장음표시 사용
581쪽
quain veuenum porrigere; hanc desinitionem ratiocinatio iuvat ultro inermum ; relligitur enim , in poena inser uda nihil interesse, hoc, vel illo poculo perierit maritus, qui mala potion operiit. Ecce , quo modo ratiocinatio fundat statum definitivum, dose fragilem. Et certe iure nostro huic accusatori subscribitur; licet enim amatorium non sit proprie venenum , tamen si vel hominis Decandi causa datur, vel occidit qui amatorium suinsit, poena ultimum supplicium est; ut dicunt Marcellus, et Paulus iurisconsulti, in I. eius, f. adicetio, si . ad legem Corneliam de sicariis; et t. si quis alicui, f. qui obortionis, T. de poenis. In hoc statu accusatus legis violatae , negabit accusationem , quod nec scripto, nec voluntati legis contra se erit. Vermia accusator argumentis et ratiouilnis colligit, legem esse ossen-sam: haud dubie legislatorem etiam hunc casum provisurum , si eius meminisset ; quae rationis collectio in iure civili est vehemens et valde necesςaria, super qua nilitur Iurisconsultus in lege mulier, g. gravidas, T. ad S. C. Trebellianum ;et, ubicumquo haec ratio locum habet, tunc dantur utiles actiones ex lege: licet nec verbo, nec mente Iurisconsultus id voluerit. In hoc statu ratiocinationis rationes, et loci sumuntur a similibus, ut dixi , uti unitate ad pluralitatem.
IMomta iuridietati γ Constitutio iuridicialis est, quuin iactum
convenit, sed, iure, an iniuria factum sit, quaeritur: vel, in quo aequi et iniqui natura, ct praemii, aut poenae ratio quaeritur. Sed hanc Cicero in Partitionibus, et Quinctilianus qualitatis statum, Graeci δις ολογικον vocant , quod disputot dature, de aequo, de bono: non id aut sit, nec ne 'sit, aut quid sit, scd quale sit, an iustum, an aequum, an bonum, an contra. Eius duae fiunt partes, absoluta Et assumtisa. Iuridicialis absoluta, quam uermagorei δ τ η μγ vocant, nam alia dicitur est, quum id ipsum . quod factum est, ut aliud nihil extrinsecus assumatur, iure ae recte factum esse deflandemus; ut: Mimus quidam Dominatim Attium poetam compcllavit in scena : cum eo Attius iniuriarum agit ; hic Di-
582쪽
scripta dentur agenda. Quaeritur igitur, iureno tactum sit; quamobrem totam prope philosophiae morum, politicae, atque iurisprudentiae cognitionem requirit. Cuusa igitur posita , dicemus de iure , quum partes eius lognoverimus, quas Iustinia nus tres esse dicit ; Naturale , Centium , et , quod ex utroque est compositum , Civile. Sed hic divisione inugis speciali utitur, et in partes sex ius totum partitur; in Naturam, Legem, Consuetudinem , Iudiculum, Aequum , et Bonum , Puctum. Neque enim nude ac simpliciter praecepta tradit, ut sophistae olim : sed, Aristotelem Secutus , philosophica etiam ussu mit. Est enim inventio duplex , καταληπτικη καὶ ἐπι --κn: illa est , quae est propria uriis r ut in Rhetorica , praecepta exordiorum , narrationis, divisionis, statuum, Confirmationis, Perorationum, et similia; haec vero est etiam aliarum artium,oc scientiarum , et a philosophis sumenda est . ideo επι μογικη dicitur. In genere enim demonstrativo, locos honestatis, ac turpitudinis ; in doli herativo, utilitatis , atque adeo rei P. universae statum; in iudiciali, iuris atque logum cognitionem tenere oportet. Rationalis constitutio, sive Ratiocinalis, in duas partes dividitur: est enim quaedam negotialis, alia iuridicialis, teste
Cicerone lib. II de Itixentione. Negotialis ideo dicitur, quia
negotia magna ex parte, quae sutura sunt. versat, quum deli
herat, iaciendumne sit aliquid, an Don taciendum. Quo propter negotialis mugis respicit genus deliberativum , iuridicialis plus ad iuridiciale accedit. Quinctilinnus de ea non meminit. Duo
