장음표시 사용
261쪽
DE ANIMA L IB. III. 2ssed coniessuram opinioni uel probabilem,uel postibile, quod saepe factu est simila,quod aliquando,qu)d inpatari idem eueni quod aliqua ratione CT causa debet fieri, quod par est ut fiat quod credibile est futurum in hoc,
ab hoc,hoc tempore,hoc loco,negotio. Nihil denis stam leue,tam minutum,tam procul digitum,tum alienu,
ad quod antam non adhaerestat facile,dumo ei adni nicida conquirit quantulum enim aut quale sit cunque, satis habet uirium ad Oem sustinendam ade) ues ipsa leuis e st, uel humata Cr uiscata Iucundisinia est Oei
persuasio,G uitae in primis necessaria, inter tot aerumtanM Cr res duruS,peneque intolerabiles.Omnia enim erirentsine Jei condimento non Dium futuas letia tuis Dauifima. Prudenterque fictum est in fabula, quod in Pando nxide, si s rebus omnibus,ac perditis,*es sola Aesiderit in sindo:quae est imago humanae uitae. ideoque ab artifice mundi sectum eji,ut Jes levifimis de causis er nastatur,er sustentetur. DE PUDORE. Pudor est metus dedecoris,ex quo non βquitur damaenum. ab Aristotele definitur, dolor,seu perturbatio animi,de tu quae dedecus uidentur inferre. Et omnia reta Dicit tempora,praesens,praeteritum uturum, pinibile nec Dium pudor est de ipso dedecore, sid de periculo etiam,ne admittus tale quid, unde ad se turpitudinis periculum uideare. Pudor quandoquidem dedecoris est metu s,multum in ijs ualet,qui honoris sunt ei pidi. hi
enim tanto magis metuunt contrarium, tanquamgraue malum.Turpe CT decorumultiplex est. aliud enim natatura ipsa constat:ut quae sunt hominis naturae amica, uel rep
262쪽
Σs6 IO. Lo Do VI cI VIVI sues repugilantia ustitia,humanitas, modestia, si Ara lsunt Cr decentia his autem contraria, deformia. υὶ erturpe ex primo derivatum scelere, quum corrupta est natura,diminuta est bonitas,inualu uitium. hoc tum est in omni mentione obscoenae l. bidinis,quemadmodum in Genesi scriptum legimus, post inobedientiam uel leprimos illos coniuges pudenda cutim causa est,qu)dhuae mani animi generositas,quum uidet inebra ista sibi non obtemperare,sed duci proprijs quibusdam motibus,ta
incendijs,summouet a conspectu, occultat seruum reae pugnantem, σ subditum rebellem. I deoque quibus ea membra non hunt rationi ac uoluntati humanae inobeis dientia, ninus illa Cr re CT uerbis tegunt quia non adeo tanguntur pudore,ut in prima innocentia, Crin nostris senibus er puerulis:in quibus cum pubescetia uenit etiapudor rerum illarum. G aliud turpe ex offensione naturali sensuum,ut ad odorem, uel aspectum tetrum, atque auersandu . qualis e se in omnibus excrementis coraeporis,ijs praecipue quae per amplus corporis cloacas deae iuunt. Res Κhae omnes per se turpes fiunt, horumque
duorum generuuerba CT commoratio non carent obtas enitate,Crofensio est deuitanda.causa est,quod uertaba mouent necessario intelligentiam,Cτ phantiniam auae dientis.Inuenereis philam excitat motus libidinis fuisgitiosos in tetris autem fastidium,σ nauseam,totius corporis,si paulo sit tenerius ac delicatius, perturbatationem.Hinc canicorum dissoluitur cauillosa reprehetaso humanitatis,quod homines puderet loqui de ijs quae necessaria essen Ercareret flagitioreuiu nodi sunt,siis
