장음표시 사용
401쪽
quaeque ad usum vitae, quum res poscit,accomodari queant: quales sunt poeticae, tum apologi Aesopici, prouerbiorum α sentetntiarum,quibus senius communis addiscitur. Exclamet hic aliquis, ecquando tandem omnia haec legentur λ a viris co firmata iam aetate,tum etiam senibus eo tempore, quo vel ludendum esset,vel nugandum. Nam si quis quantum inlusionibus, quantum in colloquiis inanibus, saepe etiam noxiis, quantum in torpenti otio columatur temporis, expendat, comperiet plane lus omnibus quae dixi percurrendis, atque aliis multo plui inis affatim superesse. Abundamus tempore, si prudenter distensetur, quod male impendendo sit arctissimum. Quedd si idem non possit per te legere omnia ,habeat, ut moris olim Romanis fuit, lectorem, quem distincte,docte,expedite recitantem auscultet. Cum historia coniuncta S complicata erunt vitae publi- Philosoce ac priuatim instituendae praecepta. Quae uniuersa insti- phia motutio eo pertinere debet, ut rectus quidam Ordo coseruetur, rum.& sua cuique maneat debita officia ne quod natura δε recta ratio inserius esse iubet, fiat superius: hoc aute quod authoritate praeditum esse couenit,vilascat, nec ipsius imperia audiantur: quodque instructum esse prudentia par est, stultitia in se do minari linat. Ergo natura corporis atque animi explicata, nemo est vique eo a sensu omni, ac iudicio alienus, cui non illico manifestum fati& certum,corpus debere obsequi animo, in animo vero motus rationis expertes rationi ipsi dominae ac imperatrici, videlicet unde homines sumus: δc ex iis rebus inter quas vertamur,simillimae, coniunctissimaeque diuinae illi naturq, quae regit omnia.Nec dubitandum est, quin ea ordinatio in homine tuerit, quum ille primum e manibus artificis exiret sibi relictus: quippe opus quodcunq: ita est plenissima, ac persectissimum, ut est eius opifex peritissimus, atquς optimus. Sed enim uero omnia sunt per scelus inuersa,vi superiores partes depol cat sibi inseri us,alfectiones colendant pro ratione audiri, ratio victa& oppressa obmutescat,& seruiat assectuum lcmeritati .Hς cestaeterna in homine militia, seu pu na verius: inque eo est perpetuo laborandum, & connitendum , ne domina superet ancilla,in quam tyran idem exerceret acerbissima, & ab homine degenerare cogeret in bellua. Ad suppetias serendu rationi cuncta moralis philosophiae prςcepta sunt comparata
402쪽
velut exercitus quidam . inuare noscendus est homo totus intus & soris: intus vero in animo assectus & mens, affectus quibus incitantur rebus,vel augescunt, quibus contio cohibentur, sedatur,tolluntur. Hoc demum est homine seipsum nosse, quod veteri sapietiae monitu iubemur facere. Sed haec ostensa esse iam oportet in disputatione de anima, quemadmodum vero affectiones animi subdetur rationis authoritati & cosilio, huius obseruationis. Mens aute nostraea tenebrarii densitate obducitur, ut id tu i spiciat:assectus enim eccato incitati ingente atq; obscit Asimani caligine ab ocuos rationis offuderunt,opus est ratione quapiam liquida &minime perturbata. Ea vero qua nam esse vel potest alia,vel debet, quam diuina 8 multis, & maximis de caulis: siue quia illa est omni u sapientissima, siue quia nostrae coditrix, atque ideo canon illius,& regula, ut ad nulla possit rectius dirigi: siue quod via, qua ad Deum veniatur, qui est hominis creandi finis, qui melius,aut certius, quam Ueus ipse indicarit ZErgo ex Dei doctrina pr cepta disciplinς huius erut nobis haurienda. Deum nemo vidit unquam. Dei interpretem atq; internuntium habemus Christit Iesum, noeiul de coditionis,
cuius reliquos omnes, sed filiu,& quidem unicu, qu:q; semper est inlinu patris. Filii interpretes sunt eius discipuli,tu discipuloru auditores,& alii deinceps sancti viri: tametsi hoc riuus iste est purior,quo propinquior suo fonti. Ex horum doctrina & dictis velut remedia colligetur morbis animi,ut sub rationis manu & potestate affectiones subdantur: ordinatione hac costituta,& quoad licebit fundata, probe sese homo geret secum ipse,& cum Deo,& cum homine superiore, inferiore, pari,siue priuatim,siue in familia, siue in re comuni omnium & publica, siue foris cum exteris. De institutione hac co scribetur liber aliquis breuis, perspicuus, Christianae pietati per omnia consentiens, quem magister enarrabit. s. c. Scriptores humanae sapientiae tractationem hanc de mota, . ribus quatuor in partes secuerunt: in eam quae priuatim cu- ... iusque animum ac mores informaret, quam Ethicennii eam' quae familiam componeret, quam conomicen:& quae coe-