ego puto esse genera negotialis constitutionis. Primum, dum super honoribus, pracmiis, communeralionibus , orna montis aliquorum, apud magistratus tractatur; ut, sitne dignus Caesar, cui perpetua dictatura concudatur. In qua re si contradictor accedat, iam vore est status negotialis. Secundo, puto, statum negotialem colligi ex ossicio nobili magistratus , quandocumque magistratus acceditur sine figura iudicii , ut quum alicui ex hono et aequo ex ratione subvenitur, qui laesus est: ut quum potitur aliquis restitui in iura pristina. Ex hoc genera status negotialis emergunt edicta practorum , quae ex edicto nobili publicata sunt ex naturuli aequitate. Emergit et baeo Saluberrima clausula praetoris: si qua mihi iusta causa rem , Per quam maiores laesi restituuntur. l. i ad finem, T ex quibus causis maiores , etc. Cicero in libris de Inventionc Nogotialem statum utitor tractat: ct nescio, an hone; ut merito ipse in libris de Oratore veterem Rhetoricum revocarit , ut
583쪽
quae sibi adolescenti exciderit. Quinctilianus lib. III, cap. S. negotialem a iuridiciali eo dividit, quod in illa aequum et honum,
appetendum et su tendum, Sine Personarum complexu quaeratur ut, an divitiae supcrhium pariant. At huco personas interserit, ista Crassus ob divitias sit tactus superbus. Hic negotialem tacet, C Outentus sola iuridiciali, ne inexplicabiles Graecorum Iabyrintlios incidat ; nam utraeque Constituti oues iisdem locis tractantur. Vndo ad luridicialeui transit: quae ideo ita Dominatur, quia Partes iuris ita versat. Narn in ea Dori quaeritur, an sit suctum, non quid sit factum , sed quale sit factum. Et differt a statu legitimo , qui ipse ius tructat, quia in eo statu super inici luctu Iegis controvertitur; hic lex tanqua in nota coiitroversa locu uxfacit, non statum. Est Ergo luridicialis constitutio duplex, Absoluta et As umtiva ; in absoluta rem per se defendimus , iuste factam: vel aceusamus factaria iniuste; quae ideo ubsoluta dicitur, quia ex suis ipsa viribus nititur, uitillo adiu incuti extra fututo. Ea partibus iuris consumitur. Natura ius e tὶ Naturae iura minus ipsa quaeruntur ad hane eontroversiam : quod Deque in hoc civili iure versantur , et a vulgari intelligentia remotiora sunt; ad similitudinem voro aliquam , aut ad rem amplificandam saepe sunt hace insere uda. Naturale ius ευτικου est, ut tu quit Iustinianus, quoia natura omnia animantia docuit. Haec delinitio generalis est; hic ma- sis speciali utitur: quae ad hominem solum pertinet, qui in Nep. versatur. Posit Mu est hoc, in se aliisque tuendis: sed omnis tuitio fit vel in defensione cum aliorum, tum nostri, inque repellenda vi; unde illa apud Ciceronem in I Ostie. quod
quisque se suosque tueri debeat; vel sit tuitio in amplitientione 1acultatum, propter posteros. POuit hic duas tantum causas, pietat cui ac cognationem: honestatis gratia, tertiani omisit, sui uitionem , quoniam sub cognatione comprehenditur. Si enim alios tueri licet, cur nou etiam se licet delendere In libro II de Inventione causas efficientcs huius iuris enumerat sex: Religionem , Pietatem, Gratiam, Vindicationem, Observantiam, Veritatem; aitque Naturam ius esse, quod non opinio, sed quaedam nobis innata vis inseruit; quod in sex illas particulas sub dividit. Religio, vis est insita, quae deorum Veneratiouu, Et caeremoniis hominum ducati Pietas est, quae erga Patriam,
aut paretites, Mut ullos sanguine Coniunctos vilicium servare moneat. Vt exul proseribitur, iuramento adaCtus, De unquam redeat; is iv patriam rediit, ut eam boatilis iucursionis admoueret. Disiligod by Cooste
584쪽
