장음표시 사용
61쪽
62num seu honum ipsum optimo iure appellari; summam quoque illius esse majestatem et gloriam; item, Deum nullius. indigere, sed plenissime sussicere
ipsum sibi; ae demum tantam esse naturae illius excellentiam , ut a nullo creato intellectu perfecte cognosci, id est, comprehendi possit. Haec omnia ita clara sunt, ut. negari non possint, nisi Deum ipsum auferas, seu naturae divinae omnimodam persectionem, qua sublata jam Deus ipse cogitari non potest. Multa in hanc rem praeclare dicta sunt ab
ipsis Gentilium Philosophis , ut videri potest apud Huetium Quaest. Ametan. lib. II cv. II. . Sic Plato
et Platonici Deum honi nomine designant; eum honum ipsum vocant, et honitatem bonitatum; et D ccetus ait, ibi honi essentiam esse, ubi esset Dei esse uti a. Porro notandum est non de illa Dei hon italo hic agi, quae unum est ex attribulis divinis, et prope sionem dicit aliis impertiendi bona; sed de bonitate ipsa naturae divinae, quae etiam transcendens dicitur. Deus quippe bonus est per essentiam , et iulius participatione, reliqua quae sunt omnia, bona
II. De incomprehensibilitate Dei adhuc quaedam
sunt praemittenda. Comprehensio solet usurpari pro cognitione clara, distincta et plena, quae rei magnitudinem exaequat; cum scilicet res omni modo cognoscitur, quo cognosci potest. Saeculo IV Aetius , Eunomitis, et Anomaei praeter alios errores id quoque docuerunt, Deum in hac vita non videri modo, sed etiam comprehendi posse. De Aelio sic
loquitur 'φhantus smeres. 76.). . . Ita audaci
62쪽
simus iste dicebat: Tam Deum novi , quam meφ-atim imo non tam nori me psum, quam Deum. . . idipsum Eunomitis et Anomaei passim asserebant. Constantem Ecelesiae Doctrinam Bdversus tam glo-lidam et execrandam haeresici strenue vindicarunt SS. Patres, Gregorius uterque, Basilius, Chrysostmmus , Theodoratus etc. ain. Coas Ec Ta alvu I. Deus est Ens Primum et aliorum origo.
Paos. Cum Deus sit Ens necessarium, vel a seipso existens ex Ρropos. I Art. I.), et simul unus ex Cap. I.); sequitur, nihil praeter ipsum existere, quod originem habeat a se ipso. Ergo quidquid extra Deum est, contingens est, et rationem suae existentiae non uisi in Ente necessario habere Potest. Hine ait Apostolus Actor. XVII, 24 25. . . . . Deus, qui fecit mundum, et omnia quae in eom sunt, hic coeli et terrae cum sit Dominus, nonis in manufactis templis habitat, nec manibus h is manis colitur indigens aliquo, cum ipse det om- ω nibus vitam , et inspirationem, et Omniv. v . . . Coas xc TAEIuM II. ,- Deus est vita, et auctor Milae. i
ΡME. Deus est Ens a se ipso existens, Ens Pr,mum, et aliorum origo ex Consect. I.ὶ; ergo h
63쪽
het vitam a seipso, seu in semet*so, ut Scriptum ait s Ioan. V 26. J; ergo est ipsa vita, sicut es
ipsum esse; ergo omnia ab ipso vitam habent, et ejus vitae participatione vivunt. . . . di φso vivimus, movemur, et Sumus. . . . Actor. XVII 28. - .
. Deus est Ens supremum , et indePendens.
Paon. Cum Ens a se sit Ens primum, ratio sunsciens sui ipsius, atque simul causa et origo aliorum: patet, quod omnium supremum esse debeat; idque in Scripturis saepe exprimitur , ut Deuter. XI7. . . . Dominus Deus Meater, *se est Deus, deorum , et Dominus dominantium, Deus magnus , eι
. Pgoa. Bonum idem est ac persectum, ergo ibi est sumina naturae honitas, ubi est summa perse elio. Ergo sicut in Deo absoluta perfectio est ita etiam absoluta bonitas est; et sicut creaturae quissi
quid persectionis habent, Dei participatione ha-
. hecit, ita et honum quodcunque in creaturis reperitur, ab illo tantum dimanare potest, qui est bonitas ipsa, et sons omnium bonorum. Hoc Sensu
64쪽
Patres illa Christi verba interpretantur Mare. XI 8. . . . Nemo bonu , nisi unus Deus. . . .