ξ μ ' tus, congregation Esque populorum regeret, quam politicen nominarunt. Addita est portio illius quaedam de vitae officiis mediis, quae non tam insorinatione illa naturali continetur, quam posita sunt in more, & educatione cuiusque
403쪽
regionis & populi. QIIae ab eis sunt his de rebus monimentis literarum posteritati relicta, ea per se quisque priuato suo studio euoluat. Sciat modo se inter spinas per loca obscura ingredi,vi suspenso vestigio incedat, nec usquam pedem securus figat, nisi ubi lucem nostram admouerit eaque ostenderit tutum esse illhic subsistere. Neque enim plus illis tribuemus quan uis maximis &acutissimis ingeniis, quam quantum illi cum Christianitate consentiunt, hoc est homo cum Deo. Extantri Ethicis decem Aristotelis ad Nicomachum filium volu ina, quae quibusdam non ad Nicomachum placet esse scripta sed a Nicomacho: quod Cicero in libro de finibus quinto sub significat. Laertius in vita Eudoxi author est Nicomachum Aristotelis filium dicere Eudoxo voluptatem fuisse summum bonum, quς sententia est in Ethicis. Suidas sex illum Ethicorum libros ait reliquisierin quo ambigi posset sint ne hi decem, qui Aristotelis inscribuntur, an duo illa magnorum moralium, an octo ad Eudemum. Sed cuiuscunque sint authoris, certe Aristotelis nomine viginti habemus libros de moribus , quae magis adstiendum & disserendum faciunt quam ut moueantur , qui audiunt,aut velint ita viuere.Simile est huic opus diui Thome Aquinatis secundae partis summae, quod duos in tomos . diuiditur, scriptoris de ichola omnium sanissimi, ac minime inepti. Hi libri concinnati sunt partim ex sacris, partim ex prophanis scriptoribus, tum receptis vulgo opinionibus.
Multis in locis facile intelligas secutum illum este alienum
iudicium, suum non adhibuisse,quodsiit ei commune cum scholasticis. Magis admouendum conserunt Platonica, quae sunt de moribus, Xenophontis commentarii de rebus Socraticis, Plutarchi,quae sunt ite de argumento morum, Ciceronis de finibus,Tusculanae quaestiones, Laelius,& Cato maior, Senecae de beneficiis , de clementia de consolatione ad Martiam,& ad Albinam matrem de vita beata, de tranquillitate animi de breuitate vitae,de ira, Epistolae ad Lucillium: quae in hoc fuerunt scriptae, non tam ut mitterentur, quam ut in unaquaque quaestio aliqua tractaretur de vita, & moribus formandis. Boethus de consolatione philosophiae, Petrarchade utraque sortuna. Praeceptor in his erit sanctus,incorruptus, qui nihil det ostentationi: tum prudens
non modo in maeris disciplinaru generibus,sed in vita etiacommu
404쪽
communi. Tradet sic bene vivendi praecepta , ut Non sciant solum , sed incitentur ,&velint bene agere, nempe erudito sermone,atque efficaci multis tum sententiis grauibus,tum
actorum exemplissulto ac munito. Nec habebit satis indicasse hoc este bonum, malum illud. Sed rationem addet, cur quicque sit tale, cur ab hoc fugiendum,persequendum illud. Vitia nihil habebit neceste curiosius, ac subtilius explanare: utinam malum ne sciremus quidem .sed quado in ciuitate, S cce tu hominum alii aliis magistria piat ad flagitia, & malum quamlibet a praeceptoribus celsitir, ignorari tamen ab hominibus non potest, obuium ubiqueat pectui & auditui. Vitia duo Idcirco rationem hascineo velim teneri, ut quum duae sint
rum oene vitiorum formae,altera earum quae animo continentur, uti-
ium ' litatis ac voluptatis cuiusque expertia, altera quae in corpus cum delectatione sen suum aliq ua manant Illa quae sunt animorum , explicentur . & retegantur fuse, tanto scilicet aperti sis eorum foeditas ob oculos ponetur: ut in superbia,
ira , odio , liuore, quae animos hominum vexant, & cruciant: nec emolumenti quicquam adterunt, ut non iniuria seriae nuncupentur : ea vero quae vel delectant, vel ho
