장음표시 사용
231쪽
2 3, eruitur; quod, licet omnium etiam Catholicorum
Interpretiam consensum non habeat, non est tamen omnino repudiandum. Efficitur autem hoc modor
Versu u.' ubi Vulgata habet. . . . Amaruit ei Moysi Dominus . . . In hebraeo legitur: Angelus Iehooae ;in graeco : Aγγελος, κυριου. idem et Samarit. habet.
et Chaldaeum, Syriacum, et Arabicum. - Iam vero, in eo come aiunt omnes, quod, si Angelus ille Iehovae , ipse quoque Iehova sit, seu verus Deus , non possit esse alius quam Filius: sed eum proprie et vere Deum esse ex toto illo capite constat; Nam Angelus ille Iehouae dixit Moysi v. I 4. . . . Ego sum
qui sum etc. . . . Et V. I 6. . . . Dices ad eos: Dominus Deus s Iehova Elohe in Patrum Mestrorum ν- Paruit mihi . . . Eundem Angelum Iehovae ea indicare videntur, quae e p. XXΗl Exod. v. 2 et εeq. leguntur: Non enim vulgaris ille Angelus est, de quo dicitur: Et est nomen meum in illo. . . Sieti Schwarκ Hatidh. I. B. 268.
Testimonis N. T. quae directe Fusi, aue Verbi
I. Ioann. V haec Christus ad Iudaeos locutus
est, V. 2I et seq. . . . Sicut Pater sciscitat mortuos,
et oioificat; sic et Filius quos νωθ, νωψicat. Neque enim Pater iudicat quemquam I sed omne judicium dedit Filio, ut Omnes honori ent Filium, sicut h
norimant Patrem . . . Et V., 26. . . . Sicut Pater
232쪽
habet vitam in semel'tio , ase dedit et Filio habere
II. Verbi divinitalem magnifice exprimit S. Ioannes cap. I. Evangelii sui . . . In prinomio erat Verbum; et Verbum erat utid Deum, et Deus erat Verbum. Hoc erat in Princ mi uud Deum. Omnia per ipsum sacra sinitd et sine φso factum. est nihil, quod factum est . . . Et ibid. V. 18. . . . Deum nemo Oidit unquam: unigenitus Hilias, qui est in sinu Patris A se enarrauit. . . Idem hic Apostol. in epist. f eap V v. mo. nit . . . Scimus , quoniam Filiust
αν uenis , et dedit nobis sensum ut cognoscamus
rem Deum, et simus in uero Filio ejus. Hic est
rus Detir, et Misa aeterna. . .
III. Ex Apostolo pauca tantum hoc loco eitain him Is , quae ab eo de Filio Dei, in exordio epist. ad Hebraeos' dicta sunt . . . Deus norissime diebus istis laetitMs est nobis in Filio, quem constituit haeredem unioersorum, Per quem fecit et saecula. Quictim sit splendor gloriae, et figura substantiae Uus , portansque omnia verbo Virtutis suae, Purgationem peccatorum faciens sedet ad dexteram maiestatis in excelsis. . . Huic Pilio Arpostolus postmodum applicat verba Psal. V et XLIV jam citata, tum et haec ex Psal. CI v. 26. . . . Tia in PrinciPB, Domine, terram fundasti, et OPera manuum tuarum sunt caeli: msi peribunt, tu autem Permanebis etc. AMuM. Iu his textibus Verbum , vel Filius dicitur expresse Deus vel Dominus, Jehovain: diei. tur verus Deus; ipsi attribuitur creatio, omniaque Dei attributa , omnipotentia, . immutabilitas, aeterni
233쪽
234-tas; item potestas remittendi peccata , cultus adorationis , aliaque ejusmodi, quae soli Deo propria
Testimonia N. T. quae Iesu Christi diuinitatem Probant.
