장음표시 사용
51쪽
etiam nonnulla leguntur apud Ovidium; cetera dabit Geoponicorum liber unὸecimus. Eiusdem sere generis sunt transformationes hominum in montes ac flumina, quibus usi sunt inter alia artificia, qui montium ac fluminum naturam describerent, quae quum tanti non sint, ut diutius nos morentur, vide eXempla apud Plutarchum in libello de fluminibus. Redit autem omnis hic lusus ad Pro sepopoeiam poeticam, de qua tamen separatim dicere necesse non est; vnice huic debetur Ecbo Nympha ad meras voces extenuata a J.
Parum ab suit, quin fabuliarum astronomicarum seu asterismorum classem Metamorphosibus insererem. Sed quum inquisiuissem in tempora et causesas horum figmentorum, quae in hi S rebus, vestigia historica et omnino antiquitatis, quam habebam, notionem secutus effecisse mihi viderer, sensi nullo modo ita posse in medium afferri, ut ne in diverticulum elapsus a disputationis tramite longius secessisse dicendus essem quin si accuratius rem expendas, notio metamorphosium ne cadere quidem
Ad eos autem prouocare non lἱeet, qui In chronologia' veteri
aut in Historia Astronomiae et Mathematices hunc locum attigerunt. Eorum enim Opiniones , Pleraeque notionibus. quas habemus de antiquitate graeca certissimis repugnantes, Pendent ex eo triectura magni Neintonii de Chirone Spha rae graecae auctore , quamquam in temporibus calculo astronomico constituendis haud consentiant. Adeoque optandum quid ein est, ut existat, qui argumentorum astrDurimi. eorum, quibus illi usi sunt, temeritatem astronomica item et me thematica subtilitate demonstret ἔ multo magis tamen in votis habemus, ut ea nobis aliquis exponat, qua accommo date ad vestigia historica et antiquorum temporum rationem in hoc genere, certo aut probabiliter, constituere licet. Cuius
rei a nobi , initia facta quum iam perduci ad maturitutem nequeant, operam sibi ini angi sorte patietur Amicissimus BUHLE cui aliquando Λratum nosia curia expolitum debebimus.
52쪽
dem in asterismorum lusum videtur. Itaque conis sultius suit Ovidii exemplum sequi et continentiam, qui quidem admodum parcus in hoc genere, in Metamorphosibus praeter Callisto c) non nisi obiter Ariadnae coronam do, Hersiliae comam e imitatus Cononis ingeniositatem - sidus crinitum Caesaris , perltringit, cetera vix satis bene cum con-slio suo conciliari posse intelligens, multo commodius et ex more leparati in in poesi astronomica tractanda, minusque ipsi neglecta in Fastis. Sed de Callisto tamen si quaeris, quoniam haec vera est et notissima metamorphosis, dubium non est, ex natura et appellatione g) sideris sabulam de puella Ioui amata, in ursam mutata, et quae sequuntur, confictam esse. Narrabatur haec quidem Hesiodo b) de Callisto, quam ψαν τῶν νυμ cpῶν faceret, aliis post eum de Lycaonis filia Callisto, seu Megiis sto, ut videtur, quod huic Arcades idem sidus illud antiquitus consecrassent, quemadmodum monstrabant in astris oleum regem qui aliis erat Ingeniculus, ὀ ἐν γόνασιν, item Casiissus fratrem aliis
Vix opus est, ut in fine recensus Metamorpho- sum de iis fabulis Ovidii et aliorum scriptorum, quarum nulla mentio facta est, moneam, plerasque tanti non esse vitas, quae in medium adducerentur,
Sphaera Pgregrina evulgato , cum ipso via nautic..
