장음표시 사용
391쪽
INCIPIT JULI PAULl .SENTENTIARUM i LIBER PRIMUS
Ex Pauli sententiarum corpore huic operi convenit adnecti, quae in Theodosiano pro redi mendis litibus non inveniuntur inserta g.
Initio pluri aruin sentetitiariam Palimpsestus Scribit, non se tientia Sizut legitur in plurimis codicibus sed si glam K quae Caput significat. Nos autem eam Semner omittimuS quia neque eXtat apposita omnibus Sententiis neqDo videtur in nitis Breviarii codicibus: Sententi Re nomen propictrcta r tinemus initio cojhiscumquc ρRrum, quoniam et illud Paulus operi suo inscripsit et sonina et juri S SCholae pro rato semper habu runt. Rubri a mutila in balimpsesto est. Apud Codiosts, qui integram eam adhibCnt, liber. alit liber primus pro patulo exhibetur. Verba ex Pauli seritentiarum . . inveniuntur inserta pati Corum au toritate Cocli Cum retinentur a Bouchardo. Si chardo et Cui cici. Hapn t eadem ad notas amandavit: qua de Causa tacuit. Huitis modi pra sationis verba otipsorum ordinatio in diversis CocliCibus di Screpant, sed in Sensu cohaerent. Omni modo evin Scopum prae SO ferunt ut potius fortasse tribui dehoant conditoribus compilationis, quam laciniis sequioris aetatis. At vero fila rici iuriesconsulti . non fouim aliqua quact pro radimendis litibus Colico Theodosi no aberant praeterierunt. sed decisiones plurimas, quast in hoC COrpore et iri Novelli S aderant. Ex quo, intelligimus manere Saepe an- ipitem ration cim. qua Cogimur ut tam rubricas titulorum quam Seu tentiarum textuni sub jradice relinquamus.
392쪽
PAULI SENTENTIARUM LIBER PRIΜUS. TITULUS I.-DE PACTIS ET CONVENTIS.
S f. r. y Dc stis rebus facisca fossumus, de qui us transigere lices ex his enim pacti obli
Sens. a. Omne lactum poSteriore pacto dissolvitur licet pariat exceptionem. Int Ars rotatio. Si de una re inter ipsas personas duae pactiones fiant posterior Valebit. Sext. q. Facto convcluso Aquitiaua uisulatio su0rca solet, sed consul ius est huic quo us euam subiungorer quia rescisSo quoquo modo facto, foeam ex uisugam rogetirofess. Ireprelasioue nou eget S Sens: Ne luci Contra leges, neque contra bonos mores PaCiSCi POSSUmuS. Interprotatio. Si inter aliquos conveniat vel des admittendo crimine, vel inserenda violentia, vel faciendo quod lex Aut honeStRS prohibet, aut de rehus alienis aut si de bonis vivesntis aliquid paciscantur haec pacta ValCre non P AAiant. Sent. ue De rebus Erigiosis et conveniri et frausi ero fossumus. I fors erations nou CL I. Seu . o. Post rem iudicatam pactum, nisi donationis causa interponatur, A rvari non
Interpretatio. Post rem iudicatam pactio inter 'os qui litigaverunt tunc obtinet firmi intem, si des summa quam iudicio constat s m dictam ab eo qui vicit aliquid concedatur.
ΤΙΤ. II. DE PROCURATORIBUS ET COGNITORIBUS.
