장음표시 사용
111쪽
stat; alterum, ut mandus non exsistata ac pr Linde poterit quoque vel mundus simul exsistero, di simul non exsistere, vel alterutrio .voluntas in irricum cadere. Aliud ad stabiliendam hane veritatem momentum adsere ipsa nec essit as absoluta , qua Ox necensitium exsisti e , si exsistat 1 hare nimirum necessitas abkluta , uti ad nullum tempus vel . lacum si 92- 3ος. a ita nequo ad ullam. numerum restringi potest , quiα hoe ipta ceta et esse sisellata, de in hypoxheticam transeat et isde vero, consequens est , ut is si detur quaedam necessitax avitum ad ex sistendum, ea si evel in uno tantum ento , vel iri omnibuλ pota Milibus,, quem enim cumque numeru- Psnas αcum quivia alter numerus sit aeqvdi possibilis jam necessaria seret quaedam hypothesis eam: necessititem absolutam ad hunc determinatui entium numerum restringens ia Iam vero ira, omnibus possibilibus entibux inesse necessitatem ablatutam ad exsistendum, apertissi me cum ratione eugnata restat igitur , ut, si Maedam sit ea sit in uno latam .. Sed jam salix ddi ente micessario , de confingente : si cuiquam hac imre aequo longiox fuisse videar .. eum ad the Iogiam remitto ibi enim horum omnium fructus amplissimus patebit. . m mel. 2.2 .m 'r: . e metra
D. Ente Immutabili , Mutabili ἀCXV. Mutatum esse dicta, quod non amplius idem est, seu quod amplius sibi substitu nequit 6. 6α.): inde colliges, quid mutaM- ω sit , dc immutabiae r illud nempe potest , hoc Ron. Potest mutari , sc laeta tri- ς υ-
112쪽
aeus , nunc frigidus sibi amplius substitui ne-qων, est ergo mutatus . CXVI. 9 uoi respectu aliquiά est necessarium,. Ne eeia eo respectu est quoque immutabile ι - νε- s Nun nectu albquiae contingens est , eo quoque ν ρο- TU' ivia 62 mutabile. Quo respecta aliquid est ne- eonti Cessarium, eo respecta ejus oppositum est imis gens
possibile , ω quo respecta aliquid est conti iis gens , eo respecta ejus oppositum est possibile β. 9s. , ωL id, cujus oppositum, est imposiasbile , non potest , & id , cujus oppositum est possibile , potest mutaxi , illud enim debet , hoc non debet semper manere idem rergo quo respectui aliquis est nece turn,. eoexespectu est quoque immutabile , & quo reo spectu aliquid est eo ingens , ea respectu est
Costo . ἔ- Ergo quidquia est vel absolutae , vel hypothetice, vel metaphysiest , vel physiace vel moraliter necessariuin f. 96. illua
eadem rxtione: est immutabile. Idem ab oppo' sitα valeti de continge eis. COROLL. 1. Inde ulterius essentiast rerum eum, attributis g. ror. cor. r. & a. 3, de exsisten- tia emi1 necessarii f. io . sunt absolute immutabiles se Costo . 3. Contra: modi tam proprii s. quam analogiei cum relationibus cf. Ioa. cor. 2. ω3. , de exinentiae entis eontingentis cLIo ., - Lat absolute mutabiles iaCoxo L - A matabilitatae absoluta aiu hypotheticam non rite concluditur i. potest igitue
aliquid quod se absolute mutabile , hypoth
113쪽
sed ens necessarium suos modos. analogicos , si quos habet, mutare non potest, haec enim mutatio non posset proficisti, nisi vel ab ignorantia alicuIus rei , vel ae quaedam animi incontiantia & levitate quae pugnant Cum abriselut a 'persectione ips competente s β. ii 3. coroll. ),: ergo siqui modi analogici insunt ire ente necessasto iii in eodem. 1 I immutabiles. CuROLE. Hare igitur immutabilita est immediate hypothetica , sub hypothesi nimirum. . quod eas necessarium debeati esse absolute perfectissimum ue quia tamen hypothesis ista tolli, absolute non potest, ea. aequiparatur absoluta:
S, 93. schol. Quid CXVIII. Modi tam proprii , quam analoe
η'v x v gici ad statum entis internum 2 relationes. ad herna. & e tranum pertinent f 9. 61.. Cor cum illis: externat igitur internus , cum his . externus entis status mutatur . Mutatio. status, interni. est in υr , di propria entis. mutatio: mutatio status .externi est externa , & impropria entis. mutatio: relationes. enim , cum sint totae externae, in ente nihil ponunt: quare cum mutantur ,. mutantur solum. xespectus entis achalia a Quid CXIX. En, im tibiain voco illud ens, cu-- άυ; jus status internus absolute nequit mutarile, & contra e r mmabile, cujus statu6 internus mu-- muta- dari absolute potest ..
