장음표시 사용
81쪽
χε O NT. Sac T. II. CAN IV. Scuo L. Cum privatio sit mera absentia realita.
tis in subjecto capaci f. 44. in , ea involvit
negationem realitatis, atque ideo etiam negatio privationis realitatem includit . Inde vero consequens est, ut privatio, & realitas eontra. dictorie opponantur , ut viras , eaeita 1 rqaare privative opposita , se enim nonnulli loquuntur , novam oppositionis speciem non constituunt. Addunt hoe loco etiam oppositionem relativam , quae in relatis , vel eorrelatis, quorum unum nequit ei e alterum , conspicua est, ut inter patrem is Ilium, quae Ο-pinio si obtineat, non erit ratio , cur non Om. nia disparata inter opposi a referantur.
Quid LXVIII: Suantitas, seu magnitudo est mul. qu nt, torum f. 47. , quae sunt eadem g. 6ι. γ ,
-- in collectio : hanc mensurare non est aliud, quam eorum unum assumere, & quoties in reliquis contineatur , inquirere , proptereaque unum illud mensura appellatur.
Co Roxx. r. Multa simul collecta sub ea dunta. xat ratione, sub qua sunt eadem, quantitatem constituunt. CORO 2. Quantitas sine assumta unitate intelligi non potest. S c H o L. Non est hie sermo de magnitudine spatii , quod corpus quodpiam occupat , quaeque magnisuri extensionis , seu velumem Proprie vocatur sed de magnitudine corporis , sive Massa, quae aliud non est , ac materiae sub ceristo volumine contentae multitudo : unde facile intelligitur , quid magnum, aut parvum sit.
Quando LXIX. Quantitas vel finita est, vel infinialiblii, t qQ cor, α.)i in illa , cum habeat Ibmites, sciri potest, quoties id, quod pro mensura accipitur , contineatur : in hac vero ob
absentiam limitum istud definiri nequit s qua-
82쪽
DE DIvERsis .REιATIONUM G1K. γγ re illa mensurabitis est i haec non , ideoque mensa diei debet. LXX. stuantitas , seu magultudo est deter- tantiis minatio entis interna . Primum enim , quia x ' estenti revera convenit, determinatio est riginis 3 ρ. s deinde cum si multitudo plurium eO- intera rumdem, enti , quam primum illud ponitur , ante omnem cum aliis comparationem jam convenit : igitur haec determinatio interna
quoque est g. 18. γ : ergo quantitas est deis
terminatio entis interna. Co ROLL. - Quantitas igitur est determinatio enistis interna, quae dari quidem, sed non inteL- sine alio aisunuci potest , ut magnisudodiametri in DMea i haec est: definitio quanti. tatis a Uvolfio allata. LXXI. Qualitas est determinatio entis interna, quae sine alio assumto & dari, & i quali. relligi potest, ut doctrina in homine, rotun- xRit
COR OLL. I. Determinationes entis internae g. 38. vel qualitates sunt, vel quantitates. COROLL. 1. Cum essentialia, attributa, &mo.
di sint internar entis determinationes g. cit. cor. ) , & sine alio assumto intelligi possint . ut per se notum est , ea ad qualitates reserridebent a
LXXII. Et si qua Iitas non est quantitas, po- Quid test tamen magnitudo quaepiam in ea cogita. gradina iri , atque adeo potest etiam eidem cum ratione quantitas tribui . Quantitas qualitatis gradus vocatur; cum porro quivis gradus ex aliis minoribus coalescere concipiatur , ille , ultra quem nullus amplius in eadem qualitate cogitari potest , summus , vel ultimus di
citur , & limitem ij. 4o. qualitatis consti-D 3 tuir,
83쪽
OM T. SEO T. II. CAp. IV. tu it , ae propterea in qualitate infinita non exsistit Co . Igitur etiam gradus dari quidem in
qualitate , sed non intelligi sine alio assumto potest f. 7o. Cor. . Se Ho L. Nimirum sicut pes Viennensis sine ali. quo alio assumto inteligi nequit 3 ita neque gradum caloris in eorpore quopiam exsistentem explieare possum, nisi assumto aliquo ali iea loris gradu jam noe . Ceterum gradus vulgo dicitur quantitas intensionis , ut distinguatur a quan itate axtensionis , cujus linies figuram constituit; sed de hoe inis ..