Cum ergo omnis homo necessario id amet, id ambiat quod bonum est, qui sit ut per bona creata vagantes divelli nos patiamur ab eo, qui et summum bonum est, et honum Omnis honi 7 . . . . . Universa Deus praecellit, ait S. August. Semis mone I. de verbis Mostoli. . . . si quaeras ma-- gnitudinem , major est, si pulchritudinem, pulis chrior; si dulcedinem , dulcior; si splendorem , is fulgidior; si justitiam, iustior; si sortitudinem, sor-m tior; si pietatem, Elementior. is et alibi LAP. VIII de Trinitate ea . III) ...u Pudeat autem,
. cum alia non amentur, nisi quia hona sunt, nouis amare ipsum bonum et unde hona sunt. n . . . Cons EcTAE Iuta V. Deus est summe beatus, et suscientissimus. PROB. I. Utrumque ex summa Dei persectione, et naturae divinae honi tale necessario sequitur. Ibi enim non potest non esse summa beatitas, ubi Omnis abest imperfectio, et omnia bona tanquam in suo fonte reperiuntur; ubi autem hona omnia
sunt, ubi honi omnis prineipium est et sons, ibi eat et sussicientia. Nemine indiget qui omnia habet et qui omnibus dat quod habent. Ρaoa. II. Ex Script. 1 ad Timoth. I ri Aposto.
65쪽
lus Evangelium vocal: Gamgelium gloriae beati Dei. et ibid. cap. VI is Deus dicitur beatus et solus potens ; graece ὁ μακαριοσ, ille beatus , ille scilicet qui est ipsa beatitudo, omnisque beatitatis largitor, Uine et soli Deo attribuitur omnis sussicientia. Hi eccoli et terrae cum sit Dominus, non indiget aliquo, ut Aetor. XVII, dicitur, cum ipse det omnibus
ollam , et in*irationem , et Omnia . . . Est ergo in Deo sussiolentia tanta, ut non tantum honorum n
strorum non egeat Psal. XV.ὶ sed ipse det omnibus assiuenter; quia creaturae universae ex ejus inexhausta plenitudine tanquam ex sonte perenni omnia hona accipiunt. Consuc Ta a Iuu VI.
Deus a nulla intellectu humano comprehendi Potes Pana. I. Eae insinua Dei ρerfectione. Comprehendere est rem omnibus, quibus cognosci potest, modis cognoscere; Bt qui Deus ita cognosci a mente creata non potest, quia Deus est objectum infinitum, mensura autem cognitionis intellectus cujuscunque
creati semper finita est et limitata. Potest et hoc modo verti argumentum et Quidquid scientia comprehenditur, scientis comprehensione sinitur ut optume observat August. Lib. XII de citat. Dei caρώXVIII.). Ergo si mens creata Deum comprehenderet, Deus esset creatae menti sinitus, et mens illa foret infinita. Paos. II. Ex maemiis reMelatu. I.' Ex variis
66쪽
Scripturae locis. . . . Iob II 7 8. . . . m Forsitanis vestigia Dei comprehendes, et usque ad perfectum is omnipotentem reperi est Exeelsior coelo est, et M quid facies Τ Prolandior inferno, et unde cogno- is se es Τ Ibid. cv. XXXVI 26. . . . Ecce Deusae magnUs vincens scientiam nostram. . .' Eccles.. XLIII 33 34. . . . Exaltate illum quantum Poten stis; major enim est omni laude. Exaltantes eum, replemini virtute: ne laboretis; non enim cominis prehendetis . . . . 'OM. XXV 27. . . . Qui scrutam tor est majestatis, Opprimetur R gloria. . . . I ad
is Timoth. VI i6. . . . Lucem inhabitat inaccessi-M hilem. n. . . Huc quoque Pertinent ea, quae toties in Scripturis dicuntur de incomprehensibilitate consiliorum, et operum Dei. Psal. 35. 7. Iudicia tua abyssus multa . . . Rom. XI 33. . . Quam incom- Prehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles Dice eos ... etc. Si Deus incomprehensibilis est cogita.
tione et opere, ergo et substantia; haec enim fons est consiliorum, et operum. Hinc pulchre ait S. cir s. is Quis ais Τ Iudicia' ejus inscrutabilia sunt, et viae M investigabiles; et pax omnem excedit intellectum; is donum inenarrabile; quae praeparavit diligentibus
m se, non RScenderunt in cor hominis; magnitudo is finem non habet; scientia caret numero; omnia B ejus incomprehensibilia sunt, et , ipse . solus est - comprehensibilis Τ . P. t i iecia.' Ecclesiae et Patrum auctoritate . . . Cono. Later. IV cap. si iter ait. . . Sedimus, quod unus solus ou Deus, aeternus, immensus, incon rehensibilis. . Quod haec Patrum omnium sententia sue
67쪽
rit, nemini dubium esse potest. Quaedam eorum testimonia jam vidimus sVid. sUra introd. in αρ. II p. 4t et hujus Art. Obs. II P. 62.3.' Sussiciat hie illud S. August. Serm. II 7 de verbis Domini, Cap.
3. n. g. . . Attingere aliquantum mente Deum, magna beatitudo est; con rehendere autem, Omnino imρOssibile. . . .
