장음표시 사용
271쪽
CAPUT X. 237care audent, ab eorum sententia ad alios doctiores sapientiores . iudices semper appello. En quartum caput iniquitatis aduersario rum in hac caussa, qui suos iudices, arrogantia tumidos, intra tam paucos dies ad ferendam de tanta caussa sententiam impellunt: ex quo temeritatis sonte tantum per orbem terrarum errorum ac impietatis flumen manat dc profluit.
que adeo sese dedunt, 'νt ad maiores siuos con demnandos nukum iam nisi Egos audire Ast
CApvΤ X. ENi A Mus ad quintum caput tussicis of cia iniquitatis istorum. Diximus offita ρο- cium iudicis postulare in primis ne Vtramq. aurem accusatori tribuat, sed alteram integram reo seruet: id est,ne ita se ab illo abripi sinat, ut hunc quoque audiendum esse videatur oblitus. IUdcX enim,Vt simile. ait Architas, haud secus atque ara, ad quam 3y obret 3 omnibus accessus pateat,debet esse comm Deu . i. nis. Lex quoq. diuina iudicibus prarcipit, ut ζ L proximo stio iuste iudicent. Non consideres, inquit,personam pauperis,nec honores vultu potcntis.
272쪽
238 DEpENsIONIS FIDEI potentis. Iuste iudica proximo tuo. Vnder Seneca: Qui statuit aliquid parte inaudi in altera , aequum licet statuerit, iniquus est. Noui aduersariorum iudices, iis auditis auccorum lectis libellis, ita ab ossicio discedunt;
ut nostri maiorumque nostrorum immemo- res aduersariis sese totos dedant; nec iam aut aliquid, TVod in caussie nostrae apologia adserimus,audire, aut librum aliquem a maiorubus aliisve nolbis doctoribus in fidei nostrae defensione scriptu legere dignentur. Quod illi & sua imprudelia adducti, & aduersariorum , nullum ab illis in hac caussa iuris ordi- nem obseruari volentium, consilio impulsi faciunt. hac autem in re grauissime peccant, pessimeque labuntur, cum alteram partem nullo modo audiendam putant. sari , is ct Longia aliter aequus ac sapiens iudex, cuia κdicis ius ad reum huiusmodi esset oratio. Fiscalis: T. δὲ te talis criminis accusauit, vide quid illi r
M. i. spondeas. cupio ex te ipso audire quid contra dicas,quaque ratione te purgCS. ego certe non minus attente ac benigne te audiam, quam illum aduersarium audiui. Ita sane
istis faciendum crat, quando in hac caussa iudicis partes sibi s umpserant;iiec hereticorum sententiam atque doctrinam ante probare debebant,quam de singulis argumentis, quibus aduersarib fidem nostram oppugnant,ealiqu
273쪽
aliquo catholico doctore quaesissent, quid illi
videretur,quidve haberet quod in contrariuadferret.qui si eorum iudicio non satis fecisDset, ad alium veniendum erat; donec exacte pleneque cognos rent, quae caussa sit, quae Tatio, cur aduersariorum doctrinae contraria sentiamus atque credamus. Unusquisque etenim ita secum reputare debebat. Cum istius cauilla tanta sit magnitudo, tanta ma-Τ '
testas,ut ex ea animae meae lalus p ndeat, istiSioramin.
hominibus temere non assentiar. ab ipi nim Deo admoniti sumus, ante Leculi finem complures pseudoprophetas in mundum CC Mitis. se venturos, multorumque fidem euersuros.
Forte sunt isti,de quibus Christus admonuit. Quapropter corum doctrina mihi diligenter examinanda est Quod si ad hoc per me
minus idoneus sum, doctorum theologorum consilium sententiamque requiram. Sic istis faciendum fuit, si suae salutis rationem hab re voluissent. Sed longe aliter illi agendum putarunt,ex quo & summa eorum in nos iniquitas apparet , & animarum suarum prodita salute, in tantam errorum voraginem delabuntur,propterea quod fidem suam adeo inique impru- . denterque condemnant,ut nihil miserius di
ci possit, nihil stultius cogitari. Sed Qrte di-Inx tibi causianos, veritatem ex aduersa
274쪽
a o DEFENs Io NIs FIDEIriorum oratione satis esse perspectam, nec iam opus esse vinos audiant. Nimirum illud est, quod de vobis cum maximo dolore animi i ure conquerimur, vos ab aduersariis ita imbutos atque persuasbs, ut nisi cos iam audiedum putetis neminem. Quos cum t
, ii faciatis, quid mirum si vobis iudicibus hcaussa cadere non possunt8 Sed aduersarij vestri, dicetis, ut ita faciamus, nobis auctoress unt,ut par pari vobis referant. Cum enim in Vestro grege essemus, ne quisquam ex nobis illorum aut concionibus interesset,aut libros legeret,interdicebatis. Fateor, sed haec longe diuersia fiant. Nam ante istorum aduentum de fidei nosine veritate nemo dubitabat. transierat in re iudicatam. Iam vietrix fides
nostra catholica, errorum omnium,qUOs aduersarij studiose defendunt,monstris domitis
Haretici fia ac profligatis, totum orbem Christianum: suo subiugarat imperio, & ubique nullo re Win pus ρ' pugnante regnabat; cum illi su bito exorti simi, qui illam ex antiqua possessione,in qua non modo tot annis, sed etiam tot s,culis pnescripserat, Vt de eius iure nullus ambige di relinqueretur locus, cum bonorum omnium, qui in ecclesia Christiana annis Iscio.& amplius summis laudibus floruertit, communi perpetuoque consensu id illi adiudicatum esset, deturbare conantur.