AgonM. Iesum Christum in Scripturis N. T. a Verbo aut Filio Dei non distingui, sed unum idem que cum illo esse, res est tam aperta, et cum ictuta consensione ab omnibus, etiam Anti trinitariis concessa, ut Probatione vix indigeat. Et vero; annon Iesus ipse frequenter Filium Dei se vocavit An non accusatus in Concilio Iudaeorum, et a Principe Sacerdotum interrogatus: Tu es Filius Dei ΤPalam respondit: Vos dicitis, quia ego sum. Non ne id centies Apostoli repetunt' Dan. I post prae- dieatam tam splendide Verbi divinitatem, v. rrndditur ... Et Verbum cano Iactum est, et uidiamus gloriam ejus ... et v. I 5 Ioannes testimonium perhibuit de tyro ... et alia, quae clare Iesum Christum indicant. Qui ea, quae Dan. V a versu i usque ad finem dicuntur, vel obiter tantum perpenderit , intelliget Iesum de se ipso loqui, cum Filii potestatem et excellentiam extollit. Sic et I. ae Ioan. Cap. I dicitur . . . Quod audioimus, et Midiamus oculis nostris, quod Per eximus, et manus nostrae contrecta runt de Verbo Misae. . . Ibid. cap. Viahi multa do Filio Dei dicuntur, ut omnes seian
234쪽
qoisnam ille Filius Dei esset, vers. 5 praemittitur ... Quis est , qui vincit mutndum, nisi qui credit, quoniam Iesus est Filius Dei 3. . . Eadem Apostolus docet pluribus in locis - II Cor. I I9. . . . Dei FLlius Iesus Christus . . . Ad Galat. IV 4. . . . Ubi υenit plenitudo temporis, misit Deus , Filium suum ,
factum ex nridiene .... Et alia multa. Constat ergo in omnibus Scripturis N. . T. Jesum Christum eundem esse cum Verbo, et Filio Dei. Ex quo et hoc necessaria consecutione deducitur; quod omnia illa Scripturae loca , quae Iesu Christi divinitatem probant, legit time, et pleno jure
ad nostrae assertionis probationem adhiberi possint. Unde stricta et accurata est nostra disserendi ratio; ipsique adversarii id fatentur, quod, si probari possit Christum Iesum vere et proprie Deum esse, eo ipso confectum sit, Verbum seu Filium personam esse divinam Patri consubstantialem. Jam, cum fere innumera sint N. T. loca, quae Christi divinitatem probant; ne Omnia confuse permisceantur, Argumentum ita proponimus: Ille est verus Deus Patri consubstantialis, de quo Ι.' dicitur; quod eandem cum Patre naturam et potestatemhaheat; qui II.' expressis verbis Deus, verus Deus,
Filius Dei proprius appellatur ; cui III.' opera et perfectiones soli Deo propriae tribuuntur; cui IV.'reddi jubetur cultus et adoratio soli Deo debila: do quo V.' in N. T. exponuntur, ' quae in veteri habentur de unico et vero Deo Israel. Atqui haec omnia ita de Iesu Christo in N. T. dicuntur. Ergo etc. Probatur minor per Partes.
235쪽
riis L Christus Iesus eandem habet eum Patre
. I.' Iesus sibi eandem eum Patre naturum . espotestatem aperte attribuit, idque pluribus ita locis. an. V I7 ad Iudaeos uit . . . Pater metis usque modo Ῥeratur, et ego Ueror . . . Quae verba Iudaei ita intellexerunt, quod Patrem suum diceret Deum. Ium vero, si falsa fuisset haec Iudaeorum, opinio, eerte Christus aut Evangelista Edmonuissent, ne in
lanta re erraremus. At non tantum non contrad, eunt, sed Christust eam magis confirmat vers. 19. . .