ARGUM. I. Contra Consectaritim V. In Scripturis Deo attribuuntur affectus , qui animum nou Parum Pertur-hant, et cum summa beatitudine conciliari non possunt. Sic Deus dicitur irasci , ulcisci, Pinnitere, SPerare, exspectare , desiderare. Ergo etc. BEsp. Dire Ant. Ista de Deo dicuntur per accommodationem ad humanam tutelligentiam, et ratione effectuum
diverSorum, quos Deus extra se Producti, conc. Ista da Deo dicuntur proprie ac ratione affectuum , ac si eos hominum more paleretur , nego. Omnes homines hana quasi antici palam de Deo cognitionem habent, ut Cicero observat Lib. L contra 'Marc. J , quod eam credant Summe healum: unde omnes ab eo Rssectiones removent, quae conjunctam habent animi Perturbationem. Nec aliam unquam de hae felicissima natura cognitionem habuerutil
ium Iudaei, tum. Uxtistiani. Optime illi intelligebaut
Deum, cum de se ipso loqui tui , humanae intelligentiae sese accommodare ; ipsum autem aeterna et incommutabili frui tranquillitate. Haec omnium Patrum Sententia est s
68쪽
etantius b. I conses . GP. yy. J, Deum vere irasei. non tantum ratione esseclus nempe ultionis, sed etiam motus et asseclus; id tamen ita dicunt, ut nihil derogari velint ejus selicitati. Laetantius quosdam tantum asseelus Deo tribuit, qui nihil habeant indecori; alios removet. quia vitiorum esseclus sunt, ut libido , timor . avaritia. invidia . ele. Terruia. Lib. II aii ... is Nos illas species. is irae dico, et exasperationis non tam feliciter palimur: in quia solus Deus de incorruptibili latis proprie late felix,
τε Irascetur enim, Sed non exacerbabitur, sed non pertinis esitabitura movebitur, sed non evertetur. n. . Hoe Peneipsum est, quod S. August. lam diserte tradit. . . . . Amas, nec aestuas ; Zelas, et Securus es; poenitet te, is non doles a irasceris, et tranquillus es I opera mutas , n nec mutas consilium et recipis, quod invenis , et nun- is quam amisisti; nunquam inops, et gaudes lucris; nun-
is quam avarus , et usuras Exigis. - . . .
ARGUM. Contra Consece. VI. I. R Deus potest a mente ereala videri , ergo potest et comprehendi. PROB. conseq. Cum Deus sit omnino simplex: ergo qui eum videt, videt tolum: ergo et comprehendit. Et vero, si aliquid est, quod non videtur in Deo; id vel est Deus ipse, vel aliquid Deo adventilium , secundum in Deo admitti non potest; si autem primum dicitor, id eoncipi vix potest, quin Partibus Deus constat, quarum una cognoscitur , latet altera. Ergo etc. II.v I ad Corinth. XIII Ia , Apostolus ait. . . . Nunc cognosco ex parte: tunc autem cognoscam sicut et cognitus sum. ... nempe a Deo; atqui ipse a Deo cognitus est cognitione persecta, quae comprehensio dicitur. Ergo ele. BraposD. AD I. Qui Deum videt, eum quidem lotum videt. sed non totaIiter: id est, non omni quo percipi Polest modo. Si haec non satis clara videntur; conclude, quam vere dixerimus , Deum esse intomprehensibilem.
69쪽
et eognitus sum, id est, intuebor ipsam Dei essentiam , videbo eum laete ad iaciem , non in speculo, quemadmodum ita hoe mundo, cone. Cognoscam tam Persecte , ne ipse cognoscor a Deo, nego. Hune sensum scopus Ap stoli et contextus exigunt; hune ratio i Psa postulat, et reverentia, quam Scripturae debemus ne videamur verbo Dei ineptum sensum assingere.
70쪽
DE ATTRIBUUS DIVINIS SINGILLATIII
x iis, quae hucusque dispulata sunt, liquet, nos attributi nomine persectiones Dei neeessarias intel. ligere; quae iterum Nel absolvis sunt, et Deo, ut . unus est, conveniunt; vel relasiuae, quae scilieet Personas divinas constituunt: de illis dumtaxat, non de relativis, hoc loco agendum est. Iam superiore capite a nobis consectum et probatum suit, in Deo nullam esse distinctionem attributorum, sed omnia unum idemque esse cum divina natura; verum eum intellectus noster sit angustior, quam ut uno aspeetu naturam Dei integram intueri possit; inde fit ut eam veluti in partes dividat, quas seorsum eontempla-ltur. Neque existimandum est, iis, quae nunc H DO- his explicanda sunt, attributis totam divinae naturae per*ctionem circumscribi; quis enim potest meu auram aut numerum in infinito inveniret Intellectus quidem , noster, aeum de Depio genere agitur, eum ibi oogitat optimum, et pos timimum;ἐ verum cum . exolvenda ιunt explicatius, quae t in hac praees rim