uhida. LXXIII. Entia, quae ratione quantitatis' qualis eadem sunt , a qualia , ut duo globἰ ej dem - , di diametri r quae vero ea sub ratione diversa Τ 2R sunt , in aquaI; a vocantur : ut iso globs ώ- 'erfarum diametrorum. AEqualitas proinde abstracte cogitata recte dicitur identitas quantitatum, uti & inaqualitas diversias quantiata tum
LXXIV. Entia, quae eadem sunt ratione milituis determinationum, quae nomist quantitates, 3ἶs . Rudiunt quia porro determinationes allu do non quantitates vel internae sunt, vel externae . 38. 7o. r. , etiam similia sunt vel interne, vel externe talia. Similitudo istae noest identitas qualitatum , ut rotunditas in drict-bui globis s similitudo exteνna vero identitas relationum , qualis dasn in duolus fra, taur ad communem parentem relatis . Facile patet
ab opposito di militud nem constitui in dive
sitate determinationum nom quantitatum mamque pariter aut internam aut externam esse ,
st quo. C O it ox L. r. Qualitates entis sunt essentiali a ia pica ξ ει quae ex his profluunt , attributa , ac moesi
f. i. cor. a. ) : igitur sim litudo interna
84쪽
Da DωRsix RELATIONUM GEM. I rursus duplex est; una ratione essentialium, de
atributorum , quae essentialis :. altera ratione modorum, quae accidentalis appellatur.
Coa o . x. Ex adhuc dictis infertur quoque, ea , quae similia sunt , posse esse inaequalia, ut diao globi diverrarum diametrorum o & quae aequalii sunt, posse esse disirmilia , ωι stiadrais
LXXV. Ruis sub aliqua ratione eadem sane Eadem eum uno tertio, sunt quoque sub ea ratione ea-Gm inter se . Sit a sub aliqua ratione idem ito su ne cum c : poterit ergo sub ea ratione a substi- e, dem
tui pro c. β. 6ν-ὶ- Sit jam porro b quoque i ςris sub ea ratione-c 3oterit igitur &b sub ea ratione subuitui pro v romanifeste sequitur, etiam b sub ea ratae posse substitui mo a , aut vicillim a pro b rergo a , & b sub ea ratione sunt eadem PCOROLL. I. Sit haec ratio quantitas , sequitur ergo : Vae sunt aequalia uni tertio , sunt arquilia inter se i de aequalia aequalibus sunt M .. . ipsis aequalia. . .. CG o L. 1. Sit haec ratio qualitas , vel reIatio: sequitur: quae sunt si lia uni temo, etiam sant simitia Diser te it & similia similibus sunt sibi ipsis similia . . . I iCORO L. 3. Patet igitur veritas axiomatum quae pro construendis ra iociatis, sine probatim ne sumsimus e S. ἔχω log. . Seno L. Ordo iam postulat, ut fidem datam ibberem , quidque de ea , quam supra o . sch. attigi, eontroversia sentiendum sit, P '- indi eis doceam . Non posse duo persecte similia , seere soloque numero diversa exsistere sententia est, squae jam olim teste Tullio multis ex Stoi-xum similia placuit; sic enim ad Lueullum ait: is omnia dicis sui generis esse, nihil esse idem, , quod sit aliud. stoicum est quidem , nec e. aε.
85쪽
is admodum eredibile, nullum, esse pillum om- is nibus rebus talem , qualis sit pilus alius,, nullum granum. Haec refelli possunt . Sed is pugnare nolo . , , Opinationem hane prope jam emortuam suscitavit Leibnitius , confidenterque pronunciavit et feri non posse , ut duo iuditi id ua Iolo numero diserentia in Me mundo exsistant. Enunciatum hoc principium identitatis indiscernibilium vocavit , illudque legi, et ima prorsus consecatione ex principio rationis. sufficientis profluere opinatus . est . Leibnitiam mira consensione sequuntur V. Uolfius , Can. tius , Bulfingerus , Hanschius . Baumoisterus , Boelimius , V vin klerus , Baumgattenu , ali iisque, qui illiu - dorant. Stant ex ad . iarao, Veritatemque principii negant philosophorum plurimi, nec minus illustres, Neoto nus, ClarLius, Bosco victi ius, Scherserus, Ma-ko, aliique innumeri , quibus accenseri tibet ex parte Dariesius, qui e nunciationem eam ita. restringit, ut omnino putet plura entia qu. ad determinationes internas perfecte similia non modo posse, verum dc actu exsistere, norutamen posse eadem in determinationibus quoque externis silniliter eonvenire. Hi vident veritatem. Pra: ceteris assecuti esse iamineia LXXVI. Duo indius a persese similia , α rium Dio numero diversa possunt exsistere. Quae n ii; h. P nte me, nec externe repugnant , illa certi Raequit. sime exsistere possime: sed duo individua perinsecte similia, ac solo numero diversa nec inisterne nec externe repugnλnti non primum :
ria duo talia individua , seu singula tim. seu
aut sumantur contradictionem non invol-L. . in. vunt , ut optime ipse perspexit Leibnitius i s. quare aperte fatetur ea ira re non esse im-' possibilitatem absolutam , non, alterum, um quia internam possibilitatem comitatur exteris 36. cor. M & tum quia eorum
86쪽
DE DIvllas Is RELATI uu Gas. 81 Procreatio nullo pacto pugnat cum persectionibus divinis, quod clarius ex resolatione rationum ab adversariis allatarum patebit: ergo duo individua perfecte similia, ac solo nudi mero diversa exsistere potiant.
