장음표시 사용
61쪽
maior quo res narranda mirabilior. Chorus etiam non minus commode huiusmodi sabulis patebat: hi notus in Electra de Niobe mutata locus. Sed haud dubie, nouis inuentis pariter ac veteribus studiosius collectis, celebritas metamorphosium maxima esse coepit, paulatim tamen a pristina dignitate, si qua
suit, degenerantium, ex quo rerum mirabilium et curios artim amor mirum in modum auctus singulorum populorum, maxime barbarorum, singularumque urbium memorabilia, paradoxorum et teratologiae quaevis genera, fluminumque adeo ac montium, animalium, herbarum et arborum descriptiones et . origines poetis, et gramma iciS Omnino, Commendauit. Neque enim iam poetis solis ineptiae placebant, Sophistarum quoque ac Rhetorum ampullis o nandae, quam rationem vel exemplis singulis in Geoponicis et Palaephatianis, ineptissimam sane et ingeniositate haud serenda plenam, cognoscere licebit. Itaque iustis querelis Galenus 10 indignatur quum de aliorum tum de Pamphiis Grammatici infelici solertia, qui in opere alphabetico de herbis, ipse eorum, quae scriberet plane rudis, additis in
ter ceteras magicas et superstitiosas ineptias plant rum metamorphosibus, gratiam imperitorum captasset. Ceterum, quibuscunque veteres historias aut mythos celebrare propositum aut Opportunum
fuit, metamorphoses quoque isto honore dignati sunt. Sic citatur Pherecydes ap. Ant. Lib. auctor in sabula de Alcmenae corpore in lapidem mutato, Bibli theca Apollodori plerasque mythis antiquioribus
additas metamorphoses recenset, omninoque de hiasoricis, antiquis is maxime tum et recentionbus ,
62쪽
geographis etiam recte hic cogitaueris, exemplis in Herodoto, Diodoro Siculo, Strabone, Pausania,
suffragantibus. Adde rerum naturaιium scriptores,
Aristotelem, Theophrastum , cuius liber singularis
suit περὶ των μεταβαλλόντων τῆν χροιαν, Plinium, Aelianum atque ex deperditis Alexandrum Myndium , ex quo narrat Aelianus metamorphosin ci-COniarum. Ceterum laudantur passim nomina paucorum et recentiorum qui fabulas metamorphosibus ornatas carminibus et elegiis adhibuerint. De Pompilo pisce citat Aelianus 'Aπολλωνιον Ροδιον si Ναυκρατιτην. Parthenius in Eroticis c. I I. περὶ Βυβλίδος lau
Νικαίνετον, sed quum addit pauca de sonte ex lacrymis Byblidis enato, hac formula utitur Φασὶ δέ τι
λυχφ ἐν in opus historicum Vossio et 8 librorum
Apollonius Rhodius duobus locis attigit commentum de anguibus ex. cruore Medusae. cf. supra s. IV. De ceteris vide indicem auctorum, a quibus habet sua Antoninus Liberalis, infra addendum. Haec autem si de auctoribus Metamorphosium in uniuerinsum teneaS, etiam tempora, quibus hoc vel illud genus maxime celebratum sit, hactenus non obscura sunt, quorum si universae notiones animo insidebunt, plura etiam facile intelligentur, quae addere longum seret. Nonnulla tamen, quae non sunt ita in promtu, dicamus accuratius. Etenim
dubium vix est, quin doctrinas de merem esiosi evulgatus lusus in metamorphosibus liberior secutus sit, si non eodem modo, quo cons. supra L I. Cl. E Schnetri
63쪽
Schneider statuebat, minime absono, si aderit pro
babilitas historica, certe hactenuS, ut iam non modo oblatam easu fingendi Opportunitatem amplecterentur poetae, sed noua metamorphosium genera celebrarent, in quibus non tam exi a re metamorphoses adornandi consiIium ortum est quam ad illud
consilium ante conceptum reS accomodatae aut confictae
