장음표시 사용
101쪽
s fundum abyssi, et hominum corda intuentes iciis absconditas partes Ecclesiast. XXIII 28. . n. . . Unde optime ait Boetius homines alloquens s Lib.
V de ConsOl. Prosab. . . . - Magna vobis indicta. est necessitas probitatis, cum ante oculos agitis. judicis cuncta Q uentis. - ωia .
Deus Perfectissimam habet rerum omnium scientiam. Pasa. I. Μanifestis Scripturae sacrae testimoniis. I Reg. II. Deus dicitur scientiarum Dominus. Esther XIV M. . . Domine, qui babes omnium scientiam. Psal. CXLVI 5. . . . Suientiae ejus non est numerus. . . Eucl. XLII I9. . . . Cognoseu Dominus omnem scientianδ. . . ad Rom. XI 33. . . O altitudo dio tiarum a sentiae et sciensiae Dei l . . . Ad Hebr. IV ia. . . omnis nuda eι verta 1-ι Oculis effias. . . Patrum testimonia adducere, superfluum ducimus. PEoa. II. Deus omnium consensu est Ens persectissimum; atqui ipsa naturali ratione intelligimus, Persectius esse rerum omnium omnimodam scieri istiam habere, quam iguo rare aliquid , aut rei Q ius eumque imperiectam tantum habere cognitionem. Ergo etc.
102쪽
PEOBATUR PROPOSITIO PARTICULATIM.
I. Decis seipsum phrsectissime cognos in . . Spiritus omnia scrutatur, etiam profunda Dei. . . I ad Cor. II Io. II. Novit omnia possibilia. . . Vocat ea, quae non sunt, tanquam ea, quae sunt. . . ad Rom. IV I7. III. Cognoscit creaturas Omnes et singulas, etiam quae minimae videntur et vilissimae. . . Iob. VIu 24. . . Use sines mundi intuetur, et omnia quae aut coelo lunt respicit . . . Psal. CXXXVIII s. . . Ecce Domine, tu cognoriali Omnia, noὐissima et antiqua . . . Hebr. IV I3. . . Non est ulla cremtura inoisibilis in conmectu ejus . . cl. I 2. . . Arenam maris et pluviae guttas,eι dies saeculi quis ianumeravit 8 Altitudinem coeli. et latitudinem terrae , et profundum abyssi quis dimensus est . . Unus est Altissimus Creator omniρο- tons . . . Matth. X 29, 3 . . . Nonne duo Passeres asse veneunte et unus ex illis non cadet aUer temram sine Patre Destra Z Vestri autem e illi omitis
IV. Cognoscit omnes actiones creaturarum, et ipsas hominum cogitationes. . . . PSal. I 6. . . . I ou Dominus Diam justorum. . . . Psal. CXVIII 68. . . . Omnes uiae meae in conmectu tuo . . .
I Paralip. X Iu 9. . . . Omnia corda acrutatur
103쪽
Dominus, et tins emas mentium cogitationes intelligit. . . Iob. XLII 2. . . . Scis quia Omnia potes , et nulla te lutet cogitatio. . . Et Psal. VII IO. . .
Sortitans corda, et renes Deu . . . ' V. Cognoscit sutura omnia seu necessaria, seu libera. . . Domino Deo antequam crearentur, omnia
sunt agnita ἰ sic et Post Perfectum resPicit Omnia, Ecel. XXIII 29. - Sapient. Vt II 8. . . Scit Praeterita , et de futuris aestimat . . . signa et monstra scit antequam fiant, et e Pentus temPorum, et saeculorum. . . Psal. CXXXVIII 3. Intellexisti cogitationes meas de longe ... et Omnes Dias meas Prae-Didisti . . . Ioan. VI 65. de . Iesu dicitur. Sciebat ab initio Iesus, qui essent non credentes in eum. Hare futurorum cognitio, qriae et Praescientsa . dieitur veluti proprius Dei character semper ha-hitus suit . . . Confiteri Deum, et negare Praescium lfuturorum vertissima insania est . . . ait S. Atiis
gust. Lib. V de civit. Dei. J. hac ipsa nota divi Antiatis salsos Deos refellit Isaias Cap. XLI 23. . . . Annuntiate, quae Mentura sunt in futurum, et scio-mus, quia Dii estis Dos ... Et Tertitu. contra Mamemnent scribit Lib. II GR. M Praescientia tantos habet testes , quantos fecit μ sietas. . . . V. Novit Deus sutura conditio nato, seu illa , quae reipsa futura non sunt, sed tamen essent m-tura; si certa conditio poneretur.