Palimpsestus, sicut et omnes Ereviarii codices atque ipsius antiquae editioneS, Sententias non numerat: noS Rutem numeri Κ, onS Hi Stinguimus, eXelia plum Hatriami A sesquentes, ut singuli textus libri facilius inveniri posSint. Omittit otiam Palimps stus v. Seu evita. quod multi cod. et Hactnel Scribunt, initio Singularum, ne ini Ac eantur Quin interpretiationibus, quae labes inficit editioncm Borichardianam.' Prima haec sententia id est in Palimps. Et in multis Ureviarii codd. Haeuel eam uou invenit nisi in codd. Monti SpeSulano H. 136. et in Parisidiasibus ψ. 12, 4. o3, ot Supplom. latin. 65. Sichardus pariter omisit in Suis editioni tuis lar viarii. Cuincius primus enm Evulgavit, ex Meti exemplari. Quale eXemplar fuerit ignoramus: Sod ne illud praustare opinemur. duo certo prohibent: Silentium longo plurimorum Cocli Cum, quibus Dosior Pa lim pSestu A ACccidit; omissio praetercu eiusdem sententiast in Epitomis de antiquiori Breviarii textu compositis.' Haec sententia non respescitur in codd , praeter Varisien SeS . Ο3 et 4. os, Eporten Aom Primum et Ait relianen Aum po7. Reliqui codices et editiones Si Chardi Ea carent. CuiACiuS eam evulgavit, fontem eX quola ausit non indigitans.
394쪽
PAULI SENTENTIARUM LIBER I36x Sent. I. Omnes infamCR qui Postulare prohibentur cognitores fieri non possunt etiam VO'lentibus adverSaTHS. Ini PDTetatio. InfameS Sunt qui propter aliquam eulpam notantur infamia. Et ideo tales personae ad agendaS CRUS , nec mandatum dare, nec suscipere ab altero possunt: etiamSi hoc eorum adverSarii acquiescant. Sext. a. Feminae in rein suam Cognitoriam operam suscipere non Pro bentur. In torpretatio. Feminae licet procurationem Ruscipere prohibeantur tamen si dominae et procuratrices liant pro re iam Sua y agere possunt. Sent. I. In rem Suam Cognitor Procurato e ilist fieri potest qui pro omnibus postulat. InfQvs Potatio. NeC Procurator in causa aliena, nec Procurator et dominus ut pro re δsua agat infamis persona fieri potest Sent. Actio judicati non solum in dominum aut domino, s d etiam uesredi et in hEredem
Infors rotatio. Actio de eXecutione iudicatarum rerum, non solum ipsi auctori, qui egit, competit, sed et heredi Similiter datur nam et heres victi ab herede vi toris ad solutionem iudicati nihilominus retinerui .
Sens. I. Mandari poteSt Procuratio praeSenti, et nUdi S verbis et per literas . et per nuncium, et apud acta Praesidi S, et mastiStratus. Interpretatione noT digret. Mul P. Procurator RUt ad litem, aut ad Omne negotium, aut ad partem negotii, aut ad ress administrandas datur. In te TDPetatio. Procurator eas tantum res agere potest quas sti evidenter constiterit suisse commiSSAS.
Sent. I. Qui negotia aliena gerit, et honam fidem et exactam dilixentiam rebus eius Pro quo intempnit praestare debet. Asa sententia interpretatione non indiget a. SenI. I. Tutor post finitam tutelam si in administratione duret, actione negotiorum gestorum pupillo vel curatori estus tenebitur. IntePDPetatio. Tutor si peracta tutela, id est impletis pupillaribus annis voluerit init Sa administratione persistere de actis negotiis Pupillo vel curatori eius non tutelae sed negoti arum gestorum cogendus esSi roddere rAtionem. Sent. I. Si pecuniae quis negotium gerat usuras quoque totiuS temporis praestare cogetur et periculum eorum nominum quibuS collocaVit agnoscere Si litis tempore solvendo non sint
396쪽
PAULI SENTENTIARUM LIBER I363 hoe enim in bonae fidei iudiciis Servari convenit.
Intorsu tatio. Qui pecuniam exercet alienam, usuras eius rekrmare cogenduS CSt. Et si ininus idoneis PersoniS de hac iPSa Pecunia forta ASe crediderit. pro ipAorum PersoniS, quae solvere non POSSUnt, damnum i PSC, qui talibus personis credidit sustinebit.
y. Mater, quae filiorum. Suorum rebus intervenit, actione negotiorum gestorum et ipsis et eorum tutorii, HS tenes itur. Intorsrettatio. Mater, quiae Se in retinendis rebus siliorum miscuerit, tam ipsis, quam tutoribus eorum I CROtiorum geStorum CORetur reddere rationem.