sunt. Nam si ante Pythagoram dogmata de animis humanis in brutorum corpora emigrantibus nondum inter Graecos innotuisse constat, adeoque vel ante has opiniones similia quaedam fingi potuerunt, aliis tamen ex caussis facile explicanda, e. g. Simonidis Amorgini lusus de Ortu mulierum, nec non Alcaei Q in fragmento apud Phlegontem Trallianum servato; multo sane magis, quum Pythagorei seipsos aliorum quondam hominum, quidi piscium et stipitum sorma priscis seculis intersuisse non dubitarent affirmare, multo inquam facilius h) mos inualescere
potuit, animalium et plantaruis origines ex hominiabus, fictis hoc consilio fabulis celebrandi. Hujus igitur generis initia cadent in tempora quae orba-goram inter et Arrsotelem essuXerunt, nam in Aristotele prima nobis, saltem certiora, vestigia Occuse
runt, nisi quae ad lases 'ehagoreos pertinent, in eorum reliquiis obuia. Ex his illud Empedoclis apud
a optat, senex quum sit, κηρυλος aIcedo mas fieri, quod hactaues si snt senio consectae portari alia iunioruin, eorumgu. eura sustentari putabantur. Hine similia figmenta suerunt apud Indos, qui metempsychosnagnoscerent, si quidem tecta narratur ah Aeliano sabula Brachin manum de upupa. Ael. Η A. is s. locus lectu dignus quae avis orta iit ex transformato a Sole puero regio, qui parentea in suga comitatus, quum illi laeeumberent aegritudini aevitam snirent, eos mortuos in seipso, capite suo dissecto sepelierit. Quod quamquam adsurdum est, et mihi saltem sensu videtur tainen ad metempsychosin spectare.
64쪽
apud Aelianum XII. 7. de sato bonorum virorum
post mortem 'Εν θηρσὶν δὲ λέοντες Ῥειλεχέες ναι Γίνοντα, δαφναι δ'ἐνι δένδρεσιν ηὐκομοισιν. Quum
autem in Homero reperiatur. fabula de Pandarei filia in lusciniam mutata, quam, si cetera exempla satis ad illa tempora accommodata sunt, unam ab iis
abhorrere et inuentis post somnia demum pythagorica ineptiis dignam esse iudicaueris; probe animo versandum illud est, saepius eandem speciem rerum diuerso tempore et apud diuersos existere, caussis licet quam maxime diuersis. Et ne ipsum Homeri locum sollicites, in Hesiodo ex eadem sabula.
quamuis diuerso modo ornata, occurrit: Πανδιονὶς χεDὀίν, et ita quidem ut duo versus abesse non possint, nisi ipsum sensum mutare satius putes. Lusciniae autem et hirundinis cantus lugubris ad comis parationem est aptissimus, ab ipsa vero comparatione ad metamorphosin via poetarum audaciae haud invia, in hac fabula forte post plures demum imitationes et repetitiones tentata. Analogicum est illud : λαουοδὲ inso ποίησa Κρονίων, metaphoricum primo, ut videtur ι Homero propνie adhibitum. Omnino apparet hos mythos ante Homerum et Hesiodum longe lateque iactatos et ad diuersa Ioca et diuersas personas communicatione poetarum et coloniarum accommodatos fuisse. Eodem sere modo erit molestum, quod fabulam de Leucothoe in thuνD Mhorem mutata, sorte et de Clytie, quae in heliotropium abierit, Lactantius ad Hesiodum auctorem trans
seri. Eius quidem verba, - ut posita sunt, posses tantum de fabulis ipsis, non item de metamorphombus additis intelligere, sed ipsae sabulae videntur confistae esse plantarum gratia, et quod paulo uberius ea Ornatae sunt, fortasse Ouidio debent, Esset E a i etiam
65쪽
etiam in promtu Lactantii auctoritatem incusare aut operis temere Hesiodo adscripti, sed tamen si est aliquid ad Hesiodum reserendum, cogites in his maximam esse ρνoeliuitatem ad metamorpholes; quippe
thuris arborem et heliotropium amare Solem et amari a Sole aptissime ad naturam dicitur, iam vero prosopopoeia quaedam occasione oblata minime omnium ab Hesiodo aliena erit; extitit tamen res, idque est illud, quod volumus, prorsus alio modo, et dia aereis consilio, quam apud recentiores in hoc genere auctores, quos tamen ad meras argutias prolapsos esse vel eo nomine minus miraberis, si in Homero atque Hesiodo non remota solum sed etiam propiora ad illos lusus exempla haberent.
