장음표시 사용
241쪽
DE ANIMA LIB. III. diluitur nisi forte est is amor, quae coniunditam diximus concupiscentiae, quum amicus amici sui beneuoletia alijs inuide quo ruatur solusas de quo funim zelot pusit sociat ad impudicii iam fossicitares post si artes eius negocij calleat, si capiatur tali forma, qualis est erga
quam tenemur zelo si iam reipsa det operam,er solliciis tetsi habeat,unde positet placere si non e regione plκατ uel maiora alia,unde displicere multum haec etelo inpiam Cr pariunt,er enutriunt.Ex loco i non est aditus,l si omnia obserata Cr clausus locus sacer,aut sieqses,l uel obseruatus,aut expositus multorum oculis,m eorum
amicorun uel fidelium itobis,uel inimicorum iri,uel curiosiorum,aut loquaci uelprudentis unius ac uigilanti: cujodis,minus habet virium etelo pia quae s contrauria sunt,plurimum In tempore fiunt,opportunitas elimgio, non uacat uel petenti, uel petito. Ex negoci' imagnis negocijs distinentur, aut occupatisimi funis putant esse damnosium suis utilitatibus, uel eximinatiorinsedenique ei re quam ipsi pluris quam uoluptate fuisl ciant Ilis omnibus adde causas contrarias. nam alterae percentsintur pro utrisq; .ex causis uero contrari' con
traria eximi effecta. Atque in 'quae sunt commemorarat plures maioresque causepius habent poderis funt autem maiores minoresue tron ex ueritate,ut epe dixi, sed ex animo atque opinione uniuscuiusque. Gunit etera lata pia in animo inquietudinem noctes ac dies, turbi
lenti imas omnes uoculas, omites auru captat zelotyrapuη,ta arripi G amplificat apud se, cum in ii imide singulis calumnia.Zeloopia simul er nascitur ex sum spicacibus,ta facit ipsa Auspicaces, utque ad peiora ommia credulitate procliui imos Tr insit in odiu errambiera
242쪽
Io. LODO VI cI VI v Isbiem no solum contrarem et latan d in omnes quo duot apud iniquissimum animum suum confingit, occau1ionem aliquam praebuise facinori; de quo est anxius. postremo aduersus semeti sum unde crudelisimae fropen mero sequutae sunt ultiones,ut etiam Telo pus ex morbi impotentia manus sibi uiolentas attulerit.de βα asteroloquor ex more sed uterque est intelligendus. nam inter foeminas non minor est haec perturbatio, nec lauior impatieti quam in uiris. Aboletur affectus hic,
sublatis ex quibus nascebatur causifer potismusu piocionibus ac crudelitate,tum ratione aduocata, q si consuerant se torqueri frustra,nec aliud q*am molestiam
lucrifacere ut uxores aliquot er olim Cr nostro aevo prudentifim quum flectere se maritorum animos etera tot pia non posse reputarent,eam tanquam inutilem Craerumnosam deposuerunt prorsum.alia, quod animadu, verterent maritorum Iasciuium ignominiae sibi non βοαre,imo plerunque maiori gloriae, aequis animis secubautionem alienationemque maritorum pertulerunt. DE INDIGNITI ONE.
I Ndignatio est offensio,seu doloride indignaselicit
Ite indignitas uero haec aut in persona est,aut in re:in persona,qua; indignus uel expetit bona, vel quod gramulus est adipiscitur in re autem,quum accidit res bona malo,uel a malo.in quo animi motu est duplex indignatio Guersus agetem in malum, Cr misericordia in eum, qμi utitur immerito.Nasciturfacile indignatio ab inovidia ea enim ut est iniqua,esticit ut quicquid alteri eueonerit boni,indigno credamus euenisse.Quod si pungitiirq; ii, neqssi forte redundet in se iucomodi ex bono alαterius,
243쪽
DE ANIMA LIB. ID. 23 rarius,ea perturbatio no tam indignatio erit, quam meritus cT ex metu coalescit odium qu)d si e stiam in praeis senti damno;contrabit se animus in aegritudine. Est inisterdum qui de sua ipsi cis felicitate,eia quo sibi est uel
