Institutiones theologicae auctore fr. Leop. Br. Liebermann ss. theolog. doct. et prof. dioecesis Argentinensis vicario generali. Tomus 1. 5.

191쪽

aeutem baptizandi ritu publica continetur, et solem nis professio fidei ira tres personas unius ejusdemque Deitatis. Eum in finem olim trina immersio in usu fuit, ad expressiorem Trinitatis significati nem; ut observat Tertuli. contra Praxeam Cap. I 6. II. - Desumitur ex cultu publico adorationis, qui ubique terrarum tribus Personis impendebatur. Id primo ex testimonio constat antiquissimorum Patrum, Iustini, Irenaei, Athenagorae , aliorumque. Inter alios Iustinus Apolog. II pro Christianis .it. . . u Patrem, eι qui ab eo venit Filium, et Spiritum Sanctum propheticum colimus et B dorismus. π . .

Secundo id probatur ex Doxologia: Gloria Patri, et Filio etc. - ex Trisagio , quod a Graecis etiam ων ω dicitur , id est canticum triumphale; - ex rie ter in honorem cujusque Personae repetito;quae omnia summae in Ecclesia antiquitatis sunt. Demum ex usu antiquissimo Ecclesiae, preces pu-hlicas offerendi rerum universarum Patri, per nommen Filii, et Spiritus Sancti; ut Iustinus in eadem Apologia ait. Vide Selvanio antiquit. Tom. III pag. r88. etc. - Bengier trai te hist. et dogm. Tom. IX

Paos . II. Argumento praescistionis. Si dogma SS. Trinitatis non fuisset ab Apostolis traditum: debuisset successu temporis in Eoalesias irrepere: alque id nec iactum est, nee sieri potuit. Ergo et . PROBAT. Miso . Notum est, quantum fuerit omui

192쪽

tempore Ecclesiae in eonservanda antiqua s de studium ; neque unquam iactam suisse discessionem ab Apostoli ea doctrina, quin statim nata suerint inter Christianos discidia, et Ecclesia novorum dogmatum fabricatores e sino suo ejecerit. Quis igitur sibi persuadeat, in re tanti momenti imm lationem fieri potuisse, quin aliquod hujus mutationis. vestigium occurreret Τ Econtra an non Ebioni, Paulo Samosateno, Sabellio, aliisque Haeretiueis, qui Trinitatem impugnarunt, omnes statim fideles, et Ecclesiae Pastores obstiterunt, eorumque errori doctrinam opposuerunt a Christo et Apostolis traditam, atque a Patribus fideliter transmissamrPRoahet. III. Veteres Patrum testimoniis. Notandum est, nos ea Patrum testimonia non Bdducere, quae speciatim vel Filii, vel Spiritus Sancti Personam concernunt; haec enim suo loco Proserentur. Nunc aliqua tantum ex multis seligimus, in quibus expressa trium Personarum mentio habetur. , Eae saeculo I Clemens Roman. Epist. ad Cci-rinth. ait. .n An non unum Deum habemus, et unum Christum , et unum Spiritum gratiae in nos effusum Τυ. . . S. Ignatius Martyr, quem merito inter testes collocamus primi saeculi, quamvis anno Io8Μartyrum snhi erit. Is in Epistola ad Ephesios Mea habet . . . m Studete, ut confirmemini in dogma - tibus Domini et Apostolorum, ut omnia quae . iacitis, prospere . vobis succedunt, carne et si

193쪽

ο ritu, fide et charitate, in Filio, et Patre, et 'm Spiritu Sancto . . . Subjecti estote Episcopo, et re vobis mutuo, ut Iesus Christus Patri secundum re Farnem , et Apostoli Christo, et Patri, et Spi

is ritui Sancto u . . .