53쪽
volebamus, confici posset. Verum nonnullas omnino intentatas relinquere debui, quas ita parum plene, obscurius innuente Ouidio, perspectas hahemus, ut recte iis abstineas, nisi meris somniis indulgere velis. Quid v. c. de Cipi cornibus affirmes kJ, num reuera morbum Dontis narrari Τ aut fabulam, cum Plinio, aut, cum Bani erio, Cipi insomnia Z Nam Genucio Cipo, consentiens Ouidio Valerius Maximus tradit, quum praetor paludatus urbem egressus etat, subito in fronte veluti eornua erepsita, quae regnum ipsi portenderent eX vatum responsis, si in urbem rediisset. An demum placebit multum videri tribuendum esse informi capitis figurae, quae Cipi crederetur, in porta rauduscula conspiciendaei Ita enim Valer. Maximus: cuius testandae rei gratia capitis eriles aereae o tae , qua excesserat, inclusa est, dictaque rauduscula, nam olim aera ravdera dicebantur. Ouidius au tem : Cornuaque aeratis miram referentis formarum iabus insulpune langum mansura per aeuum. - Facile est irridere cum Luciano homines funginos m), in agro Corinthiaco ex sungis enatos; sed cuius sit temporis figmentum, cuius occasionis et consilii, equidem ignoro neque adeo cetera existimo me tenere. - Antiquum est commentum et facillimae explicationis, de partu Alcmenae Iunonis malignitate impedito; soluuntur nexus magici dolo aut mutus Tiresiae aut Galinthiadis cuiusdam, neque hoc mirum ; sed cur Galinthiadem in γαλ mutatam eta
54쪽
voluerint H, non in promtu est; num mero lusu ex nomine. et quod punienda esset, quae fraudem Deae struxisset, an alio quodam mystico sensu 2 Miraberis rationem aliquid famae mandandi singuinlarem , ouod seruus ille Midam habere aures asininas scrobi effossae immurmurat, terra deinde commissum rumorem procreatis caunis loquacibus, tuto auctore, euulgat o). Non licet mihi interpretando mirationem tollere, unum hoc noui, non Ouidii esse figmentum, sed graecae originis. Se cundum Phocium Ptolemaeus Hemaestolis tertio libro inter alia egerat περὶ τοῦ καλαμη τῆ ἐιποντος ora νίδας ονκ εχει ωτα. Notandum tamen, quod defluuio Marsya seu Mida scribit auctor lib. de flum.
Sed quid ego haec prolixius 7 Satis bene se res habet, quod in ipsis tenebris quasi saces sparsae et
stellulae micant. Nolo credulos, nec puto fore quemquam, qui in Omnibus, quae ad meum sensum constitui, accedendum mihi existimet; verum uniis uersae quo edam notiones in hoc genere satis extra dubitationem positae esse videntur, quibus iam superstruere, ubi opuS sit, cetera, seuerissimi cujusque, Opinor, bona cum venia licebit.
55쪽
Erat autem in metamorphosium genere illustrando alterum, cui hic locus destinabatur, ut dispiceremus quibus temporibus et quorum tamquam magicis formulis tam larga et mirabilis horum portentorum seges succreuerit. Variarum enim causserum adeoque aetatum multorum etiam ingeniorum esse haec figmenta, nec minus pleraque temporum feriorum, si cum cetera mythologia compares, sic satis quidem docuit exposita modo singulorum natura ; sed ut paulo distinctius haec omnia elucescant, colligenda sunt et ad hunc usum conuertenda, quae ex fide monumentorum antiquorum certo aut pro . babiliter affirmare licebit, quum de iis, qui primum data Opportunitate adornarent et adhiberent metamo/phoses Angulas, tum de ceteris, qui sparsos quasi flores sertis et coroIlis aptare instituerunt; quo quidem rerum ac temporum ordine disquisitionem nostram moderabimur.
I. Auctores metamorphosium singularum. Prima autem metamorphosium exempla primi statim graecae antiquitatis testes Homerus atque Hesiodus exhibent. Homeri ipsius sorte ingenio debemus portentum Illud draconis in lapidem conuersi, Il. B. 3O9-3 I9. muta
56쪽
tamque itidem in saxum nauem Phaeacum, Od. N. Is 5 sqq. Antiquior, ut videtur, est fabula de Niobe in lapidem montis Sipyli transformata, Il. 12. 6o2, de liberis eius necatis haec addidit my
ctione non inepte primum adhibita de iis, qui parum humaniter recusarent terrae mandare corpora.