Aecusatus periurii, iusto se fecisse contendet. per locum a pietate fututum: ut qui putriae opem, qua poterat, tulerit. Gratia est, quae in uicinoria, et remuneratione Officiorum impensorum consistit, et per quam amicitiae conservantur. Hoc est, quod
in iure civili dieitur, eum , qui oscium , id est ben cficium, ac emeris, ualurali Obligalιone ad antidota, id est ad gratuitam vicem, quae hic gratia nominatur, turicri. Fiuge, libertum patrono pecu uiam pro obsequiis Per errorem praestitisse; Iibertus hanc pecuniam repetit, tanquam indebilum, ut qui patrono Dillil promiserit; patronus iuste solvisse dicet, nempe in gratiam recepti heneficii libertatis; ut est in l. si non sortem, Iibertus, T de condictioue indebiti. Ea igitur gratuitae vicis reddendae obligatio tautum cssicit, ut, quum a re p. legatus mittitur, cui cui assolet sumtus dantur itincris: is, quum nihil in itinere expendisset, quod ubique amicorum hospitiis exhibitus est sumtus, tamen imputabit rei p. ac si expenderit: is si accusetur Peculatus, iuste se fecisse dicet, qui sumtus imputarit; uam teneri eum ad paria hospitibus, vel sorte paria fecisse, dicet. Et excusabitur obligatione gratuiti, per locum a gratia sumtum ἔde quo est elegans argumentum in I. Idemque, tu siue, tr. iunn dati; ubi, licet creditor fideiusso cem liberet gratuito, debitoe
tamen cogetur sarcire fideiussori, nc si pro eo solvisset. Is mutua gratitudo nominatur Permiatatio, in l. sed ut si, j. Consuluit, st. de petitione hereditatis. Vindicatio, pur quam vim
et contumeliam defendendo, aut ulciscendo, propulSamus a nobis, et a nostris, qui nobis esse cari debent, et per quasn PeC-cata punimus. Per hunc locum deleudet se Orestes, quod matrem interfecerit: uempe patrum vindicavit, et pu vivit delictum. Sic utiles Marianus, accusatus homicidii, quod cognatum Marii consulis interfecerat; Daui, se iuste fecisse dicet, ut qui pro pulerit a se stuprum illatum, et delinquentem punierit. Obser-Vantia, Per quam aetate, nut sapientia, aut honore, vel aliqua diguitate praestantes reveremur et colimus. Sic excusari pote iniit milites Mariani, quibus duium erat negotium, ut M. AulOuium Oratorem interficerent; num dignitate hominis perterriti retrocesserunt, quamvis hircosus centurio eum interfecerit. Ue-xilds, per quam damus operam, ne quid aliter, quum confir-viuverimus . fiat.
sic Lc , ,οαοe a Graecis dicitur, quia id ius cst, quod Populi iussu saucitur. Hoc ius ἔγγρα οὐ scriptum est: Cuius exum Pium unu ui POuit: Ut in ius eas, quum voceris. 1seruat inter
585쪽
se Lex et Natura, in iure : ut Ars et Natura, in praeceptis. Ars Daturum vel imitatur, vel emendat, ac perficit, vel utrumque facit. Sic etiam Lex naturam emendat ae regit. Quum enim principium naturale est, quod bono Et aequo non repugnat, veniam habet: ut in defensione sui, et suorum, in procreando, in amplificatione sucultatum, et in liis similibus, tu quibus natura duce utimur. Sed permittit aliquando natura malum , non solum ratione non Praeditis, ut quum lupus, nut leo ovem devorat ; sed etiam homini, quum is nimium iu sese vindicando saevit, quum vagas libidines sequitur, quum per fas et nefas facultates suas amplificat, Et aliorum utibialibus obstat. Vt liaeein rebus publicis caverentur, latae sunt a populo leges, quae naturam emenda ut ac coercent, Unde illud: Ex malis moribus leges honae nascuntur. Comprehenduntur autem sub lege, prudentur a responsa, plebiscita, principum Placita, edicta practorum etc. artis enim modis Olim leges sebant; et, quae populi iussu, id est voluntate, sancita erant, ea violari nou decebat; ideo etiam leges sanctae dictae sunt.
