장음표시 사용
51쪽
as DE CON SCRIB. HIS T. tiant,ceuxim qui tanta arte uuarum figuram expressit,ut volucres Vsas earum aspectu deceperit) tabulam hanc depicturum ab Agrigentinis petiisse , ut aliquot ingenuas puellas detractis vestibussibi per otium expectare liceretgua re curemus,ut unumquemi optimum in eo in- quo excellat, nobis ad imitandum proponamus, cuius similes,quantum fieri possit, esse conemur. Non enim opinor Apelles s Policletus tantam perfectionem adepti essent, mi unius imagines, alterius flatua omnium in se oculos conuer
iissent, nisi ille a Pamphilo, hic ab Agelade pri
ma suarum artium elementa didicissent. Imitatione peperit ars,arte obseruatio natura,haec duo exercitatio perfecit,quasi fuerit diuturna,mi Socrates sensit,di cultatem omnem superabit. Vnde idem Socrates tria proposuitparandarum arrium prasidia, artem,qub qua imitationem voluit contineri,naturam N exercitationem, de quibuι nos late in libello de Hiras Inventione Scholio. . di utauimus. Imitari ergo oportet non inum tantum auctorem, net omnes, qui hoc studium exercuerunt, ne nobis aliquid limi ex minus probatis contrahatur, sed inter omnes praecipuos,scilicet eos, qui maiori verborum elegantia
52쪽
LIBER PRIMVs. πgantia prastiterunt. Non enim credendum est
in *num aut alterum omnes suas dotes naturam
contulisse, nespariter omnes eisdem esse instructos natura prasidiis, s ornamentis, sedinter tot esse, quipossint, quis non possint adire Corinthum. uti vero inter omnes proprio quodam eligantia iure principatum obtinuerunt,sunt quidem Cicero, Terentius,s Caesar: quos mox tamquam praeuntes secuntur Salustius, Liuius, Metibus,2acitus, Suetonius,'Iustinus: nam quamuis Cicero, merentius, es Virgium historici esse desierint, ea tamen propriorum querborum elegantia abundarunt , ut sine aliorum iniuria, eos vere posiis, tamquam nitidi candidis sermonis parentes venerari. Nes sane eis a sentior, qui Vergilium horum in numero collocari aegre patiuntur,quibus quamuis concedam aliqua ex parte benesentire, non tamen id ita concedam, mi ab eorum opinione non satis superidissentia. Nam quamuisfugienda in eo sit aliquandoFoetica quaedam verborum collocatio, qua ex poetiaca artis libertate profecta,parum optimas proprietatis leges obseruat; mi virum canere, ora tenere, aes milia: singulorum tamen verborum elegantia, quorum delectum satis retinuit, non
Quos historicus imitari debeat in verbo
53쪽
38 DEDO SCRIB HIS T. ideo in eo debet contemni. uctoricorum vero principem esse volo C. Caesarem,nam re vixitRoma ea aetate, qua plurimum floruit eloquentia, coluit ipse eloquentiam praeter caeteros, re ae vero gerendis non modo interfuit, sed praefuit,
quo factum est, ut Uum quoi qui adscribemdam historiam valet plurimum )cum doctrina coniunxerat. Vnde nemo elegantius historiam scripsit, nemo breuiusus nificantius, s cum breuitatem, qua magna in Commentariorum hictoria laus est,amauerit, ita tamen fra μου fuit, mi eius narratione nihilpsit esse illustrius.Salustius fuit isse quidem acutus, etenustus,gracilis, no tamen itagrauis,aut elegas inscribendaRomanoru historiapaulo liber ior: qui cumvetustati nimis Huderet,uCatonis Censorini antiquitatiellet maxime deditus factu est,it in eius hiatoria frequenter verbaprisca s inusitata occurrat. tur Liuius aliquanto fuit fusior,s qui Patavinia sapere dictus est, tamqua peregrinis vocibus
nimis addictus,vberiorem tamen campum reruab urbe condita gestarum centu, uinquaginta libris nobis aperuit,ut eius fntomeP aphus Lucius florus annotauit. Ex quibus centum ede
54쪽
Philippus Beroaldus, quod omnia, qua Romani perseeptingentos annos gesissent, praeclara acinora, veluti in unum redacta corpus compresendissent . uuantam iacturam populus, Romanus passus est, cuius tot tantarums rerumgestarum memoria cum libris Liuij simulinteriit. Uuantu vera fama detrimentum summa dignitatis Imperatores subierunt, quorum nomina fuissent sempiterna,mres gloriose gentae obliuionis tenebris inuoluta luce meridiana clariores cernerentur,si tot Livij libri minime intercidissent. Cum negari non posiit in his quadraginta libris demptis reliquorum fragmentis Lucinor' quibus calsifauores imur, omnem rei militaris disiciplinam, omnia maximorum ducum strat agemata, omnes calliditates imperatorias, omnes leges Senatus, omnia populi decreta, omnes deni, artes,
qui ι domi , fors, itimur, contineri Errant enim qui putant Liviumsuos libros in Decadas diuisisse,it probauit Petrus frinitus,' nos in lib.de optimo cive Tractatu.3 Dialo. s. ex Tristiano ου aliis explicauimus, melius in no tiris Comentariis ad Emblemata Alciati in expositione Emblematis, Cum tacet oec. cuintus Curtius res ab Alexandro gessitas optime perffecutus
uiu opus Itium nodiuisisse in Decadas.