CORO . Omne ens M, est ens iram abita, Ens ne. Vel ena mutabile.
xim 'st CXX. Enae necessarium est ens immutabile iam uic intermiuλtiones, quarum collectio internum
bile entis necessarii suciun constituunt I. 63. i. , o sunt .
114쪽
sunt essentialia'. attributa , & si qui adsunt . modi analogici . ssis , modi enim proprii inesse nulli possunt I. 1o6. cor. L. sed es
sentialia cum attributis sunt absolute immutabilia .ai 6. cor. a. , & hypothetica modorum analogicorum immutabilit As aequiparatur absolutae . My. coroll. 2 ergo internu Rentis necessarii status mutari absolute no a potest; sed ens, cujus status internus. absolute nequit mutari , est ens immutabile prae c. : ergo ens necessarium est eas immutabile.
COROLL. Ergo etiam ab opposito: ens necessarium non est ens mutabile ἔ ac proinde etiam inverse : ens mutabile non est ensinecessarium CXXI. Omne ens contingens est ens muta
bile. Omne ens contingens habet exsistentiam mutabilem - Ii 6. cor. 3. J, & alios praeterea admittit modos proprios q. Io . cor. , qui sunt absolute mutabiles . I 16. Corollωρ.) : ergo illi usi status internus absolute muri
tari potest a sed illud , cujus liatus internu Labsolute mutari potest, ens est mutabile .
II 9. ): ergo Omne en ς contingens est ensmutabile. COROL t. Ergo eriam ab opposito : nullum ens contingens est ens immutabile: ac proinde eistiam inverse: ens immutabile non est ens eo n
CXXII. Ens is mutabile est ens nere arium . Ens immutabile vel est ens necessarium, vel contingens . io . , sed ens immutabile non
est ens contingens s . praeco cor . : ergo ensim mutabile est ens necessarium. XXIII. Omne ens mutabile est ens contis gens . Omac eas mutabile vel est ens continia Len SI
le estens ne cessa. tium . Ens in
115쪽
io OK T. SECT. III. CAP. II. ens, ves ens, necessarium I. ro .); sed nutaum ens mutabile est enu necessarium in cor. : ergo omne eas mutia ile est ens con
CXXIV. Variatis contingit, cum determi natio una aliqua in locum a se diversae imente succedit, estque vel interna, veI externa , prout de determinationibus internis , vel externis agitur .. Ens , in quo variatio possiabilis. est . variabile dicitur iaCollo L I. Factae vasiatione enx amplius sibo substitui nodi potest : igitur facta est mutati l f. o s. omnis proinde variatio eum mu Rati ne conjungitur , de quo respectψ aliquiae est variabile , in etiam est mutabilα , ec vieissimis COROLL. a. Quidquit variari potest, contingens sit, necesse est: quiae porro soli modi εα proprii , M analogici ioe ente contingentexsine, ii etiam soli in ente variarῖ possunt .s Ho Inde est, cur Philusophi generarim,
omnem variationem, internam , quae sola, propriε est entia variatio, s cons. S.r i g. ,. modusia. calienem entis, ens autem illus, cui in te spectato, variatioe modorum Da proprie , seu analogicoesic dictorum non repugnat , subie tam modi eabiti compellent. Quin porro successin modo. Tum. tem2ore aliquo eget necesse est , ut iubjectum quoiu siti modificabile, simul aliquamdiu in exsistendo perseverest, seu ud a junt ,-sit perdiarabile. Atque sic devolvimur ad notiones substantiae , dc accidentis, distincto ex
116쪽
. De Substantia , Accidente , ct in. CXXV. Ens, quatenus spectatur ut habens Quid' essentiam , & praeterea affectionum capax ,
subjectum dixi' β. 49. : istud subjectum jam .eel
posthac substantiam vocabo , accidentia vero, dens affectiones omnes, quae ipsi insunt, vel inense possimia. Est enim substantia ex communi philosophorum sententia illud , quod per se..in is , id est , in exsistendo non pendet ab alio tamquam subjecto; & accidens, quod ex-Dit in alia tamquam subjecto, cui inhaeret. Cono . r. Quidquid exsistit . substantia est ,
vel accidens. CORO .. 2. Si inter assectiones locum habeane