Antiquioris temporis est Proteus multiformis, Od. o. qi7. 455 sqq. etiam Paudare Iia in lusciniam mutata, Od T. 5I 8 sqq. Iam Leucotheam cum Ino Cadmi confusam vides. Od. E. 323 sq. extiterat item, qui veneficia Circes in mutandis hominum formis morali consilio exornasset; Od. Κ. 238. sqq. erat etiam prouerbium, quod natos homines ex lapidibus et arboribus innuebat Od. T. 1 63. Dii vero quod humanas saepe sormas induunt non ita prope ad rem nostram spectat. Vix etiam malamorphosis aliqua intelligenda ex mente poetae, sed mera comparatio, ubi Apollo atque Minerua vi intuerentur certamen Hectoris cum Aiacecpηγῶ υ Φηλῆ consedisse dicuntur ορνισιν εοικότες λγυπιοῖm, ite in quum Somnus ad sopiendum Iouem a Iunone excitus, i ut lateret, ἐις ἐλατην ἀναβας πωριμηκετον χλ-οισιν πεπυκασαένος 'ορνιθι Hγυρῆ εναλδε- κιος etc. certe est comparatio Il. XV. 237 ubi Apollo descendit ab Ida i ,ηκι ἐοικως ωκέr . φασσοφένω oστ' κιςος πιτεηνῶν et locc. sim.
multo etiam plura suppeditat: separare tamen conueniet, quae ex eius reliquiis colligimus, ab iis, quae aliorum fide ex deperditis afferuntur. In Deo.
57쪽
ε Theogoniae opere spectant propius ad metamorphoses: Veneris orsto et terrae stantis ex Coeli funguine
n I 8χ sqq. Pegasus et Cisa re ex faneuine Medusae
ago. In Εργοις notentur: r διονὶς χελμων, 568. secuta munia, Io 8 -2o I. homines ex arboribus et Iapidibus. E. I 45. Th. 35. et fragm. ap. Strab. VII. p. 96. Pando e creatio. 7 . At vero etiam Hesiodo aliae plures metamo phoses tribuuntur edi depeνditis nunc scriptis, quaei sub eius nomine serebantur, pleraeque ut videtur, ἐκ καταλον γυναικων. Atalantam Hesiodo Schoenet
filiam fuisse scribit Apollod. Bibl. III. 9. 2 p 228. sed num addiderit ille metamoνρhosin ipsius et Hippomenis seu Melanionis in leones, non intelligitur. De Autol co fabulam narrans TZecies ad Lycophri versum 344. laudat Hesiodi: παντα τἀροσσα λάβεσκεν Gδελα παντα τίθεσκε. Sed, quae
nota est hominis iactantia, versum exscripsit aliunde, ipsam rem minime καθ' H σίοδον reseri; nam quod docet Autolycum immutasse eburacteres boum, ut ne a dominis agnoscerentur, seriorum grammaticorum interpretationem sapit. De Bamro in lapidem mutato Hesiodi μεγαλας 'Hοίας citat Anton. Lib. f. 23. Vrsam maiorem a Thetye et Oceano ob Iunonis iram aquis prohibitam adeoque Calysus metamorphosin Hesiodo tractatam suisse indicat Lactantius Argum. f. V. et VI. l. II. M. O. Ex Apollodoro Bibl. IlI. 8. 2. p. et et . discimuS Hesiodum, quum Callisto nominaret, πιαν των νυμφῶν intellexisse, neque adeo cogitasse de Lucaonis filia, ut recentiores. De Heliadibus Phaethontis Sororibus Lactant. ad sab. I l. et III. L. I. M. Dcomae earum, ut Hesiodus et Euνipides indicant, in eis Irum sunt conuersae, consentit Hyginus, CLIV. harum
58쪽
lacrymae ut Hesiodus indicat in electrum fune duratae. Lactantius in arg. sab. V. Lib. IV. de Leucothoe in thuris arborem mutata: Hoc Hesiodus indicat: quod tamen num ad Clytien quoque, seu heliotropium ex puella Clytie natum spectet, non satis intelligitur; apud Ovidium quidem duae fabulae coniunctae sunt. μνmidonum ex formicis transsormatorum auctor fuit Hesiodus secundum fragmentum ap. schol. Pindari et TZeZ. ad Lyc. ι76. Mythos de Memnone attigisse Hesiodum docet Lactant. arg. F. IlI. L. XIII. num Memnonides aues addiderit, ince tum. De Periclγmeve in varias formas mutabili versus Hesiodi etiamnum extantap. Schol. Apollonii l. Is 6. in Heroidum recensu ἐν Καταλόγοις quondam obuii ivt ex Schol. Il. B. 336. colligit illustris Heyne, et quidem in α καταλόγων sec. Eustath. p. 23 l. V. NOt. ad Apollod. l. 9. 