minum utique iudiciis prosunt , etiam si omni carent pulchritudine, tamen quia voluptatem prae se ostendunt, hoc est dulcem perniciem , S simulachrum quoddam naturalis desyderii malim obscure &tectius tradatur,insectado grauiter,atque ostendendo quam tetram& in praesens turpitu, dinem adierant,& in polierum poenitentiam relinquat. In quo exemplorum deesse nobis copia nequaquam potest,n. veterum tantummodo, sed quae quisque viderit, etiam homo perquam adolescens.Nec velim periclitando esse co- nita,tranent enim saepe eum, qui semel de se gustarit:& in is est violenta consuetudinis dominatio, facilius erit a nun tuam gustatis abstinere. Ac quemadmodum Lacedaemonii eruos ebrios liberis suis offerebat,ut hi aspecta in temuletis foeditate oris , absurditate dictorum ,factorumque ab
ebrietate abhorrerent. Sic fuerit operae pretium monstrare iuueni tristeis exitus, quos voluptates plurimis attulere. Eudem in modum sit mihi dictum de iis vitiis, quaecum populari utilitate sunt coniuncta: quod genus habentur auaritia, astutia,fraus,vitio,quae praua illa imitatione utilitatis non
paucis allubescunt. Illa vero sunt omnium perniciosissima, quibus
405쪽
quibus laus etia atq; approbatio accedit.Nam qua id,quod Virtuti est proprium, transfertur ad vitia, quid spei fit reliquum misero hominum generi S ad sagitia proclivi, nisi vicem pia abominatione, qua deterrebatur a scelere, ruant Omnes in capitalia facinora de quibus etiam palam perinde glorientur,ut de virtute 3 Huius notae scelera sunt caedes .hominum,& crudelitas belli, & apud quosdam honestissimarum matronarum constupratio. In haec vitia ex ipsa hominum natura sumenti est oratio,& iudiciorum, deceptio
ratefacienda. IDisputationes sint in his graues de quaestionibus vitiorum & virtutum. Licebit hic plus paulo altercari, qu)m in ii Ohe, conomicis aut politicis: sed de iis potius quae ad diffinitionem spectent naturae affectuti, quam ubi dismnitum iam,&constitutum fuerit quemadmodum sit vivendum. Vitae officia ex prudentibus,& bene educatis in populo . discuntur. Sunt enim singulis nationibus sua .Sed a prudentibus in quoque populo esset curandum,ut ex iis ciuitatibus quas ipsi adiissent, ea desumerent ad usum tuorum, quae re clis estent iudiciis consentanea. quaeque peruersos suorum νmores corrigerent, prouiso ne ingenio suae regionis aduersarentur. Nam sunt quaedam Germano congruentissima, parum apta Hispano. in his vero locorum, temporum, bOminum distinctionibus moderatrix est prudelia, quam ubique praesto adesse conuenit. Graeci olim de osticiis scripserat Panaetius.& Hecaton. Sed nunc sola habemus Marci Tullii: quae ad Christianismum diuus Ambrosius transtulit. Sunt & a Ioviniano Pontano nonnulla de magnificentia, de conuiuentia, atque huiusmodi tractata, no adeo,ut res tanta poscebat, plena. Rei familiaris cura non ad quaerendas aut conseruan- οπο Ποτdas opes reserenda est,ut fere Gentilitas putauit, sed ad quie- mkς 'tem, dc tranquillitatem familiae: ut commode transigamus vitam, sitque domus sua unicuique velut portus quidam molestiarum ,& curarum. Itaque assignandum est cuique in ea tuum, munus maxime aptum, ne quisquam sit in ea otio sus, ne ve alienum officium inuadat labori, aut commodis suis consulens. Tum ut bene,ac salubriter pascantur,utiliter vestiantur,commode habitent, bene velint inter se, domum ipsam, non mimis, quam patriam diligat,nutricemq, qua D dam
406쪽
dam esse existiment, seu matrem verius.Dominus sit pra ctus,& exactor omnium, quem ut patrem ament omnes, revereantur ut dominum illique uni supremum sit ius in cunctam rem familiarem. Haec est familiae institutio,de qua pretcepta edet philosophiae moralis pars illa, quae a Graecis
Οικονeμικὴ nominatur. Scripserunt de illa Xenophon Atticus, qui reliquis plurimorum iudicio anteponitur.Aristotelis opus no extat integrum. Multa hac de re sparsim a Platone, & Plutarcho dicuntur, qui etian raecepta connubialia composuit, ut Erasimus librum de matrimonio,& Franciscus Barbarus de re uxoria multis in locis inanem.Nihil est Opus auditorio vel prae ceptore, non dis putationibus, sed colloquiis cum patribu Stamilias prudentibus,quale est Socratis cum isomacho apud Xenophontem.