Pgo n. t Regum XX ill ra. David, qui Ceilam
Se receperat, ne metuebat ne ab ejus loci incolis traderetur, Deum ita consuluit . . . Si tradent me viri Ceilae, et Dinos qui sunt mecum, in mantas
104쪽
I OS Sutit 8 et dixit Dominus: Tradent. Non utique lemere id responsum fuit: ergo quid laturum esset posita conditione , certo noverat Deus. Idem eviniscitur ex illa Christi increpatione. Matth. XI 2I ... Vae sibi Cometaim , Mae tibi Bethsaida , quia , si in Tyro , et Sidone factae essent virtutes , quae fiactae sunt in vobis , Olim in cinere et cilici ρoenilentiam
CL In hanc materiam, aliaque, quae jam a nobis tractata sunt dogmata, cl. Petavium Theolog. dogm. Lib. I.
AEGUM. I. Deus non cognoscit minuta et vilia. Eris
PROB. ANT. Auctoritate S. Hieron. qui in Prophe iam Habacuc scribit . . . Absurdum est ad hoc Dei δε--cere majestatem , ut sciat Per momenta singiala quor nascantiar culices, quotve moriantian et . . . . u.R Indignum revera videtur praestautissima mente, ad res quascumque eliam vilissimas se Se demittere. Ergo ele.
REsp. AD I. Non desunt Theologi , qui putant S. Hieronymum hoc loco desereo dum esse. Verum nouDegat S. Doctor vilissima quaeque Deo esse cognita; sed indignum putat majestate divina , rerum ejusinodi minimarum specialem curam habere, iisque prospicere eum illa singulari providentia, qua rebus humanis con- sulti. Addit enim eodem loco. . . MNOn scimus tam δε- tui adulatores Dei, ut, dum potentiam ejus etiam ad ima detrahimus, in nos ipsos injuriosi simus eandem rationabilium et irrationabilium Providentiam esse di
105쪽
BESP. AD II. Nulla res creata. in se et absolute visa est, .et Deus non minus in minimis magnus est , quam in maximis. Porro illud ab omnibus etiam Philosophis concessum est , ne res quidem vilissimas Dei scientiam sugere Posse, cum omnium sit effectrix et exemplaris Causa , et omnium rationes in se contineat. Quemadmodum Propheta ait Psal. CIII ... Omnia in sapientia ρ-risti . . ARGUM. II. Non est in Deo cognitio futurorum saItem certa et insallibilis. Ergo ele. PROB. ANT. I.' Quidam Patres Deo praescientiam simpliciter adjudicant; ut August. Lib. II ad Simpliis elum. Gregor. M. Lib. XX tnorat. Boetius lib. V Con- sol. Phil. - u.' Scriptura , ubi de rerum libere suturarum cognitione loquitur, particulam forte, forsitam usurpat, quae dubiam tantum et conjecturalem cogniti nem indicat. - 5.' Non raro , quae a Deo praenuntiata fuerant sutura , reipsa non contigerunt. Sic tissim XXXVIII mors Ezechiae denuntiatur futura . . . Dimona domui tum , quia morieris . . . Nec lamen mortuus es taechias. Ionast ΙΙΙ praenutiliatur subversio Ninive; quae
tamen secuta non est. Ergo et .REsP. AD I DIST. Quidam Patres praesciantiam De adiudicant quoad nomen cone. Quoad rem nomine significatam neg. Illud tantum dicunt Patres illi , quoa Deus res suturas intueatur, perinde ac si essent Pro Bentes, et ideo hanc futurorum cognitionem mallent v eari scientiam , quam Praescientiam. Brap. AD II. Particulae ejusmodi in Scripturis nonge in per incertitudinem significant , et dubitationem : seclquandoqua sollicitudinem Dei , vel rerum quae suturas Praedicuntur contingenuam , vel creaturae liberialem. Hi ue optime S. mero m. hare verba Ieremias XXVI ETPoneus . . . . Si forte audiant, et comeriantur. , . a
106쪽
irimi . . . M Loquἰtur haec Deus omhἰ gentes asseelu, ut liberum hominis monstret arbitrium ; ne praescientia murorum honi vel mali immutabile satiat , quod Deus futurum noverit D. Sic quae Dan. VIII ita exprimun
tu' . . . . Si me sciretis . Forsitan et Patrem meum sci, relis . . . ibid. Cap. XIV ita leguntur . . . . Si cogno- vinetis me, et Patrem meum utique coςnovissetis.