SC HOL. Examinemus jam adversae partis moῆ Refetis menta , Argumenta Leibnitii huc sere reduia tantur euntur . Productionem duorum persecte simi- φ' μlium repugnare sapientiae divinae s. nulla enim ratio suffieiens foret , cur 'num potius sit in partis . loco a , quam b, re alterum in loco b potius, quam a , ea quippe ratio non esset in ipsis , eum sint persecte similia ; neque in locis, at- que ideo Deum sine ratione sulficiente unum huc potius , quam illuc collocaturum . Idem multis urget Boelimius. Deinde ad experienis' tiam provocat , aitque numquam omnino e
omnibus, quae sub sensus cadunt, mrporibus , e. . ne duo quidem solia in amplissima silva , aut 33ο. duas aquae guttulas microscopio inspectas, i 'secte similix deprehendi . Verum in promtu est responsum . Imprimis vinneratim ratio sum ciens , cur ens sit in hoe I γ, aec in ea te ipso . nec in loco esse potest, sed in collocante quaeri debeat a lamna igitur mi libertate , plenoque in res Omnes dominio penderet , utrum ex duobus perfectesiinilibus , siqua procrearentur , hoc . potius , quam alio loeo consistere oporteat. Universi Deum rationes is ientes in rebus ipsis fundatas nec sequi, nec salva libertate sequi posta se alias opportunius temonstrabitur. Id t2men hic praeterire nequeo: ex medite Leibnitii nomest impossibilitas absoluta ita duobus perfecte similibu , quod saperius innui s. similiter Bo- elimius asserit, abstrahendo a principio rationis Lussicientis in se possiOile esse , ut diso eadem prorsus ex siliunt inde vero prona haec sta in consecutio a ergμ in se possibilia talu dum vet Plura
87쪽
1 Οὐ T. Sac T. IL CAR. IV. iplura individua persecto similia . Cum igitur Deus aliquid prodreat , unum simile ex pluribus ad aequale similibus eligit ἔ quae jam 'ero hujus rei ratio sufficiens t Novi quidem illudi Leibnitii menti quam maxime adversari , Ie rum non , quod ille sentit , sed qstod ex ipsius se nsis profluit , lite attulit . QMd deindet
ad experientiam xttinet, M. nu Iam ha et vim, cum deipossibilitate agitar ι neque enim omisnia, quae possibilia sunt, exsistant. ostendam,
amen in eosmologia , tantae corpora mi sensibi. Iium diversitate nequaquam evinci dimmilitu dinem quoque elementorum. , ex quibus eadem
ad Baumei stetus. sic arguit ri A si. darentur duo. . ,, individua , quorum neutrum ab altero ullari ratione di Erret , tunc illa duo individua es sent unum, idemque, adeoque unum, idem is que bis exsistere fingeretur . Cum vero uri,, num, idemque bis. exsistere contra senium. is communem sit, . intelligitur fieri non posse , ,, ut duo dentur individua , quae in omnibus,, ita sint similia , ut ab altero. alterum disce
tius : , , fateor , quodsi duae res periecte indi- , , sternibiles exsisserent , illas .re duas : v ,, rum hypothesis salsa est . & contraria ma- ,, gno principio rationis lassicientis in . . , NI mirum si duo exsisterent persecte similia , ea. quidem essent unius , ejusdemque speciei, nociautem unum numero, quae duo a Baumelli ero .
confunduntur ; nam qui ponit duo individua. perfecte similia , non ponit in unoquoque deis terminationes quoad emitatem suam easdem, sed. iimiles, di quoad speciem easdem. Certe fient in rebus inadaequale similibus non, insun
aliquae determinationes numero eaedem nam.