Respu- Respublica ad quietum, pacatumque conuictum perti-blica. net,ut ciues mutuo iuuent:& libenter & benevolo. Charitas communicatione utilitatum exleditur, quies ab eadem charitate con seruatur. Verum ubi charitas abest, iustitiae officium in eius locum succedit, non illius blandarac inermis, sed armatae potestate, ac viribus, quae frenos concitationi animorum imiciat. Et quando sepenumero non potest unus iustitiae administer omnia obire, quae in 'ciuitate iustitiae opem
implorant, electi sunt alii potestate vel pari, vel impari, qui
magistratus,& iudices nuncupantun r. Hac ergo est forma reipublicae, haec philosophiae politicae conlideratio , & cura, quo S affectus esse conueniat ciuium inter se, subditorum erga principes,& magistratus,magistratuum inter se,& aduersum subditos, quae ex his affectibus actiones,& opera nascatur linuum vero dicitur, quod ius cuique in rem,aut homines, iam leges inseruntur: na politica visciplina solos inso Omat animos,& mores ciuitatis:quanquam attingunt non raro haec mutuo,utiqges multae ex politica sint,& econtrario.
Neque hic magistrum requirimus, neque disputationes, sed cam animaduersionem,quam initio diximus de affectionibus animi,ac moribus .Hinc usum rerii in soro,& curia. Senes non nunquam de re publica inter sedisserat seniliter adamissi eo inuenibus,ut ab eis S rerum peritiam, & morum prauitate accipiant: qua grauitatem, que admodum praclare ait Cicero,minime contentiones decent. Quocirca cauillatores S pertinaces publicis consiliis nequaquam sunt ido-
407쪽
nes: quoniam nihil est in vita,& moribus hominii, quod detorquem,ac inflecti a recto cauillando non possit. Solicitu vero magis esse de victoria, quam de veritate, prudentiam corrumpit,ut idem inquit Cicero. Administrationi rei publicς opus est iudicio sano, integro, solido magis, quam arguto, aut acuto,ingenio frigidota tardiusculo potius, quam feruido,ac praeceleri: ut simpliciter quae sint dicta in consilio,accipiat,multumq; de eo apud se cogitet prius, quam iudiciumentis suae proferat: facta vero in sententiam recte censentis transeat line conteti 1,N spinosis subtilitatibus,anxius magis de comuni bono, quam de existimatione sui. Ideoq; ad regendos populos Romanus, quam Graecus, melior ,&Gentes ad Septentrionem, quam aci Meridie. Populari enim& carbonaria trutina appendendus est plerunque populus, non exacta illa aurificis statera. Rector conuentus hominum haud ignorabit sese velut aedificii totius architectu esse quemadmodum scite Aristoteles docet,ut iubeat, ut vetet quid in ciuitate fieri oporteat,aut secus. Quare conuenit eu si no sigillatim exacte, generatim certe & summa quadascire,quorsum disciplinae,& artes omnes pertineant,quae illarum origines, fines, materiae,actiones,& earum quae manibus exercentur,& quae solo constat ingenio:ut norit, quid quatenus, quo modo iit in ciuitate admittedu,aut ab eo propellendu .De republica scripserunt olim Plato primus : siccudum cuius institutionem tum demum vivent homines, qua aliqua existet ciuitas solis sapietibus habitata. Idem Vtopiae cotinget Thomet Mori. Legenda tamen & Platonis respublicata eiusde leges,atq: haec ipsa Viopia,ex quibus non pauca annotabutur regimini ciuitatum perquam utilia. Aristotelis octo libri politici plus habent quc hominum & ingeniis,& usu confirmatis iam moribus confruant, ut fuit vir ille prudentissimus, & calletissimus senius communis.Cicero innis libri de legibus tres lectu sunt periucundi, nec fructu carent.Sed eiusdem de republica volumina delyderamus.Isocrates Nicocli regi dat praecepta, tum subditis in συμμη AMNqui in tractatione locorum communium est cunctus viso let. Xenophontis Cyri educatio quan uis a Cicerone , &aliis veterum apprime laudata, nimis tamen videtur mihi militaris. Agapetus ad lustinianum Augustum documenta quaedam compotvit de reae. Christiani Princi