Ex saectilo II S. Podicamus teste Iraeneo ab Apostolis edoctus, et conversalus est cuin multis , qui Dominum viderunt. Besert autem siti sebius sLib. IV hist. Gρ. XVJ, ejus orationem, qUam mad lyrio proximus habuit; tibi Patrem se isti num si Coompellat. Te benedico, et glorifico per sem -- piternum Pontificem Iesum Christum dilectum a. filium tDum per quem tib , cum ipso in Spiruis tu Sancto gloria, nune, et in sutura saecula sae-u Culorum. Amen. is . . . S. Astini tot sit sn hanc rem testimonia , ut recentiores Donnialli ausi sint. resserere, eram primum smisse, qui Trinitatis mysterium ex philosophin Platonis in Christianam Religionem invexerit. Locum ex ejus Apulogia lijsm ci lavimus : addit autem ibidem, - Christianos baptigari in nomine rerum cunctariam Parentis, σι Domini Dei, et sεroatoris Iesu Christi, et Xρiritus Sancti . . . Athenagoras Iustino suppar in Apologia, quam scripsit pro Christianis, tres SS. Trinitatis Personas aperte distinguit . . . . Quis igitur non υ miretur, inqtiti, nos, qui Deum Patrem prae ii dicamus, et Deum Filium, et Spiritum Sanctum,n ita ut et unionis eorum vis, ct ordinis distin-ν Etionem exponamus; impios, et sine Deo homi- nes vocari m. . . S. Irenus, Lugdunensis Episco- PMs, et S. Polyearpi discipulus , Lib. I ad r. haere-

194쪽

ses Eeclesiae fidem ita exponit . . . is Ecclesia per

is universum Orbem usque ad sines terrae aeminata,

is et ab Apostolis, et a Discipulis eorum accepitis eam silem, quae est in unum Deum Patrem omniis Potentem . . . et in Iesum Christum Filium Dei, is incarnatum pro nostra saltate, et in Spiritum M Sanctum. v. . . Omillimus Tatiun , Theophili Antiocheni etc. testimonia. Ex esaeetilcr III Clemens Alexandrinas non se. mel de tribus Personis loquitur. Inter alia haec habet Paedagogi Lib. Ill Cap. XII. . . . D Laudemus M unum Patrem et Filium , una com Sancto Spiis ritu , qui unus est Omnia , in quo omnia , peris quem Omnia Unum . . . . Cui gloria nunc , et in m saecula saeculorum. Amen is . . Tertiau Lib. de pu-

dieitis Cap. XXL ...is Est Trinitas unius Diviniis talis, Pater, et Filius, et Spiritus Sauctus v. . . Ean clom doctrinam toto Lihro contra Praxeam demonstrat. Cap. II docet, regulam hanc esse fidei, B Ui unum Deum agnoscat, qui sit Pater, Filius,sa et Spiritus Sunctus . . . Unitatem in Trinitate dis-M Ponit . . . Item Capi XIll . . . Et Pater Deus, et M Filius Deus, et Spiritus Sanctus Deus, et Deusu unusquisque is . . . . Multa Blia non in Tertuli. tantum operibus, sed in caeteris omnibus tertii saeculi , et qui secuti sunt, scriptoribus occurrumi,

quae apud eos legi possunt, qui diffusius hanc

materiam tractarunt. Sit nobis caeterorum loco S. Aiagustin. qui veteres omnes complexus ait Lib. I de Trinitate. Cap. IV. . , is omnes, quos legeren potui, qui ante me scripserunt de Trinitate,

195쪽

μ quae Deus est . . . . hoc Intenderunt seeundum. Scripturas docere, quod Pater, et Filius, et o is Spiritus Sanctus unius ejusdemque substantiae in- is separabili aequalitate divinam insinuent unitatem, is ideoque non sint tres Dii, sed unus Deus. . . . .

Haec eadem fides in triplici Symbolo, Apostolico, Niceno - Cp.', Athanasiano fidelissime exprimitur.

SOLVUNTUR ARGUMENTA ADVERSARIORUM.

