior. Rura
di dae. fus ex laterib. percociis ac durioribus, calce ex ferri squam Effgies du marsed dupla ratione ponderum later circalx usquamarissimae. ma constare debent: candido ovi excipi debent, aestater,
Mixtura ad ra coalescere,ais durari. multa uti- Candida mixtura ex cera alba ex modico lachrymae lalis. rignae, ceruses tant dem constat. Hac utuntur qui in agines fingunt ac sigilla,tum modulos: tenax est splendida,te
statuis ele- Materia pro statuis, operibus maioribus, firma at s u-gans de pa- tibs Cretam mollem pari pomuere fimo equino commisceaxata facilis. to, additoφ laterit pulueris ac cineris partem duodec Limndius tundito acsubigito, donec nullis sit discrines
partium demum bucetur. Inde addita rursus aqua tundi, tu subigitur, siccatur .repetatur eadem quater, quinquietae etiam pluries:conflatur. materia, quam itingere libe.at,licet in omnem colorem: ais ex ea bunt statua firmae aetenuiter elaboratae. At quis non uidet hae opera essesubtialitatis,duritiem,puli Iritia Gn,dixturnitatem, ad opes ra exqiusuissima habilitatem Das de omnibus a 3ε par ratio erit, tit mixta perfectis .imsceamuri
788쪽
MEDICI, DE RERUM V Α-rieMte. Liber XII.
. De artifici s subtilioribus. ARTIFICIA MIRA BL
gna, primum illud recensereti bet , quod αἱ B; antly ciuitatis murssperimet. Hi enimsolidi,tatefuerunt incredibili. Verba Herodiani ad cere decet: eas, trctrct enim mumta urbs, ualido, ingenti, muro, qui Mileso quaαdrato lapide constructu ideo renui iunctiara fuit,ut nemiani compositum opis, sed ex uno tantum lapide, perpemo videretur:ac nunc qMos ruinas i fas, reliquias, cum uideris,mireris ut uel eorum artificiu, qui primi extruxerint, uel horum uises qui deinceps sunt demolisi. hae cire praestitit:non enim facile esἶfoire tutium compositionem π quibui temperetur modia, tum quia uaniuersa sit ad salutem humanam . Verum qui adeo in his eruciantur quae me Ara π numero constant , non recte id agere uidentur, quandoquidem hinc ad humanam perniciam mi comparata P plurimum inter sit quid sibi uolue,
789쪽
72 . RERUM VARIETA Tt,rmi aut bores, sed certis rationibus in enari possint, et amsi nunquam alias inuenta fuissent. Irridere 'oleo eos, qui maximo studio rimantur aliquid uetusti in Geometricis A, rithmeticissi entionabius, cum eisdem principiis eos ins niti uideantur: qua b de certa compo mone medicamenti, de mixtione aliqua temperanda, de historiae Aeritate aut re
diu ratione aliqua Acendi agatuae . Unusquisar in Mathe, meleis tanti est, quanti est quod rectiὲ ab eo demonstratur. Neque praeli actior Euclides existimandus esset me, inde, monsirando quod trigonus quilibet tres angulos habet duobus rectis aequales mes plus habet authoritatis, nec plus ii, ii hae in ne quam mihi recte eandem demonstranti, ni esset quod ego ab illo, aut ab his qui ab eo didicerunt, eum
perdidicissem. Igitur insirimentoriis missilia emitentia um: tria sint generat aut enim spicida emittunt ea. recta, aut lapides rectu,aut ut fundae. in .e emittant retia matruuium nunc sequamur)catapultae scorpione agittar, balitiae fixa,abini iter θ ut funda emittunt. Non ψῆ ut nunc
de nominibus agamus: quaestio est factii: appellat quis licet
bortem,uel aptatam. Caesar, quod ueri milius est, catapulta lapides,non spicula, iaci refert. Ammianus aliter. Sed nos
regulas communes tum in his, timet alijs Satuemus. Vis O, Machinaru innis machmartam confiserit in quatuor: in celeritate reA, Dis Omnino tur, in longitudine eius quod rest , inmugnat κdinespato quadrupli - quod interiacet lotam unde mouetur ad quem, π in pro ei ratione portione r oris certa ad pontis q&od emittitur. Inspicuae onstat. lis uers, ut digitum esse alicis alae robur addunt, o recti iugi,
nem. Quod prima tria sint nec Furia, nemini dubium esse debere arbitror. At ouod proportio, sensu demonstrare o.
portet: soper scorpionein enim si paleam loco saginae psanas,propter id duod ictum nullum faciet etiani par m lon
790쪽
se emissa procedet. Quod si grauespiculum superponar,
etiam lentius ex minus longe emittetur. Est igitur aliquod medium optimum, ubi extrema ambo uitio non carent. Iadem dico de longitudine o breuitate. Sed de subtilitate non eadem ratio indetur, quoniam robore stante acfirmistat tenuitas celeritatem addit: quoniam aer minus obstat. Vbi uero petus languescit, facilius descendit , quomam aer non adeos inet. At longitudo arcus,seu mach e laestitudo,maiorem impetum facit: velut si quis bacalo langopercutiatur,mav tundit quam breui, quia, ut dictum est,mmauore circulo fertur,quorva a centro plus dictat. νod igitur in maiore circula mouetur,maius1patium peragit maequali tempore, ob id uelocius: quare maiore cum impea
Vt igitur uelocius moueaturer longius se, firmius esse Firmitatis oportet: quare ferrewm Cypur ,er crassi ,π bene tem & roboris peratum: ut si maxime durum ae flexile. Curaxero fera, machinarsile etiam molle sit, durum non flexile, necesse est tale es quatuor casenatuta,ut quoniam pori angusti mi, secundum unam ditiones. . rationem ex optima comxtione terreae partis cum aquear ut etiam in chalybe molli minutis granis constante, puros. Querb celerrime redeat ad impetum enim hoc necessa. rim est robore opus es, ac lenitate summa. Vt uero readeat,opus esὲ contractione in aduersum,tanto nisu, quanara esstuis quam inesse uolumus. Ergo funibus firmis opulest,ta fucidis quisus inuoluantur, uectibusφ quibus uerarant κr.Sed asinis tantum inest uirium , ut nisi serato motili iis deunt, quicquidsubsit, fine agger , sue murus, breui ob impetum, non ob pondur,euertatur. Impetu enim tot fertur lapis excul bus, ut referat Ammianus Marcelli sivno xibo lapide, quamuis inuit barbari fuerint ab eo,