tributa uel procurata,indignetur,quum indigna se ais imparem negocio iudicat uelut regi,qu)d ab eo sit ereatus con ut uel amicis,qui creandum curarunt. bi quos ipsi,qui expetieri qui ambieri qui acceperit ut Vespa fanum in triumpho Iudaico apud Tranquissu.quod θα res quunt aliquid interuenit molestia.quocirca in deae mitionciquum felicitatem posui,non adieci aliena. Huc referri potest ire ex comoedia semetipsium crucians,
quod melius ipse agat domi,quam filius militia dcirco
decreuit ibi malefacereat indignitis haec circa omnia versatur boni genera. nam indignamur malo contigisse opes, formam,CTrobu'π ualetudinem integra, Crfacundiam,Cr ingemia,CT literas malum uoco eum, qui nostro ut is iudicio non bene iris est usiuras sola si ad si iustitia er probitas, non indignamur. nusiam enim mentem censemus ea es indignam nec arbitramur fisae turum eum uel nobis,uel quibus bene cupimus, inimicu, aut noxium. cretenses quidem ijs quibus male uellen diiscebantur imprecari,ut rebus malis assuescerent sed ubi
bonis iam uiderentur esse moribus praedit id non essent imprecati neque enim illis ipsis fuissent inimici, uossi binoti esse inimicos existimarent.Nihil est enim iustitia
er probitate amabilius. Acrius vero indignamur . Apibus casus aliquid tribui quam quibus natura Cr reae cens adeptis,quam olim. uetustas enim multum parauit
bi iuris ut iam naturale uideatur,quod diu est posses sim.Stom chamur items quis quae supra uires aut meis ritum
244쪽
23s Io. LODO VI cI VIVIs ritum ipsius sint,aggrediatur uelut magistrata bono,
τes,decim,certamen cum potiore, iue potior sit ea in re de qua contenditur, ue tu diuersis.Prioris eripti sunt, imperitus cum perito, ignauus cumfori paupereudiis vite.posterioris autem, musicas cum uiro iusto, rhetor cum imperatore, pistor cum magistraturquum quidem in ea concertatione pictoria ars cum magistratus dignitate committitur. a js autem nominibus nec censentur, nec ueniunt in comparationem. Permovemur ites quis
laude quidem dignus , laudetur tamen supra meritum. tum enim eonamur illi etiam merita laudem detrahere. Indignatio plurimuinualescit in superbo,qui ut se mari ximis bonis censet densimum,ita alios omnes uel meaediocribus bonis impares, ac indignos. itaque omnibus qui bonum aliquod affectan tanquam immerentibus, ac proinde iniustis,suecensent. Quodsi sint competitores, aut eandem ingrediantur viam, quam ipsi peregerunt, suborituretetus,neez eodem qgo ipsi perueniant puta ad opes amam,eruditioncm auorem,gloriam. Itaque homines modesti,tum animis uel humilibus uel feruiliabus,haud ualde sunt perturbationi huic obnoxij. India gnatio ex eadem radice oritur, qua misericordiamemtape ex iudicio boncer ore illius. sed in obiecto sunt Oectus cotrari,quippe indignatio est de bono indigni, misericordia autem de malo indigni. Ex harum duari peommixtione nascitur effectas ille,qui in Saeris literis norm unquam zelus nominatur,ut in libris Regnorsi de Helia,er in Psalmis:Quia zelaui super iniquos, pacem peccatora uidens. CT et lote illi bello Iudaico,de qui us
245쪽
DE ANIMA LIB. III. 239 Deum,Cr res sacratis,contra rempublicum,contra prinisci ni,quo praetextu multi sepenumero prauis libidiniis bis seruiunt, explent odij ui acerbitate,eteli nomine. t Alij rapiuntur zelo imperito atq; imprudenti:quale in iudaeis fuisse Paullis significat, scribens ad Romanos. 'Addita est homini indignatio ad uitae communionent,ut aequa recta constet bonorum omnium distributio, ne fad indignos deueniant hoc est,prave usuros. DE VLTIONE, ET CRYαl dςlitate.