Mul. I. Pilias familias aut AerVus si negotium alicuius gerat, in patrem dominumve peculio tenus ac tio dabitur. In toro rotatio. Si si iussa milias aut servus sine iussu patris aut domini nctgotia gesserint aliena, et ex hoc inveniuntur obnoxii, tantum damni pater Vel dominus sustinebit, quantum in Eorum peculio potuerit inveniri. Sens. 6 Si pater vel dominus servo v l filios milias nEgotia aliena agenda commiserit, insolidum tenebitur. Interpretatione non indiget. Sent. 7. Pater, si emancipati lilii res sine ulla exceptione a se donatas administraverit, filio actione negotior ura gestortam tencti, iliar Infars DCtatio. Si pater ea, quae emancipato filio Aine aliqua Conditione donaverat, administrare praestina sit, filio emancipat O pro hiS, quae in rebus eiUS geSSit, ne otiorum geS-t Crum tenebi Iur a Iti OD Q. Sens. S. Qui, quum x tutor Curatorve non eSSec. pro tutore curatoreue res pupilli adultive administraverit, actio no negotiorum gestorum pro tutore curatCreve tenebitur.
33t. I. CaluinniCAus est, qui scien S prudenSque per stAudem negotium alicui comparat. Sententia interpreta ione Dori indistet. Sent. I. Et in privatis et in publicis iudiciis onanes calumniosi ex fra ordinem pro qualitate admissi plectunt Ur. Interpretatio. Qui apud cunctos iudices aut privatos a fuerit de calumniae obiectione CODVictUS, non eXSpectata ordinis sententia, Pro ut causa fuerit, Supplicio Subdatur.
SeuI I. De his criminibus, de 3 quibus quiS ab Soluti S CSt, ab eo, qui a Cusavit, refricari
Sententia interpretatione non indiget. Son . a Filius aecusatoris, si hoc Crimen, quod Pater intendit, Post liberatum reum per-Sequi velit, ali accusatione removenduS CSt. Sententia interpretatione non indi eῖ.
398쪽
Ista interpretatione non indiget.
ΤΙΤ. VII. DE INTEGRI RESTITUTIONE.
Son . I. Integri reStitutio eSt redintegrandae rei vel causae actio. Ista interpretatione non in F es. Sent. a. Integri restitutionem praetor tribuit ex his causis, quae per metum et x dolum,
a fatis gesta OSSe dicuntur. Ititsus retatio. Integri reStitutio dicitur, si quando res quaelibet aut cauSa, quae Perie rat, in priorem Stat m rei aratur, Vel id, quod alicui sublatum est, reformatur. Hoc eniim quod per Praetorem antea fiebar, modo per iudices civitatum agendum est: ita ut eorum Causae vel reS in integriam re 'Ocentur, qui aut timore 3 potestatis alicuius compulSi sunt, aut fraude vel errore decepti Sunt, aut per Captivitatem vel qDacumque iniusta necessitate substantiam suam aut statum ingenuitatiS Perdidisse nos antur: aut si qui pro necessitate longinquae peregrinationi S abSeniant: vel ad restauranda ea, quae in damnis minoribus gesta eSSe Pro
Sent. I. Integri reStitutio plus quam semel non est decernenda: ideoque causa Cognita
In fors relatio. Ut in integrum res vel causa rὰdeat, non nisi semel a iudice potest cognita causa PraeStari.' S ut. y. Integri restitutio aut iit rem compelit aut in personam. In rem actio con etit, rurra is sa, qua res agitur, revocetur in 'ersonam, aut cir ad pii poena infra annum, vel simpli post annum leti 'sfest. In tes Dp vetatio. seu fies de revocanda re sei causa integrae restitutionis benescium stetitur, aut in rem aut in personam agendum est, id est, tit res ipsa, de qua agitur, qtiae sublata est, reciliatur Et qui tu in personam actio iniandi coepe it, si qtii res indebile abstulisse convincitur, id, quod sublatum est, in quadruplum reformars debet: post annum uero in simplum. Sens. 5. Si aliquis, ut se clQ vi latronum vel hostium vel populi impetu S liberaret, aliquid
