장음표시 사용
181쪽
r 6 DEFENsIONIS FIDEI adeo imbecilles simi, ut nihil quamuis coctum aut elixum digerere valeant. Ita hominum ingeniis usu venit. alij siquidem ut fidei nostrae diuina mysteria capiant apti s int, alij inepti. S quamquam omnis scriptura
sancta sit ac salutaris, in ea tamen certa loca sunt,quae omnium ingeniis non conueniunt.
Et quemadmodum carnes quamquam se bonae sitnt, crudae tamen si sumantur, huic ob stomachi imbecillitatem oberunt, morbumque parient; illi vero firmiori non modo non nocebunt, sed etiam proderunt ac corpori robur adiicient. ita diuinae, scrupturae cibus, si certis ingeniis crudus, id est clara perspicuaque explicatione minime de Coctus ingeratur, corum saluti plurimu ossi- Ciet,errorum que morbos creabit. Alij autem in theologiae disciplina sub integris eruditisque magistris diu multumque Versati, crU- Η brastrκm dis absque periculo vesci possunt. Hebraeitifridi, ι, principium Genescos & Canticu calicorum suetudo. ante tricesimum annum legi nolebant. MDominus discipulis loquebatur: Vobis datuest nosse regnum Dei, ceteris autem in parabolis. Idem sanctum dari canibus & margaritas mitti ante porcos vetabat. Inἷer auditores diuinae sapientiae distinguendum esse, ab Apostolo quoque Paullo didicimus,qui ouiu Christi pastoribus nutricis proponit CXemplum s
182쪽
CA pvΥ V. IA plum, ut ad eius imitationem suis ovibus salutare verbi Dei pabulu administrent. Quid Nutriris sis igitur prudens nutrix Z num imbecillioribus infantu stomachis solidos ingerit cibos ξ mi- dMMisis
ni me vero. sed initio dulcedinem lactis in-zz stillat, deinae polentam adhibet; ad extremum panem solidioresqxie cibos praemansis
ori ingerit: atque ita gradatim ad incrementa virium, roburque corporis capessendum imbecillis formatur infantia.
Quid igitur Apostolus Z Nonne in nCγ- MEb. tio administrandi salutare verbi Dei pabu-
Iu ni inter fideles ad istum fere modum per- moa,m oblemspicue distinguit Z Aliis ,inquit, lacte opus est, aliis solido cibo. id est, hi sublimia diuinaque νω. scriptura: sanctis, fideique. Christianae mystc ria capere possitiit; illi verb non possunt, scd
scrutatores maiestatis nimium curiosi sipe opprimuntur a gloria. Itaque ApostoluS sa iou ib.in luberrime praecipit, ut pastores M doctores , antequam ovibus suis verbi Dei pabulum administrent, earum qualitatem diligenter aspiciant. Vndex iis sese proponit exemptu, t.Cot. x. dicens: Inter persectos sapientiam loquimur,
id est de sublimibus fidei nostrae mysteriis
differimus: inter paruulos autem & idiotas Heb.
humilius loquebatur , ac sese illorum simplicitati accommodans , illam maiestatem quodam modo demittebat. Timo K a theo
183쪽
fili mi confortale in gratia, quae est in Christo Iesu, & quae audisti a me per multos te' mi: luc commenda fidelibus hominibus,
qui idonei erunt de alios docere. Ita Apostolus non omnia quae Timotheo tradiderat, Vnicuique communicanda ducebat, sed quaedam arcana doctis tantum ac fidelibus,& qui alios docerent idoneis , committi volebat. Hanc utilissimam legem ac disciplinam in mauis in iusti instituendis filiis suis semper obseruauit - mater ecclesia. in quo sane non solum Chri-d.mhraauo sti Apostolorumque eius p ceptis obtem- perat, sed etiam imitatur exempla. Non igitur occultandae veritatis studio, quemadmodum aduersarij mentiuntur, in terdixit ac vetuit , ne passim l reticorum libri, aut ab iis in vulgarem linguam conuersaia bibliJ legerentur, sed Apostoli praecepto ob-
coriun qua,. temperan legemque ab illo perscriptam ob-m esia in se seruans,id statuit. Quae quoniam hoc nostro seculo violata est, quanta opinionum erro-
rumque confusio in Christianum orbem in- Uecta sit,ipsa experientia docet. Ex quo intelligi potest, quam iustis de caussis, quoque modo huiuscemodi legem sanxerit. Aducmsarh autem multis verbis in matrem ecclesiam Romanam inuecti sunt, quod eam i gem in filiorum suorum institutione tibi obseruandam
184쪽
