Institutiones theologicae auctore fr. Leop. Br. Liebermann ss. theolog. doct. et prof. dioecesis Argentinensis vicario generali. Tomus 1. 5.

71쪽

Mma natura continentur, vix quaedam potest infamtium more halbutire. Scilicet deprehendens diversas persectiones in rebus a Deo creatis, colligit illas debere in Deo iera imi aut pliati'telligens ex naturae imperfectione derivare, concludit a Deo esse

Ita primum exoritur altriblitotum divisio: eum alia positisa dicuntur, alia negatim. Positiva sunt, quae persectiones aliquas affirmate Deo altribuunt, ut cum Deus bonus dicitur, justus, omnipotens, etc. Nega. a dicuntur, quae removent a Deo imperfectiones; revera in Deo summam Persectionem enuntiant, Mast termini si positivis vixi exprimi; posse ; . ut esso infinitum, lim mensum. Cum 'de Deo: sermo institui. tur, via negationis, ut jam, dictum est, tutior est, let faeilior; i facilius enim dicitur quid, non sit, quam t

Alisaiadlina attributorum divitiones Meurrunti apud Theologoa; scilicet, in quiescensia et Ῥe tisa , in incommunicabilia 1 et communitabilia et hysis , et Physica, Plerique tertiam classem addunt, quae attributa moralia complectitur. Omnia haea partitionum genera vix aliter quam nomine disserunt, et fundamentum: in ipsa Dei notione habent:

Deus enim triplici. modo, considerarie potest; r.' ne lEns existens, et ' uti En ' vivum, Asera operans moret spirituum, . 3I uti Ena morale. Inde tria enaseunt Ia trihutonum genena. 4ae', Eorum, quae quasi modi Mnt existentiae, ineum que exhibent. si orelatibna ad i operationex divinaxo adeo, immanen a vocantnr. . at.quiem metis, nut metvbsica. Ea: habet, qua in

72쪽

concipiuntur Deo inesse in quantum est Spiritus viet virtute infinita praeditus. Ill. Demum genus illas Dei persectiones complectitur, quae relationem discunt cum lege aeterna, Deumque exhibent tanquam omnis moralitatis sundamentum, et exemplar. Baea nune triplici Articulo explicanda sunt, agendumqu. I.' de attributis Dei quiescentibus, II.' de operativis, Im,' de moralibus. i. . t 'T

ARTICULUS. I.

De attributis Dei, quies missus.

OBSERVANDA si a

In hae classe attributorum omnia illae murus. rantur, quae Dei naturam indicant certo modoras. Detam, vel quae Deum exhibent eo modo existem tem,.quo eum exi tere necesse; est, quia est Ens. R 1e, eu necessarium. . Plura, quae huc, spectam '

73쪽

. iii l

. f. OBSERVANDA. i

I. Ante Evangelii promulgationem ' communis

omnium Gentilium error erat, longissima consuetudine roboratus; Deum corporalium membrorum

lineamentis cindum scribi r quod quidem nihil adeo mirum videbitur si cogitemus, hominem per Pec calum ita fuisse in res corporeas delapsum, ut ne

Deum. quidem ' sibi ' exhibere possit. quin turba Phantasmatum mentis aciem obnubilet: atque ita,

ut August. ait isL 222 7, quandam idololatriam

in corde nostro ex consuetudine sensibilium consti-

tuere' conelu stat nafite cogitationis infirmitas. Ita autem omnium animos. vetustissimus hic error oe-

Cupaverat, ut vix aliqui ex antiquis Philosophis summa animi Mntgnlione Deum incorporeum intel-- lex intii Μtali inim a populari opinione re oedebant .magrs uti alia dicheetit ''qunm ut meliora..Nam et rapti Morpust D o tribuerunt, aut Deum λ universalem mmdi an inham dixeruat ubique diffusam. Paucissi-lmi. admodiam fuerant qni ea de Deo sensebant,

