Ethica extempore concinnata in publica universitate Neapolitana ab A.R.P. JosephMaria Amati ... Complectens proæmialia ethicæ, et quæstiones 1. De felicitate. 2. De virtutibus. 3 De passionibus animi, elucidatis per themata concionum ..

121쪽

'virtutum; supponuntur enim in magnanimo omnes Virtutes, quas ipso cognoscit in se revera adunare; si enim

Ipsas revera non nabet, Vanus est, non magnanimUS . .

Magnanimi idea ex Homero suit Agamemnon , ut & pusillanimi ab i. aliquibus. dicitur fuisse Lecadstas Co ricinius, & quippe in Aristotelis Phy- 'sognsimia magnanimus cognoscitur , adhuc ex corpore ; grandi enim corpore magnis Oculis, incessu gravis, ille magnam mUS existimatur, ut Vice versa brevis corpore, pusillis Oculir incessu velox pusillanimus solet haberi. NCn negaVero tamen breVCS corpore aliquam do magnanimos inVeniri,sicut D. Paulus Apostolus corpore bre is,& tricubitalis asseritur, sed tunc magi s est laudanda virtus, quand9 Organa corporis depravata majorem inest. lnationem ad vitium , quam ad .rtu- tem portendunt. Dicitur Longanimitas etiam ad magnanimitatem spectare, & defini-

122쪽

tur virtus amativa hones hi, quod quasi fi longe respicit, utpote mag sdiificulter obtinendum , 1ed haec ipsia virtus a magnanimitate non dissert, nisi per accidens, matelaus ipsa ma-i gnanimitas considerat magnos honores , ut dissiculter Outinendos. Fiducia censetur Virtus, quae spe In repInit in bonis. Nomine tamen bonorum hie intelliguntur Virtutes , ut supra explicavimus, quare nec debet specie

essentiali differre a magnanimitate Fiducia, Remanet modo ut vitia magna-

. nimitati Opposita diltinguamus per

species, ac Propterea notandum, quod praesumptio sit quaedam spocles vitiorum oppositorum magnanimitati,&' in quatuor species athomas vel infimas ipsa dividitur . Prima species Praesiumptionis est praesum re illud ,

123쪽

ctior Daniel, secundus quod non Δ.pientior Michaeliunde Isaias vatici. Datus humiliationem utriu1que.

Secunda species piisumptionis est pr iis fidere vitibus, & praesu. mzre aliquid , tamquam a se ipho, quod potius esset, expectandum abadiutori Dei Coliath Plii lysteus Gigas

tali proesumptione pecca 'it , cum Israelitas ad singulare certamen VΟ-caVit, ac propterea Occisus a puerulo

David lapidem iaciente in ipsiam in

nomine Domini. Praesumptionis tertia species cst praesumere aliquid ante tempus, &talem presumptionem solent Plerumque incurrere ii, qui tironeS sunt in CXercatio virtutum , & volunt cum vix cessiaxerunt a via iniquitatis, Vir tutum sonitas calca re. quales ViX Provecti caleare fiunt assueti, & a Deo auxilium praestola'ntur ante templas , quo mereantur ipsum fuit de tali pri21umptione re orchensiis Ogias , cum

reliquis Praesbyteris Israelitis, quia

124쪽

pa,stum statuerat, quod si quinta die, auxilium non accepissent, sese in manus Oloferinis tradidissent. Quarta, &ultima praesumptionis species est, cum quis praesumit aliquod agere, quando voluerit. Redarguit Dominus Jesiis Virgines fa tuas in Evangelio, quia vocatae oleum non habebant, & in hoc significantur peccator ' Omnes procrastitantes paenitentiam de die in diem . . Alia species subalterna vitii π- positi magnanimitati, vocatur Ambitio , & ea defia itur a D.Th. a. a. al Pe titus inordinatus honoris, & digni

Haec pariter quadrifariam divi. ditur, seu in species quatuor . Prima species ambitionis est appetere dignitates,& honores non con-Venientes permnae appetenti. Hana-Pus reponit inter ambitiosos Mariam, & Aaronem, quia videbantur ambire ducatum, quando dixerunt: Mawe ct pariter mhis locutus es D i-

125쪽

nus. Erant Probi Maria.& Aaron, sed ducatus non conveniebat iisdem, quemadmodum Moysi , qui omni scientia AEgyptiorum erudituS Poterat meliUS regere Israelitas,tamquam Dux ipsolum, quam potuistent Maria, & Aaron. Secunda species Ambitionis est, quando ad consequendos honores,

quis utitur mediis illicitis, veluti Absalon , qui blandiebatur omnibus iis, qui a Da vide justiti m expostulabant & tandem defecit a Patre , quisquis igitur rebestione quaevi dignitates,

ut & qui arte magica , In hanc sucundam speciem ambitionis incurrit. 4 Tertia species ambitionis est, quando cum GH nsa Dei honores, &dignitates quaerunt. De hac ambitione reprehensus a Petro Simon Magus ; unde dixit ei Petrus Apostolus: Pecunia tua sit. ieeum in perditio

nem . ' . -

Quarta caecies obitionis est,' 'cum nimio assectu amantur honores si

126쪽

ut ea, ex qua Ieroboam redargutus ab Alii a Sidonite. Ambitionis actus solent esse in se boni, sed depravari a fine; ambitiosi enim, ut plurimum alios honorant, Unicuique assurgunt, cunctis placere desiderant, &st udent, ne alicui di Dpliceant, ut videre est in relat o Abialon, sed & aliquando exercent vilissima opera, quod non est ullo modo

approbandum; non enim viles, sed humiles esse debemus. hraeterea ambitiosi aliorum exprobrant facta, & de aliis male dicunt, & male sentiunt, Ut nempe ipsi stium honor indi puten

tur .

