Commentatio de caussis et auctoribus narrationum de mutatis formis ad illustrandum maxime et diiudicandum opus Metamorphosium Ovidianum. Auctore Ioanne Guilielmo Ludovico Mellmann ..

41쪽

portuni atem, quod ad genus orationis symbolicae pertinet. Sic PericlImeves, qui iam Hesiodo in varias formas se commutandi vim habuit, et poetico potius sermoni quam Neptuno hoc munus debet, quippe ornandum fuit illud, quod in fama esset aut

in antiquis carminibus, eum in certamine cum Hercule summa agilitate omnibusque pugnae artibus usum, omnes sormas ac vias tentantem aegre demum, sortiori succubuisse - Similiter Aehelat cumi Hercule pugnantiS tranSsormationes in taurum et se pentem naturam fluminis adumbrant. a Proteus b) iam ex symbolico figmento maris Deus, rex adeo Aegupti factus, sormas mutandi facultatem apud poetas retinuit. Mirifice omnino haec placuit antiquis temporibus, adeoque imitatione saepius repetita est. c) Getis mutat sormas, quam, quum inuita nuberet Peleo, omnes vias ac modos tentasse diceres, ut se coniugali vinculo, quod satum non amor urgebat, subtraheret. Vides igitur levi quacumque opportunitate M adduci potuisse poetas, ut de filia Esscsithonis hoc commentum adornarent,

H De Nemesi a love in cygnum mutato decepta Eratosth. in Ca

M Quae tandem illa suerit non certo forte expedias. Sane con a tio Erylichthonis depingi miserabilius non poterat, quam si urgente fame fundis diuenditis neque ab ipsa filia abstinuitis, aut filia se ipsam vendidisse dicerctur. Hoc de filia mihi quidem amplius aliquis videtur Oxornasse. Grammatici aliam inter pietationem habent, et hinc alii, sed grammaticis dignam.

42쪽

se vendidisse, sub variis figuris, quas Neptuni be

neficio sumeret ac deponeret, priscis dominis ereptam, aliis emtam. Adde Autolycum, quem quum hominem callidissimum patrisque Mercurii exemplo furta sua egregie occultantem narrare Vellent, eum colores boum immutasse tradiderunt, seu, ut habet Ouidius H, obscure innuendo mirationem augens , nigra ex albis, ex atris candida secisse.

VII. Metamorphoses ex fassis poetice ornatis. Cognatum genus est, in quo non tam sermonis antiqui aut symbolici opportunitas, quam istoeres et facta quaedam, seu vera seu fama sorte eorrupista, ficta etiam a poetis, quum ornanda essent nouis additamentis, instruenda probabilitate aut conciliatione, inter alia artificia metamorphosium quoque auxilium sponte arcesserent. Erant in mythis an liquis Sirenum formae portentosae nec non Solla monstris marinis horrenda: caussae deformitatis in utrisque a serioribus expositae, variis metamo phosibus effictis, prout ipsa illa phantasmata non una occasione neque eodem consilio adhiberentur f). - Quum traditum esset mythorum meis moria aut a poetis fabulas de bello Troiano exoranantibus, ex Delo insula g) Graecos victum et belli subsidia ab sportasse, seu ante congesta illuc a sociis, seu ex primitiis et donis Deo Oblatis, annonae igitur, ut ita loquar, praesuisse Anium sacerdotem Apollinis, ex his sane aut similibus orta sunt mira fabularum commenta de Anii huius filia.

43쪽

bus b): quae a Baccho habuerint potestatem omnia

in Oleum et frumentum et vinum commutandi, unde et nominum monstra: O , Σπερμ ω, 'Ελαὶς, et ὀνρτροποι - Alcmaeon insidiose occisus reliquit imis

puberes filios ex CaIlirhoe, quos aliquando patris Caedem vitos. esse narrabant. Sive igitur miraculorum studio nouare aliquid placuit, sive poetis has res in Alcmaeonide cyclico more tractantibus molestu inerat temporis interuallum donec pueri adolescerente Iouem legimus matii gratificatum pueros statim et sne mora iuuenili corpore et vigore in struxisse 10 Pumalionis autem insania non, nisi egregio inuento marmoris vita donati, iucundissimae fabulae in Ouidianis locum praebuisset - De Actaeone hoc videtur historicum seu iam a traditum fuisse, quod inter venandum desideratus sit, vel etiam a canibus dilaniatus perierit ; hoc ita ornatum a poetis et e plicatum est, iactum esse irata illi Diana ἔinter cauiasas irae, nam alii aliter, etiam illa in promtu, quod