Ovicquid affectus accipit,cupit in idipsium refunis
dere,unde accepit,sive bonum sit, seu malum.h Ο nascitur erga beneuolum beneuoletia, er benefacientem benescentia uel contra, malevolentia CT maleficentia. Qga de causa animus ab aliquo affectus dolore,cupit in illum i fiunt,qui dolorem dedi retorquere simile morissuma que appetitus ulciscendi dicitur,ta quum in opumexi ultio ea uero est meritae sentetia nostra poenae inis ictio.poena autem damnum est,sive laesio, in quocuque genere honorum animi,corporis ortunarum,ut est curitusque de his existimatio.Nam sunt qui se ulcisci putant
de iniuri ostenso medio ungue,avigesticulatione turripi,qut conuicio furit rursium,qui just e uolgladio malint impet quam uerbo probroso illi,qui uel parum sibi uia riui u ad ultionem esse rentur,reel auid me eam res tuu diris detestationibu A, vindicem superiore implota runt,ut principent uel men. Omnis ergo offensio, quae late per odium,per iram,per inuidianet,per indignatiois di nem se porrigit,cupidinem habet ultionis,hoc est dolota
246쪽
tionem profectam ira aperte, T indignatio ut hoc uerilit ex sciri ab a ACr ab illo de quo se ulciscitur,fentiriae intelligi.etelia gloriosam sibi censet Cy praedicanda vindictum de eo,cui succenset uinptam.Odium uarium est.nam quum excandefici in naturum irae trusit stigia dum uero quasiuirus furtiuesurrepi ac ludit.Acerbi
tis ofensionis,quae cohiberi amplius no potest sed esu
se in ultionem omnem prorumpit,ut nocea quacunque potest,rabies uocatur.tractum nomen a morbo,quo carines Cr lupi infestantur quae quoniam non datur erumupere,angit CT comprimit cor,grauiterque corpusiliniis
uersum afficit,σpercerit,quod rumpi ac distumpi diis eitur.Ahus er mulctationis CT uindicationis, quum inaeualuit,transit in fruitiam,seu crudelitatem,quae est ompathiae priuatio.qui enim copatiuntur,miserentur quotaque. carent autem ompathia al perpetu alij tempo, varie perpetus,ex constitutione naturali corporis, uel ex consuetudine, quae uersa est in naturam:ad tempus autem,ut qui affeti aliquo uehementi eommoti induta 'rescunt.id autem non diuturnius est,quam ipsa perturis batio ut cupiditas rei alicuius uehemens exacerbat feta uitiam in obsistentem,ut diuitiaru, uel principatus, vel 'voluptatis.tum metus de re chara:ut de uita, de impetario:quod Neroni ex caligula CT commodo accidebat, qui remetu seviebant.Ecotrario Titus Vespasianus fisius ex fiducia er securitate animi erat mansiuetigimus, etiam Eduersus insidiantes suo principatui. Ira quoque erofensio dum ardetit, auferunt rectas cogitationes, suadentque asserrima,er maxime dira. Et est crudelitatus triplex,in procurando ii exequendo, er in praeteris mitten
247쪽
DE ANIMA LIP. III. mittendo. Procurant, qui iubent, qui arte efficiunt, uel astu. Exequuntur,carnifices σ milites.Musti enim cruae deles sunt in iubendo,ad quod non sustinerent munus ides
non miseramur,quos oporte uel ex malevolenti uel ex socordia: ut quum deserimus uel praeterimus parentes, propinquos,necessarios, calamitosos,in morbo, egestuae
te,periculo,nec eorum aduersis mouemur. caremin enim
illa, de qua dixi, Impathia. Inhumanitas, atque minata nitas est, quum iudicio atque ingenio humano abiecto, ferinum sumitur Subsidit ultionis cupiditas intrinsecus, quum refrigeratus est sanguta a pulmonibus, aut a serimetipso deferbuit: ut inque quorum bilis cito quidem iuris matur, uerum in leui materia, tanquam in stupa, brevisime restinguitur. pertinaciores sunt inclicholici, aut phlegmatici incensit,ut tardiores ad ardendum. conquiescimia quos acceptis poenis a nobis, vel ab alio, uel ab amico,uel a natura ta fortuna,qulimst miser, eger, pauper,unoni iniosius:σquum maiora pependit iis pliacia,quam passurus erat ab irato. In mortuos nonferuet ira, tanquam passos extrema, nec amplius capaces noctyrae ultionis Desinimus sepe uindictam expetere, quan-
do iam illum paratum videmus: quod multis euenit, qui inimicum quando habent in sua potestate, parcunt, alisi esse rati nocer oluisse Languescit etiam acerbitas illa victa Cr delassata, quum paulo ante in alios de euijt: quemadmodum in publicis supplici js placatur princeps
in ciuitate, er Imperator in exercitu, poena paucorum. Frangitur interdum ab alio affectu,ut maioribus malis, uel ira maiore aliqua: ut lapis lapide, uel malleo. Ira quidem quum feruet, non admittit curationem uilam.