. quae,Tullius sciat. quaesti Lib. I c . 27.J . r. t M NE e vero Deu, ipse alio modo intelligi potest, nisi: mens soluta quaedam et libera ; segregata ab orithi

i conere lanου mortali. ori, a sentiens et mo eus, ipsaque praedita motu sempiterno. u

74쪽

II. Simplici talem Dei eonstanter docuerunt tum '

Iudaei, tum Christiani. Praeclarum est hoe Taciti de Iudaeis, testimonium s Histi Lib. V g. 5. J...is Judaetimente sola, unumque Numen intelligunt; profanos, qui Deum imagines, mortalibus materiis, in speetes hominum essingant: summum illud et aeternum , neque mutabile, neque interiturum. Igitur . nulla simulacra urbibus suis, nedum templis sinunt. M . . . Christianorum fidem luculentissima omnium saeculorum testimonia demonstrant. Fuerunt

tamen saeculo quarto monachi quidam AEgyptii qui humanam figuram Deo assinxerunt, et ideo Anti pomor hitae dicti sunt. Communis opinio est, Audaeum quemdam, vel Audium sectae auctorem suisse Ilio ab Ecclesiae communione se separavit culpando Episcopos divites, et Pascha cum Iudeis celebrando ; simulque docuit, imaginem Dei, ad quam homo factus est, in corpore sitam esse. An ipse et primi ejus discipuli. in illa iam errore versati suerint, qui Deo figuram humanam tribuit, non est cur anxie inquiramus. Id salteminegari non potest, multos ex ejus discipulis in hoc Antropomorphitarum deliramentum lapsos fuisse; nec mirum; nam si imago Dei in hominis r rpore expressa est, Con sequens est Deum esse corporeum. Diphanius sme

. Audianos ab haeresi excusant, quia, ut Cassianus ait, imperitia sola et simplici tale rusticitatis errasse videbantur. Huc quoque reserri potest insulsus er- ror, qui saeculo XIV inter orientales monachos

propagatus suit, et auctorem habuit Gregorium Pa-

75쪽

Iamam, primum Monachum, tum Episcopum Thessaloniceus eis. Assirmabant illi , sibi , cum inter cis

randum elausis oculis caput ad umbilicum compressissent, splendidissimum lucem assulgere a hane autem lucem eandem esse, qua Christus in Transfiguratione refulsit; nec creatam esse . sed quiddam increuiam , ac vel ut Dei indumentum, atques, εργε- , seu operationem Dei, ab ipso tamen Deo disti actnm.

III. Ex Philosophia notum esse debet impium

et portentosum systema θλOzae; quod Pantheis. mus vocatur, quia omnia Deum esse asserit; juxta illud Lucani Lita IX, , Imiter est, quodcunque indes, quocumque moreos. Haec sententia nomine tantum ab Atheismo differt; nullus enim Athe rum est, quem non statim consentientem tibi haberes, si quod ille naturam vocat, tu malles Deum appellare. Spinoeta primus non est hujus systematis auetor , sed veterum Philosophorum sigmenta de nova excitavit, et certa ratione ne methodo digessit. Id dissileri non possumus, eum in adornando et stabiliendo systemate suo omnem ingenii sutatilitatem , Omnes fallacis Philosophiae artes exhausisse. Adversarium nactus est inter ipsos modernae

Philosophiae choripheos Bolium, virum ingenii

subtilitate nemini inseriorem, atque hae saltem vice pugnatorem ex causae bonitate validissimum, Defensores ΘHozae jam damia tempore opposuerunt illud, toties hucusque decantatum; adversarios auctoris mentem non esse assecutos. En quo

nunc quoduo consu3iunt, qui systemata luentur

76쪽

novissimae Philasophiae, eaque volunt ab omni P-- meismi labe haberi immunia; verum quaenam est haec Philoso Ja, quae cum se ducem esse dicit et magistram humani generis, ita tamen loquitur, ut ne a doetis quidem intelligatur, aut potius dicam. quae impie latis et insipientiae suae lalthulum in Oh-scuritate quaerit Τ . . . Qui facis veritatem, Menu ad lucem. - . Ioan . III ar. - Voyex FDelon de r , xistence de Diau. II Parti Chap. 3. - et E mania' une Leιue sur Ia refutation de Spinor. - Ber