H. Auctores, qui metamorphosium opera scrip
Aliquanto sortasse tutius et selicius adeo versari licebit in parte argumenti, quae restat, eum scriptorum numerum Ghibitura, quos scimus meramo sthosium antea inuentarum concinnationes quasdam a reliquis fabulis tamquam singulare genus separasse. In quo recensu temporum ratio, dum licebit, seruanda est ; si qui sunt aliis scriptis et memorabilibus notiores, ut ne quid addatur, nisi quod ad propositum spectet, cauebimus. Primum igitur locum non tam propter aetatem certo definiendam, quam ob sabularum genuS antiquum obtineat BoeunAthenaeus IX. 3 03. B O r ο ς tu ορνθογονει η Βοιωως φησι Φιλόχορος, legebatur olim: D ορν. ε Βοι ω, tamquam alia haec esset operis inscriptio; restituit
66쪽
- εο Βοιαὶ Casaubonus. Adeoque vetustum erat carmen et a quibusdam v. c. a Philochoro, feminae et poe-triae antiquae, apud Del bicos, secun d. Pausaniam X. V. p. 8o9. adscriptum. BOroc est ορνιθογονίας scriptor Antonino Liberali; hinc Boeus scribit Η duinus in catalogo auctorum L. X. Plinii et in ipsol. x. v bi de aquilis laudantur Phemonoe et Boeus. Lectio corrupta Boetus, Boetius, Boethius, praebebat. 'Ορνιθογονία BOei citatur Athenaeo l. l. Plianio in catal. auct. l. X. Antonino Liberali saepius. De
ipso opere Athenaeus: καθολκ δε ὀ ποιήσας ταυτα ται παντα τα ορνεα ανθρώ rκς ἰςορεῖ γεγονέναι a) Ex reliquiis
autem fabularum apud Antoninum Liberalem apparet, quod Omnino res ipsa monet, obseruationes quasdam de uatura, nominibus, victu, vocibus. et Iocis auium opportunitatem fingendi dedisse, neque singulis exemplis immorari necesse est. Sed nota- bile, quod non statim cuiuis expeditum erit, si in singulis narratiunculis plures personae occurrant, adeoque plures in sve metamorphoses addantur, non temere hoc factum esse, sed meIiori sere consilio et arte, quam ipsae fabulae per se spectatae praeserent,
adornatum. Scilicet coniunguntur aues, quae eiusdem generis esse viderentur. Sic c. I 9. Mi Ωιν ἐξ ἀν-
fabulas ex eo attingit Athenaeus Cycnum a Marte in auem --tatum, et mulierem Pygmaeam transformaram in gruem, quaο est Anto no Liberali nenoe; hoe nomen non habet Athenaeus, consentit tamen in mariti nomine Nicodamantis. Eustathius qui Athenaeum exscripsisse videtur Il. p. 344έ. mullerem Γεράναν nominat, item Aelianus XU. ult. hine apud Athe naeum alii Γερανα alii Dino ν ex Ane. Lib. inierunt v. not. in Αnt. L. Uerheyk. sne necessitate ut mihi videtur. Seltes non tanti est ut accuLatius e Ponatur, quamquam momen- um habet in eo, quod, si in Boeo nomen fuit Γεράνα, parum fide ex eo sabulas transseripuise Ant. Lib. existimandus sit, qui vel nomina personarum sine caussa immutaret.
