Iacobi Pontani de Societate Iesu, Poeticarum institutionum libri 3

발행: 1597년

분량: 278페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

LIBER SECvNDVS. ta Malὲ desinit hexameter in tetrasyllabam,aut pen-tasyllabam vocem,quarum utraque festiua ac decora est in pentametro, contra quam superstitiosi quidam garriunt. Exempla huius viiij reperiuntur sanἡ in bonis poetis, verum rarissima: at in illis versibus Leoninis longὸ frequetissima, in quibus etiam in ipsa syllabarum dimensione saepissi-mὸ peccatur. Apud Horatium mirum dictu inuentus est, qui terminaretur verbo syllabarum

sex. Cui uis luxuria tri uesuperstitioneta. Deformitatem parit, cum ad finem continenter tres dissyllabae Voces ponuntur : qua culpa non vacat Tibullus. Semper si in ear blandos ossera mihi sui us

Immo hic versus habet quatuor distyllabas con

tinenter .

Vitanda est item eiusdem literae erebra iteratio. Notum Ennii carmen.

HEXA METRUM 2O N PES SAme tum in participium,tum in monosyllabam desinere. C A P v T XI. SERVIV Honoratus non vulgari eruditione

literator,& interpres extra cotrouersiam nobilis, 3. AEneid. super illo,

Progrevior portub fora linquens,

F a finitus

102쪽

34 POETICA R. INSTITu T. finitus est,inquit, versus participio, quod raro sit

apud Latinos, apud Graecos vero vitiosissimum est. Hoc a Seruio parum cogitatἡ dictum motarunt docti. Nam si quis de Latinis unicum Virgilium de Graecis Unicum Homerum consulta erit, adeo multis exemplis huius assertionis falsitatem deprehedet, ut miretur,quomodo id homini doctissimo, di poetis legendis exercitato in mentem unquam venerit. Iam vero G 'ατον iudicariqtio pacto poterit,quaeso te,quod duo omnium poetarum,non horum modo,sed quot aut fuerunt, aut posthac aliis erunt in annis praestantissimi toties factitarunti Ne autem au ρτυρως fidem nobis accommodari velle credamur, ecce tibi ex VirgiIio

participia in ans de quibus potissimum Iocutus est Seruius) quae versum finiunt,& quidem paucissima de plurimis. Florentes ferulaν es grandia liba quassans. l

ω summo insu pendent, his senda dehiscens. Ex Homero unum atque alteruae testimonium Producamus Iliad. γ δ. l

Caeteros ea sus participiorum utriusque numeri. qui ambobus poetis multo usitatissimi sunt, mis.

Idem porro Grammaticus ad illum versum 2Eneid. 8. Procubuis, laridi, in tittore conficitursi , usum

103쪽

' LIBER SECvNDvs. esu sum monosyllabi verbi in fine carminis nobis ira terdicit aut praestricit potius his verbis. Scien-Hum tamen est, hoc esse vitiosum , monosyllabo finire versum nisi fortEipso monosyllabo minora animalia explicantur.

Parturiunt m ontes, na fur ridiculus min.

Gratiores enim versus sunt isti secundum Lucil- Iium. At nos occurrimus, legem istam Seruianam n Virgilio neglectam esse: quippe qui trecentos, Eceo fures versus, quasi stabilimento hoc soni monosyllabi firmauit. Nam praeter animantium nomina monosyllaba etiam aliarum reru Voces unicasyllaba constantes semper in fine carminis posuit. Cum tamen sola animalium paruorum monosyllaba in fine Iocari posse a merat Seruius. Cer-tὶ nox mons animalia non sunt, ct bos, sus aliqua cubitis murem superant. Est apud Scalig. lib. 4. cap. 48. de monosylIabis versum claudentibus perutilis doctrina, ct poetarum contra Seruium alios*Grammaticos erudita defensio quam huic loco adscribere operaepreeium fore duxi.

Ergo max mus poetarum, in s. cum incomparabilem a.

iam 9erseum fecisset.'

104쪽

POETICA R. INsTITVT. monos Eaborum a primo ad quintum Grum 2 A qui erae rat sic, f

ruit Oceano nox.