PROPOSITIO

Deus est Omnino limPlem. . . . .

mos rua. In Deo I.' nulla admitti potest eompositio materialis aut corporea, a.' nulla compositio actualis ex essentia et altributis, vel ex subj cio et accidente. Ergo est omnino simplex. Paoa. I raas. I.' Spiritus purus et proprie dictus ex communi vocis acceptione est substantia corpore et materia carens; alqui Deus in Sempturis vocatur Spiritus, et quidem in sensu maxime proprio et Ioan. IV 24. Christus ad mulierem Samaritanam ait . . . Spiritus eιι Deua, i et eos, q*i adorant eum, in viritu et veritate vortet adorare . . .

Vocem Θiritus hoc loco proprie et ad litteram intelligendam esse ex contextu et scopa clauri

77쪽

apertum est. Idem est et Apostoli sensus, cum II ad Cor. III, ait . . . Dominus miritus est . . . . u.' Scriptura a Deo removet quidquid corporeum est, ea contra ipsi adscribit, quae in purum tantum spiritum cadere possutit. Isaiae XL 18. divitatust . ..Cui ergo similem fecistis Deum I Aue quam imaginem Ponetis et 8 Quis autem ea, quae

ibid. de Deo rerum omnium Creatore tam magni- see dicuntur, aliaque multa, quae vel aeternitatem, immensitatem, ejusque persectissimam et immutabilem naturam praedicant, expendens, materialem

sibi Deum fingere potesti optime ergo S. August..ii s Lib. XII de Trin. GP. VII. N.' I in . . .

Cogitatis turPiter Mana est, quae vinatur Deum membrorum cor oratium lineamentis circumseribi et

Paos. II νaas. I.' In Deo non est compositio ex essentia et attributis, quis, ut jam probatum est, attributa nec ab essentia nec inter se realiter distinguuntur. Deus necessario et essentialiter est, quidquid est; compositum autem omne per accidens quodammodo tale est, et participatione, non essentialiter . . . . mn Partic*utione magnitudinis

Deus magnus est, ait S. August. De Trin. lib. V.Cv. XJ, sed aeφso magno magnus est, quia 'serat sua magnitudo . . . ' -- 2I Hino etiam colligitur, in Deo non esse tompositum ex.subjecto et acta dente: cum sit Ensn se, Ens absolutissimum et realissimum; vel ut Patres saepe effati sunt . . .. Deus est qαidquid habet . . . Nihil ergo in Deo esse Potest per ac

78쪽

κ . 'seessionem O . I Quasi aliud ssi τὰ subae viis , alitiae quod accidet substantiae: isa quidquies ibi intelligiatur, substan o. . August. Lib. de sida et ρον Bolo, Cap. VII. . Stat ergo Concilii Lateram,IUdecretum, eap. Firmiter . . . Una est Dei essensia, substansia , seu natura si lex omnino . L. . Porro haee persectissima Dei simplieitas ex iis quae liuensquae demonstrata sun , necessaria conse

culione deduoitur. Id is parte jam vidimus, atque evidentius videbimus uno aliove ratiocinio. r. Deus est Ens primum; quod autem primum est, non Potest esse compositum, quia omne eompositum Partibus suis posterius est, a.' In omni genere, ait S. Thomas tLib. I coni. Gentil.), tanto aliquid est nobilius, quando limplicius . . . Quod igitur est in sine nobilitatis omnium entium , vortet esse in sine simplieitatis. me autem quod dicimus in fine nobilitatias omnium entiam, dicimus Deum a nulla, igitur composito ei accidere Pote1 ...