C A p V Υ V. I sseruandam duxerit, sed cur id ita decreuerit si idiose celarunt, illud unum identidem inculcantes, scripturam sacram facilem omnibus ac perviam esse, unumquemque ex sola Euangelij lectione no sbium diuinas litteras, Verum etiam arcana fidei mysteria per se capere posse. ita omnibus absque ullo discrumine omnia fidei nostrae arcana communicant: ita Euangelicas margaritas porciS, fidei uiui sacrosancti mysteria canibus obiiciunt & οὐ ferunt. Sic omnia profanant, miscenta que confundunt, cum pulcherrimum Ordinem ab Apostolis in ecclesia constitutum,pastoribusque praescriptum CVertunt. Sed dicet aliquis: Cur talia machinantur ZCerte non eo nomine quod illos vestrae salutis vllum desiderium tangat, sed ut sub hoc
specioso titulo id quod ad opprimenda veri- Veritatem oditate moliebantur, tegeret ac celarent. Nam cum ecclesiam criminarentur, eamque init . ria ac perperam interdixisse dicerent,ne omnes pro suo arbitratu eorum scripta peruolutarent, nihil profecto aliud agebat, nihil in liebantur , nisi ut quemlibet e vulgo, ad cognoscendum de ista controuersia, quam ipsi in ecclesia suscitauerant, allicerent. nec Vcro dubitabant, quin ab huiuscemodi temera- riis fatuisque iudicibus breuis ac stulta sententia diceretur. Certe sitos errores se artifi-
185쪽
cio orationis S eloquentiae pompa interim ita fucaturos, ac veri similitudine adumbra turos esse confidebanti ut iis dubium non esset, quin antequam Unusquisque fraudes ac dolos eorum intelligeret, illaque breui ac syrtes sophismatum tranare posset, aliqui inter illos fallaciae laqueos irrepti caperentur. Et sane coeperut nimis multos ex iis,qui improuidi & incauti, neque eorum laqueos ac insidias sollicite declinariit, neque, quemadmodum Vlysses eiusque comites illarum Si-νM.,. '' renarum cantus, obthuratis atque surdis auribus transierunt. Si is hare- Cum Sirenis autem isti merito conserun-τοῦ. tur. ut enim illae inter Siculi maris Scyllam&Charybdim nauigantes blando carmine sopire cosueuerant,ut in scopulos delati naufragium facerent; ita isti Maroticorum psal, morum sonoro cantu plurimos ad facienda fidei naufragia illiciunt, eoque lenocinio captis', dc pium ac sobrium matris ecclesiae cantum ac missae sacrificium cultumque diuinu, in ecclesia Christiana sollennem , ac statum deserere, S se alienae suaeque salutis proditores sequi persuadent; ac demuin abruptum haeresum barathrum metios , errorumque scopulis illises, in mortem praecipitant sem
186쪽
aliosique non theologos, carisae sua iudices se
admittere simi lant; t ecclesiae Romanae,ac concitiorum generadium se theologorum iudicium subierfugiant.. CAPUT VI. Ε D , ut eo unde digressa est reuert tur oratio, non defuit aduersariis alia quaedam occasio persuadendi Gnicuique, ut de eorum caussa cognoscerent,& virum ea scriptum sanaee quadraret,iudia Carent. Cum enim se, tamquam haereticos totius orbis Christiani consensu ab initio co demnari, suamque doctrinam ab omnibus improbari ac respui intelligerent somnes si quidem Pontifices, Caesares,Reges Christiani, denique omnia cocilia oecumcnica simul minis=- ac prouincialia eos consentientibus animis,
ac pari seuerita damnauerant) tum demum ravis atratia
rebus suis diffidentes, cum qui illorum doctrinam amplecteretur inueniret neminem, actum esse facile videbant, nisi iis persuaderent, qui ad iudicandum de sua caussa inepti erant, & ad quos iudicandi ossicium minime spectabat, id est laicis, idiotis, aliisque quibus. Ruis e vulgo,ut de ipsa caussa disceptarent atq. cognoscerent. Itaque scribendis libellis & ii
187쪽
Is1 DEFENsIONIs p ID EI uectivis orationibus in Veterei ac nouos theo logos, inconditisque clamoribus 'perstre sentes, indignum facinus, Feritatem opprimi, se tamquam haereticos iniuria condemnari, his inquam artibus, diligentia, studio perfecerunt , Ut multos, qui in aliis artibus ac disciplinis elaborantes, theologiam ne attigerant quide,ad suoru libroru lectione allicerent. Ex quibus sui illi dicebant) cu intellexissent,quata afficeretur iniuria, tu demu sua innocetia, ac ipsius caussae sequitate perspecta, sententia de ista re theologica serre possent, quod a theologis rite atq. ordine factum negabant. In primis igitur quorundam Oratorum,
is Poetarum , Dialecticorum , Philosopho, a ct sa- rum , Medicorum , aliorumque qui hu-- si, yy iuscemodi litteris ac disciplinis incumbunt,
retici studue- fauorem ubi conciliandum putarunt; nec