ARGUMENT. I. Ex formula glorificationis non proba tur assertio , nam I. R illa formula primis Ecclesiae si culis ita enutiliabatur e Gloria Patri yer Filium in v ritu Sancto. u.' Creaturae cum Deo in eadem glorificatione conjungi possunt. Exemplum habemus in orationea Sacrosanctoe etc., quae post ossicium ecclesiasticum reci

tatur.

REsP. AD I. Utraque formula olim in usu erat, atque idem erat utriusque sensus. Cum dicitur per Filium, adi Ilud respicitur, quod Christus ipse ait sJoan. XIV 6. nemo renit ad Patrem nisi ster me. . . . Per illud autem quod additur in Spiritu SQ , Spiritus S. . quasi vinculum Patris et Filii designatur. - Vid. MDaggis , anti quitatum Tom. III pag. I 88. AD II. Apud veteres tam certum erat, creaturam Hon posse cuin Creatore in eandem gloriae societatem conjungi , ut Dionysius Alexand ., cum postulatus suisSet apud Dιonysium Rom. Pon l. , quod tres et Natura et Persona diversos induceret, hoc maxime argumento Se pur- erit , quod Doxologiam Praeciperet. - Porro sol7In alas mationis in objectione citata recentissima est, uec inesti uterpretationis Periculum.

196쪽

ARcΠΜ. II. Si dogma Trinitalis olim a Christianis ereditum suisset, id scivissent utique Gentiles, et Christianis objecissent : verum Ubil ejusmodi unquam obis' ieelum misse legimus. - Contra autem Atheismi accusatos fuisse Christianos Oinni hus notum est. Rrap. 1 NEGO ΜAJ. Nemini quoque ignotum esse potest, veteris Ecclesiae consuetudinem suisse. Religionis mysteria tion Paganis tantum, Sed et Catechumenis. aliisque nondum in iliatis relicendi . . Haec est illa disciplina

arcani, quam Patres religiosae observarunt ne divina dogmala pro sanorum ludibrio exponerentur. RESPOND. II NEG. MIN. Falso a Socinianis supponitur

Gentiles nihil ejusmodi objecisse Christianis. Contrarium patet ex Apologia II Iustini , ex Tertuli. , Origene Lib. VIII contra Celsum. Ex Epistola Plinii ad Trajan. etc... Sic Celsus Origeni objicit. immerito accusari Gentiles . quod plures Deos colerent, cum et ipsi Christiani pluis res in Deo admitterent Personas. Nolatu digna Sunt, quae Lucianti habet in dialogo, qui Phise ater inscribitur ... Inducit ibi Christianum, qui Ethnicum catechigat. Quaerit Ethnicus: is Per quem jura 'ν, Cui Catechisia Christianus

respondet: νε Per Deum alte regnantem . . . Filium Patris, is Spiritum ex Patre procedentem, unum ex tribus, et exsa uno tria. Hunc tu existima Deum: DItaque haec objectio Sohinianorum in ipsorum caput revolvi potest. Quando Ethnici primis Christianis objecerunt , quod tres Deos adorarent; quod hominem ultimo supplicio affectum pro Deo haberent: quid facilius sui Et, si Trinitatem non credidi εSent , quam respondere , se Filium tantum litabere ut excellentiorem crinis iuram, Spilitum Sistic tum aulem ut Dei virtutem et estiis

eaeiam 8 Sed nihil ejusmodi responderunt: imo palam, et inter crudelissima tormenta unum Deum in tribua perinaovis consessi . sunt. Alliei autem . Gentilibus dieti sunt, Lilla. TOM. III. .