275쪽
C Α p v et x rsea quoniam isti ius suum sidei eripere
moliuntur, aliamque nescio quan nisi forte perfidiam in illius antiquam possessionem inducere gestiunt, aequitas ipsis hoc a nobis postulat, utantequam istam alienis bonis p cifice frui patiamur, quid illa iuris haberet, intelliganaus. Nam cum tanti viri pro illa iu- ' dicauerint, eamque damnatis omnibus intimicis sententia su a atque decreto in tali pos- .sessione collocauerint, non est de ipsius iure ambigedi locus,quod iudici diligeter inspiciendum est, videndaque instrumenta omnia, litterae,contractus, sententiae, quas pro se illa producit antequam sua possessione moue tur atque priuetur. in primisque curandum Est, ne ex iis,de quibus litigatur, aliquid lite pendente mutetur. Multu igitur inter istoru& nostram caussam interest. Ad haec etiam uriis; -- illud adiicio, hanc nobis iustissimam visam libri rare
esse caussam, cur eis interdicendum putaremus, ne aduersariorum libros audirent de le- M. gerer; quod quemadmodum stiperitis exposuimus, eos ad iudicandum de hac causa ineptos esse intelligebamus, Jc ne aduersariorum dolis fraudibusque irretiti caperentur, quod magno cum nostro dolore,eorumque certa pernicie factum Videmus, magnopere verebamur.
Sed quoniam in praesentia ab iis im petr ' in re non
276쪽
2 a DEFENIIo NIs FIDEI re non possumus, quin aduersariorum secuti consilium, huius caussae iudices esse velint;
uuid ab iis minus aut leuius peti potest,quam
ut prosia aequitate non minus benevole S attente nos fidei nostr e patrocinium aggres sos, eamque propugnantes audiant, quam impugnantes aduersarios audierunt ρ nam audita tantum altera parte ferre sententiam,rea rasine in iudice graue crimen est. Quod si se fidem nostram antequam haereticorum libros legerent , totam intellexisse contendunt, quemadmodum ego quendam adolescentem nobilem coram multis gloriantem audiui, se ante duodecimum aetatis suae annum totam
fidem intellectu comprehendisse, id vero falsum esse dico. nam fidei articulos, quibus
ab ineunte aetate imbuti erant, Vt credCrcnt, scire poterant,intelligere non poterat. Nam si eos intellexissoni,numquam maiorum suorum fidem aut repudiassent, aut tamquam
inutilete, dis Multum autem interest inter credere MDe Wim i intelligere. prius est credere, quod omnes debent; alterv intelligere,quod fidem sequitur. Credere intelligentiae ianua est. nam , ut Κώ--us Rix propheta , nisi credideritis, non intellige m. quidsi . tis. Sed intelligere fidem est scire omnem iulius conformitarem ad sacram scripturam;
277쪽
C Α p VT 24, omnem difficultatem, quae circa eam oriri potest scire dissoluere;omnia argumenta,quq fidei obiici queant, posse refellere. Quae facultas sane paucorum est. Antisserulae subdenda manus, ante in theologoruscholis multo tempore sudandum,ante multorum euoluendi libri, ut aliquis Dei benesticio in solidum atque absolutum theologum euadat. Quae prosecto rara au is est, neque scio ubi nidus eius reperiatur. Et sane aduer-- 4sarioru noui iudices, quidquid inter suos ga riant,quae esset sua nostraq. fides,qua ina pro-ime lao Muide repudiartit; quae illius ratio, latiquam in tellexerui. Quid enim eoru venatores Θ quid milites J quid ali) adolescentuli nobiles,quos innassam suam illi traxerunt 8 An, cum in nostris castris erant, multum , ut sidona suam intelligerent, elaborarunt minime. nam si propius aspicias, eos aut numquam Gmnino, aut certe perraro aliquid,quod ad fidei deci rationem pertineret,legere vel audire volui Dse reperies. sacris cocionibus aut numquam
intererant, aut si aliquado vel iis vel m istae s crificio interes sient, deerat illis amor fidei si Gδc ita peregrinabatur affectus. Quid in concionibus, quibus nonnumquam intererantinuiti, nonne tum aut cum mulierculis loquebantur, aut cum sociis fabulabantur p . .