. mosis. Illud dicitur eorruptibile, quod dissollipotest; dissolvi autem non potest, quod non habet

'Partes. Ergo et ς II. Deus Mn yoteat rideri Deialis corporeis. Pam. Ie ri inopos. Nihil videtur oeulo corporeo, nisi quod eorporeum esti' atqui Deus eo oreus

79쪽

8oPxoa. II E et acri T. I ad Timoth. I. . . . ι . R. 3. gi saeculorum immortali , et invisibili , soli Deois honor et gloria . . et A. VII. . . . quem . nullus hominum vidi, sed nec videre potest . . . . optime vero S. meron. tu Cap. LXVI Isaiis Deus nequaquam sermonibus explicatur . necis oculo contemplabilis est; sed ab his videtur, dem quibus scriptum est: Beati mundo corde, quia. ω niam ipsi Deum videbunt. in i , c . . t a III. Pantheismus eat abavxulis ineus e v i. υ, i Pada. I. Ex Propos. patet, Deum esse Ens simplieissimum , segregatum ab omni concretione moris tali: Pantheismus autem docet, entia omnia pertiaeularia, corpora et mentes partes esse illius unieae aiah stantiae, quam Deum vocat. Ergo ita tepugnat .implieitati Dei, ut nihil magis. Il. . PaOM II. Pantheismus atqui imprimis Spinoxaeus ema, omnes quas ex Revelatione et sana Philosophia hausimus Dei,, et divinarum persectionum notiones evertit, Deumque ita monstruosum fingit, ut optime dici possit, eum, quamvis oratione mlinquat, re tamen tollere Deum. .m Ra io philos Phica, quocunque se vertat, Deum reperit. Nihil enim primis rationis principiis ita repugnat, quam

essectus admittere siue causo, naturam 3ine Ruetore, malum i tuo motore, eontiugenua sine Ente nece. aario, accidentia sine absoluto , vetitalem sine r

tione, leges aeternasAsina legislatore. At hi stultis almi homines Deum quaerenti. acclamant: Quid Deum quaeris, leum illudi. quod quaeris iam teneas Habes in natura ipsa auctorem,in effect . ἀ--M.

80쪽

8 la moli, molore in eon Ingente neeessarἰum, in MEident. absolutum ' habes' lii ignorantia rationem 'in' subditis legislatores; habes ubique Deum; in 'stulto et facinoroso homine, in hruto et planta,

da rura curuos auctores.

oaritima I. In Seripluris legimus Deo humana memis bra tribui, aliaque multa, quae corporum i Propria sunt. , Dieitue emta sedere , aurgere M stare, ambulare, et alia:

-i i BESP. DIST. ANT. Ia i Seripluria illa Deo tribuuntue sensu i improprio et melaPhorigo . conc; sensu proprio nem Mos Seriptu te,tis ut de Deo humano modo loqua bur, et se nostro , cogitandi et . loquendi i modo aceomino del. Nemo, eum taliquid' corporeum 'et materiale de Deci Iegit , in errorem induci Potest , cum nemo nesciat , ea non esse sensu carnali intelligenda; idque Scripturas ipsae monent... Nunquid Oculi carnei tibi suntρ Aut si ιἀdet homo, et tu oidebis p . . . ait Iob. cap. X. - Superin

ssuum esset in re tam perta Patrum sententias congerere.

vi nam videt:, Scriptura vocat oculos γ at rursum 'au-

is audimus ; et mandalum Dei , Os. m . . Et S, August. Epist. i 8. alias III CV. IV λ' i5. l. . . Scripturam et alas. habere Deum dixit , quas nos utique non na-- hebius. sicut ergo alas cum audimus, protectionem inisis telli Aus; sic 'et dum audimus manus , oparat ionem is intelligera debemus t et eum audimus pedes. Praesen-