197쪽

quia a cultu salsorum numinum abhorrebant. Vide quae ex Athenagora in Probatione citata sunt. ARGUM. III. Dogma Τrinitatis ex schola Platonis in Religionem Christianam irrepsit; nam Patres Λnlenica nos Platonicos fuisse dubitari non potest. Ergo etc. REsPOND. NEGO ANTECED. Nihil quidem omiserunt Sociniani , et Rationalistae , ut huic opinioni speciem aliquam veritatis concilia retit. Iam versus finem speculi

XVII So erninius quidam, qui primum in Gallia Cal

vinianae sertae minister fuerat, et eiectus a suis, et in An α

glia in profugus ad partes Unitariorum accesserat, librum edidit, cui litulum fecit: le Platonisme docile, ou Essalsur se oorbe Platonici en. Eadem deinde a Zωkkero tu suo Iroenico Irmmcorum , a Ioannκ Clerico diversis in

locis, a Moschemio, et a tota tui ha incredulorum repetita suerunt, et centies recocta. At levissima haec novi

tatis commenta praeclare et erudite cori sularunt Christia vae Religionis de sensores. Inter nitos P. Ioan. Frane. Bailus, S. I. Sacerdos in Lih. Defens des SS. Peres ac-eus8s de Wlatonisme, quem contra Sou verninium scripsit Ioan. Lamius qui Clericum resutavit. D. Bergior. Τraild etc. I o in. X pag. I 88. - Item Dictiora. Theolog. Voce Platonisme in Trinite etc. , qui totam hanc materiam ita clarissima luce collocavit, ei adversantia Mochemii ac

Bationalistarum argumenta penitus evertit. Nos iu gratiam Candida lorum pavea tantum adiicimus ex iis, quae a doctissimis viris sustus et enucleatiuq disputata surit. I. ' Non est cur de Platonismo antiquorum Patrum tantos clamores excitent adversarii , cum vix tres rePerire potuerint . qui Platonem cum laude nominent; quamvis ne hoc quidem pro hel illos Platonicos fuisse. Primus est Iustinus, qui ex Platonico Christianus factus aest. Hie quamvis Platonem magni faciat , ita tameta in DiaIogo eum Triplioue loquitur. . . . Eihil mihi eurae est Plato,

198쪽

a nihil Pythagoras. Extiterunt his antiquiores homines

, diuini Spiritus affatu loquentes . . . m et in I APOlog. . . . Non ergo nos eadem eum illis oPinamur, sed omnesis illi nostra per imitalionem proserunt. Μ . . Vid. Dis- mayer Τom. V pag. 255. - Secundus est Clemens Alexand , qui perinde et alios Philosophus celebrat. Tertius qui ad Patres Antemcaenos non pertinet, est S. August. qui tamen Lib. I Retractat. ait, dolere se, quod Platonem laudasse l. Et Epist. ad Paulin. . . - Αn Dori Triuitatem is ex Scriptura probamusῖ An dicemus cum quibusdam is Gentilibus Philosophis, quorum absurda recoquunt ho- diertii . Christum et Apostolos Platonis discipulosis suisse ξ Au.' Si qui inter veteres fuerunt, quas pro sanae philo sophiae nimis indulgere videbantur, a Patrihus reprehensi Sunt . . . m Quid Athenis et Ierosolymis, ait Tertiali. Dem Praeso. ρ. VIIJ, quid Academiae et Ecclesiasty D Idem

Haeresum Originem philosophiae studio adscribit. . . ,, IIoem reses a philosophiae Suhornantur. ν, - Origenes majora prae aliis omni lius studio Gentilium scripta evolvit; at fatentibus ipsis adversariis Platonicus Dora suil, sed ex eorum numero, quod Eclectitos vocant. Caeterum ex Eusebio

Hiseimus s Hist. Lib. VI Gρ. XIX J , originem hujus

immoderationis accusatum Decesse habui Sse Pro se a PO-logiam scribere. Ait autem in Epist. , cujus fragmentum idem Euseb. refert Loco cit. , de hac. studiorum suo riam ratione loquetis. . . . M Confluentibus ad me nunem Haereticis, nunc Philosophis, scrutari Haereticorum νε dogmata, et quaecunque a Philosophis de veritate jac tantur , ex utere constituim . . . Di Scipulis aulem suis

suasit, ut Gregorius Thaumat. , qui et ipse ejus discipulus fuerat, testatur, ut Philosophorum libris non atten derent , sed ut Deo operam darent et Prophetis.