Consuetudine Iustinianus lib. I Institutionum dividit Ius
omne, in scriptum, et nou Scriptum. Scriptum vocat legem, plebiscitum, senatusconsultum , principum placita, magistratuum edicta , responsa prudentum: Graeci ε γοανον appellant. Non scriptum, ab his αγο-6, dicitur, et in duas dividitur partes: in morem, quum auctor ignoratur; et in institutum, quod Est quuin de auctore constat. Vtrumque sub cousuetudine comprehenditur, qua id ius ost, quod siue lege, neque ac si legitimum sit, usitatum est: quoniam diuturni mores nsensu utentium adprobati, legem imitantur. Ius scriptum ab Atheniensibus ortum habet; Consuetudo vero a Lacedaemoniis, qui ea, quae Pro legibus observabant, memoriae mandabant. Consuetudinis duplicem esse rationem, scribit Cicero de Inventi Oue; quaedam ali amnibus sunt recepta gentibus : quo in genere sunt iura Scutium : alia sunt, quae ideo sunt certa , quia Consueta : Sicut sunt quotidianae consuetudines. Iudicatum Iudicatum recte sequitur, ut enim lex et consuetudo naturae sunt emendatrices, sic iudicatum lege in vel emendat, vel explicat, vel etiam lenit. Si enim lex obscura est, nee probe intelligitur, sublata iudicum sententia αusi 8ο α Explicatur : si vero est iniqua, aut omnino dura , rigor eius minitarii lenitur. Primum, hic delinit iudicatum: deinde, illud Saepe diversum esse Osteudit: postremo quo modo illud sit Duiliaco by Corale
586쪽
1raelandum , indicat. Iudicatum est, de quo sententia lata est, aut decretum interpositum. id enim iit, quum ex lege, aut consuetuditae res intelligi non potest. Sunt autem iudicata saepe diversa, ideo quod aliud alii iudici, praetori, consuli aut tribuno pl. placitum sit: ut de eadem re saepe alius aliud decreverit, aut iudicaverit. Huius rei duo ponit exempla; unum , de
actione mandati; alterum, de iis, qui alios in scena Dominaverant. Sacrosanctum erat maudati ossicium: ideoque is intimis crat, qui mandatum susceptum non summa fide atque diligentia perticiebat, atque coiiliciebat. Qua inobrem mandati iudicium cou-stitutum est, in quo dubium erat, si is, qui mandatum susce-Ptum non fecisset, mortuus esset, possetne cum herede mandatingi. Itaque M. Drusus iudicium reddidit, id est contra illum iudieavit; Scx. vero Iulius non reddidit. Alterum exemplum cst iniuriarum; quum enim poetarum licentia in comoedia veteri, in qua conviciis quoslibet proscindebant, a potentibus tolerari amplius non possct, Priinum Λlcibiadis opera lata lcx est, ne quem liceret in scena nominatim laedere. Quidam laesit Lucilium t C. Coelius euui absolvit ; alius laesit Attium poetam : P. Mucius eum condemnavit. Quum igitur possunt res simith docausa dissimiliter iudicatae proferri , orator explicabit illas
συγκρ- , ct iudicem cum iudice, tempus cum tempore, numea tam Cum numero iudiciorum proseret; plus enim auctoritatis
habebit iudex gravis , virtute et sapieutia praeditus, quam cor' ruptus aut imprudens. In tempore etiam observanda rat neces sitas, quae vel iubet, vel vetat aliquid fieri : res vero semel indicata, mitius valebit, quam ea, quae est iudicata saepius. In his igitur discernendis, et oratorem et iudicem peritum oessu oportui. Est ergo Iudicatum, de quo vel sententia lata, vel deci situm interpositum est. Quod genus iudicati hic variare dicit, quod varii iudices diversas proserunt scutentias. Quapropter haec pars iuris inlirma est, si rebus iudicatis pro exemplis uli