modi erit substantia Dbjectum perdurabile, is modiscabiis , quae est definitis V Volsit LCOROL 3. Accidentia extra substantiam exsistere nequaquam possunt , & determinationes ἀquae ipsis tribuuntur , sunt reapse determina istiones. substantiar, cui inhaerent. Sie libertast ibui ur vo ututi, est autem revern deter-- natio anima, qua vult ἀS c u o L. Leibnitius substantiam definivid per ens, Act e quod principium mutationum in D eontinet s rusi. μ' at vero nota videtur ieci sine ' probatione sumi: ζε' ' i'
posse in quavis substantia inesse suarum mutationum principium ia Qui autem substantiam, per modum rereptaculi vacui , in quo omnes determinationes, ellentialia videlicet, attribu inta, α modi inhaereant, concipiunt, ii ideam solum imaginariam, g. is a. sch. log. animo insorinane , atque inde mirum non est , quod de tu nuna ideae hujus obscuritate cuna
117쪽
siens Quid Passior Quid ais cito in
Plexto 1 . ONT. Sacm. III. CAν. III. Lokio vehementer conquerantur; eum enim a subjecto illo omnia mente abstrahant , ire accidentium numero reponant , nihil in ipsa substantia relinquunt, quod intelligere, ac di scernere possint. Est certe absurdum, omnia . quae in ente insunt, referre inter accidentia , dc tamen velle , ut praeterea supersint , quae in eo cogitentur . Quod ad impiam substamiae definitionem a Spinoeta allatam attinet, dicam
uberius pro rei gravitate, sed alio loco. CXXVI. Ens Q i, cum essicit, ut aliquid ad actualitatem, sive exsistentiam perveniat et abstractum νου agere vocatur actio, estque iri se nihil aliud, quam determinatio , seu em- cientia actualitatis ciuusdam ; id vero, quos exsistens fit, seu agitur , esseeius cognominatura
XXVII. Porro ipsum agens saepius Aerionis subjectum audit ,-tum vero effectus diei tur terminus aerionis: quia vero terminus hiau et in ipso subiecto a gente, vel extra ipsum esse potest , inde duplex oritur actionis species; in priori nimirum casu actio est immanem , in posteriori transiens . Inde istelligi
CXXVIII. Actioni opponitus passis , quuest abstractum νου pati patitur vero ens , .im quo per alterius actionem aliquid sit exsi stens; unde passis est quaedam entis mutatio, cujus xatio sussiciens in actione alterius coas
CXXIX. : Cum unum ens ab altero pati. tur alterum in hocce agit i igitur agere fim lalierum est ciscere, ut alteri aliquid actuale gompetat . Id quod ericis , ut alteri aliquid actuale competat, vel id in altero efficit ve- TR. isua actione, vel solum actione sua aliquid,
quod obtabat , ne lilia actuale sat, remos
118쪽
Da Suas TANTIA, ACCIDENTE, ET VI. I 23vet i in primo actio in alterum est propria . in secundo impropria, seu remotiva. CXXX. Ens, quod agit, etiam agerC, α quod patitur, pati potest f. so. . Quatenus ens agere potest , eatenus illi tribuitur Ia- eultas antia, seu agendi poteusia quae ps inde aliud non est, quam possioilitas actionis concipienda, atque intelligenda per ea, quae in ente insunt quatenu& vero ens pat, potest, eatenus ei facultar passiva , seu potentiinpatiendI competit , quae rursus nihil eli aliud , quam possibilitas passionis concipienda per ea, quae in ente insunt . Sic anima ha bet facultatem molendi , ignisnurendi , lapis ut
CXXXI. Quatenus ens agere duntaxat potest , eatenus nondum agit, neque umquam ex sola actionis possibilitate , seu potentia activa ipsa actionis actualitas sequetur necesse igitur est, ut , si actio exsistat, adsit aliquid , quod efficiat , ut actio exsistat potius , quam non . Ιd , quod essicit , ut actio exsistat , vocatur vis 3 estque vel in actu Iecundo, cum actu exercetur, & efficit , ut ctio exsistat, vel in primo , cum nondum
Collo vi. I. Posita vi in actu secundo ponitueactio: non item posita Vi in actu primo: elisfectus igitur pendet a vi io actu secundo , sea haec ut in actu seiundo constitata continet ra. tionem suificientem effectus. COROLE. a. Vis in acta primo media est inter facultatem activam , de vim in actu secundo ι haec porro rursus medium tenet locum Inter
vim ire actu primo, di effectum; actio Vero in uulgipso illiu1 exercitio consistere videtur.