Amen amen dico vobis . ., quaecumque ille fecerit,haee et Filius similiter facit. . . . Vid. super. dictB. Hue illa quoque Christi verba pertinent Dan. X . Ego et Pater unum sumus ... Putres PRssim urgent locum istum contra Arianos, neque aliter intelligi ille potest, quam de naturae Et potestatis aequalitate; atque ita verba Christi intellexerunt Iudaei. . . . Intellexerunt, ait August. eum locum explicans, quod non intelligunt Ariani: ideo enim irati sunt, quoniam senserund non posse dici: Ego et Pater unum sumus, nisi tibi aequalitas est Patris et Filii . . . Christus nutem Iudaeos a sua opinione adeo non deterret, ut eandem sententiam magis confirmet: addit enim v. 38. . . ta cognoscatis, ederedatis quia Pater in me est, et Ego in Patre .... Similia et in aliis locis occurrunt a Christo ipso prolata. Dan. XIV. 9. . . Philime , qui videt me ,
Midet et Patrem .... IO et II. . . . Non creditis,
236쪽
o quia Em in Patre, et Pater in me Et Cap. XVI i5. . . . Omnia quaecunque habet Pater, mea unt . . . Vide etiam Μatth. XII 6. 8., II.' Ex Apostolo pauca seligamus ad hane prohationis partem .pertinentia. r.' In Epist. ad Philip. Cap. II de Christo ait . . . Qui, eum in somma Dei esset, non rapinam arbitratur est, esse te aequalem Deo. - . . Forma Dei est ipsa Dei na- ura, quemadmodum humanis natura, per ea quae sequuntur, exprimitiae.... . Semelosum exinanisse,
formam remi acepiens. .. α' Ad Coloss. Η s it rum de Christo scribit. . . . In iρso inhabitat Omnis ylenitudo dioinuatis corporasiter. id est: In Christo permanenter habitat plena, et tota divinitas, non Per gratiam tantum et virtutem, sed vere et subinatantialiter. Notandram in graeco haberi quod permanentem inhabitationem significat; non παροικοι, quod transitoriam exprimit. 3.' Ad Ue-hraeos I Chris lua, seu Filius Dei dicitur: Sylendor gloriae, et figura rubstantiae eius. . . . Graece κα- ρακτηρ της υ πο σεως αισου. ChRraeter ejus subumen . tiae, vel viva et permanens expressio ejus Personae. Phas II. Christus e ressis Derbis Deus, venus Deus, aut Filius. Dei Proprius amellatur I. Praeciprium et maxime decretorium testim nium est illud, quod de su ipso Christus edidit, cum in concilio staret Sacerdotum et Seniorum. Nullum hic effugium permittitur Sooinianis. Id unum in illo, concilio agebatur, ut causa mortis inveni.
237쪽
retur adversus Iesum; et cum convenientia testimonia non essent, surgens summus Sacerdos in
medium cum auctoritate supremi judicis Iesum interrogavit, ad jurans eum per Deum vivum, an ipse esset Christus, Filius Dei benedicti. Iesus autem absque omni verborum ambiguitate, clare et definite respondit: Ego sum. Moxque, quae Palam et solemni modo consessus fueral, eonfirmans addi- lit.... Et Midebitis Usitim hominis sedentem a demtris Dirtutis Dei, et oenientem in nubibus costi . . . .
Μare. XIV si , 62. - Matth. XXVI 63. Ex toto loci hujus contextu apparet, non de alio Dei Filio
hic quaestionem fuisse, quam de proprio et naturali. Hine nudito Christi testimonio omnes exclamarunt, eum reum esse mortis; hinc illa coram Pilato vociferatio . . . Secundum legem debet mori,
quia Filium Dei se fecit. . . . Ioan. XIX 7. J Et
bmen Christus non diluit hanc accusationem, sed am tanquam veram admisit, et in ea consessione mori vo Iuit.
Ad hoe Christi testimonium merito alia quaedam referuntur, quae ipse, cum a Discipulis prolata suerunt, probavit, et probando sua fecit. Quis non proprium Dei Filium cogitet, cum Petrum
audii Malth. XVI in haec vertin erumpstntem . . . . Tu es Christus, Hilitis Dei visi. . . . At haec vere dicta suisse statim declarat Christus. . . . Beatus es Simon Bar -jona, quia caro et sanguis non reseeliarit tibi, sed Pater meus qui in coelis est. . . . Ita eum Thomas viso et altreelato Domino admirans exclamasset. . . Dominias meus, et Deus meus .... Respon-Diuitirco by Cooste
238쪽
dit ei Iesus ... Quia , vidisti me, Thoma , credidisti: beati qui non piderunt, et crediderunt. . II. Luc. I. Angelus ad Zachariam de Ioannenit v.' I6. . . . Multos filiorum Israel conoertet ad Dominum Deum i sorum . . . statimque Bddit v. II. . . . Et i se Praecerit ante illum . . . Sed Ioannes
Christi praecursor fuit; hic est ergo ille Dominus Deus. Conser, quae Zacharias ipse repletus Spiritu Sancto prophetavit, ibid. imprimis v. 76. et 78.