Dianam lauantem offendisset; ut discerpi denique posset a suis canibus in cerui figuram mutabatur I Aesculapii sub serpentis forma aduentum in Italiam ex rerum veritate habet Ouidius m . Eiusmodi enim angues tamquam symbola Dei ab Epidauriis petitas suisse probat similis apud Pausaniam narratio

in O. M. XIll. 6 3. V. ibi loea ab init. citi. ceterum eur eadem incolumbas tandem mutatae dicantur non expeditum, ib. v. 67I.

forte nec revera insaniit in statua, sed dici id coepit ob excellentiam operis. Ill. Heyne Antiquae Aussatae l. p. I 3 in Cypern stand von denaltesten Zeiten her ei ne naehte Uenua das Neric des Pygmalions. das dureti die Fabeln von sei nee, selisamen Oidenschait so berithme ist

44쪽

tio Q. - Quae de suffragiorum lapillis at=is in

albos mutati S iucunde narrat Ouidius o ex ipsa renata sunt, quod reus insperato culpa solueretur. Vnicum est et mirum exemplum in hoc genere, quod publico quasi documento confirmari aliqua metamorphosis videretur. Scilicet si vera narrat Pausanias, II. 27. Hippol tum reuixisse opinio erat, quod in Aesculapii templo in columna legi posset, munus pro salute Hippoditi datum esse equorum numero constans, quod quo lusu aliquis interpretatus in miraculum verterit, per se liquet. - Duas obiter fabulas illustramus, quae ipsae huc pertinent, metamorphosibus tamen nullius momenti insignitae. De oreneo p) igitur constabat forte veteri termo ne, eum ex Thracia in Phocidem penetrasse, quae quum essent Musis sacrae regiones, has inde fugatas esse ab eo, seu vim iis in serre Pyreneum volui sse, ingeniose narrari potuit. Alii mortem etiam Thracis ad Musas reserebant, inter diversos fortasse modos, illa etiam ratione, quam Ovidius suam secit, quaeque Musarum in aves metamorphosin additam habet; sic Thamyrae olim coecitas Musis iratis adinscripta. Similiter ad mythos de Piero Thrace eiusque filiabus haud dubie incit opinio eaque satis vera, de primordiis graecae poeseos inThracia quaerendis. Hinc Musarum cum Pieridibus certamen institutum, victae Pierides, puniendae certaminiS lege, conuersae tandem in aves loquaces, in picas Ouidio.

M. V. v. 67 i. sqq. - VIII. Metamorphoses ex etymo et ambiguitate

verborum.

Separandum quoque suit haud obscuro discrimine a ceteris illud genus, in quo nominum et op

45쪽

pellationis similitudo e mologica, salsa etiam, ut fit,

omnis omnino in vocibus ambiguitas metamorpho sium rationem reddere videretur; hactenus saltem

in quibusdam, ut ingenia eiusmodi fictionibus assueta levem quamcumque occasionem iis utendi frustra sibi offerri non paterentur; reliqua quibus potissimum immorabimur, ad illud studium redeunt,

quod graecos atque romanos ma ime tenuit, Omnesque grammaticae disciplinae expertes tenet, ob- 'scuriora quaevis ex uominibus atque e mo explicandi. Sic lusit in ortu Veneris Hesiodus: τῆν δ' 'Aφροδίτην 'Aφρογενῆ τε θεῶν - Κικλησκεισι Θεόι τε καὶ Ga-

ρες ἔνεκ' ἐν ἄφρω Θρέφθη. item de Pegasb: Τω μὲν ἐπώνυμον ην, οτ' o' άκεανοῦ περὶ πηγ Γείνετο tic. Sic Spartorum q) apud Thebanos nomen antiquum in caussa fuit, ut Cadmo νὶ ex dentibus draconis Ο cisi hastatorum virorum segetem enatam fingerent, idem portentum ad Iasenis fabulas traductum labores eius in expugnando aureo vellere adauxit. s Notum, quid sibi velint Iopides a Deucalione iactati, o Umidonumque variis modis a formicis repetitae