REsp. AD III. Non contigerunt , quae praenuntia insuerant conditionate , cone. Quae praenuntiata suerant a D quam absolute sutura, neg. Multae ejusmodi prete dieiiones in Scripturis leguntur, quae Polius comminationes dici possunt peccatoribus factae, et hanc semper habent insitam conditionem et nisi eonvertantur a viis suis pessimis. Vid. Demonsi. Cath. pag. 29. Pars II. INST. Ι. Praescientia futurorum eum hominis liberis ale conciliari non. potest; nam cum scientia Dei saltimequeat; Sequitur , necessario evenire , quidquid Deus Praescivit esse laturum. Hoc argumentum ita urget Tuiatius Lib. II de Divinat. N.' . . . . .. Nihil tam contra-Tium rationi et constantiae, quam sor lunar ut mihi nain Deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid easu, quid fortuito suturum sit: si enim scit, certe illud eveniet. Sin certe eveniet, nulla fortuna; est autem se tuna : rerum igitur sui urarum nulla est praesentio. MErgo elc.
BESP. DIST. Illud ist necessarium ex hypothesi et
Mecessitate consequentiae , quod Deus praescivit futurum Conc. ; necesSitate absoluta , quaeque antecedat liberum voluntalis consensum , nego. Non potest rebus humanis a divina praescientia Deeessitas ulla accedere nisi conditionalis, consequeris, et in Sensu, ut aiunt, Composito , non diviso ... M Sicut scientia praesentium , ait
Boetius Lib. y de ConsoL phil. ) nihil his quae fiunt,
ἐἰa praescientia sutarorum nihil his, quae ventura sunt,
107쪽
necessitatis importatis ... Nihil nisi quia futurum est, prae scitur. Quare, cum dico: Si Deus praescit aliquid necesse est , illud esse futurum ; idem est , ac si dicam : Saerit, non potest D Ou esse ; quia nihil. potest simul est ci
quia ille ventura cognoscit, necesse est D OS sacere, qLMille praescivit : sed quod nos propria voluntate su Siacturi, ille novit staturum. νε . . . Omitto Plura alia , U-jus geueris argumenta magis captiosa , quam vera. Id unum adhuc observandum puto , magnum esse discrimen inter certo futurum , et Decessario suturum. Aia. DOu quotidie ceruimus actiones Ereaturarum omnino liberas , quae certo Sunt , quamvis potuissent non esse ΘQuodcunque enim est. id certo est , licet nou DecebSurio ; et quod certo uunc est , illud certo erat futurum. Sic et memoria praeteritorum , etsi supponeretur tu sal libilis. non saceret, ut illa suissent neceSSari O faCia . . .