Sis poeta sabis monogustabo sustentauis praeedentem , ac monum s esum, Mawώη ruunt equites, es odoris eanum sic

105쪽

LIBER SECUNDUS. 8

COMos Di ΑΜ Cicero scriptum reliquit,esie

imitationem vitae, speculum consuetudinis, imaginem veritatis. Quae verba non tam ad comoedi notionem euoluendam, quam ad eam Commendandam pertinent. Haud secusae illa ad laudandam historiam in a. de orat. Historia verbtestis temporum, nuntia vetustatis,uita memoriae. Ece. Illa quoque definitio: est priuatarum, ac ciuilium rerum citra periculum complexio, aliquot ob caussas vitiosa reperitur. Nos igitur sic eam de

finiamus. Comoedia eapoesis dramaraca, qua ob iscedam s/ta consuetudinem,cruiles cs prauasas amones, non sine a lepor/bus facetuου muratur. Ab epopoeia , ct tragoe

dia, quae publicas res, ct heroum acta complectuntur,comoediam separant actiones ciuiles oc priua tae. Praeterea epopoeia non est dramatica ct tragoedia sales atm iocos nescit, qui risus pariunt cum illa ad terrorem poti fis incutiendum, ct commiserationem excitandam coferatur,quae quidem dolorem ct moestitiam habent.

in Amphit. apud Plautum Mercurius significat, in qua comoedia partea dantur Ioui.

106쪽

Faciam si commissa sir tragicocomoedia. Nam me perpetuo facere sis comoedia Reges quo sen ant,'dis,non par arb/rror. Quid igituri quoniam breseruus quos partes habet,

Potest etiam dici, e sse tragoediam cum exitii eo-mico hilari videlicet, pacato, ct tranquillo. Finis itaque tragico comoediae semper erit laetus. Verum enim uerb. licere vicissim facere comico tragoedia, cuius nimiru exitus sit lugubris, haud affirmem: quandoquidem personarum vulgarium humiliumque casus & calamitates, cum ad memoriam, tum ad commouendos animos no tanti sunt momenti. Adde quod huiuscemodi fabulae nullum uspiam apparet exemplum.

C O MOED I AE ORIGO,

aetates, genera c

ARusticanis ad urbanos hoc modo profluxit

comoedia.Cum Apollini Nomio, seu Pastorali ob frugum prouentum facerent agrestes, primum quidem circum ipsam aram, tum circum vicos pagos 3 chorum cum cantibus laetabundi ducebant, sese', mutuis conuitiis, aliosque similiter.a quibus essent laesi onerabant. PostmO- dum noctu ciuitates ingressi, plateas obambulantes,eodem modo ciues ditiores ac potentiores accipiebant a quibus aliquid iniqui pertulissent: nominatim eos exagitantes, eorum mala facinora, ct quas

107쪽

LIBER SECvNDvs. s ct quas accepissent iniurias memorates. Animad uersum est, hoc ad homines a maleficiis propter infamiae metum deterrendos proficere: inde po testas facta idem interdiu impune committendi, ct compositis ad eam rem carminibus, si qui praestarent ingenio.Creuit paulatim negotium, nacti. qtie summam occasionem poetae, comoedias scriptitarunt,in quibus haud dissimulanter, ct nominatim improborum ciuium mores vitam hi omni genere dictorum contumeliarum . quam liberri- md proscinderent. Sed aetas comoediae haud una fuit. Alia enim nominata est vetus, quam sub Susarione indigestam, rudem , inconcinnam Cratinus partibus &actibus distinxit ac disposuit: Aristophanes eidem

quasi manum extremam addidit. Horatius hunc, item Eupolin, ct Cratinum veteris comoediae tanquam praecipuos auctores profert: si muli solem ne illius in carpendis hominum vitiis narrat, ct e ius deinde locum satyram tenuisse confirmat. Nec tantum teprehensione dignos, sed indignos de insontes, ut Periclem, Socrate, Aristidem aeque vellicabant. Hi ne illa M. Tullii querimonia in . de

re mebus ery, quam a poeta notari. Sed Periclem, cum ram

niuersum quoi pomulum, nedum singulos, ut se F s res

108쪽

so POETICA R. INSTITU T.

res dabat, sc quandocunque poteram,insectabantur , nulli ordini, artati, sexui parcebant: interim, quod mirere , ipso populo propensis animis audiente.Versus Horatiani sunt hi.