Cadmus et uxor quum emigratant ad Euchelenses Paus. IX. 4. O. Μ. lv. s7 . mutantur in dracones. Putant VU. DD. ex etymo sabulam enatam tale ἔ forsitan recte; at ἐγχελεῖς nescio an Potuerit ad angaeas ducere. Forte in monumentis angues arte facti lymbolieae significationis . nam Strabo lV. 3 6.

46쪽

origines. u) Impii Cypri incolae in tauros mutati propter ipsum nomen cerasarum , x quod ha sisse iis ex antiquo ipsus insulae nomine, quam o rastiam quondam dictam esse, ob κέρατα sorte seu promontoria accepimus. Sic Pithecu νum insula, Tum nomen incolas priscos apud poetas fraudibus insignes fecit, ut optimo iure in Stimas ab irato lovo transformarentur. I; Hecubae autem quod honori esse debebat, summum dedecus attulit; nam in cavem mutata esse dici coepit ex nomine loci κυνος σῆμα ubi eius monumentum ostendebatur. Ita enim ad modum probabiliter ex veritatis vestigiis et , quae supersunt, statuere licet. Plura eiuS generis locorum nomina occurrunt, κάπρου σῆμα, ιππου σῆμα,

quibus plerumque ut nominis caussa redderetur, fabulas additas inuenies. Ita μου νρνη, quae multis modis dici potuit , ex monte Pegasi ungula percusso prorupit, factumque est, ut Troezentiquum ipsi apud se haberent ζωο κρον, fabulam Thebanam et Heliconi propriam ad se traducerent a),

47쪽

eodem modo ad Persei et Bellerophontis mythos adiunctam. Etiam illud sere etymologicum , quod Solaminii AI inscriptum macinthi foliis ad Aiacis

nomen referrent bin, eiusque cruorem hunc florem edidisse sabularentur. macinthus item Lacedaemoniorum in eundem florem propter nomen mutatus dicitur e . - Illud autem de Linugurio perinquam notabile co ; nam gemmam succino similem ex Aethiopia advehi tradebant rerum naturalium scriptores, quae ex urina ιIncum concresceret; alii negabant eiusmodi lapillos reperiri: et totum ecce commentum eo nititur, quod succinum, quum

apud Ligures emeretur, propter hoc ipsum λΙγγάριον dictum est, ex quo elymi inscitia, aut lusu, Wγγουριον fieri potuit e . - Non dubito, quin fabulam de quodam Daedalione narrans Hyginus, si quae est etiam in Ouidianis, recte hoc addat, hunc mutatum dici in avem Daedaliorem seu accipitrem; ut adeo ex ipso nomine metamorphosis adiecta sit. Nam

Q Plin. 4. c. 7. inprimis 37. 13. Ill. HRYNE ad Aen. Ull. Exe. 1.Liguras olim Ibericia gens late tenebaust mari/ima Ioca non L moas Gallias est Italias fea et Iberiae. leaque Padi quoqω ostia et Decinum ad Ligωrea referebant es Plin l. e. ων abis

Lingurium ex ea,quam supra posuimus, λινγδες, Pronunciatio nasci potuit. H Multa longe ineptiora leget apud Plinium. Ad etymon hae pertinent et Atii Languritimi dicunti H esse in Italia hastas Murias. Zeuothemis Lavas Mocat gaudem, σι circa Padum iis Disam assigπω.

48쪽

Nam quo iure cum interpretibus statuas de accipitrum genere hanc vocem non in vis suisse aliquo tempore et loco inter graecosy - Ceteri lususeivmologici per se ex ipsis nominibus facile intelliguntur , U. C. transformationes Ardeae urbis in A deam avem g , oblidis quae Caunum am uit, in sontem cognominem, si Coronidis in cor hicem i) etc. In quibus si de ipsis sabulis aut demetamorphosium addendarum caussis remotioribus nota tu quaedam sunt digna, partim huius instituti non sunt, partim ex iis, quae universe antea monuimus p. 8. quaeque in OX accuratius disputabuntur, facile

repetenda.