nim ignorabant callidi homines, quantum in iis ad suam sectam tuendam praesidij,quatum ad propagandam adiumenti esset, si eo in suam sentetiam semel allicere potuissent: nec ita dissicile fore videbant, homines in
theologia minus exercitatos parumque Vem
satos in suam nassam inducere . quos Vbi ceperuut, tum demum ad alios quoque in- . ferioris sortis homines sese conuerterunt, id est, ad infimam plebem, ad pharmacopolas, ii res, negotiatore , milites, centuriones,
188쪽
manipularios, sutores, ipsasque mulierculas, iisque omnibus supplices facti sunt,ut & suos 'libros legere, & caussae suae alo uitatem inspicere dignarentur: ac ita tandem sententiam ferrent, virlimne illi iure, an iniuria nouum doctrime genus,quam isti theologi tamquam haereticam condemnabant, in orbem inueherent. Neque vero illud praetermittendum putabant, se a Pontificum & conciliorum ρὸ uasti
generalium sententia prouocasse, a quibus si auditi, si illorum libri lecti fui sient, se eos in
iudices admittere , nullam que nisi eorum sententiam se recipere velle asseuerabant. Nec tamen hoc ulla ratione facturi erant,nisi Certa conditione, quam illi verbo reticences, animo tamen reseruabant: nimirum ut ij iudices pro se sententiam diceret. nam si quisquam cor u m contra illos pronunciasset, non
solum ab eius sententia appellabant,sed cum etiam eiudicum albo expungebat, aut quod imperitus csset ali fatuus, aut quod eius non esset de huiuscemodi caussa iudicare , aut quod a spiritu sancto nondum illustratus csset, aut certe quod veritatem intelliges, principem aliquem Papistam offendere, ac proinde beneficio priuari vereretur, ac si Verum dicere non auderet. ita aduersariis, quod co-tra eos dicerent quos iudices ad misissent,nisi pro ipsis iudicassent, falsa a. eorum dogmata
189쪽
ry DEFENsIONIS FIDEI suo calculo comprobassent, numquam deerat. Quamquam enim isti, cum primum I antiri aD- ad Rhetores, Philosophos de Poetas syculi nostri, aut etiam principes nobilesve utriusque sexus accedunt, eos mirifice laudant,eorumque sapientiam ac eruditionem se admirari dicunt, a quibus si latum auditi fuerint, illorum sententiae se libenter obtemperatUros esse profitentur. tamen si quis illorum istos adulatores forte condemnet, eorum qis dogmata reiiciat atque improbet, quamuis
ille prudens, eruditus, sapiens sit; ita tameni omnia statim perdit, ut indoctus ex erudito, ex sapiente fatuus, ex prudente asinus subito fiat. in eoque suum errasse iudicium isti fatetur, cum hominem suis laudibus indignum ornarunt. Quod si illum doctum ac sapie tem esse negare non possunt, dicent tamen, illi veritatem quidem esse perspectam & c gnitam , sed ob certas caussas, quas statim comminiscentur,eam prodere & deserere aia
Sed contra, si quis pro istis sententiam dia.. -- Xerit, quamuis ille fatuus,stipes,indoctus siti
doctissimus ac sapientissimus ab iis habebi- tur ac dicetur. Quid opus est multisZ Talem in cassum laudibus vclient, talem optimUm ac praeclarissimum praedicabunt. His artibus
190쪽
UC A p v T V I. Iyy tantum hominum numerum inescarunt, Vt plerique fatui reperti sint,qui ut stultitiae iam tam , qua iure meritoque inusti erant, abo terent, in eorum factionem partesque transierint, Vt eo praeconio quo isti suos celebrare consueuerunt, ornati, deinceps sapientes haberentur. Novi ego quosdam,qui ut eam sibi pud homines opinionem sapientiae compa rarent, fidem deseriterunt: quibus tantum ea metamorphosis profuit, ut non modo h e sint qui ante fuerant, sed etiam in Corum a- - parmur s. nimis stultitiae incrementa perspicua sint. Quod prosccto non dicerem, nisi quosdam illorum hoc confitentes audissem. Sed istos missos faciamus,ad propositum q. redeamus Dicebamus aduersarios nullum iudicem admittere, nisi eum qui pro ipsis sententiam ferret; qui si forte deesse videatur, non ante
desinent permutare ac reiicere iudices, quoad omnes pro se viderint iudicare. Tantus eos Berengarh aliorumquν veterum haereticorum patriarcharum suorum amor LCnet. quos cum diligenter intueor, iis litigatoribus,qui pertinaciter litem vincere cupiunt,
mihi persimiles videntur; quibus etsi dicatur
eos contra ius omne egesq. niti,quamquam h πυς si i- ordinarij iudices contra eos saepe pronunciata φ' uerint;numquam tamen desinent appellare, iudicesque mutare, donec aliquem inuenerint,