장음표시 사용
91쪽
titio 386 Ο Μ T. SEe T. rI. C A P. U. Sc M o a. Veritatem generatim convenientiam quampiam cum re aliqua velut norma involvere ex eo colligo , quod hocce praedicatum tam veritati logicae, quam morati f. r47. de sch. log. competat. Porro normam hanc nomesse extra ipsum ens quaerendam vel inde pa- et , quod , eum metaphysicus de ente in saespectato ratiocinetur veritas metaphysica eidem sub hac ratione tribuenda sit. Recte igitur veritas metaphysica in convenientia emisi eum iis simul sumtis, quae ipsum constituunt, . reponitur.
LXXXIII. Omne ens metaph ce verum ess omne ens est hoc ens, re non aliud , atque adeo habet omnia se quae requiruntur, ut si hoc.& non aliud : ergo omne ens. convenae cum iis simul sumtis, quae ipsum constituunt; . sed hoc est esse metaphysee verum praec. aergo omne ens metaphysice verum est. s c Ho . Sed numquid datur salsum aurum ne quaquam ; id enim , q*od falsum dicis , vel est aurum, vel non; si primum : igitur habeti
omnia, quae ad aurum requiruntur , atque adis
eo verum est; si alierum : igitur non est sal sum aurum , seae gliud aliquod metallum , Mumixtum suo tamen in geneve Verum. LXXXIV. Varia , quae in ente ad idemi obtinendum tendunt, e entire ρ quae autem ad idem non obtinendum tendunt , dissentire
dicuntur . Duntaxat non consentire, aut non
dissenΗra est nec tendere ad idem obtinendum ; neque enim necesse est, ut illud , quoanore tendit ad aliquid obtinendam, tendat ad id non obtinendum .. LXXXV. Pisfactio est consensus variorum, in ente ; imperfectio vero dissensus variorum in ente: μ horologium dicimus torfectum, Gram
92쪽
DE ORDINE, VERITATE, AC PER F. tr
varia , quae in 's i unt , fendunt ad hora accurate indicandas. SC Η o L. Non- consensus non est dissensus g. 34.ὶ: igitur vere.& proprie imperfectio dici nequit interea tamen quia per hoc , quod remo aliquid non consentiat, persectio excluditur,talis xi V non-consensus aliquam saltem imperfectionem involvere videtur: quare optime duce Boeianio vocatur imperfectier remotiva , 6c discriminis. gratia ea, quae superius definita est, imperfectio contraria. Porro eum varia consentire vO- 'Iumus.loquimur generatim de omnibus Rarealiter , seu solum ratione nostra distinctis , quae in ente insunt, ut definitio maxime antis versalis evadat.
LXXXVI. Quidquid i. ente eonsentis , est Reali ramvealitas . Cum omnis determinatio entis vel solum realitas sit, vel defectus g. 4o. cori 1 , etiam quidquid iis ente consentit x vel reali-.tas est , vel defectus .sed desectus, eum inmero non- esse consistat cit. ) , nequit ad aliquid obtinendum tendere, seu consentire: ergo quidquid in ente consentit , est reali.
LXXXVI R. Luidquid ita eae te dissentidi, non non est realitas Q Quidquid in ente dissentit , it -- .lud ei opponitur, ad quod obinendum alia in potestia ente varia tendunt sed illud, ad quod o vinendum varia in ente tendunt, est certissime quaepiam realitam: ergo quidquid in ente ad idem non obtinendum tendit, sue dissentit, opponitur alicui realitati ; atqui realitas non opponitur realitati l . 4M : igitur quidquid in ente dissentit, realitas non est. c o R. o LL. omnis igitur in ente persectio a realitatibus: omnis imperfectio a defectibus prois
93쪽
e Rox. Etiam impersectionem removi vam a s lis desectibus oriri attendenti perspicuum est ι nimirum si desectus sit ejas generis, ut tametsῆ persectionis absentiam involvat , non tamen reliquarum realitatum consensum impediat, pariet is imperiectionem duntaxat remotivam etit si vitrum tubi optiri in aliquibus ρunctis non sit satis petitum. Si contra defectus nota, modo persectionem excludaei , sed etiam alia rum realitatum consensum inipedae ado reapsae dissentiat, impersectionem gignit contrariam tui vitium elataris in horologio . Porro , quiae. omnis entium persectio I realitatibus oritur , fit, ut vulgo quamvis realitatem persectionem voeemus sic sapientiam , doctrinam , pietatem hominis perfectiones dicimus , sic realitates . sve attributa divina, potentiam , sapientiam . aliaque periectiones Dei compellamus , qui inia sus improbari certe non potest .