beris dare operam, excernere, nares emungere, uetere:
nonpuderet autem de uitiu er sceleribus aperte loqui,
263쪽
DE ANIMA LIB. III. 2snelut de latrociniis, de furtis,fraudibus, proditione pari
tria, uiolatione legum, orannide. uidelicet horumsiceis larum commemoratio,iametsi ea uni nefaria,tamen non mouent phantasiam ad aliquid turpe, auigraue corporiri mouent autem illa altera, quamlibet naturae necessariria, CT conducentia. Quin sapientes eaflagitia retiacent apud eos,quos si picantur imitaturos,siliciant,non turpitudinis suae gratia , sed periculi alieni. quum uero de illis aliquid referunt, addunt insiectationem ad doae ctrinam cautionemque audientium. Ex hisce foeditatis Cr decoris generibus nascuntur ista, quae hominum moriribus atque opinionibus nituntur. plurimum interest, quemadmodὴm uel nos ipsi de rebus sentiamus, uel alas quorum iudicio movemur. censiura pulchritudinis,aut foeditatis, ex receptis uel moribus uel opinionibus fumi istur. Idcirco alia alijs uidentur turpiora ut sunt cupidi tates eorum,inter quos uiuimus, CT versamur.militibum nihil est probrosius ignauia, negotiatoribus pauperritate,aut carere fidesudiosis literarum,inficientia.quicis quid ergo aliquod istorum inter istos arguit, pudorem importat. In uniuersum autem,quoniam nihil est uirtuis reformosius, uitia omnia incutiunt pudorem. quinta eorum similitudines, imagines,signa, vitia fiunt, quae sunt contra piam σfas,contra aequum, contra ius crleges, contra maiorum instituta, contra mores patrios, contra praecepta apientum, er prudentum consilia.caaerere etiam ijs rebus pulchris, quae aliis tuisimilibus non desint,sive priuatim cuique,ut adolescentem nobilemgeaenerosa educatione: uel publice, ut ciuitatem legibus,libertate,in uitio solent poni:tanquam tua culpa uel ami seris uel non paraueris, quae a communi rasiosse disceis
264쪽
1s8 IO. LODOVICI VIVI sdunt. Verecundiam incutiun siue in uitij siue in rebuis lneutris: ut statura uel enormis uel pusilla, oris aut cor poris deformitas, linguae uitium. Nec solum resnost aeturpes pudefaciunt nos, sed eorum qui nobis sunt conis iunctifim tuta ut illorum turpitudo in nos ipsos,vel notastra in illos redundet:uti patrum, auorum, filiorum,neae
potum, consanguineorum, principumsubditorum,tuto Erum,pupillorum. Inter omnes patrum est maxima,quod
uersiculq est Graeco te, Zatum: Nemo tam est uir excent iis uisque fidens uirtutibus, quem non frangat parentatumignominia: propterea quod uitia patrum in nos uia dentur naturae similitudine derivari, tanquam haereditataria. Sed apud recte statuentes nihil ex hisce omnibus is quin Cr legitimum pudorem importat, praeter illa, in quibus est aliqua nostra culpa: uelut in eorum peccatis, qui curae ac prouidentiae nostrae commisi fiunt,ac creditati ut filiorum, discipulorum, uxoris, pupillorum,subditatorum, clientum,familiae, necessariorum. de quo est lia Dd, Amici uitia ferendo facis tua: utique in ijs probris,
quae ad curam nostram pertinent excludere, aut emenis dare. Qnost ut etiam leges, Cy pietas, Cr bona malois rum instituta in gente aliqua,male ab a s audianigenistibus,quum illis omnibus ea notist melior.quale est apud Paulum,Propter uos male audit nomen Dei in nationi