9. p. Sa. s. Tiresiam sexum mutasse Hesiodus iam narrauit sec. Apollod. III. 6. 7. p. a Io. et Phleg. Mirab. Eumelus Corinthius nominandus saltem propter carmen B9υονία inscriptum, de apibus, ut Volunt, ex eadaveribus bubulis procreandis: sed supposititium illud erat, si credis Pausaniae IV. 33. p. 36l. Eumelus autem refertur ad Ol. 4 et 9. in Chron. Euseb. Hieron. v. Ind. Scrip t. ad Apollod. Bibl. p. 983. Simonidis, Amorgini probabiliter, habemus ex opere ethico fragmentum, in quo mores mulierum istius temporis vixit auctor Archilochi aetate ita depinguntur, ut pro ingeniorum diuersitate diuersas
mulieribus origines ex animalium genere, ex terra etiam
59쪽
mo ilius ex imitatione simonidei. De reliqua murutitudine auctorum, a quibus singulae metamorphoses vel inventae vel variis occasionibus et modi, celebraintae sint, non nisi paucula quaedim tesimoniis innotuerunt, quibus tamen exemplariam loco adhibitis, iudicium aὸ rem ipsam reuocare licebit, nec non ad ea, quae in urniuersum de tota hologia, eiusque tractandae variis ratἰonibus docuit litui tris Heyne in Comment. de Apollod. Bibl. Ρ ll I. Nam si diuersa thorum adhibendorum genera percurras, quales in singulis fuerint metamorphosium vel Onortunit res vel utilitates haud dissiculter intelliges, modo simul singularum metamoυhosium naturam in auxilium vocare memineriS. Sic nonnullae ex esticis ea
minibus ductam originem prae se serunt e. g. illa de Anii filiabus, Callirhoes a) filiis; in quo genere multa, poetis antiquioribus prolata audacius, alii in miraculum conuerterunt, praesertim in studio vetera et vulgaria novo modo adornandi, maxime si singulae mythorum partes adhuc neglectae accuratius et subtilius amplificari poterant. In primis autem laricis poetis plurimas metamorphoses debemus, scilicet quibus in hymnis b) Deorum et heroum laudibus ea potissimum conquirenda esissent, quae ad res patrias et religiones aut certa quaedam loca spectarent, quibus operam sorte suam collocassent. Sic Mesctorus H, ut videtur pri
60쪽
primus omnium Actaeonem a canibus lacerandum pelle ceruina circumdedit; Pindarus Glaucum Anthedoniensium heroem ἐπιχωριον eiusque apotheo sn celebrauit, notante Pausania: M AeseisIus etiam toto dramate conficto. Nimirum et illud studium , quo Trogici sabulas suis consiliis adaptarent, metamorphosibus et inueniendis ex eXOrnandis ac- coinmod .itissimum suisse dubium non est, saltem illi ab hoc usu non abhorruerunt, si vel omnino
ii ad Eu 9 in adhibitae in Phaethonte e , idem in Men is p pon metamorphosin hujus filiae Chironis
er κατας ερις υον celebrauit Sophocles nouas adeo
electri origines induxerat, quum m lacrymis Mein Ieagridum auium Concrescere illud finxisset, operose refutatus et reprehensus Plinio. idem apud Aristophanem G male audit tamquam auctor Terei in upupam mutati. sed ante eum Aeschalus eandem metamorphosin admiserat, quod intelligitur ex frag- mento apud Aristotelem H. N. L. IX. eX quo etiaam apparet, qua ratione et cur maxime tragici haec portenta adhibuerint ; Scilicet non conspiciebanιών illa sed h) narrabantur in scena, nuncii vero gratia eo maior
φωνη) quem illustrare debebant, alientissima, quae notauit Scaliger in Coniea. ad Varron. v. lli. Hartes. V. A. P p. hium est, quin ageratur si ταμορφωσις Procnes in Hirundinem quare ad imitandam Doeem Airundi dum metamomhum ageretur achitae κι κερκuam nimium haec remota a grauitate tragica.