Ex aequo et bono) Λcquum et bonum Latini dicunt, quod
Grucci το επιεικες. ἡ επιεικε αυ, id est aequitatom. Priora omnia fuerunt praci ritarum rerum, Aequum autem et bonum suturarum est: cuius consideratio plaue λογικα, est, id est meatis
atque rationis. Vbi enim neque lex est aliqua, neque iudicatumultum luit, ibi iudex aequitatem debet habere propositam. Quamquam etiam tu legibus, consuetuditae atque iudicato locum ha bet. In hac autem, ut ex dcliuitione tutulligitur , απια τιuκη,
587쪽
id est causae sinales duae sunt spectandae, veritas et utilitas communis. Vt, Lex est: Qui caedem iacit, capite puniatur; aliquis occidit aliquem : Orator euin defendit, quod ira motus eum occiderit: idque verum esse potest: deinde addit, reum suum, qui occiderit alterum, utilem esse reipublicae, patriaeque semper fuisse studiosum. Est enim illorum habenda ratio, quorum praeclara in rem p. exstant merita, ut in Miloniana etiam Cicero tractat. Hac etiam ratione poeta Aeschylus a sua tre A sten, ne a populo lapidibus obrueretur, liberatus fuit Verum hoc etiam observandum est, nihil de lege, iure naturae, consuetudine atque iudicato remittendum esse, nisi aequum ho- numque locum habere possit: ut et de veritate et de utilitato Constet. Cognitorem vocat eum, qui causam alicuius suscipit, eognoscit, et in soro ac iudiciis tuetur: nunc Procuratorem, vocabulo novo nec bono, appellant. Addit autem, Douuin ius constitui oportere, propter differentiam legis atque aequitatis. Lex enim et probati ci concessi iuris est; aequitas vero neci Probato, ncc praeiudicio aliquo confirmati. Item: Lex est rerum praeteritarum, Aequitas autem suturarum. Ex tempore et hominis dignitate constitui aequitatis ius oportere dicit: quo- Diam duo sunt ἡγούμε,α, in quibus si uales aequitatis causae spectantur : in homine veritas, in tempore vero utilitas. Tanta
autem est Aequi et boni ratio, ut Ius nihil aliud esse dicatur,
quam ars aequi et boni. Ex pacto Superiora suere magistratus, pactum vero est privatorum : est enim pactum , quod privali in inter duos constituitur, atque in compromissione n stipulatione est positum Sed omne pactum vel est comprehensum legibus, quod legibus est expositum et notatum: ut nuptiarum, mandati et similium rerum; ut: Item ubi Pagunt, oratione pagunt: id est, quum dore aliqua inter se paciscuntur, oratione id confirmant: sic enim ego simpliciter intelligo. In comitio aut in fro causam coniicito , id est agito, aut cognoscito. Sunt autem hace ex X Itabularum legibus sumta. Vel pactum est natura, quod sino legibus ex conventu observatur: neque enim legibus omnia com-
Prehendi possunt, propter personarum qualitates, rerumque exitus. Haec iuri praestare dicit, quia quasi naturae iuris sunt.
dam pacta etiam scripta saepe continent Culum uias: Proptereis, quae sine legibus ex conventu observantur, Iegibus praestatit Propter tuterpretationem ambiguam.