III. Ex Apostolo haec sufficiant. I.' Acwr. XX28. Majores natu Ecclesiae ita alloquitur ... Atten- clite uobis et uniperso gregi, in quo uos Diritus S. Ostiit Disco Os regere Ecclesiam Dei, quam acqui-sioit sanguine suo . . . Hic Deus, qui Ecclesiam Acquisivit sΗnguine suo, non potest esse alius; quBm Christus. a.' ad Rom. IX 5 de Iudaeis loquens nit . . . Ex quibus est Christus secundum 'carnem , qui est super omnia Deus benedictus in saecula. . In hoc textu Christus Deus appellatur praefixo articulo emphatico ὁ, et quidem Deus henedictus super omnia . . . Ad Rom. XIV. IO. ita legitur ... Omnes stabimus ante Tribunal Christi . . . v. α
Additur . . Itaque unusquisque Pro se rationem reddet Deo . . . HUC et ea referri possunt, quae idem Apos . ad Tit. II repetitis vicibus nit - . Io. . . a Ut doctrinam Saloatoris nostri Dei ornent in onmia
Bus . . . V. II. . . . APParuit gratia Dei Saluatoris nostri ... V. I 3. . . . MFectantes adoenivm gloriae
magni Dei, et Salvatoris nO3tri Iesu Christi. . . .
239쪽
P M III. Christo attribuuntur vera, et attributa soli Deo proPris.
I. opera Dei alia naturalia sunt, alia supero naturalia. Ad opera Dei naturalia imprimis perhinent creatio et conservulio rerum; idque ne Adve sarii quidem negant, eb Seriptura clare eloquitur. Isai. XLIV. . . . Ego sum Dominus faciens omnia, extendens caelos, solus, stabiliens terram , et nullus mecum. . . Opera autem graliae', quae in Scripturix soli Deo tribuuntur, sunt: Remissio Peccatorum. Miractiloriam essectio. - Redemmis et Sanctima. tis. - Gra irae et gloriae iungitis. - Atqui hare omnia Christus sibi attribuit; haec omnia a Scriptoribus sacris ips: attrihuuntur. Ergo etc. I.' Gan. V U. Christus generatim ait , nulla sacta inter opera Dei distinctione . .. . Pater meustisque modo ν ratur, et Ego OPeror . . . et V. I9...
Quaecun e uis fecerit k haec et Filius similiter facit . . . Quod autem opera supernaturalis ordinis sibi attribuerit ex Evangelii lectione cuilibet m nisestum est. Peccata peopria auctoritate dimittit. Matth. IX a. ait paralytico . . . Confide fili, re mutiantur tibi Peccata tua . . . et v. 6. . . . Ut sciatis quia Filius hominit habet potestatem in terris diamittendi Peccata; ast paraditim: Surge, tolle lectum tuum, et ε/ade in domum tuam . . . Attribuit sibi redemptionem, et salutem ipse largitur. Ioan . III. . . ortet exaltari Filium seminis, ut omnis qui creditis psum non pereat, sed habeat vitam aeternam
240쪽
Ibidem ait se missum a Deo, ut mundus Balvetur Per ipsum . . Et IOBn. X . . . Oges meae sequuntur me, et Ego Misam aeternam do eis . . . Miracula demum essicit non aliena, sed fria potestate. Apostoli imoento ejus nomine miraculR PntrRhant . . . In nomine Iesu Christi surge et ambula. . . . Actor. III 6. ipse nunquam Blio, quRm suo nomine . . .
Dolo, mundare. Μaith. VIII a mella tibi diso,
Surge . . . Marc. V 4 I. etc. Imo resurrectionem. quae omnium miraculorum Praecipuum est; expressis verbis sibi attribuit. JOAn. II I9. 2I. . . . Soti tu templum hoc , et tribtis diebus excitabo illud. . . Iaautem dicebat de temρlo coryoris sui . . . Et Ioan. X I7. . . . 'O POno animam meam, ut uerum
a.' Aρostoli testimonia. Quoad opera naturalia... Ad Coloss. I. II, I 6, I7 Primogenitus Omnia creaturae; quoniam in *so condita sunt unioersa in eoelis et in terra, Dismilia, et inMisibilis etc. . . . Omnia in φso, et per φsum creata sunt; et φωest ante omnes, et omnia in φεο constant . . . A ἀΗebr. I. .... Quem constituit haerectem uniMersorum, Per quem fecit et saecula . . - 3.' dicitur . . i. Portians omnia Merbo Mirtutis suae . . . Quoad Opera gentiae . . . Ad Hebr. I. . . . Purgationem Peccatorum faciens . . . I Timoth. II 5 . 6. . . . Unus mediator
Dei et hominum , homo Christus Iesus; qui de
rede tinem semetiystim pro omnibus . . . Eph. V25. . . . Christus sepsum tradidis Pro ea Ecclesiain, ut illum sancti Paret . . . I. Cor. V l. . . . Sanctipicati