unId LXXX v III. Quae ita ente insunt, as en
perfe- sentialia, attributa, & modos seu proprios . n. seu analogicos referuntur g. so. cor. r. .lii. & illa sempeν contentiunt in hoc , ut ens se areiden hoc potius, bujusque speciei determinatas ens. quam quodvis aliud : inde oritur perfectio
usantialis cuivis omnino enti communis , quam olim homitatem metaph cam vocarunt , Conissensus, vero modorum cum essentialibus , Se attributis in unum constituit persectionem ac-
coiit LXXXIX. Id , ad quod obtinenlum varia
princi- quae in ente sunt, tendunt , principium pertu': fectionis dis itur, continetque ratio em , quaei Esthi, eiscit , quod ibet e. rum ita sit , nec aliter , pe: - seu ,, ex qua ilia variorum conjunctio intelliactiosis ' gi, ac explicari potest . Ratio haec ratio de terminans perfectionis , & propositio determi
nationem eidem consentaneam enuncians resula persectionis audit.
94쪽
DL, DR pNE , VERHATE, AC PERF. . MCωRo . Posita itaque persectione ejus quoquo principium , ratio determinans . atque regula
ponenda est. κXC. Regula pexsectionis simple est , aut eomposita , id est , ex pluribus partialibus,tan, i quae ex diversis perfectionis rationibus, atque plex, rei adeo ex diversis quoque principiis profluunt, Compo i coalescens: in prior, casta adest pee sectio sim- plex; in posteriori composita: sis in horologio , in quo non solum hora , sed is minuta , folior
unaque , ac alterum planetarum cursus indicatur , perfectio es composita. XCI. Cum regulae partiales ex diversis rationibus profluant, fieri potest, ut sibi mut o testulam .pponantur , unaque poscat, quod altera prohibet ; id si fiat , oritur regularum colliso. P. E.
Cum porro opposita simul obtineri nequeant, et io ab eo in casu determinatio alicui regulae cou- is sa traria facienda erit , qua excephio a regula ς ς RQR perfectionis audit , aec desectum apparentemo usi t f. so. : sio fieri potest , ut nequeant fenestra itis construi , ut sta ut is commoditati pro pactus , fuscienti cubilia Uluminationii arviant .