248쪽
2 2 Io. LODO VI cI VI vis magis enim remedio exacerbatur,propterea quod ratio est rorsum perturbata, G ignis compressus ualidius ardet: nisi easitforte uis oppresionis, quae ignem oboruat extingua ut ruina,incendium. Mitigatur quoaque umore eius qui deprecatur pro inimico, aut quum est honorificum parcere, aut quando aliquid utilitatis
Deramus aut timemus damnum: ut clauus clauo extru
ditur. Dies denique ipsa morbis omnibus animi medicianam adfert citius, aut tardius, pro qualitate corporis, pro persuasone Cr iudicio animi. er ut bilis acceno parissacile offensionem atque iram,ita quum se renvsit, extinguitur illa perturbationis flamma. Idcirco bilis restigerare admodum conducit, quibus modis superium est dictum. comprimitur, CT reseruatur uindicta aliud in tempus, quamdiu exequendae istius non est occasio. quod Reges dicit Homerus facere, ut ad tempus ultiotanem di imulent, quoad inueniant suam opportunit tem. interea aulam coaceruatur computrescit in stomacho CT quo longius dilata, hoc maiore cumpuri lintia euomitur. DE MOERORE. Moeror,s animi de malo praesenti contractio,vel de eo quod iam habetur pro praesenti. Perturbaritio,est haec omnino latitue contraria eadem a Cicerone aegritudo nuncupatur.Quas autem iste aegritudinis partates constituat explacitis Stoicorum, facile esset huc adis ducere exfecissem, siues ab istis iudicarem esse fatis reaecte tradit uela cicerone animaduersa, atq; expe a sedi utrum uidetur mihi. Si cui tame placent, equidem non impedio:inpromptu sunt apud eum, quarto Tusculanarum
249쪽
DE ANIMA LIB. III. rum quaestionum.Nascitur interdum moeror ex foti boni absentia: ut matri, quum unicus disco it. Multi quoquei delici M,Cr conuiuia, Cr dies testos ac latos tristantur: i unde est rei amis e desiderium, en animus inquietus alia
quid semper requires ut in equa pullo adempto. Exinoeae rore atra bilis genitur, er ex hac uicolim moeror ines grauescit, iue alia mali opinione.Video melancholicos homines moestos, quibus alioqui nibit accidit mali, neel ipsi moestitia suae causam possent. reddere. Nigri huiust humoris opus est obtenebrare 1piritu unde haec existut
incommoda. adimitur animo sua alacritas, eademque ex causa uultui quos obfuscatur ingenium Molestiae,inquit M.Tuctilus,me hebetarunt.σNiobe infaxum dicitur esese ex luctu conuersa. Inducitur restigato cerebro fomes nus,quemadmodum est apud Psalmista:Dormitauit me taedio anima mea. Suboritur odium tum hominum, tum lucis ipsius,rerumque omnium humanarum,iuuatqueatilius in moerorem demergi nec hilarior uel consolatiorines admittuntur.quod Octauia contigi de Marcello ristio in adolescentia extincto.adeόque aegritudo auet gliril scere,ut ni quam se fatis iudicet moerere.cornelia Pol
l peij apud Lucanum in ipsa doloris face: Turpe inquit mori post te solo non posse dolore.
A geturpraecipue moessitia in meticulo sis,qui longi tal me fui piciones mittunt, diffusam texunt malorum teril iam ex hoe damno tru exigo aliud, deinde aliud natal scetur.Transit postremo in odium*j sinus, desperatationem ac rabiem: 1sicut de Hecuba legis G, quae hac de
Uufiigitur uersa in canem. Corytis autem aegritudine exiccatur,ez contrahitur coriade) ut in quibusda aegri tudine extinctis repertum sit, non latius membrana cor
250쪽
autem contrabit secum uultum, hoc est suam imaginem denique atteritur ipsa ualetudo. comites moeroris fiunt
fetus,plictus gemitus Afectio haec frigida est,er sicca,
ideirco inualescit in frigidis temporibM,CT locis,omnitatioque in ijs quae ingenium obtinent melancholicum ut in autumno,G Deme,Cr tempore nubilo, Cr de nocte,tum ad septentrionem. in quibus regionibus plures absumit moestitia, quam in Fli ania uel Italia. A contrario auistem lux er serenitus exfilarat animos, er sol quemadis modum Plinius inquit tenebras tristitiamque non coeli modo, uerum humani quoque animi discutit. Et ut laetistia charis communicata augetur,sic etiam moessitia.in laetitia enim praeter nostrum bonum laetamur laetitia eoaeram, quibus bene uolumus: item in aegritudine praeter malum nostrum animaduerti uri eos, quibus chari uismus,in eisdem uersari, amore scilicet omnia unum redae dente. Inter eos autem,qui non ita amant mutu),contratarium euenit, ut laetitia communicata augeatur: uelut in
societate quae ,uictoriae,be clusius,litis. Moestitia auritem in alios derivata,leuatur animus.Solatium enim est, se in malis non essesingularem: tum alios miserari fortem nostram, tanquam patiamur immerito. Et quando est qui ex dolore nostro dole nec is tamen dolor in nos reciprocatur, uelut oneris partem a nostris humeris in alienos transferimus. quost, ut aliena laetitia aegritudianem nostrum exacerbet: sicut ori dies, Cr celebritates publicae. cohibetur enim introrsum, Cr augetur moest tia, per appositum contrary: quemadmodum calor uia ventium corporum in Deme. Et quum alios reputamus dolore nostro non moueri,surgit indignatio,σ miserari tuo nostri ipsorum,er tanquam in novo malo renouatur