장음표시 사용
161쪽
abstinens esse: Id tamen intellige sa
no modo , nam edere, & bibere ad satietatem est peccatum , ut Patet eT
propositione damnata; sed per lyfatiari non intelligitur, quod plusquam
satis est, aliquis comedat, ut intelligitur illud neque ad satietatem, sed hene intelligitur, quod comedat,quan- tum satis est .
Sobrietas est virtus refraenanS Cupiditates, habentes ortum ex potu,& haec virtus est maximε necessaria i , ex D.Τhoma a. a. & praesertim quinque generibus permnarum , scilicet juvenibus, mulieribus , senibus, Episcopis , & Regibus. Iuvenes egent so- .hrietate, ut luxuriam comprimant,&ideb Tacitus dicit, quod mulieres Germanae sint castae, quia Vino minimis utuntur . Mulieres debent sobriae esse, quid debili sexu ipsdrum a cerebrum infestat, bc vel modic uvinu. Senes debent λbrii esse, quia sic possunt docere, & praebere exemola Vir tutum; Episcopi,ut caeteros instruant,& si in
162쪽
Reges, & Magistratus , ut judicent
Pudicitia est virtus refraenana cupiditates , quae oriuntur ex circumis stantiis adnexis delectationibus, quae resultant ex commixtione carnali. Pudicitia ergo versatur circa Oscula, tactus', & impudicos ampleXUS . Castitas compescit delectationes, quae originem trahunt ex commixtio ne Venerea; ea autem quadruplex est; . Primo conjugalis, secundo vidualis,
tertio Juvenilis, quarto Virginalis.
Castitas conjugalis est, qua coniuges se abstinent ab omni delectatione Venerea, quae non est ordinata generationem prolis. Castitas vidualis respicit viduas absti nentes a delectatione venerea λ- tum post transactum matrimonium, alterove ex con jugibus mortuo.
Castitas Iuvenilis juvenibus comi Petit, qua nempe juvenes venereas dein lectationes effugiunt, Rium usque s
163쪽
I4Qdum matrimonium ineant Castitas Virginalis est illa , qua . quis, Vel quae toto tempore vitae abitinet a Venereis. iVirginitas k D. Ambrosio definitur in libro de Virginibus Corruptionis expers integritas , & a D. Aug. lib.di Sancta Virginitate cap. I 3.Incorrupti' hili corpore perpettia incorruptionis me dilatio . Hinc D.Τh.Observat non esse Virginem, quae aliquando delectationem est passa meditando corruptionem, & D Hieronymus in Epistola ad. Gliochium scribit, quod cum sit Omnipotens mus, & omnia possit, Virginem postlanssum reparare non potest. Sane. sicut praetexita non Praeterita esse non possunt , ita qui emellium, cui insunt sex folia, & etiam. Virginitatem custodiunt sex virtutes, scit.Sobrietas, Vestis humilis, & vilis, Modesti ermonis, Labor , Verema
virginitatem amisit , Hrgo eue non
potes h ά . . 'Virginitas repraesentatur per li-
164쪽
dia , & Taciturnitas, & sicut in lilio. 1lant tria grana, sic triplex amor, quo
diligitur Deus, Q. fortis, dulcis, &prudens virginitatem conser Vat. γΡartes potentiales Τemperantiae quatuor communiter assignantur,
cum D.Thoma, scit.Continentia,Clementia, Mansuetudo , & Modestia. Continentia dicitur a D. Τhoma virtus imperfecta, & semivirtus, quia non facit opus peffectum ς non enim refraenat passiones , ut castitas, sed λ- Ium non siequitur impetum illarum . unde dicitnr continens esse ille, qui habet etiam pasi10nes ad venerea impellentes, dum se continet ab iis, sive illas non sequitur Continentia ergo est virtus illa, qua quis continet se a delectationibus venereis, ad quaS ex concupiscentia non refraenata inclinat. Man erudo est virtus illa, quCmCderatur iram, & est media inter stupiditatem , & nimiam indulgentiam .
Ira est summe necessaria ad pru
165쪽
Iηadenter agendum, & servit sortitudini; unde ex Uu Hamel Mansuetudo reducitur ad fortitudinem. Ixae quippe non dandus est locus, ut mentem Perturbet , sed semper cum moderamine ipsa uti debemus.Hinc Aristoteles lib. 4. Ethicorum cap. s. dicit, quod mannietus sit ille, qui quando, cum quihus, & quomodo oportet, irascitur . Insensatus, vel stupidus dicitur ille, qui vult nunquam irasci,& ne quidem,
quando oportet. 'Haec Virtus , nempe mansuetu-
'do, fuit in Theodosio, de quo dicit. Ambrosins in Oratione de obitu ejus, quod tunc veniae magis deditus erat, quando major erat iracundia; oportet ergo iracundiam temperare , sed Re gibus praeser tim ea est necessaria , quando oportet, neIustitia deseratur.