Set M o L. Si quod res est, fateamur cum excaeis ytio a regula persectionis sit determinatio contra regulam saeta ex una parte , tendit ea ad idem nodi obtinendum , ac ideo distentit , pa- .vitque imperfectionem contra viam et Cum vero, ex altera parte sit simul determinatio seclinadum regulam facta , eo sub respectu tendit ad iden obtinendum adeoque consentit , di gignit persectionem: oritur igitur persectio inseparabalis ab imperfectione, atque haec impersectio pex eamdem regalam inducitur, perquam perfectici obtinetur at vel ideo cessat esse vera Imperfectio, ;iae in appaνentem solum migrat
Moniam impellactici vero lauta dici nequit ,
95쪽
quae in re quidem secundam se considerata deprehenditor, continuo Vero disparet , cum res ea aiu aliam, ad quam Pertinet , resertus.. I- ta , tametsi in Oculo humano fecundum se θεμctato imperfectio videri possit, quod minuti
sima obiecta non exhibeat, ea tamen illico evanescit , eum ille ad totum corpus , cujus Pars est , cujusque conservationi eum reliquis inservire debet, resertur. R., tiles XCII. Ponamus plura perfecta , quae tana partium quam partes unum quodpiam persectum tam- subo di- quam totum constituant, necesse erit, ut de- ,eisu', tur ratio determinans, regulaque generalis , totius y eX qua intelligatur , cur partes hujus totius
tales sint g. 89. coroll. . Quia porro etiam, partes ponuntur perfectae, quaevis rursus specialem suam rationem, ac regulam habebit , quae omnes generali illi subordinandae erunt hoc ipso, quod partes, qua perfectat, consti- tuant totum perfectum. Inde vero colligitur, ex eo , ad quod obtinendum partes in toto tendunt , intelligi , ct ex placari posse . ad quid obtinendum varia , quae in quavis parte
infunt , speciatim tendere debeant. Exemplum fama ab oculo humano , horologio , vel tabo optivo. Quomo- Sc Nox. His quoque in casibus frequentes rεσἀβψζη ς' larum eolli fiones oceurrere posse per is mani iisendi festum est. Ut autem id genus exceptiones rite fiant, haec notasse juverit. Generatim quidem exceptio ita instituenda est , ut imperis Rctrones , quae peream irrepunt, per persectiones simul ingredientes , quantum fieri potest , compensentur. Tum regula nobilior praeserenis da ignobiliori , atque ab hac potius , ut illa salva persistat, exceptio, satienda est eum igitur regula partis pugnat .cumi regula tutius , illam negligere , hane eonservare opor Iet 3
96쪽
DE ORDINE, VERITATE, AC PERF. 9 persectio enim totius nobilio. est persectione Partis ι sie brachium resecandum est ad vitam Conservandam , mercesque in mare projiciendae ad evitandum naufragium . Oritur hic qui dein impersectio in parte s at quae a persectione totius separari nequit , .ut exemplo oculi humani supra allato patet hae enim imperis et ione, quod nimirum minima non attingat ab oculo remota totum corpus redderetur imia persectum . Atque hoc senis impersectio par eis non modo non reddit totum impersectum, sed mullio magis consert ad persectionem to-' eius. Nonnumquam denique temperatione quadam ipsa regularum collisio impediri potest , si nimirum id , quod in persecto obtinendum
est, gradus admittat , neglectoque majori minor eligatur : sic cum tubus opticus objecta de elara , & aucta repraesentare debeat, regularum collisio timenda est , si utrumque iis altiori grada expebatur; qu enim majus est augmeniatum, eo minor est obiecti claritudo: at in in feriori quodam gradu M. conelliari. Podant haeregulae , dc omnis collisio vitari
. XCIII. Perseris est 'entis . em Hibus μὴν , qualitas, . Perfectio, cum sit consensus variorum in ente g. ), oidem in se delabso. Illae spectato competit : igitur ea est Peterminatio entis . as. , & quidem hira rnxe f. 38. . Deinde ob eamdem rationem iniente sine alio assumto& dari dc intelligi potest : ergo peris fio est determinatio interna entis , quae sine alio assumto & dari & in- helligi potest, sed id genus determinatio qualitas est β. i. λ: igitur persectio est entis,
cui tribui ur , qualitas , costo L. Igitur persectio enitimi, quantitatem quoque sea gradus admictit g. γα.
97쪽
si os T. Sac T. II. CA V. sc Moti In aestimanda persectio ais quantitate
hae e attendenda scat φ . . . .