seeus & hae bis exsistere ita neque in rebus ad aquale similibus larent determinationes
88쪽
te Leibnitii aberravit , dc in paralogismum incidit. I.) Audiamus quoque Vulniferum: ex persea '' 'o ctae similitudinis notione intestigimus , duo is individua , si omnino similia sine , aequa ,, possibilitate, neque exsistentia inter se di Lis ferre posse. Ita patet duorum perfecte simiri lium , si exsistere ea velimus , non nisi uisis nam eamdemque esse posse exsistentiam . Huic argumento acriter se opponit Boelimias.r Osmen ,, conceditur ipsam illam ideam , quae ani re L,, spondet , respondere etiam alteri negatur , ,, vero, unum esse ipsum alterum . ,, Nempe. a. ex eo, quod nos nec in possibilitate, nee in exsistentia duorum perfecte sitnilium ullum discrimen deprehendamus . atque adeo una ideat ambo repraesentare possimus , non sequitur ea in se esse unum sicut tametsi unam tantum, habeamus ideam vis sentiendi, ae ratiocinandi,. quae in unoquoque inest homine , reapse tamen , de in se tot exsistunt distinctae vires quot sunt homines. Ed ratio ulterior est : quia, licet non in duobus perfecte similibus nullami discrimen agnoscamus , erit tamen in se semper aliquod , idque ab infinita saltem intelligentia perspici poterit, ipsum nimirum hae e Ie, quod in uno inest , dc non in altero, asper quod unum non in alterum ..
89쪽
Qaio LXXVII. Unum , quod ex pluribus secum
O. do, dum. eamdem rationem juxta se colloc tis , 'Ris ' vel se conseqinentibus coalescit, o inAtum ejus autem abstrachim ονήα,, quit proinde a liud non est,. quam similitudo Mardam e su--nS. . ith modo quo plura juxta se collocaniatur, aut se invicem consequunt plura dedinique illa ordinabitia, dicuntur . In casu opposito habetur unum inordinatum , se . conso Ium, & inordinatis, vel eonfuso consistens in dissimilitudine rationis, qua plura conjungunturi ita, in bibliotheca adest ardo , cum ii ri
η tione argu riti, lingua , atatis formave ex υναε disponuntur s eo: usio vero , si promiscua- prout in. manus venerint, nepinantv. C O R oiL h. Identitam, aut divorsit s ordinis mapendet abi identitate , aut divensitate eorum x. - quae conjunguntur; sed ab identitate, aut di versisam rationix, secundum quam consocian
m a LXXVIII. Cum uni ex pluribus maleficen- gui es oleo tribuitur L id eidem praeter essentia ' βλ'3' tribui manifestum est: igitur ratio suffciens.
quaedam adsit, oporter β - . Proposit im
enunciam, quid huic rationi conveniente seri debeat, regulis redunia appellatur : sic LGntitas a QMmenti est xatio Iusciens, ordInis ira
dem argumenti simul componantur , Ut resul erranis.
i. LXXIX. Regula ordinis vel in plures re
90쪽
DE ORDi κε , VERITATE , ac PE . ἔν solvi potest, vel non; illa simplexe haec eam posita audit. Inde vero sequitar ordinem quo que aut simplicem esse , aut compositum a ita hae pxopositio : li, i e1iasdem argumenti , lin gua , Θ atatis simul collocentur , est regula composita qua si ob rvetur , oritur ordo com positus αLXXX. Defeetar est determinatio regulis Quia contraria, isque verss, si possit: apparens, si di qμ' non possit vitari. Cum porro diversi ordines diversas sequantur regulas, fieri. potest , ut , ctu& quod in uno deiectum arguit , in altero. se regulae consentaneum; se eum sola argumensi ratio habetur , non es defectusci si variamum lingtiarum libri simul consciantur: Uset mero , si regula is identitatem au timenti esidentitatem linguarum praesperet. COROO,. Potest igitur etiam relata ad easdeni, res Iurix se posisas sub alio respecta ordo hsub alio confusio adesse. LXXXI. Ordo universalis , seu metap Ucus Quiviis est , qui in omnibus hujus universi entibus ordo
SCHOL. Exstare reapta ordinem quempiam uni versalem in. cosmologia patebit , cum genera Iem entium mundanorum nexum pluribus Pemfoquemur . is est enim, Tullo teste, admirabi. De nam, M lis quaedam continuatio, seriesque rerum, ut X i M aliae ex aliis nexae , de omnes inter se apia δ' ε' ' , tae, Collis τα quα Videamur. GLXXXIL Quatenus ens omnia habet, quae Quia aequiruntur, ut sie hoc duntax rut ens, & nul verit dilum aliud , eatenus metaph ea verum dici tur: est igitur veridias metaph ea convenien- . 'tia entis cum, iis simul sumtis , quae ipsum