67쪽
των το γ έ ν ος τῶν ὀιωνων λαt οι καὶ κολοιοὶ καὶ κέ ρβεροι καὶ α ιγω λιοι. Pertinent ad Classem γαμψο--χων secund. Aristotelem, et quod petras et loca deserta incolunt, ex hac re nata est fabula, quae praemittitur. C. I 5. modo ea fabula est BOei, coniunguntur: γλαυε , βυσσα, χαραδριος, νυκτικοραε. Hae vero aues nam βύσσα, puto, eadem est, quae C. Io. scribitur βυζα. νυκτερὶς, γλαυε, βυζα, ἔφυγον δε αἱ τρεις τῆν αυγῆν τοῦ κλίου sunt ex genere nocturis narum , quaeque rupes et loca deserta incolant. Ex diverso genere coniiunguntur aues, quae vivendi ratio
nem et mores aut locum communem habeant. Sic in
sab. 7. 'Aνθος inser. pater quidam liberos habuisse fingitur: Ε'ρω8ιὸν, Σχοινέα , 'Ἀκανθον et filiam 'Aκα- Θυλλίδα, possidet agrum non frumentis sed pascuis bonum, iunciS tamen et dumetis repletum, alit igitur equOS, quorum pascendorum curam habent maxime mater familias et filius 'Ερωδιος, alter autem filius Ἀνθος solet equos ex pascui S abigere, qui eX- asperari aliquando hac petulantia mordicus laniare puerum coeperunt. Pater prae timore segnis est in succurrendo, item seruus seu paedagogus Anthi, mater autem sola contra equorum ferociam depugnans nihil proficit. Deplorantes igitur puerum misere discerptum omnes deorum beneficio in aues mutantur, Pater in οκνον, quod ωκνησε in auXiliando; mater in κορυδαλον, ἔτι ἐκορυσσετο προς τας Iμαχομένη; 'Ερωδιος in auem sui nominis; etiam serisuus piger in ἐρωδιὸν, sed diuersum ab illo; Σχοι- νευς. κανθος, 'Arκανθυλλὶς in aues sui nominis. Quod autem maxime spectandum est in hac fabula, coniunguntur plura genera avium, quae in loco eiusmodi,
qualis a poeta deferimus est, degere et conspici soleant, circa pascua scilicet aut paludes, ubi iunci et du-
68쪽
meta et gramina nascantur Σχοινευς enim quod in iuncis degat, ακανθος et ακανθυλλὶς quod Dinis delectentur et carduis, vel nomina ipsa indicant. Eadem vero loca amant Ερωδιοὶ, Ardeae, quarum tres diuersesspecies notantur in sabula, de quibus sicco sentiens egregie Aristoteles L. IX. I 8. των δὲ ἐρωδιωνο μὲν πέλλος niger J - των ὀὲ λοιαων δυο, τρία
τατος. Apud Boeum igitur, 'Ερωδια qui dicebatur, in πέλλον abit, famulus pueri in λευκον, ita descriptum Boeo: κχ'ο αοιον , ξ Nyων γαρ ἐω ἱκανως τοῦ πελλου. Pergit Boeus in ratione fabulae reddenda καὶ ἡ γίνεται συνεδρος ουτος ο ἐρωδιος Ανθη, καθαπερ ῶθ' ὀἈνθος τῶ
ἐφίππω avis ignota, sed equis sorte amica, ut otis
τῆν φωνην. De Antho eadem sere Aristoteles nar
τει, οταν δὲ λαβη κει νει αυτον scit. ὀῖπποι οικεῖ δὲ ἐάνθος επαρα ποταμων καὶ ε λη. Multa alia in his ob Iis spectant ad auguria et omnino ad συνεδρίας et διεδρίας auium , quae Aristoteli verbis in hac re propriis dicuntur, eodem notante, ex obseruata quadam inimicitia et pugna animalium inter se derivandae. Ob augυγiorum igitur rationem diuersi generis aues Boeo in iisdem fabuIIs adhibentur coniunctae , e. g.