55쪽
est, sed prater quam quod quamplurimis eterbis
inusitatis,N ab exteris nationibus receptis, qualia sunt par anga, magalia, phalanx , gana, Dr aliis orationem a1fectauit, non paucis loquendi formulis ab illorum principum purita te discessit .micproxime accedit elegantia illiu Trobus, qui in eo saltim mere probus fuit, quodplus temporis ais laboris. in celebrandis eorum laudibus, quorum vitas descriUt,quam inexccienda oratione, qua eos elegantius extolleret, collocarit adeὸ ut dubitari soleat, an magis Encomiastes , quam historicus debeat nominari. Amianis Marcetinus moxsequitur, quisToeticis pedibus passim abundat tanta breuitati duit,ut mere canerepsit cum Oratior Dum breuis esse laboro obscurus f.n de Eutropis,Iulio sapitolino,Tribello Polione,Dartiano, Oul Im Lapridio,Taulo Emilio,Aurelio victore,qui per/x ' peratorum vitasseri erunt,nilii minus,quam ii, ehio imperato u digno sermone,non est quod iudiciuserint,v- feramus, cum nullum in eis praestantis aucutio-
.EAbba in vestigium reperiamus, aut quod prater histodelectu. ri dem psimus cum dignitate laudare. Sit igitur huius praceptionis summa,ut quos paulo superius nominaui auctores in parando verbo
56쪽
LIBER PRIMVs irum delectu nobis ad imitandum proponamus, s qua in unoquos magis excellant merba, in
narrationes nostras ad ressignificandas conuertamus: Stomachi enim esset corrupti,i intemperantis agri deteriorem cibum eligere, optimis
alutarem aspernari ,nessani iudicii est argumentumsi inuentis frugibus glande vescere mur. s infuturo historico exprobrabo, si prater eos,quos tamquam orationis lumina inter
antiquor duxi imitandos, imitetur etiam N nostri temporis alios,quorum non minus suauis σelegans, quam sapiensWgrauis oratio, aut fore est eadem cum illorum principum oration
aut certe non omnino dissimilis. Nam cum non
omnia veteres dixerint, de quibus in nostris hiasoriissermopossit institui, non erunt nostrorum partus , ut inutiles oe spuru repudiandi, qui . ouo quis in genere practantes, piosi,acres, concitati, dulces, iucundi, ais remisit extiterunt; illi pracipue,qui ab hominubus nostra aetate forentibus,s veterum principum eteluti lactis nutrito aducatis profecti videantur. Siquidem Lu- Lausquo sit anus Ossorius in Emanuelis regis historia, Carolus Sigonius Italus in ea de eAntiquo iure Ita eoru realia re Romanorum historia, oragonius noster Miniora
57쪽
, DE CONSCRIB. HIS T. Streta in Aphrodispo expugnato,ad viuum no
bis expressam Casaris,Sal ij, oe Liud imagine
pruerunt . Cur igitur non hos iure post illos Metempore imitandos trademus P cur eis debitum honorem susceptorum laborum praemium detra- Paulus hemust In memoria habeo Paulum Duium,que
' ἡόά. forte φ/4 pr tulissem si veritatem, qua fidem hi
tur,quod floria tribuit,s ad quam tota narratio dirigensus eo da', perpetuo sequeretur ', sed ne cis quo eius seeipse malo acciuit,ut omnιum ore receplum sit,a δε-rit. limano Turcarum Tyranno, ου Francisco Ga-lorum rege ausi Principibus sarob. V. Imperatoris sacrati mi ingenti oria inuidentibus munera accepisse,eo solo nomine, ut res eorum gestas extollor et, s Caroli. V. laudem obscuraret; etnde factum estot multarum rerum everiarate detecta illis addictus fuerit, Hi panis eteroraro quidem adhaereat. Nam si potissima quisius oe laus h lorica narrationis ent veritas, vera autem esse non potest narratiose non sit libera omni affectus itionis,odij,amoris, largitionis,h in quam si horum aliquid cadat, non magis fdem faciet, quam Epopifabuti , ea mus Apulei, nouellaei Tocatij, qu; eius historia poterit commendari, qui largitionibuu infectus anima historia