278쪽
a 4 DEFENSIONII FIDEI num cocionatori aliquod verbum exciderecquod cum illi post: inter suos recitarent, eos ad risum & cachinnos prouocarent ' Sed id credo rarius : nam ne verbum Dei ac fidei nostrae veritatem audirent, in ganeis &popinulis sepius delitescebant. Quae cum ita sint, quando hanc isti umquam discere aut intelligere potuerunt Zst Ili vero qui humanae eruditionis stientia
di: po m do fidei nostrae operam dederunt ρ nonne eorum omne studium in Terentio vel Ouidio de arte amandi,vel eiusde farinae alio quouis auctore gentili consumebatur Z quid aliud in scholis audiebant Z quid legebant ρ Quid de concionibus dicam ξ quibus si nonnumquainteresse cogebantur , aut Vierant nimium religiosi ac pjj,si aliquando ad eas ultro venicsent, tum vero omnia risu S ineptiis perstrepebant.uta fide imbuti & armati ex schola Lutetia mittebatur. Quid illic aliud eorum, manibus nisi gentilium libri terebantur ξ De sacris concionibus ne mentio quidem ulla, nisi sorte eas in sphaeristeriis, aut popinis, aut pratis, aut theatro inter gladiatorum cert 'mina audirent. Tanto in fidem deuotionis ardore inflammati erant, tanto eius amorem si grabant. Quae cum ab iis ita fieret,nonne ipso vitae genere
279쪽
. C A P V T X. 2 sgenere se &nostrae fidei, quam usque adeo' Contemnebant,nausea ac fastidio laborare,& i' 'aliam quandam religionem ac fidem,qine iulorum affectibus responderet,quaerere deci rabant 8 Et quando igitur isti operam intelligendae fidei dederunt Z hoc ego certe diutinare non possu m. An sorte Deum praeclaris facinoribus obligarunt, ut iis tamquam benemeritis fidei cognitionem rependeret minime vero. quid igitur Z Nimirum illud audacter enim dicam quod verum esse semtio) illud inquam , quod Paullus Apostolus,
Cum ageret de iis, qui circa mundi finem lapsuri, fidemque deserturi sunt, ait, is his usu
Venit. Eo quod charitatem veritatis, inquit, non receperunt, ut salvi fierent, ideo mittet ' . illis Di eus operationem erroris, ut credant mendacio, ut iudicentur omnes, qui non crediderunt veritati, sed consenserunt intiquitati.
Quod huiusmodi adolescentibus sere via demus accidere, qui cum fidei suae veritatem nullo prosequerentur a lectu, nullo illius amore aut deuotione flagrarcnt quod nonsbium ex eo desiderio,quo usqueadeo studi se blasphemias, conuiciaque in cam dicta vel scripta dc audire dc legere gestiebant,verum etiam quod iis curae non erat, quid ipsis audiuentibus in corum fidem haeretici pro con-
280쪽
r ς DEFENSIONIS FIDIIcione dicerent,perspicuu est, permisit Deus, Ilautici re- ut in haereticorum errores inciderent,eosque Tm pro veritate cupide amplecterentur ac reci- time t. perent: atque ita tam isti, quam eorum imposiores iustam Dei iram S condenationem in nouissimi iudicij tempus exspectent. Hoc sane modo istis usu venit, Vt antequasdei nostrae discerent atque intelligerent veritatem, caecos haereticorum errores imbiberent. Nam simulatq. auratos aduersariorum libellos in manus sumpserunt, in quibus doctrinae genus suis affectibus consonum, sua q. impietati & illi,quam maxime cupiebant,libertati, quae illorum aures blanda titillatio ne permulcens, incautos in dulcem volupta-ι,-ι Is xum somnum induceret, conueniens desectibus faue. prehenderunt; omnem aliam doctrinam re- ei οὐ U pudiantes, de maiorum suorum fide,quae niamq-' mis austera &insanis adolescentiae libidiniabus ac vanis cupiditatibus inimica videbatur, ne audire quidem deinceps passi sunt. Quibus illud congruit, quod diuus Paullus ,.Timoth.. Timotheo scribit dicens: Erit enim tempus cum sanam doctrinam non si istinebunt, sed ad sua desideria coaceruabunt sibi magistros
prurientes auribus, & a veritate quidem auditum auertent, ad fabulas autem conuertentur. Sed contra eo amoris affectu hac, qua