bus. Ex alieno pudore atque ignominia pudefmus ernos, quum eiusdem turpitudinis sumus nobis confocis uel quum illius fuimus autores magistri,adiutores,socij uel
quum is pudefit immerito, Cr quem indignum fit pudeis
fieri. Erubescimus item ad alienam impudentiam,quanaedo eum quem conueniebat uerecundari, uidemus nihil
Oominoueriprorsum,aut liuisitae. Quiq*od non exhia, beri
265쪽
DA ANIMA LIB. III. 2ssiberisibi reuerentiam uidentia quibus, qsso loco, temporire,negotijs,aut rebus existimant oportere,verecundanae turis teque id modo,sed sepenumero indignantur e irascuntur taque uehementius,quo plus sibi arrogant,Crhonoris sunt auidiores. Modesti homines inmedijs sivis laudibus erubescunt ut M. Cicero de cato Aquilio diacit, pro Pub. Quintio. timent scilicet suspicionem araerogantiae,si immoti fuas laudes auscultent, tanquam uia deantur eas agnoscere, atque approbare. Qui distriamina haec norunt foedi Cr decori, metuunt tamen dedeaecus, pasta uerecundantur sine causa ut pueri, Cy rustiacorum plerique:unde esὶ iste pudor rusticanus. Qui vetaro nihil haec curant,nec eos pudet: quod non simplici de
causa contingit. Hi enim ex educatione non norunt: ut
rustici, erflij egenorum illiseipsos in flagitia ita proisiecerunt, ut omnem repectum hominum exuerint: ut tuae trones,lenones,meretrices. Sunt quos in desperationem
egerunt sua mala, Cr in odium decoris: pcut inopes, mendicos, ignominiosos. Alij superiores sese esse renotur, Cr versari semper inter eos quos nihil reuereri deribeant ut principes,magistri, patres,senes,homines arra rogantes,qui reliquos omnes delpiciunt, tanquam inferiferiores se. vicisiis, qui de se ipsi moderate sentiunt, sepius incurrunt pudorem, non a rebus, sed afuis ipforum ingem'. Qui uideri affectat nullis esse uel inferiois res,vel subditi, impudentiam dedita opera exhibent: σquaerunt occasiones pudoris, ut confidentiam in illis suam ostentent. Ex optima Cr praestant ima fiunt noota assectatores sapien tiae, qui haec uulgaria rerum diae scriniina derident.alia uidelicet habent tin excellentiorira, magisque ad libram geritatis expensu atque examia
266쪽
ασο IO. LODO VI cI VIVI snatu. considerantur in censendis pulchris er deformiabus , circunstantia locorum ut in Aethiopia deformis non est: color ater, nec statura pii ira apud P gmaeos, nec jurari Lacedaemone. Temporis: ut Saturnalibus tuaedere, atque ineptire. Personarum uel nostra, ut aliquid turpe facere M agistratum, deformius est, quam priuaistum: uel aliena, magis pude M apud eos, ex quorum improbatione plus dedecoris nos reportaturos formia damus.uel ob nostrum de illis iudicium, ut apud parentates,tutores, praeceptores: uel omnium, aut plurimorum, ni principunt, . eorum qui magni habentur de sapientatia, reru iudicio,vel de uirtute: Cr potismum,qui ei turpitudini, quam nos reformidamus, obnoxij non fiunt. Minus enim pudet nos turpiter aliquidagere,apud Alia agentes. Denis quoscunq; reueremur,apud hos pluririmum erubescimus.Rursum,quoruiudicio nihil tribuitur,nec de eis uerecundamur ut pueroru,ta' morionum.