408쪽
pis institutionem Erasmus scripsit. Francisci Patritii de republica.& regno duo legimus opera iustae magnitudinis,in quibus dicta & facta multorum congessit, de suo pene adiecit nihil , otiosus multis in locis,ac segnis , quod sit ne delectu aggregauit,&line censura, quae duo in adducendis exemplis
potas simium requiruntur. Haec est ars principum consiliariorum, iudicum, denique eorum qui ciuitates,& gentes
Formae ciuitatis adnexae sunt i Us, quaru origo&processus ad hunc sere modum haben Hominum ciuitates,accouentus omnes aequitate sunt velut glutino deuincti, quippe quae est conservatrix, & anima cuiusuis humanae socie-tatis. Quae sit vera aequitas, inueniet ratio,non quaelibet, sed pura & magna vi naturae incitata , vel illustrata monitis sapientiae. Nam qui vel perturbantur affectibus, vel iudiciis sunt torpentibus, nec ullis philosophiae praeceptis erigutur. aegerrime ad ιοῦ quitatem intuendam perueniunt. Superiores illi, qui sunt de rara in populis nota,ςquitatis illum ceu fontem in rivos deducunt pro locis, pro temporibus, pro ingeniis hominum, ut praesentis societatis usui conducat, quae
lex dicitur: qui vero legi parere alios cum potestate cogit, Philoso iudex, siue lex loquens. Quocirca manifestum sit philophi est de sophi esse de aequitate tractare, &ex ea derivare leges, nec aequitate ullius artis alterius esse potest: quique olim populis le-
tractare. ge sanxerunt philosophos fuisse constat, Draconem, Solo nem, Lycurgum, quique de republica & ciuitatibus componendis documeta tradiderunt. Q ut vero leges has latas iam& receptas tenent, atque interpretantur, iurisconsulti sunt dicti, quod ab eis quid sit ius in quaque re sancitum, rogamus. Si quis satis putat se munere iurisconsulti facturum legibus his ediscendis,ut eas non aliter quam index quidam teneat, is nimirum nihil aliarum facultatum indiget, ac ne . ingenio quidem ullo vel iudicio. Sin vero id demum est veri&persecti iurisconsulti munus,ac prosessio,vilegii sensa &mentem explicet, ut quaesit in quaque lege aequitas , id est, . qui vigor, quae vita, quas conseruari, qu6que tempore expediat, quas antiquari, nimirum philosophia huic homini est
opus, mediocriter quidem naturali, sed morali plene, ac absolute: tum vero non sacerdos ac professor fuerit Romanarum aut Hi spanarum legum, sed quod Celso , dc Vlpiano
409쪽
placuit,boni &aequi. Cuius artem permagna aliqua exco- Ars tragitari ingenia equidem percuperem, quam futuri iuriscon- denda fulti addit cerent,quae ars iustitiae vocaretur: ne tot subinde aequi Min unaquaque ciuitate accumulandae, atque ex aggerandae so- boni. rent leges aliae super alias sine sine , di sine affectu. Cicero persona L Crassi cogitasse at i quando se scribit,ut ius ciuile in artem redigeret, generibus primum assignatis, hinc sormis, quae a generibus penderent. Sed id breuiter percurrit,&per transennam ostendit,utili hic alia. Aristoteles initia signauit quaedam, sed in re suo intricate per geometricas Marithmeticas proportiones. Posset tamen aptius id fieri declarandis primum naturalibus, id est, quae essent uniuersorum hominum lentui ac iudiciis consentanea . hinc quae varietatem opinion si recipi ut, de quibus alia rectis iudiciis in plerisque congruunt, alia in more tantum & consuetudine sunt posita, mutanturq. temporibus, locis, personis, habent tamen qui inter se dissentixit, probabilem quisq; opinionis suae rationem: hqc postrema ad iudicium hominum in quaque ciuitate prudentium essent releganda. In duobus alteris contemplandum quae magistratus sit erga priuatum cura, quod iussum, quod imperium, quatenus liceat,&fas sit: quae priuati erga magistratum obedientia, qui honor,quae dignitas. Magistratus inter se qui quibus potiores, quorum partes in re publica magis necessariae,vel honestae. Privati inter