LIque in absoluta eis. Praeter autem partes iuris, et alii lori Disiligod by Cooste
588쪽
im hae constitutione iuridiciali inveniuntur. A personae condi tione , id est, quum qualitas personae tractatur. Pictor enim. qui se defendit ah urtificio , iam qualitatem, vel conditionem
Personae considerat. Item a ratiocinatione , quum utraeque par tes ratio inando colligunt, quae pro se facere videntur. Deinden comparatione, quando inter se conseruntur, quae ratiocina tione collecta sunt. Et hi duo loci saepenumero sese Cons rinuntur, et sunt commianes utrisque Partibus. Item ab abs
Iutione locus, qui semper rei est, et a principio venit. Item a repulsione locus accusatoris proprius; ut qui contradicat abso- Iutioni. Ineidit et locus a definitione , sed non semper: quum utraque pars, vel altera per se definit. Alii nominantur com-Plures loci, tam non necessario, quam si in caeteris includantur. Adde tamen locos communes qualitatis et intentionis, qui in peroratione et epilogo veniunt. Verum huiusmodi locorum tractatio non eodem modo obsevvatur: nam partes iuris in hanc Constitutionem semper veniunt, et ita veniunt, ut vel depulsionem rei ratione sulciant, vel aecusatoris intentioni velut
firmamento succurrant: et erit usus Eorum Vehemens, si,
quidquid vel ex ipsa re, vel simili, aut maiore minoreve, eommodi nasci potest, ex iisdem partibus is, qui utitur, eliet atrui eleganter Cicero in II de Inventione docuit. Vt Orestes, quum a natura se defendit, tum fortius urgebit, si a minori colligat: fratrum iniurias ulcisci licere, quanto magis patris
eaedem. Caeterum alii loci nec ita omnem controversiam tur dicialem , nee Omnes veniunt, sed nec eodem ordine Observantur, ut quae ad partium iuris tractationem respiciunt, quas pamtes bifariam tractari invenior aut enim Positione, aut nem tionc. Positione, si reus ideo se iuste fecisse dicat, quod natura, lege, consuetudine Se tueatur etc. Remotione, si factum ideo reus lieitum defenderit, quod nulla neo natura, nec lege, nee consuetudine, alia ve parte iuris prohibeatur. Vt, si contra eum agatur, qui rem conductam nou custodivit diligentissime tis euim reus ad talem se custodiam nec natura , nec lege, nee eonsuetudine obligatum esse dicat: quae remotiva dicitur partium iuris traetatio. In primo genere postquam reus depulsionis rationem a partibus iuris sumsit, dicens se iuste secisse, quippe natura , lege etc. munitum , quae est absolutio quaedam: accusator rei deleusionem per locum a repulsione infirmabit: quae repulsio conficitur dupliciter, aut Infitiatione aut Obsistetitia. Prius illud tunc relucet, quum accuSator negat reum
589쪽
ulla vel natura, vel loge adiuvari. Quo casu saepenumero incidere solent constitutiones legitimae, si super scripto aliquo dissentiretur, quum reus ex ηcripto nititur: accusator sententiam
legis praeseri, quae ab reo abhorreat, vel quum accusator contruriam legem adducat, vel dicat legem a reo allegatam ess ambiguam et et sic de caeteris partibus iuris. Ea tu controversia consultissimum erit accusatori, si nolit incidere in status legitimos , ut non infitietur naturam, legem, consuetudinem utc.