C. II. ἔτο h, ωλκυον et αλιαιετος. Ἀηδονος αδελφος ἐγένετο ζποψ αισιος κ πλέουσι καὶ ἐπὶ γῆς φανεῖς, συναλι- αιετω ὀὲ ξ αλκυονι μαλλον. Uam autem cum aul-
69쪽
7abus marinis conspici posse, ne mireris, est enim
ορνις πετρῶος et παγους οικεῖ sec. Aeschylum in fragm.ap. Arist. IX. et ipsum Aristotelem; sed quod raro forte accidit, maxime ut cum alcedine, quam ipsam raro in conspectum venisse legimus, simul viseretur, in eo, scilicet, est augurii praestantis. Haec autem lassiciant, ut constet tibi, poetam lusus suos seriis etiam rebus plerumque superstruxisse. Vellem de ceteris, quae iam subtilius persequi alienum foret, relegare ad interpretes, si illi quidquam praeter verba in Antonino Liberali explicatum dedissent.
Antequam vero de B ci aetate inquiramus, monenda sunt commodo loca paucula, quae ad 9- sum argumentum, quod ορνιθογονία tractauit, pertinent. Extra dubitationem positum est, fuisse ante Boeum, qui de auium natura et moribus accuratius perscripsissent, auguriorum quoque docuissent quasi Tationem ac viam. Omnino autem ut in auium naturam studiosius inquireretur caussa praecipua fuit in auariorum usu; ferebantur adeo inter Gra cos antiquissi ina carmina de auibus a peritis diuinandi scientiae composita, quale erat illud, quod Phemonoes a) Pythonissae ante Homeri tempora, ut aiunt, Celeberrimae putaretur. Et sane quum nondum Hippocyatem atque Aristitelam secula tulissent, poetae, facerdotes, vates in hoc genere auctores erant, quOrum dominae v sigia vel in Aris tela deprehendimus, in quo obseruationes de συνεδρίαις et διεδρίαις adeoque de pugnis et dissidiis aut amicitiis inter aues et
ωὶ v. Fabrie. B.' Gr. I. P. t 3. min. t.' X. ubi aquilarum genera re censentur. c. 7. Phemonoe Apollinis dicta filia dentes et eiso prodidit --- tandem aquilarum nigerrimam. Consentit et Boe us. c. ι9. Triorches ex vulturum genere cui principatum in auguriis Phemonoe dedit.
70쪽
et tetera animalia vaticinandi artem sapiunt, mores deinde brutorum ad humanae indolis similitudinem descripti, poeticum produnt. rem per se hominibus maxime naturalem, uberius exornandi studium. Sic quoque subnatum est aliquando consilium oνnain rus caussa metamorphoses, i. e. avium origines addendi, quod artificium, post tot exempla, licet in diuerso genere, nequaquam nouum et inauditum, in hoc argumento etiam placuisse, mirum nobis non erit, quum omnino animalia contemplari et describere vix possent, ut ne de bumanis simul rebus et naturis cogitarent. Vt videtur res suadere, in singulis exemplis primum metamorphoses tentatae sunt, si qua maxime viderentur opportunitatem Praebere lusui, antequam essent, qui ad totum auia um genus consilium accomodarent, qualem Boeum fuisse nouimus. Ante Ari telam vero huius generis metamorphoses non tantum notas et passim inuentas, sed obsoletas sere ad nugas vulgares et aniles abiisse, verisimillimum. Raro quidem ille horum mythorum mentionem iacit, sed de Chlorione auelocutus addit : ἔν ρνιοι φασὶ γενέσθαq ἐκ πυρκαιας:adeoque pluribus iam auctoribus, saltem sermone. vulgi mythologia illa increbuerat. Iam inter eos, quos innuit Aristoteles, quominus Boeum reputemus, quae Cl. Schneideri , coniectura est , nihiι obstat quidem et sorte ipsae fabulae, quae ut leguntur apud Antoninum Liberalem sunt fere rudiores et horridulae, ut ita dicam, aetati antiquiori maxime conuenire censebun rur; sed alia probabilitatis argumenta equidem non video.