se quo modo legerent emendo,Vendendo,locando, conducendo, permutando, donando, accipiendo, promittendo,iis quae prosint sibi, parandis,& conservandis,iis vero quae obsint, auertendis: quae praemia & honores iis , qui coetui pro-iuissent, quae poenae& supplicia iis, qui laesissent: quae litium
ratio,sive quid vitii velis, siue tuum repetas, quae tuendi, quae excipiendi,aut negandi. Ad quam singula istoru accommodari norma natura, & recta doceat ratio siue in uniuersum, seu pro ingeniis generatim locorum,temporum,hominum. Ante omnia leges sint notae omnibus. uis enim liben- Conditer se vel duci, vel custodi incognito committit 3 inuae vero tiones boest iniquitas ignorantia legis crimen non defendi,quum le- nα legis. es tamen ignorenturὶ Itaque leges ignotas statuere decipu-a3 est tendere, non regulam vitae tradere. Minus est cauillo&insidiis occasio in re omnibus perspecta: quippe in obscutis dc occultis locis insidiae si uut, non luci,aut in frequentia
410쪽
sub tot oculis,lestibus atque arbitris eorum, quae gerantur. Notae erunt, si breui sint, ac dilucido sermone conscriptae: quales sunt leges optimi ac sapientissimilequm latoris Dei,& discipulorum eius. Si paucis , & maxime propriis Verbis res exponatur, tantum erit ad notationem aequitatis dictum, quantum fuerit satis : caetera benignae interpretationi relinquentur, ut validissimus ubique sit respectus aequi &boni. Q iod si longa & accurata oratione rem persequamur, omnia videbimur voluisse explicare, nec aliquid lanis interpretationibus reliquisse. liac c magis valebit lex, quam quantum eloqui constitutor eius potuerit: quumq, nulla sit tanta facundia, quae vastissimum illud aequitatis pelagus possit concludere, fiet prosecti, ut exclusa aequi& boni moderatione in locum illius cauilla idoli, fraudes, insidiae succedant, quod euenire quotidie videmus in iis legibus atque instrumentis , quae persequi minutim volunt lingula: ut nihil sit aliud hoc facere , quam senestras aperire fraudi quam plurimas. Vulgari prodantur sermone & cum pri-- mis aperto , ac perspicuo, qui ii procedente tempore, ut fit, obscurior reddatur, declaretur , aut in nouetur vocabulis seculi praesentis. Vidit hoc priscorum hominum & prouidentia,& aequitatis simplicuas, qui leges duodecim tabularum pueris in ludo ediscendas dabant , etiam aetate Ciceronis, id est, post annum pene quadringente limum. per quod&facilitas termonis ostenditur,& quod vitae degendae rationem unicuique familiarem esse vellent. Sint leges imbecillis blandae, robustis robustae, pertinacibus feroces , quod est optimi recto ris ingeniti, sicut eleganti versiculo sapiens expressit poeta: Parcere i ubiectis,& debellare superbos.
Publicam quietem alant,&foueant, aspere interturbatori-bi s illius, cuiusmodi sunt delatores, calumniatores, quique
multo libentissime, & facillima quaque de causa lites suscipiunt: ut quemadmodum Isocrates admonet, damnosum nomines sentiant litigare, contra non litigare fructuosum. Nec solum dabunt operam ut ciuium conteruetur inter se concordia, sed cum toto hominum genere , quos regeneratio mystica tam iubet haberi pro ciuibus, quam generatio intra limites eosdem . Nec quicquam hoc perinde effecerit,ac si ad Christianum unicum praeseptum 1int accommodata a