58쪽
LIBER PRIMUS: Mhistoria ademeris,oe ab ossicii muneris fusi pii fidelitate turpiter deo aritZ de Pausanias mirifice reprehendit Hieronymi Cardiani hissoriam,quὀd cum eo Principe,cuius red gesta scripserat amiliarissime vixisset, dicens; qui cunia viro principe familiariter misit,necesse est ad
fauorem eius omnia scripta accomodare. Toli-bius vero,quo modo nuda meritas narranda sit
ab historico,exposuit his merbis;nihil inquit fas subtexedum in historia,nui vendum,nihil veri tacendum, sit liber ab omni perturbatione, es assectu in quam mi parte historicus,nihilamore vel odio ductis sicribat,laudet laudanda, contraria vituperet . Sed iam de proprietate verborum, oe peculari eorum electione dica
Electio verborum est ratio inueniendi, Ncollocandi verba, rebus qua narrantur aptiora cuius ossicium est expendere, ne aut impropria 'mantur, aut inconcinne col centur, ne narratio legentium aures turpiter offendat. Verborum autem electio duplex ess, unapropria, altera figurata propria verba dicuntur, qua ita fuerunt rebus imposita, ut cum earum nais turis consentirent ι hinc a quibusdam nativa,
Lib.i. in Atticis. Lib.a. histo.
59쪽
44 DE CONSCRIB. HIs Τ. quasi cum rebus nata dicuntur , ut mare, oculus , ignis,aer, anima', ager, de quorum imposi- In toto tione accurate Plato disputauit. Propriorum Diδlo ' ergo eterborum delectus is erit, quo ea verba
sy I ': probabuntur, qua latine loquentibus familiaria esse cernentur , π qua rebus, qua narranda erunt,exprimendis accomodatiora videbuntur. Figurata sunt verba,qua propria primum cusint,a nobis vel necessitatis,uel ornat us causis, ad res alias earum dissimiles, quibus proprie imposita Derant,transferuntur; viguit oratio, gloria incendit,prata rident,animus ardet, cumere sit fluminis,incendere oe ardere ignis, ridere hominis. Sed de figuratis alibi,nunc de propriis sermonem instituam-.quorum amplam habere supellectile paru historicoproderis,nisi qua
ex eis recipere,oeprobare, qua fugere, cs vitare debeaterius intelligat, quam ea rebus accomo-det. Vnde expedat opportet singula diligeter,nei enim qua prima facie videntur apti sima, HL-strem efficient orationem. Prudentes ergo ac providos duces imitetur, qui ad bellum non omnes admittunt, qui ad danda nomina veniunt inedeos ex omnibus deligunt,quos ad strenue certandum fortiores,mutiliores fore comperiunt. Hi igitur
60쪽
LIBER PRIMVs igitur aperte merba cognoscat,distinguendasunt rerumgenera Huibus cum verba respondeant, quot ea erunt, tot etiam erunt propriorum verborum operies, quibus rerum proprietas exprimetur. Res autem aut infima sunt, aut medio- Tres re cres, ut summa; eterbis ergo huiusmodi quoi e- Vm ip runt,cu res infima infimis merbis, mediocres mia quibus mi ais temperatis, 'mmasummis debeant ex D s plicari. Hinc tria illascribendigenera re iam se iato ona nata sunt,inquibus omnis oratio versaretur; nera.
Humile, blime,s Temperatum. Humile seu submissum, seu tenue genusscribendi ent, quod mm si suasponte fusum,non versum ais muta HVNiἰς tum,puro quodam sermone continetur, s mer- L εdiborum colores ornamenta recipit rarius, quo qu lesit
tractandis Philosophia quastionibu sermonis verosamiliaris Qui nullum est accommodatius,eοι, in quotidianis sermonibus utimur, in conuentibus, congressionibus, domesticis colgoquiis, in communicandis conceptibus, tractandis negotiis,exponendis auctor ibin,π aliis rebus innumeris, inquibus exigua acrimonia, oe modica uis dicendi opus est, qualis est Comicoram dictio siermoni proxima: quo sicero multas epistolas om