H Sicut tu memoria tua , ait S. Augiast. s Lib. III delibero arb. caμ. IVG , .n.On cogis sacta esse quae praeterierunt, sic Deus praescientia sua non cogit facienda ,
I. Quemadmodum intellectus, ita et voluntas Dei non potest concipi instar facultatis, aut habitus, sed tanquam actus purus et simplicissimus, qui unum est, idemque .cum natura. Verum sicut scicu
108쪽
Iostia Dei, quamvis una sit et indivisa, tamen multiplex sit repraesentatione; ita et voluntas, licet in
se simplici, sima, varia tamen est secundum nostrum concipiendi modum, et diverse distinguitur pro diversi tale objectorum, aut modi quo circa objecta versatur. Hinc et Dei decreta mente dividimus , et alia aliis priora cogitamus, quamvis Omnia in uno, simplici, aeterno et immutabili actu
divitiae voluntatis contineantur. 'i Il. Primum quidem dividi solet in voluti talem
beneplaciti, et voluntatem signi. Prima est actus verus et proprius divinae voluntatis, qua Deus bonum aliquod vult esse; ut salutem. Electorum. Deliae loquitur ost. ad Rom. XH a. . . . Ut se inbelis, quae sit poliantas Dei bouia et benῬlacens . . . Voluntas signi non est re ipsa in Deo; sed est res aliqua vel actio, quae cum in hominibus signum esse soleat voluntatis , in Deo etiam metaphorice voluntas dicitur. Sic testamentum dicitur ultima voluntas. Voluntas signi vulgo quin luplex numeru-tur, iux Is illud tritum; Praecipit, et prohibet, permittis, consulit, implet.. Sunt haec quinque etiam tu nobis signa volu tatis, atque id nominis in Scripturis obtinent. Ple. rumque voluntas signi conjuncta est cum voIuntato beneplaciti; at non semper. Sic Deus, cum Noumo mandavit, ut arcam construeret, id simul praecepit, et voluit: nun item , cum Abrahamo praecepit, ut immolaret sitiuua. Quamvis et haec voluntas, qua,
cunque illa sit, voluntatem aliquam beneplaeiti fiasnisicet, cujus terminus est ipsum signum, non res
109쪽
ego aignificata. Sic cum Deus permittit peccatum, utiqua peccatum non vult, sed vult illud permittere. III. Voluntas beneplaciti k quae revera in Deo est, dividitur in antecedentem et consequentem; velut S. Damascen. nil Lib. II Cay. XXIXJ, in
primariam , et secundariam. Antecedens ea est . . quam Deus habet ex se ipso independenter a praeis acientia creatae libertatis; consequens vero praevi- viam creatae voluntatis determinationem subsequitur. Deus voluntate antecedente, et velut ex nativa sua Propensione vult omnes homines salvos fieri: sed voluntate consequente vult quosdam damnari. It rum voluntas alias absoluta dicitur, alia condisionam: uilia escax, alia inescax. Absoluta voluntas proinprie ea est, quae non pendet ab aliqua conditione; aessicax autem quae essectum suum obtinet. Theol gi absolutam voluntatem plerumque pro essicaciusurpant.
IV. Nihil ad divinam voluntatem magis pertineris sconcipitur, quam libertas, quae nihil aliud est . quam ipsa voluntas Dei independens et persecta.
Nam, si independens est voluntas ab omni raextrinseca, habet neeessario facultatem agendi sin inlterius determinatione: si Rutem persecta est, nota potest carere eo hono, quod creaturae habent vi Deo communicatum , scilicet ut possint se ipsas determinare, et solutam habeant non a coactione antum, sed ab omni necessiisle voluntatem. Verum
sicut nihil a Deo abesse Potest, quod peefectionis viliquid habere intelligitur; ita ab ejus libertate ex eluia. dere necesse est, quidquid cum Persectissima ejus
110쪽
11 matura pugnaret. - Unde I ' Deus non est liber innetibus suis internis et immanentibus, qui ad dia mam essentiam pertinent. Sic Deus necessario sa psum diligit; Pater necessario generat Filium ete. ci.' Non est in Deo libertas contrarietatis in malum; Deus enim mali incapax est. Caeterum contingi nobis in hac materia, quod et in aliis plurimis, ut Tem ipsam adstruamus certissimis rationibus , Et, quomodo illa sit, nulla ratione explicare valeamus. Si humanae libertatis modum rationemque evolvem mon possumus, quamvis nihil certius nobis sit, quamaeos liberos esse; quid mirandum, si in explicanda divina libertate frustra desudarunt Theologi, e multis subtilissimisque quaestionibus nihilo clarior, aed intricatior potius facta est dissicultas Τ
Datur in Deo voluntas , et quidem Perfectinis
PROBAT. I FAM. Scripturae variis in locis Daci Ooluntatem tribuunt . . . Psal. CXIII 3. . . Deu noster in coelo , Omnia, quaecunque voluit, fecit . . . Matth. VI s, io, Christus ita nos jubet orare . .
Pater noster . . . fiat Doluntas tua, sicut in coelo e in terra . . . Ephes. I II. . . . ineratur omnis secundum consilium Doluntatis suae ... I ad Thessal. IV 3. . . Haec est poluntas Dei, sanctisscatio Pratra. . .