quod impertiuens infitiatio multum deformet, prematque insiliuntem. Est ergo illia spccies repulsionis in accusatore, scilicet ab obsistentia. Dicit enim: Sit sano, quod factum rei a
natura, lege, consuetudine aut pacto non abhorreat: eo tamen modo, quo res patrata est, eoque tempore, loco, his mediis te hoc succre nou decuerat: quod a loco eX comprebensione colliget. Et eo sine Orestes premetur, qui, Disi natura
quadam et lege ad vindicandum putrem propelli potuerit, alio
lamen, et meliori modo debuisset: dum innititur naturae, ne non inuitendo naturae naturam ossendat: et quum lege utetur, utendo in eam committeret. Vnde tutius suisse, matri litem in tendere, quam manu propria tuterficere: qui est locus ab Obsistetitia validus sane et si mus , si recte usurpetur. In alio genere, ubi quadam remotione reus statum facit, ut de Mimo, qui, a poeta accusatus, quod eum in Scena nona ivaverit, poluisse dicct. et iuste potuisse, qui eo in sacto nee natura, nec lege, uec consuetudine etc. votitus sit: omnia autem liccre, quae non sint illa iuris parte prohibita. Hoc genere accusator, si firmamento usurus, contendere poterit, iuris paries ea, in re
offendi. facile vincet, dummodo boo liquidum faciat. Et incident etiam ea in specie litigantes iterum status legitimos, quod illa pars a scripto , a sententia alia se tuebitur. Sic de aliis stutibus. Et, quod in absolutam iuridicialem legitimi status ine dant , Sulpicius Victor docet: cui addo ego , Legitimos status
per Se nunquam venire in controversiam, semper Esse incidentales. Quapropter Cicero de Inventione post couiecturam , desinitionem et iuridicialem, legitimos status incidenter examinet, ut seorsum: quod et Quinctilianus secisse videtur: ut ita probabilis sit eorum assertio, qui tres tantum status ponunt praecipuos, Au,is, Θιiti sit et Quale sit. Reversi ad propositum nostrum, videmus in supcriori controversia etiam incidere locum a descii-tione et quum accusator cootra leges sieri dicet, quidquid ad sc datum iusiguium Personatum aliculetur. Nam hoc casu iu-
590쪽
cidit definitior scandalumno sit, pronunciare politam in Mena. Potest et per obsistentiam accusator Tem suam firmare. ut si dicat: etiam ubi licuerit nominare nomen pistae, tamen non umimo, a gesticulatore: non in scena, loco theatrali, ubi populari sannae boni viri exponantur: non huiusmodi ioculari, risorio, histrioni coquo apparatu: honestorum hominum nomina honeste esse, et loco honesto pronuncianda, non per ludibrium. Hic locus sempor est voti mens. Hac in specie etiam loci inoi doni a personarum qualitate , n ratiocinatione, a comparatione. Incident etiam loci a dosinitione, Quid sit rem p. laedore. Accusator a factis definiet, videlicet, quamcumque occasionem Praestare, ut rei p. commoda minuantur: reus o diverso definieta derelictis, nempe laedere rem p. esse , in magistratum dolum Committerc, civitatem tradere hostibus, ac rarium depilare. Quem desinitionis conflictum commode consequetur locus a ratiocin tione per accusatorem, qui argumentis colliget utrumque ossoris p. damnosum, sive directe, sive ex occasione noem . Et potest in his et similibus controversiis grandis concertationis silva verborum divitiis, et Rhotoricae praeceptis consarcinar . DE Ioeis communibus, qualitate et intcntione , sciendum, per eos Iocos qualitatem saeti, et intentioncm facientis vcl sustolli per accusatorem, vel elevari et minui per reum: illo, ut in odiuintra hutur, exaggerat omnia; hic, ut ab odio eximatur. factum altenuat: qui sunt commodi loci materiae amplificandae. Hoein calce non est praetereundum, in constitutiones absoluta reum ex coniunctis criminibus posse nppeti, quae separata statum non lacerent; ut accusatur, quod in consessu parens semper aliis contradicat, ipse nihil consulat. Iam si separaveris, caum uti n-que per se licet, coniuncta non licet: quae dicitur duplex ah- soluta. Quo loco reus contendet, ut crimina separet , ac singulis ad coniuncta arguat. Accusator c diverso crimina separari non patic tur: nec enitu ex singulis reum delaudi posse, quὶ non nisi ex coniunctis sit accersitus. in divisionis fallacia huiusmodi disceptationes incidi, quum accusatio ad coniuncta rB-spiciat, et erit summa utrobique contentio, summus conflictus, an a singulis separatis ad coniuncta liccat arguere: incidentqtio
iterum status Iegitimi: quia Pro utraque parte sunt leges, et quod liceat, et quod non Ilerat: l. miles, j. 1, T de re iudicata: et I. scire, T. de verI3. ol,lig. Et posset hac specio QOnstitutionis absolutae attentari testator, in I. si milii, in fine.ss. de transis pri tuo. Quasi non lieeat coniuncti in sub alia ex