Quisquis ergo veterum Patrum scripta diligentes

199쪽

excusserit, id unum legitime concludere poterex illis, ubi adversus Ethnicos pugnabant,

nitate disseruisSe , ut unum quidem Deum Divinitate distinctos agno Sceretit; Sed tameta captu audientium Platonico sere more dispulirum usitatarum quasdam similitudines adhiomni ex parte mysterio non Cori Veni uti l . .

instituti exemplum ex ipso Athanasio des ut optime sciebant Patres illi, veram ei castigali doctrinam apud Platonicos non reperiri : se contra Getitiles probare Voluerunt, quod eo riphi hujus mysterii imagineae quandam , lscura in in libris suis expresserint : quanquiquidem imaginem adumbrare potuissent, ni S dictum suit, veleri Irad ilioue , aut Hebraefuissent edocti. ARGUMENT. IV. Patres, qui tribus privspeculia floruerunt, eam de Trinitate fidem runt , quam Ecclesia Catholica post Nicaen ut Concilium tenuit; idque celeberrimi inter Theologi latentur, Pelauius et inretius. Ergo REPso ΝD. Infinitus labor esset. si vellem menta adversariorum singillatim respondern ia antiquorum Patrum , quae ipsi tanto sirunt, sere omnia de Verbo , seu Christo ergo de his quaedam disserendi occasio , Verbi divitii late tractahimus. Nunc pauca hae praemittimus ri. 9 Ex Traditionis gerie , quam nemo εdetrectare audeat, id cuivis liquere potest, eandem de Trinitate fidem habuisse , quam in Odus , et postmodum CP .ana aperte profitenim Nova dogmata tradiderunt Concilia illa stantem omnium Ecclesiarum, atque ad ec

200쪽

uo tempora perductam Traditionem Solemni decreto firmarunt. - Ad Traditionem semper appellarunt Patres; Traditionem lamem reformidarunt Haerelici. Haec ma viis sesta sunt omnibus; unde si Pauci quidam ex veteribus in tam dissicili quaestione non satis catholice scripsissent, illud perpetuae Traditioni non obesset. Eo observat ipse Doetiss. Petavius, tria esse in hoe mysterio, ut in aliis spectanda; substunt iam nimirum dogmatis , quaedam consectaria , et loquendi modum. Patres omoe , in substantia mysterii et inter se. et cum Delesia catholica eoti seni iurat: qui autem minus Exactulocuti sunt, ii ire minutis lautum atat consectariis quibus isdam dogmati τω regii a deflectunt: saepe etiam, quae Obscurius aut minus exacte alieubi ab ipsis dicta sunt, alibi planius explicantur : saepe quando cum Ethnicis disputaba ut, obscurius 9 et involute prorsuerunt, quae Or innus cxponebant iis, qui in fide instituendi erant.

Valet hic imprimis, quod jum in principio hujus tracta

ionis monuimus, veteres multae innocenter locutos an laexortas haereses: nondum enim omnia quae ad hoc mysterium pertinent , tune ita fuerant exposita et limata . ut postmodum Ecclesiae iudicio explanata sunt ; atque optime ohservat S. August. Lib. XVI de cisit. Dei Cap. II Mulia ad fidem Catholicam perlinentia, in dum Haereticorum callida inquietudine exagi lautur, ut m adversus eos defendi possint, et considerari diligentius,

is et intelligi clarius et instantiuS Praedicari. . . MAccedit etiam, perpaucas Patrum, qui ante Nicaenam Synodum scripserunt, lucubrationes ad nos pervenisse. Complures nobis Dunc ignotos textus citant Athanasius,

Basilius, qui ambo Divinitatem Filii et Spiritus Sancti

ex Traditione confirmant. Quod metium attinet et Petarium p quamvis maxi ini nominis viri suerint . eorum

amen auctoritas lauta non est, ut eos etiam errantes Distiiros by Corale