CXXXII. Impedimentum est Id , quod con resistenistinet rationem , cur rationatum, cujusir Ri Io mi
119쪽
tia est .ar OK r. SE T. III. C A p. III. suffieiens sam erat posita, non ponatur , sive quod efficit, ut ratio de se suffieiens sat insufficiens 9. it.); nominatim vocatur νί stentia , si reseratur ad actionem
CORO L L. r. Ut igitur ratio sumetens talis p x- severet, requiritur remotio impedimenti, quae ratio remov/ns, vel potius sonditio, sine quapnom diei consuevit. C R. LL, 2. Cum posita. vi in actoe seeundo ponatui actio si praec. eoroll. H , posita resi- stentia nequit poni vis in. actu secundo. SCHOL. Vis remota omni resistentix determinaiatur ad actum feeundum vel ex natura sua, vel
ab ipso subiecto agente, cui ea inest: inde oritur partitio in vim ιibenam , di neres viam rude quo alias
CXXXIIL Omne , quod agit, est substan-
stia . Quod agit, vel substantia est, vel accidens f. ras. Cor. r. si primum habetur propositum; si alterum 2 tum quaedam deteria minatio, nimirum actio, tribui tun accidenti . sed determinatio , quae tribuitur accidenti inest determinatio substantiae, ita quae ipsum inis haeret g. cita coroll. 3.3; igitur rursus actu, non est accidentis, sed substantiae: ergo omne , quot agit, substantiae est ἀ COR OLL. Quod agit; pollet vi s. aa r. r ergo de vis non est , nisi in substantia ἀScuo L. Probare hic quidem aliorum exemplo, oporteret, cuivis substantiae insitam esse vim agendi . sed ex res nondum matura est e quare ad quain toto hoc rapite viam stravi , doctrinam de prineipiis, Oe caussim dilucide explinandam aggrediar, ubi tamen anidi notiones.subsistentiae.suppositi , de personae cum ideae iubstantiae copulatast exposuero L
120쪽
CXXXIV. Subsistentia generatim est qui- Quiddam substantiae modus , isque duplex: unus . omni substantiae essentialis, quod ipsam in eb & qu Me substantiae constituit, estque ipsa indepen- taplex edentia a subjecto inhamnia , quam olim per seitatem vocarunt; huic opponitur dependendentia a subjecto inhaesionis, quae est essentialis cuivis. accidenti . ii s. γ , & inexsistentia dicitur . Alter, graecis λτοστασις , Vete
ribus fundistalitas , quo substantia singularis redditur sui juris , & incommunicabilis alte. ri , intelligiturque per se. dc complete exsistere Uid. quoque Dariesius .. onrati CXXXV. Suppositum, , est omnis= substantia subsistens , ac proinde substantia singularis ultimo completae & sui juris enis suppostacta ; subsistentia igitur cum substantia conjun- tum, dicta constituit suppositum L Suppositum porro vel est rationis particeps , vel non ; si hoc ἔ
dicitur absolute funustum , ut arbor , lapis , si illud: vocatur per na ac definitur a Boethio esse natura rationalia individua substan-
COROLL. r. Suppositum consideratur a philosoῆphis per modum concreti, cujus subjectum est substantia individuet, serina generatiin subsistentia, de speciatim in rationalibus personalitas , in ratione destitutis supposita litas COROLL. 2. Inde intelligitur quoque illud apud philosophos usitatissimum et actiones fune suppositorum a substantiae nimirum completae ,& sui juris effectae actio imputari debet. Se ROL. Exemplo ab homine petito rem totam Lex ἰe. illustrat Chau vinus: is sic homo, licet duabus,, rebus maxime differentibus, corpore scilicet, , , & spiritu consteis non tamen duplici constat , , aut sapposito , aut persona , sed unica estis persona. Non sane duplici constat aut sup- , post O , aut Persona a quia neutra homi ais.