Haec maledicentia, in qua potissimum chorus regnabat, cohibita & compressa dicitur, cum attritis populi opibus respub. Atheniensis triginta tyran norum ivso ceruices coacta est supponere. Lata enim lege integrum erat a Tectis per scenam in i xia,afficientes vocare in iudiciv.Ηac ratione poetas in officio potentiorum metus continuit, sublatusque est chorus, cuius supra dicebamus fuisse munus, Ut in quoscunq; liberet , reprehensionum

velut spicula contorqueret. HoratiuS.

Quamobrem comoedia, in qua nullum aperte, α cum nomine fas erat laedere, quaeque in eo quandam verecundiam,& modestiam adhibebat nuncupata est Media: sed non ante,quam Nouae inducta est appellatio. Ergo comoedia,quae neutrius faciem ostenderet, veteri similior fuit ius quoddam reprehendendi retinens, quando chori loco parabases,quibus scripta, ct dicta poetarum nullo maleficii crimine, aut poenae suspicione cauillabatur. non omittebaticiuiunassi peccata tectius coarguebat:

109쪽

L1BER SECUN Dus. 93bat: donec ipsa quom in suspicionem odiorum ac

simultatum veniens, potestatem reprehensionis omnem amisit.

Ρost id Alexand .Plilippi imperante,argumen iis ac personis plane confitiis, ct laeetiis ad dele

ctandum interpositis, vitam communem ac mores imitari caeperunt. Prisca illa De luenter vera tractabat argumenta: haec nunquam. Illa ansam opprobrandi, de insectandi undelibet accipiebat: haec citra amarulentiam iucunda, raro quosdam criminationum aculeos, nulla cum contumelia immiscebat, erati populari, ac de medio sumpto sermoni similior, iambicis ct trochaicis contenta versibus: cum in antiqua pluribus carminum formis uterentur. Menandrum aiunt Nouae comoediae principem habitum. Deinceps,ut propositum est comoediae genera consideremus. PA L L I Α Τ Α a pallio quo supra tunicam amicti incedebant Graeci ,erat ea,quae ct argumento graeco componeretur, & in qua histrio nes ad Graecorum morem palliati prodibant: cuiusmodi sunt Terentianae ct Plautinae fabulae.To-G Α T A perinde a vestitu sed Romano: Romanorum siquidem toga, ut Graecorum pallium. Haec rebus S ritibus Romanis conficiebatur. Nomine porro Togatarum Horatius Tabernarias intellexit,illo versu ad Pisones. Vel qui matextas Sel qui docuere Toga M. Togatarum principatum sortitae sunt PRAETEx-Τ Α T AE .Harum personet Romanae, publicae,nobiles,graues,honoratae,magistratus denique, a cuius

senere vestis praetexta enim magistratuum vestis, Braecis

110쪽

o POETICA R. INSTITVT. res dabat,& quandocunque poterant, insectabantur, nulli ordini, aetati, sexui parcebant: interim, quod mirere, ipso populo propensis animis audiente. Ver sus Horatiam sunt hi.

Haec maledicentia, in qua potissimum chorus r anabat, cohibita ct compressa dicitur, cum attritis populi opibus respub. Atheniensis triginta tyrannorum iugo ceruices coacta est supponere. Lata enim lege integrum erat affectis per scenam ini ria,afficientes vocare in iudiciu .Hac ratione poetas in officio potentiorum metus continuit, sub latusque est chorus, cuius supra dicebamus fuisse munus, ut in quoscunq; liberet, reprehensionum velut spicula contorqueret. Horatius.

Quamobrem comoedia, in qua nullum aperte, &cum nomine fas erat laedere, quaeque in eo qtiandam verecundiam,& modestiam adhibebat nuncupata est Media: sed non ante,quam Nouae inducta est appellatio. Ergo comoedia,quae neutrius faciem ostenderet, veteri similior fuit, ius quoddam reprehendendi retinens, quando chori loco parabases,quibus scripta, ct dicta poetarum nullo maleficii crimine, aut poenae suspicione cauillabatur. non omittebat civiunassi peccata tectiua coargue- , bat:

SEARCH

MENU NAVIGATION