QAodsit apud plures, magis pudendum est cluam quod
apud paucos,modo caeter4 pipares. Idcirco multum pudet nossi quod foeditatis signum dedimus apud eos,quos Micamur prodituros:σ eo grauius,tant late parsuriri.cuius generis fiunt, q*i solent, ut dicaces: qui cupide facient,ut inimicirquiposunt,ut celebresscriptores,uel
qui inter multos Cr magnos uersantur. Amorsisit adae mixtus cum opinione magnitudinis , pudorem ducit eis cum comitem sin aliter, tollit,ut inter pares. Magniturido est omnis excellentia, quae consideratur , ut taluilae conditionis e ortunae,siue corpori siue animi, mentis. Spes quoque ad pudorem facit a quo enim erui boni nos aliquid accepturos,quocunq; bonigenere,quod
nos utique ducamus esse tale:apud hunc ex leuisiima deis/ decoris
267쪽
DE ANIMA LIB. III. 2 si decoris ecie persindimur rubore, metu, nupe nosti astustremur. huic uidelicet probari uehemeriter expetiamtus,ut votifamus compotes. Signa quibus foeditas noritatur, sunt reprehensis, increpatio; convicium,derisio, istino,dictum,nutus gesticulatio, uoces inconditae. Pura dorsuffunditgen is rubore, quae est erubescentia: quia periculum in metu eius esὶ generis, ad quod propulsanα dum opus sit cordi subsidio, nempe calore illuc occurri τente. in pudore autem conturbatio quaedam existit an mi, ex opinione dedecoris. ad caput ergo rapitur calor, unde per faciem diffunditur. Eamq; ob causam M. Cato, nec puerum passentem probabat in pudore , nec militent τubentem in discrimine: quod hic argumetum praebebat ignaui puer autem confidentiae atq; impudentiae. Q παuidentur foeda nostra,magis nos afficiunt pudore, qgam quae audiuntur G aspectus eorum quos reueremur,plura τimum nos pudore afficit. idcirco pleris in uerecundia demittunt oculos,alij auertunt,alij claudunt pueresi,qκα ubescunt, naturaliter manibus operiunt oculos,Crfamciem. Socrates de amore dicturus in Phaedro Platonis, faciem pastio operuit, tanquam in argumeto uersareti parum se digno .necfine causa dicitur prouerbio,Pudor in oculis. In tenebris nullusfere est pudor.G quum captate fumus inuoluto,nec noscimur,minis pudet. Al gcne
rosiores,qui uel in folitudine apud semetipsos p udescunt,
siue quid in praesentia agunt turpe, siue ex recordatioα ne, quod egerint. Pudor, sicuti CT metus, animum conraturbati tametsi non tanto quatit tormento, sed confundit certe, excutiis recte cogitata.quod deprehensium est indoictis Cy cordaris uiris, quum uel ad multitudinem dio
268쪽
1 72 IO. LODO VI c I VIVI INMrerentur.Valida rei alicuius cupiditasverecun tiam locuti ut in amatoribus, in periculo rei alicuius charae amittendae: ut vitae,aut iiij. Auari eadem de causa non multum uerecundantur, quum 1pecies est lucri aliqua. Nec fenes multum pudet , partim quod apud iuniores
ago id est,fe inferiores, quasique filios: nisi forte hos
habeant pro fortioribus, ut principes, aut locupletes, aut patronos suos: alias quod non tam decore aut dedericore molientur, qudini utili uel inutili. Pudor uelut prad gQας quidam additus est homini.puer enim vel adoraliscens consilio est inualidus, propter ignorantiam eorum quae versantur in vita.Is si bifidat, in Furima inoeidet incommoda. ut ergo iudicio prudeliorum acquieri
statictet pudorem tanquam stimulum,qui impellat evna
potiores reuereri. Potioressunt autem uel numero, ut multi:uel aetate,ssu rerum, prudentia, eruditione, leges ac mores, patria iudicia uniuersorum, vel plurium, creorum qui in magna sunt existimatione. quocirca nihil est ei qui uitae officia non nouit,utilin. cohibet item Ua fectus temere sese rictundentes atque euagantes , ideoque pro educatione est pueris er mulieribus. 'Nihil potuit dici infacris oraculis de mulierefoedius,quam quod pudorem abiecisset. Et philosophus iste,quumpuerum animmaduertisset erubescentem: Bono es animo, inquit, fici. hic est color uirtutis. Viris etiam fraenum est,ne se in ea effundant quae minime deceant,minimeque uelisiis ipsis