Ironia etiam reducitur ad vitium magnanimitati oppositum, licet secudum aliquos veracitat i opponatur, Ut bene ait Iavellus; tamen in diversdsensu sumi potesst, ut patebit ex infra dicendis. Ironia itaque est illud vitium quo aliquis magna, quae in se habet,nogat de se, & hoc triplici modo con-

127쪽

tingit: primo cum quis majora, & magna , quae habet in se omnino negat, secundo, quando in modicis fingit, quod non magna ostendist, ne honΟ-retur, & hoc modo solent esse hypocritae, & erant quidam Lanoni populi, Vel Lacedaemones, qui vilibus vestibus incedebant, ut discernentur ab aliis , qui vestibus incedebant superbis, ut

sic nimis humiles censerentur , tertio quando aliqui non Ormino negant magna de se, Dd solum, ne honerentur plusciuam alii , & hi strent es , urbaniores, & gratiores hominibus

in conversando : non expedit aUtem, neque Cmnino , neque aliquo modo,

ut quis neget de se magna , quaelia bet, neque quod jactet se habere magna , quae non habet, vel quae non habet, ut dicit. vel quod se jactet,& delectetur, ut honoretur, Vel ut lucretur, qui sunt tres j adtantiae modi . Cum hoc tamen bene stat, quod sancti nomines humilitatis causa, vel Virtute ktoica negarint magna de se,

128쪽

quia sic tunc oportebat, ut 3c imn - cessere , quando opus fuit . NQster nunquam satis laudatus Gya referti ad genus vitii praeja,st i Acediam , velut alii scribunt, Accidiam. Accidia, est ex Gregorio utrius hominis dejectio exercitio virtutum, nempἡ cum homo interior, sc. animus , & homo exterior, sc. homo exterius Operans nauseat v1rtutes, Vel non eXercet ea exterius. Accidia dicitur a graeco a ,& chidos , scit.sine cura, est enim Accidia idem, ac incuria, cum qui3 videlicet non curat ea servare, quae sunt de praecepto servanda, tunc enim Accidia est peccatum mortale, non ita Verum, si quis non servat, quae doconsilio servare tenetur, ut dives ille , qui in Lucae 18. audivit a Iesu: , ct vende, quae habes , is da pauperihus . Alias Ethymologias Accidiae

lubens libens omitto; graece enim Accidia pariter dicitur, unde non est ne- sse recurrere ad latinam originem, acidi, vel acedinis, ut aliqui faciunt,

bene

129쪽

Ιos bene quidem, sed non necessario ' Alia Synonyma, accidiae sunt Igna Via, Socodilia , Inertia, Desidia, Ne gligentia Sepnities . 'Ignavia dicitur ab in , & gla ιYus, . . Vel navus , quia Accidiosus non est: naVus, nempe diligens , & velox; navus enim ex Festo dicitur a navium velocitate, vel, ut alii volunt, quasi natus alterius causi , hoc est non m luna propriae utilitati. Socordia dicitur, quasi sine corde , & judicio; illa enim negligentia, quae est in meditando, & in prospiciendo, dicitur. Socordia.' . . InCrtia dicitur, quasi sine arte ;quisquis enim Accidiosus est ,est: Veluti, qui nullam possidens artem otiose jugiter vivit. Desidia dicitur a Desideo, quasi ad sedendum descendo. Segnities dicitur a sequis , quasi sine generatione, quia 1egnis nihil generat, ut dicit Vost ius . Isidorus

dicit segnem esse, quasi sine ignυ ἰ

130쪽

quemadmodum enim ignis semper agit, & urit , ita Vicu versa piger

numquam agit.

Pigritia itaque nominatur etiam Accidia , vel k verbo latino piget; ethenim accidia taedium quoddam , quo hominem taedet, seu piget Virtuose operari, Vel a Verbo hqbraeo piger, quod significat languidum, & dejectu, seu haebraea Voce Peger , nempe cadavex ; est enim piger, quasi cadaVer, nihil agens ex iis, quae virtuti conveniunt . Ex Isidoro libro de summo bono septem sunt filiae accidi se , scilicet otiositas, Somnolentia, Importunitas mentis, Curiosit , Verbositas,

Inquietudo , & Corporis Instabili

' otiositas dicitur i, vel a graeco VerbOOgnos, quod pigrum significat, Vel secunduis aliquos melius dicitur,

otiositas per l, quam per c, Otiosita tem trahendo a verbo utor est enim otiositas cessatio a labore , vel secundum