VIIII. Metamorphoses hominum in besias, piam

tas, montes, sumina, ex mero lusu poetico. Pervenimus quasi per gradus ad classem M tamorphosium, in qua lusus atque imitatio aliorum magis proprie, ut ita dicam, habitare videatur. Quod autem de toto hoc argumento supra monuimus, id hoc loco maxime in animum reuocandum est, .ut quisque reputet secum, quanta vis sit exempli et consuetudinis in poetica praesertim audendi licentia. Vno scilicet genere complectamur poetiaeas animalium plantarumque ex hominibus transforismatis origines, quamquam aliqua in his diuersitas

notanda est.

Plurima enim huiusmodi figmenta passim intre poeticos issus data qualicumque Occasione excogitata sunt, mythis etiam notioribus addita, seu quod mor ita ferret, seu i a fabula magis hoc orname D a so

49쪽

ro placeret; nam ornamentorum miram varietatem praebuerunt tum caussae murationis reddendae, tum quaesitae inter sormam rerum veterem et nouam

similitudines. Cogitandum de Solla patre prodito

insemi, mutata in Cirin auem, quae et nomen ατο τῶ κείρειν et rutilantem in capite galeam ex detonsa purpurea Nisi coma habere videretur fi). MeleagrIdes fiunt ex sororibus Meleagri Ae

toli; ι in quo praecipua fingendi caussa haec

erat, quod in Aetolia primum hae aves innotescerent Graecis advectae ex Asrica, sabulis adeo Aetolicis ornandae; Ceterum notatus color luctuosus, nigrae enim sunt, maculiS albicantibuS, notata quoque vox, quae Meleagri nomen sonet, quamquam hoc sorte poeticum, ut sane poeticus est fletus ad Meleagri tumulum. - Aulum in Diomedea insula genus ex transformatis Diomedis sociis extitit, m

Memnonides aves ad tumulum Memnonis commeantes ex eius cineribus aut sociis. Q Nec Povonem

qui sciat quo honore habitus sit, miretur fabulis ornatum fuisse, nec forte unica illa, quam habet Ovidius o de stet larum in cauda picta origine. Vide apud Ovidium, ρ) quam scitum commentum sit Arachne in bestiolam hujus nominis mutata. primum sorte adhibita in Theriacis. De Pompila pisce q),

quem naues usque ad littora Comitari solitum narrat Oppianus , ex nomine et moribus adornatam fabellam Aelianus seruauit, auctorem Citans Apollonium Rhodium. Nota sunt exempla Dubnes in

50쪽

in laurum mutatae H; Urrbae in arborem cognominem s), Atridis in pinum, sacram Cybeli arborem, conuersi t); Sed haec varais occasionibus ipsas quoque fabulas antiquas tractantibus poetis obiter et Iingula singulis subnata videbuntur. Longe autem secundius hoc genus locupletarunt, qui praecepto et constituto consilio metamorphosium confingendarum origines avium et planta

rum perscriberent, nam suisse, qui in toto quadrupedum et piscium genere iisdem argutiis uterentur, certig indiciis non constat. Nec nisi unum nouimus qui ορνιθογονίαν composuerit, Boeum, an liquum scriptorem, cuius artificia in adornandis sabulis reseruamus illi loco, ubi de ipso auctore accuratius disputandum erit. - Plurimi vero in plantarum arborumque descriptionibus metamorphoses solenni lusu addiderunt, notis interdum mythis et sabulis ad propositum accommodatis, plerumque autem suos sibi pueros et puellas excogitan teS, quae Deorum poena aut beneficio in arbores tranSformarentur. In quo argumento facile intelligitur ieiune pleraque dicta esse et ficta, sed osenari etiam satis potuisse nonnulla, qui vim poeticam nouerit, facile credet. Sic suauissimum illud de Pinu M, quae quum puella esset Panemque et Boream amatores haberet, quod Pani videretur sa- vere impensius, a Borea in rupem rapta et deiecta perierit, Deorum igitur beneficio in arborem mutatam Panis tempora cingere frondibus, Boream flantem etiam nunc gemitu auersari. Iucundissima