conueniant,uel alijs ne quid committant turpiter agiotiose, prave, indecenter, pro ratione personae, aetatis teri oris, loci, ocietatis, humanitatis. maximeque nemcelarius est omnibus quicunque in communione CT ρ- cietatectunt uitam acturi. DE
269쪽
DE ANIMA LIB. m. DE s VPERBIA. Superbia, tumor est animi, ex opinione boni praecetilentis, unde honor er precium existit: siue id bonum adsit , siue adfuerit , adsuturumue sit. Infixae siunt huius
mali radices nostris pectoribus: quoniam ex eo amore
nascitur, qui inditus est naturaliter cuique furesius is enim, ut est admixtus, ignorantia excaecatur, escitqμe ut qui'ue sibi uideatur optimus, ac proinde bonis quia buscunq; dignifimus. quae censeura transit a nobis in eos, quos animus tenerrime: quonia ij alteri nos fiunt, ut diis ximus.Est ergo fons superbiae primus,lacosideratus cutisque amor fui ipsius. quod autem manat ex inconfideratatione,copiose necesum est influere in rudes,turdos,st pidos,praecipites, inconsideratos. nam docti, acuti,moderati, Cr qui in sese oculos reflectunt, prob e assequinotur, nihil esse de quo mortalis ustus postit umere stiriatus: Ex ut biliosi qualibet acuti ex eruditi, nisi se magno inhibeant iudicio,Cr ut ita dicam si fluminent,rapim tur praecipites in animi perturbationes, obnoxij sunt huic malo: tum quod ignis amat superferri, Cr diffusi
per cerebrum cholera , ubito uelut tormento vim omisnem rationis quatit. Tanta autem saepenumero inconfoderationis caligo mentem obruit, ut uperbifimus sit.
qui minimas er paucifimas habet causis fui efferendi. Nascitur ex superbia,arrogantia: ut quoniam femorumis bonis dignum superbus existimat, qudex se habet bona, unde originem sumit superbia, ingentia esse cenoseat,unica, omniumque praestantifima. ut nobilis genus suum, formosius formam, acutus ingenium. quae uero aliunde propter illa accedunt,modica,Cr infractuum diis
vitatem: quae tamen si alijs contingant, supra dignita
270쪽
Σ 74 Io. LODO VI cI VIVI stret CT meritum esse iudicet, ex liuore ac maliuolenta, squaesiverbiae sunt comites. Quicquid conciliare decus Cr autoritatem Cr dignitatem potest, quaerit,ut uere polidea uel posidere certe se simulat uitat aure,quicia quid quouis modo existimationi posit of icere. Hinc est ostentandi bonorum suorum auiditas ardent ima, ut alijs ea fiant nota: dedecorum suorum celatio diligensucstudio a. quod facit non rebus ipsis modo, ueram Cria statione uerbora,ergestibus corporis totius. Et quotaniam quae rara aut noua,aut inusitata Crsingularia unt,
propter admirationem pluris facimus: iste eis odi sibi adesse bona uult alijs persuadere,in rebus animi,in rebus corporis,in s quaesunt uitae,etiam in sumendo cibo,uerimendo, ludendo, in incessu, in rebus leui imis, er quas nihil omnino intersit hoc aut illo modo agere atq; exmercere: imo Cr in quibus periculos est nouitas, ab ectat ab alijs discrepare, Cr ipse bi munire uiam,qua ingremdiatur: unde absurditas asseuerationum in disciplinis,ut aliquid uideatur noui attulisse. Hinc inuidentia in eos qui uelpotiora habent, uel milia. efficiunt enim hi, ut
ne,quod nos motae cupimus,nostrasint unica Cr prouipria Nihil adeo expetit superbus,ac Dei institudinem aliquam:non utis quod ad bonitatem pertinet,sed quod ad potentiam et magnitudinem: ut be nullius indigere, multos autem ipsius nussi essesubditum,illi plurimos nominem bibene acere aut prodessese compluribus. Et ut magnitudinem superbi ostentent, coponunt se in modum non amabilem,sed formidabilem id simulant, Cr iactane
diuitias, opes, potentiam,cotemplum aliorum,tanquam longe imparium: non dignantur eos colloquio,non cόnis