Resertur de quodam Rege Cypri post Gotifredum, quod matrona quaedam ex Aquitania eum valde reprehendit, dum petiit ab ea consilium, quomo'
166쪽
do justum se gerere posset quia ipse
Rex miebat justitiam deserere, nunquam iratus ἱ unde iratus Rex emen. davit se ipsum Modestia est virtus illa , quae modum imponit in operationibus . Haec autem quincuplex est scilicet Humilitas, Modestia moriam, Eutra. pelia , Modestia cultus, Studiositas'. Eutrapelia est virtus illa , quae . ponit modum in jocosis, & ludicris; tametsi modestia morum ab aliquibus confundatur cum ipsia Eutrapelia at, tamen revera distinguitur ab ea; Modestia enim morum imponit modum in rebus seri js, & dat esse modestuim in incessit, in motu corporis, in gestibus, & similibus, & de hujusmodi vir.
tute dicit Ambrosius, quod ex visu modesti immodesti fanentur , sicut ex visu icteri avis i sterici, scili set I borantesimorbo regio, seu i steri co
Alia species modestiae Modestia culdus est apparatus vestium ; docet, L enim
167쪽
enim unumquemque eas sibi vestera Pponere, quae suum decent statum , licet humilitatis causa aliquando Vilioribus, nunquam tamen immundis, nisi ex necessitate, quis uti debeat Ve- ,stibus De humilitate, & studiositate 'dictum est satis superius. Examinanda nunc vitia , quae
temperantiae opponuntur, ea autCmiseX D.Τh. a. a. quaest. I 18. sunt intem,
perantia, & stupor, vel insensibilitas,& ex eodem Doctore majus vitium es hintemperantia, quam stupor, quia intemperantia facit nos similes brutis, unde Seneca epist.29. dicit de quodam stolido, qui dicebat se mallo cum mulieribus , quam cum Philos*pli is conversari, quod ei responderit Pithagoras Et ius potius Mavo delectatur, quam 'ribus. Intemperantia ergo est vitium illud, quo quis: nimis sequitur delectationes provenientes ex cibo, potu, & venereis. Stupor
168쪽
tionibus uti, quando, quomodo , &quantum oportet, seu redi ae conve . Dii rationi. Abstinentiae opponitur gula in qua quinque modis ex D. Tn. potest errari: hi continentur e D vemur propere , laute, mis, ardevter, fudiosλPraepopei θ' significat:cum quis antici. . Pat tempus comuitionis & ad id etiam reducitur comestio in loco non debito, V.C. in templo, Vel tempore sacri, Ἀ& cum edit saepius, quam par est . Latite importat comes ione Laciborum lautorum V. g. cum plebejus vult semper comedere cibos pretio ut perdices, Phasianos &c. .
Nimis est vitium illud , quo quis
utili comedere plusquam necessitas, vel complexio requirat, seu supra id, quod abstinentia permittit . A deuteri Peccat , qui ceraedit. more canum , aUt leonum omnia simul voranti uino. Studi os 3 d icitur ex gula deficere, qui Omnem curam adhibet in me
169쪽
dend: ut si vellet omni a saccaro era
condita. Ex gula oriuntur quinque filiaecius , scilicet mentis' hebetudo , immunditia , scurrilitas, inepta laetitia,& multiloquium. Mentis hebetudo est , cum quis ob fumos pervenientes ad cerebrum mentem taliter obfuscatam habet, ut nesciat, quid eligere debeat. Dicitue hebetudo a graeca voce ibi, quae sξgni- ficat pubertatem, ea autem aetate Q. Ient homines hebetes esse, 'el ab hae-braea voce abba, quae significat Ube-
sum ; solent enim etiam obesi stu diesse , & hebetes mente. Inepta laetitia est , quando quis, ex immoderato cibo, vel potu absque
Multiloquium solet. contingero ex ipsi guta, cum nempὶ quis multa loquitur. & nihil concludit quia VI delicet neficit, qudi sua oratio tendat . Scurrilitas ei jocolitas quaedam, qua quis non 'lum nescit compesce Μ.
170쪽
est quoad exteriores gestus . Dicitur scurra a graeco scor,scit. istercus; Scurra enim semper in stetidis, &obscoenis sermonem conservat, Misi velis dicere , quod scurra dicatur,' quasi sine cura. Immunditia superfluitatum, vel excretionum relectio, vel ipsius seminis emissio ex ipso immoderato cibo, & potu . Ex D. Th. a. a. qu. I ex tu. xuria, quae castitati Opponitur, sex vitia oriuntur ,' ea autem sunt inconsideratio, incostantia praecipitatio, am*x sui, odium Dei, affectus prod- sentis saeculi,horrorue futuri saeculi,&crecitas. mentis .