r. Cum principium persectionis gradus a nutati t. illud ceteris paribus persectius est altero , in quo varia ad idem in altiori radu obti . nendum tendunt : ita ceteris paribus mundi qui in majori gradu manifestat perfectiones di- inas, antecel,it reliquis, qui eumdem quidem finem sed in inseriori grada allequuntur. x. Quo plenior est variorum consen fio , eo major est entis persectio ; illud igitur , ceteris patibus , persectius habendum est altero in quo pauciores deprehendunt uv impersectiones non solum contrariae, verum & remotivae.et.) Persectio simplex eo est major , qui plures ἐ& majores, sive intensiores in ente iniunt rea ἀlitates, quae consentiant: quod si igitur realitates fuerint omnes possibiles , ει nul Io limite ariciae , seu absolutae g. 4o. ens i Iluaerit absolute persectissimum , id est insinue persectum cons. g. 87. sch. . In erit etaim iab eo omnis possibilis tonsensus. . Quantitatem persectionis compositae const, tuunt plures regulae partiales , quae observantur , Inde compositum altero persectius cen-Dndum est, cum cetera sunt paria, quod Pi ribus constat persectionibus simplicibus , Ze in quo vel re ipsa pauciores sunt exceptiones, vel saltem eae it institutae , ut minimum, qadseri potest , inipersectionis inducant.
sita comparari possit e hanc illi praeferendam ess e per se clarum est, sic quippe horologium,
quod praeter horas minuta quoque indicat , persectius dicimus altero , quod solas horas ostendit . Verum inter ea., quae diversi fune generis, potissimum talis eomparatio institui nequit; tum vero ad id attendimus, utrum in quovis varia ita comparata sint, ut optime MDuin principium , sive finem peculiarem sibi
98쪽
DE ORDINE, PERITATE, Ac PERF. s Propositum consentiant f quod, si ita habeae , dicimus omnia ea aequaliter suo in genere perinsecta esse : sie diversi generis mundos , quo rum nempe quisque ad persectiones divinas in alio gradu man i festandas ordinatur , suo iagenere aeque persectos esse putamus, modo eo rum quivis ad suum peculiarem finem quam
99쪽
Quae milius sectio.missum λCturus de variis entium speeiebus g. 7. necesse habeo , ut de e te necessario, & contingente , im---mutabili, & mutabili, composito,& simplice, finito denique, & infinito disseram . Uerum plurimae sunt praeterea notiones, quae, quia cum his intimo quodam nexu copulantur, dc alios quoque magnos usus anserunt , in ontologia omitti nequaqu/m possunt. Per tractationem igitur praesentem ita bsolvam, ut principe quidem loco snumeratas entium species dilucidem s reliqua vero , quae ignorari non debent, prout nexus ratio tulerit, persequar.
ta, . & XCV. De terminatio , quae ita enti conveώς.ntan- nit , ut ejus opposta eidem convenire non KςRx εν possit ; nece ario a quae vero ita enti convenit , ut ejus quoque opposita, tametsi non eodem tempore, eidem convenire queat, em-
sungeriter enti inesse dicitur. Iade oritur ab
100쪽
stractum, quod necessitas, aut contingentia appellatura COROLL. Generatim igitur quidquid ita est, ut
ejus oppositum repugnet , necessarium ι 6c quidquid ita est, ut ejus oppositum non repuguet, contingenε est.
XCVI. De terminatio , quae in ente esse nequit, vel absolute , vel hypothetice repu
gnae g. 37. : hinc duplex est nec initas ;
absoluta, seu antecedens , cum oppositum absolute repugnat e sic absolute neeegario circu- Ius est rotundus: Θpothetica , seu consequens , cum oppositum sub conditione quapiam repugnae , sic kNothetice necessario mundus ex
sit, dum exsistit. Similiter , cum impossibilitas sit vel metaphysica, vel physica, vel moralis . cit. , necessitas quoque in metaρθ- scam, ph icam, dc moralem rite distribuitur:
qua Vero ratione. per se clarum est. XCVII. Necessitas, quae de aliquo determinate sumto affirmari potest, determinata est a sic alterutrum ex contradictoriis determinata
necessitate verum est cons. 39. sch.); quae vero de nullo determinato , sed solum de aliquo ex omnibus possibilibus in determinate sumto praedicatur , indeterminata , seu vaga dicitur cons. q. io 8. l og. sic vaga est necessitas alieujus ealami ad scribendum , alicum jus figura in extenso. Cono Le Vaga neeessitas non exstat in iis , quae vage neeessaria dicuntur ad alteram , mss. istud vel jam actu exsistat, vel saltem exsistere debeae r igitur necessitas haec est solum hy