impetu libet Aret, causa mercedis, ut evndesret, aut promisit aut dedit, hoc pro irae tu se dedi SSenon poterit allegare, nec revo Care quod dederit. Sent. o. Servus per metum mancipatus quicquid acquisierit vel stipuIntus sit, ei acquirit, qui vim pasRUN eSt. InteΓDDotatio. Si, quum domino vis infertur, servum metu interveniente dederit, et apud eum, cui datus fuerat, aliquid quolibet pacto acquisierit, quum servum is Surn dominus, C HUS est vis 9 illata, reperit, ad eiam ornnia, quae Servus acquiSi erat, pertinebunt. Ssur. 7. Vis est maior rei imp tus, qui repelli non poteSt. Sententia interpretatione non indigcti. Sent. S. Oui quem in domo sita JM in lusit, ut sibi rem manciparet aut promitteret, eXto Sisse mancipationem videtur. Intersere fatio. Qui aliquem in domo sua inclusum δη, quascumque pG ur sextus pag. 3679
400쪽
ei scripturAS CX torSerit, non Valesbunt. S/ur. V. Oui quem ferro VinXSerit, ut sibi aliquid traderet vest venderet, vim intulisse Vi
Ista sententia φ interpretatione non indiget. Mut. m. Qui in CSrcerem quem detrasit, ut aliquid ei extorqueret, quicquid ob hanc cata sa1n factum est, nulliuS est momenti. Interpretatione non indiget.
Sent. I Dolus a eSt, qUulat almes agitur, et aliud simulatur. Sententia interpretatione non indiget. Sent. P. Oui ' dolum vel metum ad Ebuit, ut res ad alium transiret, uter iust de vi Et dolo actione tenebitur. Sententia s interpretatione non indiget
ΤΙΤ. IX. DE MINORIBUS VIGINTI ET OGNOUE ANNORUM
Sent. I. Minores XXV annorum, si aliqliod flagitium admiseri int, quod ad publicam coercitionem spectet, et ob hoc in inte rum restitui non possunt. Inters Petatio. MinoreS aetatC, si erimina graviora commiSCrint, per aetatem Se non
Sent. I. Oui minori manda' it, ut negotia Scia agat, ex eius persona integrum restitui non potest: nisi minor sua sponte negotiis eius; interve nerit. Interpretatio. Si quis maior annis minori per mandatum negotia Sua agenda con miserit, eX porgona minoris integri restitutionem accipCre non potest: nisi forsitan mirior sine mandato Vol intarie Se Causis mis erit alienis. Sens I. Si maior essectus res, qua A minor exit, Pacro vel Silentio Comprohavit, adversus
hoc quoque in te e . restitui frustra des 1 erat. InfEDΡDotatio. Si quis id, quod minor aetate gessit, postquam maior effectus est, id est usque ad expletum vicesimum octaviani annum, silentio suo ' est taCiturnitate reVocare noluit, de hac re integri restitutionent petere non Pot St. Sent. ψ. Si minor minori heres ex istat, ex SUA persona, non ex desuncti in integrum restitui poteSt. ΙntEDDPQ alio. Si minor minori supcesserit, non eX PerSona dem ricti ille, qtii hes reg est, Sed CX SAn rixesi e potest; hoc est, si ille . qai destinctuS est, Viginti triuia ἔψ annorum sit, et SueCQdens viginti, ex istius, qui suecessit, aetate tem Pora ComPUtianda Sunt. Scut. s. Minor se in his, quase fideiussit vel sidepromisit vel spopondit vel mandavit, in integrum restituendo, reum principalem non libCrat. IntErpretatio. Si minor maiorem si dedicat, licet ipse teneri non possit, tamen quem fidedixit, teneri pol St.